بیت کوین به عنوان جایگزینی مناسب برای طلا، جایگاه ویژه ای را میان سرمایه گذاران حوزه ارزهای دیجیتال پیدا کرده است. با وجود این که صدها سال از پیدایش طلا گذشته است اما بیت کوین توانسته طی یک دهه به جایگاهی بالاتر از جایگاه طلا دست پیدا کند. در این مقاله به مقایسه ویژگی های طلا و بیت کوین می پردازیم تا دلایل جایگزین شدن بیت کوین با طلا و علاقه افراد به سرمایه گذاری در این بازار را بررسی کنیم. جهت مقایسه طلا و بیت کوین، بررسی 5 شاخص که شامل ارزندگی، محدودیت منابع، تقاضا، پشتوانه بودن و کاربرد است که می تواند اطلاعات شفافی را ارائه دهد. در ادامه به شرح مفصلی از این موارد می پردازیم.

معیارهای مقایسه طلا و بیت کوین

1- ارزندگی

ارزندگی یکی از معیارهای مقایسه طلا و بیت کوین است. از زمان پیدایش طلا، این کالا به عنوان یک دارایی بسیار با ارزش و قابل مبادله در معاملات مورد توجه مردم و تجار بوده است. با گذشت سالها از زمان پیدایش طلا، همچنان امروزه در بخش های تجاری، پزشکی و صنایع کاربرد فراوان دارد که ارزندگی آن را همچنان حفظ کرده است. ویژگی های بیت کوین از جمله قابلیت مبادله بدون محدودیت های زمانی و مکانی بسیار، امنیت بالا، کم هزینه و سریع بودن است که سبب شده این ارز دیجیتال ارزندگی بسیار بالایی را داشته باشد.

در مقایسه ارزندگی طلا و بیت کوین می توان به این مورد اشاره کرد: در سال 2017 برای اولین بار قیمت یک بیت کوین از قیمت یک اونس تروا طلا بیشتر شد. با توجه به بازدهی بالای بیت کوین، حتی سرمایه گذاران سرسخت و با سابقه طلا به ارزندگی بالای بیت کوین پی برده اند و آن را جایگزینی برای سرمایه گذاری طلا انتخاب کرده اند. برای مثال در کشور هند که از بزرگترین دارندگان طلا در جهان هستند، حرکت گسترده سرمایه گذاران از طلا به بیت کوین به قدری بود که میزان سرمایه گذاری آنها در بازار کریپتوکارنسی از 200 میلیون دلار به 40 میلیارد دلار رسید.

2- محدودیت منابع 

نه تنها منابع طلا محدود هستند، بلکه منابع برخی ارزهای دیجیتال مثل بیت کوین نیز با محدودیت روبرو هستند. این محدودیت موجودی، تاثیر به سزایی بر روی میزان تقاضا و در نتیجه افزایش قیمت آنها دارد اما تفاوت این محدودیتها در شفافیت آن می باشد. هیچ آمار دقیقی از میزان طلای باقی مانده در جهان وجود ندارد اما میزان محدودیت بیت کوین شفاف است (21 میلیون توکن) و ذخیره بیت کوین تا سال 2140 به پایان می رسد و بعد از آن بیت کوین جدیدی ایجاد نمی شود.

در مورد طلا حتی این احتمال وجود دارد که در سایر سیاره ها بتوان آن را استخراج کرد. علاوه بر محدودیت منابع، محدودیت دسترسی نیز از وجه تمایز طلا و بیت کوین محسوب می شود. برخلاف سیستم های سنتی، که برخی از افراد به آن دسترسی ندارند، برای دسترسی به بیت کوین در سراسر جهان امکاناتی فراهم شده تا بتوانند بدون هیچ هزینه ای به مبادلات بپردازند.

3- کاربردها

یکی دیگر از معیارهای مقایسه طلا و بیت کوین، کاربردهای آن در بازار است. از جمله مزایا و کاربردهای طلا می توان به حفاظت از دارایی ها در برابر تورم اشاره کرد. نگهداری طلا در مواقعی که اقتصاد در حالت تورم قرار دارد، از ذخیره پول های کاغذی منطقی تر و سودآورتر می باشد. 

بیت کوین سه کاربرد اصلی و مهم دارد که عبارتند از: پرداخت، سرمایه گذاری، نقل و انتقال پول

پرداخت: افراد می توانند در شبکه غیرمتمرکز بیت کوین، بدون طی کردن فرآیندهای افتتاح حساب، از طریق بیت کوین پرداخت های خود را بدون کنترل شدن از سوی نهادی انجام دهند. از بیت کوین برای خرید هر چیزی حتی قهوه استفاده می شود.

سرمایه گذاری: سرمایه گذاری در بیت کوین به صورت کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت امکان پذیر است که عمده سرمایه گذاری بیت کوین در معاملات کوتاه مدت و روزانه می باشد.

نقل و انتقال پول: بیت کوین یک راه برای انتقال پول در داخل کشور و حتی خارج از کشور می باشد که در زمان تحریم ها بیش از پیش اهمیت و سودمندی خود را نشان می دهد. همچنین کارمزد کم و سرعت بالا در این روش، انتقال پول را به صرفه تر از سایر روش ها تبدیل کرده است.

در رابطه با بیت کوین می توان گفت به دلیل محدودیت منابع، یک دارایی کاملا عاری از تورم محسوب می شود.

4- تقاضا

با توجه به مزایای بسیار زیاد بیت کوین، قانونی شدن، پذیرش جهانی و محدودیت منابع، تقاضا برای آن روز به روز افزایش می یابد و در نتیجه این افزایش تقاضا، قیمت آن نیز رو به رشد می باشد. محدود بودن منابع طلا و ارزش آن در حفظ سرمایه نیز سبب شده که تقاضا برای طلا نیز با گذشت سالها از زمان پیدایش آن همچنان ادامه داشته باشد و حتی افزایش پیدا کند.

5- پشتوانه

پشتوانه نیز یکی از معیارهای مقایسه طلا و بیت کوین محسوب می شود. تقاضای جهانی علاوه بر اینکه پشتوانه طلا می باشد، پشتوانه اصلی ارزهای دیجیتال از جمله بیت کوین نیز به حساب می آید و می توان گفت تا زمانی که میزان تقاضا برای بیت کوین و طلا بالا باشد، امکان رشد قیمت برای آنها وجود دارد. طلا را می توان پشتوانه با سابقه ای برای ارزهای سنتی معرفی کرد اما در حال حاضر بیت کوین به عنوان پشتوانه دارایی های دیگر شناخته نشده است.

مقایسه چند شاخص دیگر

تاریخچه

یکی دیگر از موارد مقایسه طلا و بیت کوین تاریخچه این دوست. بیت کوین تاریخچه محدودی به عنوان ذخیره ارزش دارد و تنها در سال 2009 ایجاد شده است. طلا برای حداقل 5000 سال و به احتمال زیاد شاید 7000 سال به عنوان ذخیره ارزش مورد استفاده قرار گرفته است.

 مقاومت در برابر تقلب

طلا به عنوان یک دارایی فیزیکی، احتمال تقلب و یا کم شدن میزان خلوص در آن وجود دارد، با این که امکان فاسد شدن فلز، رد کردن طلای تقلبی و دزدی طلا امر آسانی نیست. در مورد امنیت بیت کوین می توان گفت که مبتنی بر فناوری بلاک چین است و امکان تقلب در آن وجود ندارد.

قابلیت و هزینه های جا به جایی

یکی دیگر از معیارهای مقایسه طلا و بیت کوین معیار هزینه و جا به جایی است. هزینه جابه جایی طلا از مکانی به مکان دیگر بسیار سنگین و تامین امنیت برای آن بسیار دشوار است، به خصوص اگر میزان طلا زیاد و فاصله بین مبدا و مقصد طولانی باشد، در حالی که می توان مقدار زیادی بیت کوین را به وسیله تلفن همراه به دورترین نقطه در سریع ترین زمان ممکن ارسال کرد.

غیرمتمرکز بودن

برخلاف طلا که استخراج و قیمت گذاری آن تحت نظارت و کنترل دولت‌ها می باشد، بیت کوین غیرمتمرکز است و همین موضوع باعث شفافیت و تقاضای بیشتر برای ارزهای دیجیتال به ویژه بیت کوین شده است.

تقسیم پذیری

میزان تقسیم پذیری بیت کوین در برابر طلا بسیار بیشتر است در حالی که یک بیت کوین قابل تقسیم به 10,000,000 ساتوشی می باشد و می توان آن را به راحتی مبادله کرد اما خرید و فروش یک سوت طلا به عنوان کوچک ترین واحد طلا امکان پذیر نمی باشد.

نقدینگی

در رابطه با نقدینگی یا Liquidity هم بیت کوین و هم طلا به راحتی قابلیت تبدیل شدن به یک دارایی دیگر را دارند و می توان آنها را حتی با ارزهای فیات نیز تبادل کرد.

عاری از سانسور

هیچ نهادی (از جمله توسعه دهندگان یا ماینرها) هیچ تاثیر ناروایی بر بیت کوین کاربران ندارد. به این ترتیب، بیت کوین در برابر سانسور مقاوم است و چون پروتکل غیرمتمرکز است، مشمول تقاضا یا محدودیت های شرکت ها یا دولت های بزرگ نیست. اما دولت ها مالکیت طلا و انتقال طلا را در طول تاریخ محدود کرده اند.

نوسانات

یکی از معایب بیت کوین نوسانات شدید و گاهی غیر قابل پیش بینی آن است که باعث شده به عنوان یک دارایی نا امن برای سرمایه گذاران ایجاد نگرانی کند. همین نوسانات شدید قیمت، باعث شده طلا به یک دارایی ایمن تری نسبت به بیت کوین تبدیل شود.

دوام

بیت‌کوین نه نابود می‌شود و نه از بین می‌رود. تا زمانی که شبکه زنده بماند، زنده می‌ماند، که با توجه به غیرمتمرکز بودن شبکه، نابودی بیت‌کوین را بسیار سخت می‌کند. وقتی طلا را با بیت‌کوین مقایسه می‌کنیم، هر دو بادوام هستند.

نتیجه گیری

از آنجایی که بیت کوین علاوه بر دارا بودن اکثریت مزیت های طلا، مزایای منحصر به فرد خود را نیز دارا می باشد به آن طلای دیجیتال نیز گفته می شود اما با توجه به ناشناخته بودن بازار ارزهای دیجیتال، طلا همچنان برای افراد کم ریسک و محافظه کار و بیت کوین برای افراد ریسک پذیر توصیه می شود و نمی توان به طور قطعی در باره این که کدام یک برتری کامل دارند، اظهار نظر کرد.