به فاصله ی زمانی میان حال و آینده، دوره گفته می شود. معمولاً در تعاریف مالی هر دوره برابر یک سال مالی است. حال که با مفهوم دوره آشنا شدید قصد داریم این مقاله به سرمایه گذاری در بورس در بازه یک دوره ای و چند دوره ای بپردازیم. اما به طور ساده، فرض کنید شما قصد سرمایه گذاری دارید، مثلاً قصد دارید سرمایه خود را به بانک بسپارید، اگر برنامه شما از این کار برای مدت یک سال باشد یعنی شما سرمایه گذاری یک دوره ای انجام داده اید. اما اگر قصد شما برای سرمایه گذاری چند ساله است به نوعی سراغ نوع دوم، یعنی سرمایه گذاری چند دوره ای رفته اید.
سرمایه گذاری یک دوره ای
بگذارید برای تفهیم ساده تر سرمایه گذاری یک دوره ای به سراغ یک مثال برویم. همینطور که می دانید اگر از بین 4 مورد زیر، تنها سه مورد را بدانید می توانید مورد چهارم را محاسبه کنید:
- ارزش فعلی با نماد PV
- ارزش آینده با نماد FV
- نرخ بهره که با نماد i نشان داده می شود.
- تعداد دوره ها با نماد n یا t
اگر با ارزش فعلی و ارزش آینده آشنایی ندارید، ایرادی ندارد. همین جا آن ها را یاد بگیرید. البته در مورد این موضوع به صورت مفصل در مقالات بهترین روش سرمایه گذاری در بورس وب سایت بررسی شده است، می توانید برای کسب اطلاعات بیشتر به وب سایت ما مراجعه کنید.
ارزش فعلی چیست؟
ارزش فعلی یا Present Value که به اختصار با نماد PV نمایش داده می شود، نشانگر ارزش روزی است که قصد سرمایه گذاری آن را داریم.
ارزش آینده چیست؟
ارزش آینده که هدف از انجام این محاسبات بدست آوردن آن است همان Future Value یا FV است. ارزش آینده به معنی ارزش سرمایه در روزی است که قصد داریم بدانیم.
در سرمایه گذاری یک دوره ای تنها یک فرمول وجود دارد که نیاز به دانستن آن دارید:
FV=PV(1+i)
حال اگر بخواهیم بهره مرکب را محاسبه کنیم از رابطه یک و اگر بخواهیم بهره ساده را محاسبه کنیم از رابطه دوم استفاده می کنیم:
FV=PV .〖( 1+i )〗^t
FV=PV .( 1+rt)
برای مثال شما قصد داریم 100 دلار با نرخ بهره 3 درصد را در بانک بگذارید. ارزش سرمایه شما بعد از یک سال چقدر خواهد بود؟
ساده است. اگر مقدار t را برابر 1 قرار دهید و سایر موارد را در فرمول جایگزاری کنید به عدد 103 دلار خواهید رسید.
سرمایه گذاری چند دوره ای
به کمک سرمایه گذاری چند دوره ای، بهره شروع به مرکب شدن می کند! بهره مرکب بدین معنی است که بهره دوره اول به مقدار ارزش فعلی انتهای دوره افزوده می شود و همچنین نرخ بهره نیز برای سال آینده مقدار بزرگ تری خواهد داشت.
همین امر ما را به سوی محاسبه نمایی بهره می برد. فرمول محاسبه آن به صورت زیر است:
FV=PV .〖( 1+i )〗^t
به بیان دیگر، نرخ بهره که برای یک دوره مشخص شده است، لزوما با نرخ بهره چند دوره یکسان نیست و ممکن است متفاوت باشد. در این مرحله یک ابزار کاربردی این است که نرخ میانگینی را برای تمام طول سرمایه گذاری محاسبه کنیم. فرمول محاسبه نرخ میانگین به صورت زیر است:
r= 1/n ∑▒〖r_i= 1/n〗 ( r_1+⋯+ r_n)
نکته
از سرمایه گذاری یک دوره ای و چند دوره ای تنها برای محاسبه ارزش سرمایه سپرده شده در بانک کاربرد ندارد، بلکه می توان از آن در بازار سرمایه نیز استفاده کرد. به عنوان مثال هنگامی که سرمایه گذاران قصد بازبینی سبد سهام خود را دارند به دلیل تقسیم سرمایه خود میان چند سهم، نمی توانند از مدل سرمایه گذاری یک مرحله ای استفاده کنند. بنابراین در این مرحله به کمک سرمایه گذاری چند دوره ای می توان این تقسیم بندی را کنترل و محاسبه کرد. سرمایه گذاری چند دوره ای در بازار سرمایه کمک می کند تا پیچیدگی های مرکب شدن دارایی در دوره های مختلف را ممکن ساخت.
برای سرمایه گذاری چند دوره ای چند مدل گفته شده است که البته فرمول محاسبه آن ها کمی پیچیدگی دارد. برای محاسبه آن نیاز به تجربه و تخصص خواهید داشت.
جمع بندی
با همه این وجود، تفاوت میان ارزش زمانی پول در سرمایه گذاری یک دوره ای و چند دوره ای با یکدیگر ارتباط مستقیم دارند و نمی توان آن ها را بدون یکدیگر فرا گرفت. اما برای سادگی محاسبات سرمایه گذاری یک دوره ای را جداگانه محاسبه می کنند و همان طور که گفته شد برای محاسبه آن تنها یک فرمول ساده وجود دارد.
اما برای محاسبه سرمایه گذاری چند دوره ای، به دلیل تغییر نرخ بهره و هم چنین مرکب شدن آن، نیاز است از روش دیگری محاسبه گردد. سرمایه گذاری چند دوره ای یکی از مباحث اصلی آموزش کامل سرمایه گذاری در بورس است که در وب سایت ما قرار دارد.