وقتیکه افراد قصد دارند در بازار سرمایه به طور حرفه ای فعالیت کنند، باید بر روی مفاهیم بنیادی بازار و شرکت های فعال در آن، تسلط نسبی داشته باشند. به همین دلیل، باید با اصطلاحاتی که در این زمینه مورد استفاده قرار می گیرند، آشنایی کامل داشته باشند. یکی از مفاهیم مهم که کاربرد زیادی دارد، موضوع «جریان نقدی آزاد» است و در تحلیل صورت های مالی مورد استفاده قرار می گیرد. در این مقاله قصد داریم مفهوم جریان نقدی آزاد و جزییات مربوط به آن را مورد بررسی قرار دهیم؛ بنابراین، اگر در ذهن شما نیز سوالاتی درباره این موضوع پیش آمده است، توصیه می کنیم تا پایان مقاله با ما همراه باشید.
جریان نقدی آزاد چیست؟
جریان نقدی آزاد یا همان free cash flow که به اختصار با عبارت FCF شناخته می شود، جریان نقدی است که شرکت پس از خروج وجه نقد و برای پوشش عملیات جاری و حفظ دارایی های شرکت در اختیار دارد. در واقع شرکت ها از این وجوه برای توسعه و گسترش کسب و کار خود، افزایش تولید و فروش و پرداخت بدهی ها استفاده می کنند. به طور کلی، این مفهوم را می توان به 2 دسته ورودی و خروجی تقسیم کرد که در ادامه به بررسی آن ها می پردازیم.
جریان نقدی آزاد ورودی
جریان آزاد نقدی ورودی، تمام وجوه نقدی است که وارد یک شرکت می شود. سود حاصل از فروش یک دارایی، سود سپرده ها، فروش یک محصول و... همگی بخشی از این دسته هستند. این ورودی ها در واقع وجوه نقد حاصل از عملیات صورت گرفته است.
جریان نقدی آزاد خروجی
جریان آزاد نقدی خروجی نیز مشخصاً تمام وجوه نقدی است که از شرکت خارج می شود. فرض کنید که یک شرکت برای تولید محصولاتش نیاز به مواد اولیه دارد؛ پولی که برای تهیه آن صرف می شود، به عنوان وجوه نقد آزاد خروجی به حساب می آید. به این موارد هزینه سرمایه ای نیز گفته می شود.
نکته اول: توجه داشته باشید که جریان آزاد نقدی، برابر است با اختلاف بین پول های وارد شده و خارج شده.
نکته دوم: در بازارهای بدون اهرم مالی، جریان نقدی آزاد همان جریان نقدی حقوق صاحبان سهام است.
چرا باید از جریان نقدی آزاد استفاده کنیم؟
برای پاسخ به این سوال، ذکر چند نکته لازم است:
- بسیاری از سهامداران و سرمایه گذاران از جریان آزاد نقدی یا FCF برای اندازه گیری سودآوری شرکت استفاده می کنند.
- FCF کمک می کند تا درک بهتری از ارزش و سلامت روند شرکت پیدا کنیم.
- استفاده از این مفهوم، به ساده کردن تحلیل کمک می کند.
- وام دهندگان با بررسی آن به چگونگی و توانایی پرداخت بهره و سود سهام پی می برند.
به عنوان مثال، فرض کنید که حساب های دریافتنی که نوعی ورودی است، کاهش پیدا کند؛ یعنی شرکت وصول مطالبات خود را سریع تر انجام می دهد؛ که این مقدار کاهش پیدا کرده است. همچنین افزایش در موجودی مواد و کالا که نوعی خروجی است، نشان از محصولاتی است که هنوز فروش نرفته اند.
انواع جریان نقدی آزاد
- جریان آزاد نقدی حاصل از فعالیت های عملیاتی
- جریان آزاد نقدی حاصل از فعالیت های سرمایه گذاری
- جریان آزاد نقدی حاصل از فعالیت های تامین مالی
روش محاسبه
جریان نقدی آزاد= (جریان وجوه نقد ناشی از فعالیت های عملیاتی + هزینه بهره) – ( سپر مالیاتی برای هزینه بهره + هزینه سرمایه ای)
به بیان ساده تر، ورودی ها جمع می شوند و اختلاف آن ها با مجموع خروجی ها، جریان نقدی آزاد خواهد بود.
برخی از دریافتنی ها عبارت اند از:
- فروش کالا و خدمات
- فروش دارایی ثابت مشهود و نامشهود
- فروش شرکت های فرعی
- فروش سرمایه گذاری های بلندمدت
- سود سرمایه گذاری
- صرف سهام
- فروش سهام خزانه
- دریافت تسهیلات
برخی از پرداختی ها عبارت اند از:
- مالیات بر درآمد
- خرید دارایی ثابت مشهود
- خرید دارایی نامشهود
- خرید شرکت های فرعی
- خرید سرمایه گذاری های بلندمدت
- خرید سهام خزانه
- پرداخت سود تسهیلات
- پرداخت اصل تسهیلات
- پرداخت اجاره یا سود اوراق
- پرداخت سود نقدی به سهامداران
نکته: توجه داشته باشید که این اطلاعات را می توان از طریق صورت های مالی منتشر شده در کدال پیدا کرد.
در محاسبه جریان نقدی آزاد (FCF) باید دقت کرد که دریافت ها و پرداخت های غیر نقدی در نظر گرفته نمی شوند.
بازده جریان نقدی آزاد چیست؟
از تقسیم جریان نقدی آزاد بر ارزش بازار سهم (می توان ارزش بازار سهام را در تابلوی معاملاتی آن مشاهده کرد)، بازده جریان نقدی آزاد محاسبه می شود. البته از تقسیم جریان نقدی آزاد بر ارزش اقتصادی نیز قابل اندازه گیری است. هر دوی این روش ها برای سرمایه گذاران ارزشمند است.
جمع بندی
در این مقاله به بررسی جریان نقدی آزاد و نحوه محاسبه آن پرداختیم و خاطر نشان کردیم که این اصطلاح برای تحلیل بنیادی بازار و همچنین بررسی صورت های مالی شرکت ها بسیار کاربرد دارد و به طور کلی می توان گفت که جریان نقدی آزاد، برابر است با اختلاف بین پول های وارد شده و خارج شده؛ که این مفهوم را با عبارت FCF نشان می دهند.