می توان گفت اینترنت اشیا یا IoT (Internet of Things)، امروزه به تمام جوانب زندگی انسان ها راه پیدا کرده و زندگی انسان ها را به شدت تحت تاثیر قرارداده است و ما هر روز شاهد رشد روزافزون آن در دنیا هستیم. رمزارزها یا ارزهای دیجیتال نیز مانند بمب، انفجاری در تکنولوژی و معاملات مالی امروزی به راه انداخته است. حال تصور کنید این دو با یکدیگر ترکیب شوند. یعنی اینترنت اشیا وارد دنیای رمزارزها شود. در این مطلب در مورد اینترنت اشیا و برخی توکن های اینترنت اشیا صحبت خواهیم کرد.

توکن های اینترنت اشیا به زبان ساده

IoT یا توکن های اینترنت اشیا در مفهوم ساده اش به معنی گسترش پتانسیل و قدرت اینترنت خیلی گسترده تر از آن چیزی که الان وجود دارد و فراتر از کامپیوترها و گوشی ‌های هوشمندی که در دستان شماست و با آن می توانید هر چیزی را جستجو کنید.

اینترنت اشیا یعنی هرچیزی را بتوانید به اینترنت وصل کنید، داده هایی را وارد کرده، تحلیل هایی را دریافت کنید، به طور کلی زندگی شما در تمامی جوانب بر بستر اینترنت باشد. کشاورزی هوشمند، شهر هوشمند، انرژی هوشمند، ساختمان های هوشمند و ... قرار است همگی هوشمند شده و زندگی آسانتری برای انسان ها رقم بزنند. یعنی محدوده‌ گسترده‌ ای از اشیا، روندها و در کل محیط اطراف ما متصل به اینترنت باشد، داده هایی را دریافت، آنالیز و نتایجی را روی دستگاه های هوشمند به ما برگرداند. در تعریف ساده تری از اینترنت اشیا می توان گفت IOT یک اصطلاح عمومی برای فناوری است که یک دستگاه هوشمند را قادر می سازد تا با دستگاه دیگر ارتباط برقرار کند. به همین سادگی.

به عنوان مثال کشاورزی که با استفاده از اینترنت اشیا برخلاف سیستم سنتی بتواند زمان دقیق نیاز خاک و محصول کشاورزی اش به آب را تشخیص دهد آن هم با جمع آوری خودکار اطلاعات و تحلیلی که از رطوبت خاک و مواردی مانند آن به دست می آورد. صنعت اینترنت اشیا که در ابتدا برای هوشمندسازی فناوری هایی مانند تلفن ها و ردیاب ها اختصاص داده شده بود، به حدی توسعه یافته است که می تواند حتی وسایل معمولی خانه را به سطح دیگری از تکنولوژی ارتقا دهد. در حال حاضر ردیاب هایی برای قلاده حیوان خانگی شما با قابلیت اینترنت اشیا وجود دارد که به دستگاه های دیگر شما مانند گوشی موبایلتان متصل است یا توسترهای هوشمند که وقتی غذایتان کاملاً برشته شد، به شما اطلاع می دهد و حتی آینه های هوشمندی که تمرینات درخواستی و آمار تناسب اندام شما را نشان می دهد.

مفهوم رمزارز

ارزهای دیجیتال سیستم غیرمتمرکز رمزگذاری شده هستند که به صورت دیجیتالی و غیرمتمرکز، بدون کنترل شخص یا نهاد متمرکزی مانند بانک مرکزی، بر بستر پایگاه داده ای تحت عنوان بلاک چین ایجاد شده اند.از ارزهای دیجیتال به عنوان روش پرداخت امن، به منظور شفافیت در تراکنش های مالی افراد و آزادی مالی در سراسر دنیا استفاده می شود. خاصیت غیرمتمرکز بودن ارزهای دیجیتال یعنی هیچ نهاد، گروه یا سازمانی آن‌ ها را کنترل نمی‌ کند و این افراد هستند که در شبکه بلاک چین بر دارایی های خود کنترل دارند.

ترکیب اینترنت اشیا و ارزهای دیجیتال

هم بلاک چین و هم اینترنت اشیا از جمله تکنولوژی‌‌های مرتبط با آینده هستند که راه گریزی از آن ها وجود ندارد و به شدت در حال تاخت و تاز و گسترش هستند. زمانی که اینترنت اشیا در مفهوم گسترده ای که گفتیم رشد کند نیاز دارد تا از بسترهای غیرمتمرکزی مانند بلاک چین استفاده نماید تا امنیت داده ها در آن حفظ شود. کاربرد اینترنت اشیا در ارزهای دیجیتال (به سبب ماهیت غیرمتمرکز ارزهای دیجیتال و شبکه بلاک چین) موجب می شود تا به مقدار زیادی شکاف های امنیتی موجود در فناوری اینترنت اشیا بر طرف شود. از سوی دیگر ذخیره سازی و نیازهای محاسباتی در بلاک چین با استفاده از اینترنت اشیا به حداقل می رسد.

رابطه دیگری که بین ارزهای دیجیتال و اینترنت اشیا وجود دارد این است که می توان از یک سیستم ارز دیجیتال مانند بیت کوین برای تأمین انرژی اینترنت اشیا بهره گرفت یا به جای ارسال ارز فیزیکی از ارز دیجیتال برای پرداخت دستگاه هایی که به اینترنت اشیا متصل هستند استفاده کرد.

در ادامه به موارد معروفی از نحوه استفاده شرکت های اینترنت اشیا از بلاک چین و توکن های اینترنت اشیا اشاره می کنیم که سعی در گسترش اینترنت اشیا با استفاده از فناوری های غیرمتمرکزی مانند بلاک چین دارند.

هلیوم

هلیوم که توانست در یک سال بیش از 6 هزار درصد رشد کند، از بلاک چین استفاده می کند. هدف اصلی تیم توسعه دهنده این ارز دیجیتال، ترکیب بلاک چین با اینترنت اشیا است. این شرکت از بلاک چین برای اتصال دستگاه های IoT کم مصرف (مانند روترها و ریزتراشه ها) به اینترنت استفاده می کند. زیرساخت اینترنت بی سیم مبتنی بر بلاک چین هلیوم از فناوری رادیویی برای تقویت اتصال به اینترنت و کاهش شدید قدرت مورد نیاز برای کار با دستگاه های "هوشمند" استفاده می کند. توکن هلیوم، HNT از توکن های اینترنت اشیا است. 

این شرکت قصد دارد گره های (نودها) خود را در سراسر کالیفرنیا، بوستون و انگلستان پیاده سازی کند تا شبکه های غیرمتمرکز همتا به همتای خود را آزمایش کند. نودها حلقه اتصال دستگاه ‌های استخراج و Wireless gateway هستند. این گره ها با نام هات اسپات یا Wi-Fi شناخته شده و قرار است کاربران در ازای اجرای این نودها، توکن HNT یا همان هلیوم را دریافت کنند. 

آیوتا (IOTA)

از معروف ترین توکن های اینترنت اشیا که به منظور گسترش فناوری ارزهای دیجیتال در تراکنش های دستگاه های اینترنت اشیا ایجاد شده است ارز دیجیتال آیوتا (IOTA) است. IOTA مخفف Internet of Things Application است و در معاملات و تراکنش بین دستگاه های اینترنت اشیا، به کار گرفته می شود و در تمامی صرافی های معتبر قابل خرید و فروش است. البته یک تفاوت اساسی این رمزارز با سایر ارزهای دیجیتال این است که مبتنی بر بلاک چین نیست. بلکه براساس نمودار دایره ای چرخشی (DAG) که به آن تنگل (Tangle) گفته می شود ایجاد شده است. در حال حاضر آیوتا بزرگترین ارز دیجیتالی است که از فناوری تنگل استفاده می کند.

فناوری بلاک چین و تنگل هردو به دنبال ایجاد یک شبکه معاملات مستقل و خودگردان هستند اما برخلاف بلاک چین که سابقه تراکنش ها را به صورت خطی سازمان دهی می کند، تنگل بیشتر شبیه یک درخت یا نمودار است. از سوی دیگر تنگل روزبه روز کارآمدتر، سریع تر و مقیاس پذیرتر می شود درحالی که بلاک چین کندتر و کم بازده تر می شود. تنگل رایگان بوده و گره ها برای تایید تراکنش نیازی به هزینه ندارند. از سوی دیگر تنگل پاداش بلاک نیز ندارد.

البته هنوز در مورد امنیت شبکه تنگل حرف و حدیث زیاد است برخلاف بلاک چین که معتبر و قابل اعتماد است.

آیوتکس (IoTeX)

ارز دیجیتال آیوتکس یک ارز دیجیتال دیگر مبتنی بر پلتفرم غیرمتمرکز و یکی دیگر از توکن های اینترنت اشیا است که هدفش تامین انرژی اینترنت اشیا است. این رمزارز با نماد IOTX به منظور ایجاد اتصال جهان فیزیکی دستگاه های اینترنتی به صورت بلوک و با هدف حفظ حریم خصوصی ایجاد شده است. در واقع آیوتکس راه حلی به منظور حل مشکل مقیاس پذیری در یک بلاک چین، برای تقویت اینترنت اشیا (IoT) است.

XYO

ایکس وای او (XYO) یک رمزارز غیرمتمرکز مبتنی بر پلتفرم اتریوم و یک توکن غیر قابل استخراج و از جمله توکن های اینترنت اشیا است. هدف XYO قراردادن مکان امن در اختیار کاربران است، این شبکه یک شبکه مبتنی بر بلاک چین و غیرمتمرکز بوده که بر اساس موقعیت جغرافیایی کار می کند و به عنوان پلتفرم موقعیت یابی و ردیابی، برای کسب اطمینان از صحت داده های مکانی از بلاک چین برای رمزگذاری داده‌ های مکانی استفاده می‌شود. اساس کار شبکه ایکس وای او، مانند شبکه GPS است اما با این تفاوت که این شبکه یک GPSرمزگذاری شده ای است که مبتنی بر بلاک چین فعالیت می کند.

برخی دیگر از پروژه هایی که سعی در استفاده از فناوری بلاک چین و رمزارز در موضوعات مرتبط با اینترنت اشیا داشته اند نیز می توان به موارد زیر اشاره کرد:

NetObjex

نحوه استفاده این پروژه از بلاک چین در اینترنت اشیا: NetObjex یک مکانیزم استاندارد و غیرمتمرکز برای ارتباط دستگاه های اینترنت اشیا با یکدیگر ایجاد کرده است. توکن این شرکت یک بستر دیجیتالی امن برای دستگاه های هوشمند به منظور تعامل و ارتباط در همان اکوسیستم فراهم می کند.

NetObjex ادعا می کند که توکن آن می تواند برای برقراری ارتباط یکپارچه با دستگاه های دیگر در صنایع مختلف مورد استفاده قرار گیرد. به همین دلیل در زمره توکن های اینترنت اشیا قرار می گیرد. به عنوان مثال در یک رستوران، مشتریان می توانند از این توکن در کیف پول رمزنگاری شده خود برای پرداخت هزینه غذا استفاده کنند. 

Xage Security

نحوه استفاده این شبکه از بلاک چین در اینترنت اشیا: Xage اولین بستر امنیتی محافظت شده توسط بلاک چین برای اینترنت اشیا است. بلاک چین Xage با تمرکز بر صنایع صنعتی مانند کشاورزی، انرژی، حمل و نقل و آب و برق، دستگاه های اینترنت اشیا را توانمند می کند و آن ها را قادر می سازد تا از دستکاری جلوگیری کرده و به خطوط ارتباطی ایمن بین اشیا هوشمند دسترسی داشته باشند. Xage مجموعه ای از برنامه های غیرمتمرکز اینترنت اشیا را انجام می دهد، از مدیریت ایمن خط مشی گرفته تا ارائه ابزارهایی که هشدارهای فوری را در مورد فعالیت های هک مشکوک ارائه می دهند.

موارد استفاده در دنیای واقعی: Xage اخیراً به اتحادیه قدرت الکتریکی هوشمند (SEPA) پیوسته است تا بر چگونگی ورود دستگاه های اینترنت اشیا خود به بخش انرژی پاک تمرکز کند. این شرکت می خواهد فناوری دفتر کل خود را برای جلوگیری از حملات سایبری گسترده تر کند.

+Grid

نحوه استفاده این شبکه از بلاک چین در اینترنت اشیا: +Grid از بلاک چین اتریوم برای دسترسی مصرف کنندگان به دستگاه های اینترنت اشیا مرتبط با انرژی استفاده می کند. نماینده شرکت از طرف یک کاربر +Grid برق می خرد و می فروشد، برنامه +Grid به شما در ارائه اطلاعات به روز در مورد مصرف انرژی کمک می کند و کنتور هوشمند شرکت به صورت بی سیم به دستگاه های هوشمند کم مصرف متصل می شود.

بلاک چین اتریوم این شرکت به نمایندگان این امکان را می دهد که هر 15 دقیقه یکبار مقدار قابل توجهی از برق را پرداخت کنند. پرداخت ها و امنیت سایبری در برنامه با استفاده از رمزنگاری پیشرفته بلاک چین اجرا می شود.

موارد استفاده در دنیای واقعی: +Grid به عنوان اولین خرده فروش انرژی مبتنی بر بلاک چین در جهان، اخیراً اولین نمونه خود، با نام Lattice1 را معرفی کرد. با استفاده از بلاک چین اتریوم، Lattice1 می تواند نوسانات موجود در بازار انرژی را شناسایی کرده و کارآمدترین نقطه قیمت را در زمان واقعی تعیین کند. این سخت افزار، ارزهای رمزنگاری شده را ذخیره می کند و از آنها برای پرداخت انرژی استفاده می کند.

جمع بندی

اینترنت اشیا قرار است در آینده در تمام جوانب زندگی ما حضور پررنگ تری نسبت به امروز داشته باشد. اهمیت اینترنت اشیا در این است که به کسب و کارها و مردم دانش بسیار زیادی در مورد اشیا اطرافشان و نحوه‌ کنترل آنها خواهد داد تا با محیط اطرافشان ارتباط بیشتری برقرار کنند. ترکیب اینترنت اشیا و شبکه بلاک چین به قدرت هرچه بیشتر دستگاه های اینترنت اشیا خواهد انجامید و باعث ایمن شدن شبکه و غیرمتمرکز شدن پرداخت ها خواهد شد. توکن های اینترنت اشیا قرار است به جوامع و افراد برای رسیدن به دنیایی مبتنی بر اینترنت اشیا کمک کنند. برای برخی از توکن های اینترنت اشیا می توان به هلیوم (HNT)، آیوتا، آیوتکس و XYO اشاره کرد.