شرکت ها، واحدهای اقتصادی و به طور کلی هر مجموعه ای که یکسری از خدمات یا محصولات را به مشتریان خود ارائه می دهند، باید برای بررسی دارایی ها، میزان خرید، فروش و حتی پرداخت دستمزد به کارکنان خود یکسری حساب و دفتر مالی داشته باشند. حساب های دریافتنی تجاری یکی از انواع حساب های مالی است که جزئیات ارائه خدمات و یا محصول به مشتریان به صورت دقیق در آن ثبت می شوند. البته بایستی توجه داشته باشید که حساب دریافتنی انواع مختلفی دارد که نوع تجاری فقط یکی از آن ها محسوب می شود و در عین حال معنی مختص به خود را دارد.
همانطور که می دانید سوددهی یک شرکت، واحد تولیدی و به طور کلی هر کسب و کاری، زمانی مشخص خواهد شد که میزان بهره وری آن محاسبه شود و برای محاسبه بهره وری هم به مشخص شدن میزان دارایی، خرید، فروش و هزینه های انجام شده نیاز داریم. به همین دلیل در ادامه مقاله توضیحات بیشتری را در مورد حساب های دریافتنی تجاری ارائه می دهیم؛ بنابراین اگر شما نیز در این خصوص کنجکاو هستید، توصیه می کنیم تا پایان مقاله ما را همراهی کنید.
حساب دریافتنی به چه معناست؟
حساب های دریافتنی انواع مختلفی دارند؛ اما به طور کلی می توان گفت که این حساب ها به واسطه ارائه خدمات یا فروش محصولات یک شرکت به مشتریان و همچنین پرداخت وام یا مساعده به کارکنان ایجاد می شوند. بنابراین می توان اینگونه بیان کرد که این حساب ها نشان دهنده مطالبات یک شرکت هستند و ماهیت بدهکار دارند.
حساب های دریافتنی براساس یکی از انواع تقسیم بندی ها در دو دسته تجاری و غیر تجاری قرار می گیرند.
دریافتنی های تجاری
در صورتی که مطالبات یک شرکت در راستای فعالیت های اصلی آن باشد و در ازای فروش محصول و یا ارائه خدمات به مشتریان ایجاد شده باشد، حساب دریافتنی از نوع تجاری است.
دریافتنی های غیر تجاری
همانطور که گفتیم پرداخت وام و مساعده به کارکنان یک شرکت هم جزء دریافتنی ها محسوب می شود؛ با این تفاوت که دریافتنی غیر تجاری است؛ زیرا مطالبات ایجاد شده مرتبط با فعالیت اصلی شرکت نیست.
حساب پرداختنی چیست؟
نقطه مقابل حساب های دریافتنی مانند حساب های دریافتنی تجاری، حساب پرداختنی است. در مورد حساب های دریافتنی بیان کردیم که یکسری مطالبات در ازای فروش محصولات یا ارائه خدمات یک شرکت به مشتریان ایجاد می شوند. از طرفی همین شرکت یکسری هزینه های دیگر هم دارد که مربوط به خرید مثلا مواد اولیه برای تولید محصولات هستند. در این شرایط، حساب مربوط به خرید مواد اولیه که بر مبنای آن باید هزینه ای را به شرکت تأمین کننده پرداخت کرد، حساب پرداختنی نام دارد.
منظور از اسناد پرداختنی چیست؟
اسناد قابل پیگیری مانند چک های بانکی که در قبال مثلا خرید مواد اولیه توسط یک فرد یا واحد تجاری، تولیدی و به طور کلی یک شرکت صادر می شود را اسناد پرداختنی می نامند. در واقع این اسناد معتبر در ازای دریافت مثلا مواد اولیه صادر شده و قابل پیگیری هم هستند.
حساب های دریافتنی تجاری چه ماهیتی دارند؟
برای درک ماهیت حساب های دریافتنی تجاری باید به اصل موضوع توجه داشته باشید. همانطور که گفتیم این حساب ها مشخص کننده مطالباتی هستند که در ازای ارائه خدمات یا فروش محصولات یک شرکت به مشتریان ایجاد می شوند. بنابراین حساب های دریافتنی تجاری جزء دارایی های شرکت بوده و ماهیت بدهکار دارند.
حساب های دریافتنی تجاری چه کاربردی دارند؟
فعالیت در بازار سهام موضوعی بسیار پیچیده است و افرادی که در این بازار فعالیت می کنند، با مفاهیم گسترده ای روبرو خواهند شد و نحوه خرید و فروش و تحلیل سهام شرکت های فعال در این بازار، ابزارهای خاص خود را دارد؛ که از جمله این ابزارها می توان به تحلیل بنیادی، تحلیل تکنیکال، مفاهیم مربوط به تابلوخوانی، روانشناسی بازار و... اشاره کرد.
از طرفی، تحلیل بنیادی دنیای گسترده ای دارد و تعداد بسیار زیادی از افراد را به عنوان تحلیلگر بنیادی در این بازار می شناسند. از سوی دیگر، پایه و اساس تحلیل بنیادی یک شرکت در بازار بورس، از بررسی و تحلیل صورت های مالی آن سرچشمه می گیرد و افرادی که به دنبال بررسی فاندامنتال یک شرکت هستند، در ابتدا بایستی با تجزیه و تحلیل صورت های مالی کار خود را آغاز کنند و موضوعات مربوط به هزینه، بدهی و... بخش های جدایی ناپذیر صورت های مالی یک شرکت هستند و افراد برای بررسی مسائل بنیادین یک شرکت، بایستی تسلط کافی بر روی این مفاهیم داشته باشند.
حساب های دریافتنی تجاری نیز به عنوان بخشی از این صورت های مالی شناخته می شوند و همواره با بررسی جزییات این حساب ها و محاسبه اعداد و ارقام مربوط به این بخش، می توان نکات جالب توجهی را در خصوص وضعیت بنیادی بنگاه های اقتصادی فعال در بازار سرمایه استخراج کرد.
جمع بندی
برای بررسی میزان دارایی های یک شرکت باید میزان فروش، ارائه خدمات، مطالبات، هزینه های انجام شده برای خرید مثلا مواد اولیه، پرداخت حقوق و حتی پرداخت وام و مساعده به کارکنان ثبت شوند. در این شرایط می توان به صورت جزء به جزء، ورودی و خروجی های شرکت و در نهایت میزان بهره وری را محاسبه کرد. از طرف دیگر، انواع حساب های دریافتنی مانند دریافتنی های تجاری و همچنین حساب های پرداختنی به همین منظور ایجاد می شوند. در حساب های پرداختنی تجاری باید تمامی مطالباتی که در ازای فروش محصول یا ارائه خدمات و به طور کلی براساس فعالیت اصلی و مستمر شرکت ایجاد شده اند، به ثبت برسند.