از زمانی که مبادله، تجارت و بازارهای مالی وجود داشته ‌اند، تلاش‌ هایی برای دستکاری آنها صورت گرفته است. بازارهای ارزهای رمزنگاری شده نیز از این قاعده مستثنی نیستند. از آنجا که این دارایی ها غیرمتمرکز و بدون نظارت نهاد مرکزی هستند، در برخی موارد در برابر هک، کلاهبرداری، پولشویی، واش تریدینگ و سایر فعالیت‌ های خرابکارانه آسیب‌ پذیر می‌‌ شوند. در این مقاله برخی از روش‌ های دستکاری بازار ارزهای دیجیتال را با هم بررسی می‌ کنیم.

دستکاری به چه معناست؟

دستکاری اصطلاحی است که در دنیای کریپتوکارنسی و در زمان‌ های رشد زیاد و یا سقوط شدید قیمت رمزارزها زیاد شنیده می ‌شود. البته دستکاری مختص بازار کریپتو نیست. همانطور که گفتیم در تمامی بازارهای مالی این موضوع اتفاق می ‌افتد اما در بازار ارزهای دیجیتال به دلیل نوپا بودن و نبود قوانین مشخص و سر و صدای زیادی که رمزارزها در دنیا به پا کرده اند، احتمال دستکاری ‌ها برجسته‌ تر دیده می‌ شود و مورد بررسی و موشکافی بیشتری قرار می‌ گیرد. هر روز نیروهای بی شماری در بازارهای رمزنگاری کار می کنند که هدف آنها دستکاری قیمت است. آن‌ها از طریق دستکاری قصد دارند تا سرمایه گذاران تازه وارد و معامله گران بی تجربه را به وحشت انداخته و سود زیادی از این طریق به دست بیاورند.

دستکاری بازار ارزهای دیجیتال چگونه صورت می گیرد؟

از جمله روش‌های دستکاری بازار ارزهای دیجیتال می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

پامپ و دامپ

پامپ و دامپ رایج ‌ترین تکنیکی است که امروزه در بازارهای ارز دیجیتال مورد استفاده قرار می‌ گیرد که یکی از بیشترین تاثیرات در بازار ارزهای دیجیتال را دارد. شیوه کار به این صورت است که گروهی از سرمایه گذاران بزرگ (نهنگ ها) با همکاری یک شرکت بزرگ سرمایه گذاری که دارای سرمایه بالایی است، تصمیم می‌گیرند تا به صورت مصنوعی و غیرواقعی قیمت رمز ارز را بالا ببرند. آن‌ها تعداد زیادی از ارز مورد نظر را از قبل خریدار کرده‌ اند و از این طریق سود خوبی به دست آورده‌ اند، سعی می ‌کنند تا افراد را به شیوه‌ های گوناگون (ازجمله شبکه‌ های مجازی) به خرید رمزارز ترغیب کنند.

درنتیجه افراد جذب رمزارز مورد نظر شده و اقدام به خرید می‌ کنند و این موضوع باعث رشد بسیار زیاد آن می‌ شود (پامپ). زمانی ‌که قیمت بالا رفت، این افراد دارایی‌ های خود را با بالاترین قیمت می ‌فروشند و از این طریق سود بسیاری کسب می کنند. با فروش ارز رمزنگاری شده عرضه بالا رفته و قیمت به شدت افت می‌ کند (دامپ). مردمی که در قیمت بالا رمزارز را خریده‌ اند، سرمایه خود را از دست می ‌دهند. آلت کوین‌ های با نقدینگی پایین یک هدف عالی در فضای ارزهای رمزنگاری شده برای پامپ و دامپ است.

از انجا که بسیاری از این سرمایه ‌گذاران کلان قبلا رمزارز مورد نظر را خریداری کرده‌ اند و شبهه و ابهامی در آن دیده نمی ‌شود بنابراین، اگر نمی توانیم بفهمیم که چرا یک کوین در حال پامپ است، بهتر است از آن دور بمانیم.

خرید یا فروش تقلبی یا Spoofing

در Spoofing تریدر اقدام به ثبت سفارش خرید یا فروش جعلی می‌ کند. به عبارت دیگر معامله گران و تریدرهایی که مایل به دستکاری بازار برای یک ارز رمزنگاری ‌شده هستند، می‌ توانند با ایجاد سفارشات خرید یا فروش تقلبی، بین سایر سرمایه ‌گذاران توهم خوش بینی یا بدبینی را ایجاد کنند. در این صورت بازار دچار هیجان شدید خرید و فروش قرار گرفته و از این طریق سود زیادی نصیب این افراد می‌ شود.

بنابراین یکی از روش های دستکاری بازار ارزهای دیجیتال Spoofing است. اسپوفینگ معمولا توسط ربات ‌ها و الگوریتم‌ ها ایجاد می‌شود تا همانطور که گفته شد توهم و حس کاذب در عرضه یا تقاضا را ایجاد کرده و در قیمت‌ ها دستکاری کنند و درست در زمانی که سفارشات به مبلغ تعیین شده نزدیک شد، ربات‌ ها سفارشات را لغو کرده و سود این سفارشات کاذب نصیب کلاهبرداران می ‌شود.

از آنجا که راهکاری برای جعلی بودن یا نبودن سفارشات وجود ندارد، بنابراین بازار واکنش‌ های شدیدی به سفارشات جعلی نشان می ‌دهد. نقاطی که روش اسپوفینگ در آن بهتر کار می ‌کند مناطق مهم مورد علاقه خریداران و فروشندگان است، به عنوان مثال منطقه حمایت یا مقاومت.

همانند همه اوراق بهادار قابل معامله، قیمت ارزهای دیجیتال به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله آن‌ ها حس خوش بینی یا بدبینی کلی که در بازار وسیع و در بین سرمایه گذاران فردی وجود دارد. در حالی که تعیین میزان حرکت و پتانسیل یک ارز رمزنگاری شده دشوار است، با این وجود سرمایه گذاران باهوش بسیار به آن توجه دارند. به دلیل تأثیری که احساس خوش بینی یا بدبینی می تواند بر تمایل گروهی از سرمایه گذاران به خرید یا فروش آن ارز دیجیتال داشته باشد، عده‌ای به راحتی و با استفاده از اسپوفینگ به دستکاری دست زده و سودهای کلانی را به جیب می‌زنند.کاهش اسپوفینگ در تمامی بازارها از جمله بازار ارزهای دیجیتال مهم و مطلوب است زیرا باعث حفظ تعادل در بازار برای همه افراد و سرمایه ‌گذاران می‌شود.

واش تریدینگ یا تجارت شستشو (wash trading)

یکی دیگر از روش ‌های دستکاری بازار ارزهای دیجیتال واش تریدینگ یا تجارت شستشو است که به منظور ایجاد توهم بازار فعال برای یک دارایی خاص استفاده می شود. انجام این کار در بازارهای مالی قدیمی و سنتی، غیرقانونی است اما به نظر می رسد در عرصه ارزهای رمزنگاری شده بیشتر به چشم می خورد. واش تریدینگ چیست؟ به خرید و بلافاصله فروش یک ارزدیجیتال به صورت مداوم و با سرمایه بالا توسط بازیگران بزرگ ارزهای دیجیتال واش تریدینگ می گویند. این سرمایه گذاران بزرگ قصد دارند تا به صورت مصنوعی حجم معاملات را بالا ببرند.

 واش تریدینگ به خرید و فروش یک ارز دیجیتال در یک بازار و در همان محدوده قیمت خرید و فروش گفته می شود. هدف از واش تریدینگ دستکاری و فرار از مالیات است. معامله شستشو معمولا مستلزم خرید و فروش همزمان یک دارایی توسط یک فرد یا مجموعه ای هماهنگ از افراد است که حجم کاذب را پیش بینی می کنند. 

در معاملات سالم آنچه که اتفاق می افتد باقی ماندن سفارش ‌های خرید و فروش در دفتر سفارشات است اما در واش تریدینگ از آنجا که خرید و فروش به صورت لحظه ای است برای مشتریان زیاد قابل رویت نیست چرا که در دفتر سفارشات زیاد باقی نمی ماند.

اجتناب از مبادلات مبهم، اولین قدم برای دور ماندن از معاملات شستشو است. 

روش‌ های انجام معاملات شستشو و جعل و تقلب متفاوت است. در معاملات شستشو، یک متقلب با خود یا گروهی هماهنگ معامله می کند تا توهم تقاضای بازار را ایجاد کند، در نتیجه سرمایه ‌گذاران مشکوک را وادار به ورود به معاملات می کند.

استاپ هانتینگ

نظریه استاپ هانتینگ به این صورت است که زمانی که بازار به اعداد رند نزدیک می شود، معامله ‌گران بزرگ بازار سعی خواهند کرد تا دستورات حد ضرر در آن محدوده را فعال کنند. یعنی این سرمایه گذاران بزرگ با حجم زیادی از ارزهای دیجیتال که اثرگذاری زیادی در این بازار دارند، محدوده ‌هایی از قیمت را که به احتمال زیاد تعداد بسیار بالایی از حد ضررهای معامله ‌گران کوچک در آن محدوده قرار دارد را شناسایی می کنند و در نتیجه قیمت را به این سمت می کشانند تا افراد لیکویید شوند یا به حد ضرر برسند، در نهایت این معامله گران بزرگ هستند که سود کلانی به دست می آورند. بنابراین استاپ هانتینگ یکی از روش های دستکاری بازار ارزهای دیجیتال است. 

FUD (Fear, Uncertainty, Doubt)

ترس، عدم قطعیت و تردید یکی از موثرترین تکنیک های دستکاری برای جابجایی قیمت ارزهای دیجیتال حتی بدون خرید و فروش کوین است. سرمایه گذاران تازه کار و معامله گران روزانه با اخبار منفی تکان می خورند و به سرعت به دنبال درهای خروجی می روند. چرا که این معامله گران از ضرر و زیان حتی کوچک خوششان نمی آید و بنابراین اگر حقیقت یا روایت های جعلی در مورد یک پروژه یا دارایی خاص ایجاد شود، می توانید تأثیر قیمتی زیادی را مشاهده کنید.

متاسفانه کل فضای کریپتوکارنسی با مقدار زیادی از محتواهای غلط توسط مبتدیان رمزنگاری، اینفلوئنسرها، رسانه های درجه دوم و سوم و غیره پر شده است و تشخیص اخبار جعلی را برای سرمایه گذاران خرده سخت تر می کند. در چنین شرایطی، رسانه های اصلی غالب هستند و مردم مجبورند روایات را از آن منابع دریافت و هضم کنند. بنابراین ترس نیز جزو روش های دستکاری بازار ارزهای دیجیتال محسوب می شود. 

چرا دستکاری ارزهای دیجیتال خطرناک است؟

با اینکه معاملات و تراکنش ها در ارزهای دیجیتال به سبب ویژگی غیرمتمرکز بودن بلاک چین شفاف هستند و واسطه ای به عنوان دولت یا بانک مرکزی بر دارایی ها تسلط ندارد و این افراد هستند که بر دارایی خود کنترل دارند اما در همین بازار دستکاری هایی صورت می گیرد که خطرناک است. دستکاری بازار ارزهای دیجیتال، نسبت به تراکنش های انجام شده موضوع عادلانه و کارآمد بودن بازارهای ارزهای رمزنگاری شده را تضعیف می کند. همه شرکت کنندگان باید از فرصت مساوی برای مشارکت برخوردار باشند و اگر به قیمت ها اعتماد نداشته باشند، تجارت نمی کنند، در نتیجه سرمایه گذاران و مجموعه ای از ذینفعان دیگر در دراز مدت آسیب می بینند.

جمع بندی 

در این مطلب روش های دستکاری بازار ارزهای دیجیتال را بررسی کردیم. پامپ و دامپ، اسپوفینگ، واش تریدینگ از جمله روش های دستکاری بازار ارزهای دیجیتال است. این دستکاری ها در درازمدت باعث آسیب به دنیای ارزهای دیجیتال و سرمایه‌گذاران می گذارد.