گزارش تفسیری هیئت مدیره یکی از گزارش‌هایی است که همراه صورت های مالی شرکت منتشر می‌شود که به "گزارش تفسیری مدیریت" شناخته می‌شود و در بین فعالین بازار به نام گزارش تفسیری معروف است. این گزارش با هربار انتشار صورت های مالی به روز رسانی می‌شود. این گزارش یکی از منابع بسیار مهم در صورت مالی و به طور کلی تحلیل بنیادی شرکت های بورسی و بررسی وضعیت آن ها می باشد.

گزارش تفسیری هیئت مدیره هر شرکت، با شرکت دیگر متفاوت است اما به طور کلی این گزارش شامل سرفصل‌های زیر است:

• ماهیت کسب و کار
• اهداف مدیریت و راهبردهای مدیریت برای دستیابی به آن اهداف
• مهمترین منابع، ریسک ها و روابط
• نتایج عملیات و چشم اندازها
• مهمترین معیارها و شاخص های عملکرد برای ارزیابی عملکرد در مقایسه با اهداف اعلام شده

گزارش تفسیری هیئت مدیره شامل چه مواردی است؟

الف) ماهیت کسب و کار

در این بخش، موضوع فعالیت شرکت، حوزه‌های فعالیت شرکت، جایگاه شرکت در صنعت و معرفی آن صنعت، اطلاعات مدیران شرکت، سرمایه شرکت و تاریخچه افزایش‌ سرمایه های شرکت، ترکیب سهامداران و اطلاعات کلی برای معرفی شرکت و محصولات تولیدی آن وجود دارد.

ب) اهداف مدیریت و راهبردهای مدیریت برای دستیابی به آن اهداف

در این قسمت از گزارش تفسیری هیئت مدیره، اهداف کوتاه مدت و بلند مدت و چشم اندازهای شرکت به صورت توضیحات کلی آورده می‌شود و در ادامه شرکت توضیح می‌دهد برای رسیدن به این اهداف، چه برنامه‌هایی برای اجرا دارد.

ج) مهمترین منابع، ریسک‌ها و روابط

در این بخش، منابع شرکت توضیح داده می‌شود و انواع ریسک‌هایی که شرکت در معرض آنها قرار دارد، به تفصیل توضیح داده می‌شود و برنامه مدیریت برای مقابله با آنها نیز آورده می‌شود.

د) نتایج عملیات و چشم اندازها

در این قسمت از گزارش تفسیری هیئت مدیره شرکت، عملکرد مالی شرکت توضیح داده می شود. منظور از عملکرد مالی شرکت، تمامی درآمدهای شرکت، صورت سود و زیان، هزینه‌های شرکت، تحلیل نسبت‌های مالی، میزان تولید و فروش محصول و... است. به علاوه، شرکت در این بخش چشم اندازها و طرح‌های توسعه‌ای که در دست پیگیری هستند را به طور کامل و با جزئیاتی مثل درصد پیشرفت، تاریخ بهره برداری و مبلغ قرارداد و... توضیح می‌دهد.

هـ) مهمترین معیارها و شاخص‌های عملکرد برای ارزیابی عملکرد در مقایسه با اهداف اعلام شده

در این بخش از گزارش، مدیریت نسبت‌های مالی شرکت و عملیات شرکت و سیاست‌های شرکت در گذشته و در آینده را توضیح می‌دهد.

مهمترین قسمت گزارش تفسیری کدام است؟

تمامی قسمت های گزارش تفسیری هیئت مدیره شرکت مهم است، اما تاثیرگذارترین بخش این گزارش، بخش مربوط به طرح های توسعه ای شرکت است. طرح توسعه ای، توضیح می دهد که شرکت درحال پیگیری چه پروژه هایی است. طرح توسعه ای شرکت نشان می دهد که آن شرکت در آینده چه برنامه ای برای توسعه محصولات یا تولید محصولات جدید دارد که می تواند اثرات مثبتی روی درآمدهایش داشته باشد. مثلاً وقتی در گزارش تفسیری مشاهده می کنید که یک شرکت پتروشیمی در حال احداث واحد جدیدی برای تولید یک محصول جدید است و این طرح 2 سال دیگر به بهره برداری می رسد، متوجه می شویم که با بهره برداری از این طرح درآمد شرکت افزایش پیدا خواهد کرد.

خلاصه گزارش تفسیری چیست؟

نسخه کامل گزارش تفسیری هیئت مدیره به صورت یک فایل pdf در پیوست هر صورت مالی قابل دسترس است. به عنوان نمونه:

اما با کلیک بر روی صورت های مالی و رفتن به صفحه ی مربوط به آن در سایت کدال، گزارش تفسیری هیئت مدیره به طور خلاصه و در چند صفحه آورده شده است که برای انواع شرکت ها تفاوت هایی وجود دارد.

احتمالا بدانید که به طور کلی می توانیم شرکت های بورسی را براساس موضوع فعالیتشان به سه دسته تقسیم کنیم. این سه دسته شامل موارد زیر هستند:

•  شرکت‌های تولیدی: این شرکت‌ها یک یا چند محصول تولید می‌کنند ازجمله: شرکت سایپا که خودرو تولید می‌کند یا شرکت فولاد مبارکه که انواع ورق فولادی می‌سازد.
•  شرکت‌های خدماتی: این شرکت نوعی از خدمات را به مشتریان خود ارائه می‌دهند. مثل: شرکت‌های بیمه که خدمات بیمه به مشتریان ارائه می‎دهند یا شرکت‌های تأمین سرمایه که فعالیتشان در بحث تأمین سرمایه شرکت‌ها است.
•  شرکت‌های سرمایه گذاری: این شرکت‌ها، سرمایه خود را وارد شرکت‌های دیگر می‌کنند و از طریق افزایش قیمت سهام و سود تقسیمی سالیانه آن شرکت، درآمد زایی می‌کنند و یا قصد دارند شرکت را مدیریت کنند. (مثل هلدینگ ها) مثل شرکت سرمایه گذاری سایپا (وساپا) یا شرکت سرمایه گذاری تأمین اجتماعی (شستا)

خلاصه گزارش تفسیری هیئت مدیره برای شرکت های تولیدی در پنج صفحه قابل مشاهده است که هر صفحه آن را به ترتیب بررسی می‌کنیم:

• صفحه 1

در این صفحه، شرکت گزارش عملیات و مقدار محصول تولیدی و مقدار فروش و مبلغ فروش خود را به دو قسمت فروش داخلی و فروش صادراتی تفکیک می‌کند و به اطلاع می‌رساند. علاوه بر این، بهای تمام شده محصولات خود را نیز گزارش می‌کند.

• صفحه 2

در این صفحه موجودی مواد و کالای انبار شرکت و مقدار و مبلغ خرید مواد اولیه گزارش می‌شود.

• صفحه 3

در این صفحه، وضعیت کارکنان شرکت، مقدار حقوق، هزینه سربار و استهلاک و ... و بدهی‌های شرکت لیست شده است.

• صفحه 4

در این صفحه، طرح‌های توسعه‌ای شرکت و وضعیت شرکت‌های زیرمجموعه شرکت گزارش می‌شود.

• صفحه 5

در این صفحه باقی هزینه‌ها و درآمدهای شرکت و میزان تسهیلاتی که شرکت از بانک‌ها گرفته و مقدار بدهی شرکت را به آنها گزارش می‌کنند.

خلاصه گزارش تفسیری برای شرکت‌های سرمایه گذاری متفاوت است. برای این شرکت‌ها، گزارش سهام‌هایی که شرکت خریداری کرده در بخش "صورت ریزمعاملات سهام– تحصیل شده" و سهام‌هایی که شرکت در این دوره فروخته است، در بخش " صورت ریزمعاملات سهام– واگذار شده " گزارش می‌شود. پرتفوی بورسی و غیر بورسی شرکت هم به صورت جدا از هم و هم به تفکیک صنعت گزارش می‌شود.

 

گزارش تفسیری مدیریت و گزارش فعالیت هیئت مدیره چه تفاوتی دارند؟

هیئت مدیره هر شرکت هر 2 سال یک بار در جلسه مجمع عمومی عادی سالیانه توسط سهامداران انتخاب می‌شود. هر سال هیئت مدیره موظف است برای شفافیت اطلاعات و تامین شفافیت اطلاعاتی شرکت، گزارش فعالیت خود را که با عنوان "گزارش فعالیت هیئت مدیره" منتشر می‌شود، قبل از برگزاری جلسه مجمع عمومی شرکت، ارائه کند. این گزارش یکی از منابع قضاوت و بررسی عملیات هیئت مدیره است.

گزارش تفسیری هیئت مدیره یکی از گزارش هایی است که همراه صورت مالی شرکت منتشر می‌شود که با نام "گزارش تفسیری مدیریت" شناخته می‌شود. این گزارش با هربار انتشار صورت مالی (هر سه ماه)، به روز رسانی می‌شود.

به صورت کلی، نمی‌توانیم مرز بندی دقیقی بین این دو مشخص کنیم و می‌توانیم بگوییم که گزارش فعالیت هیئت مدیره هر سال منتشر می‌شود و تقریبا اطلاعات یکسانی با گزارش تفسیری که با هر صورت مالی منتشر می شود، دارد. 

جمع بندی

گزارش تفسیری هیئت مدیره که با هر صورت مالی منتشر می شود، حاوی اطلاعات مهمی از جمله ماهیت کسب وکار، اهداف مدیریت، نتایج عملیات و دیگر موارد می باشد. با اینکه این گزارش از نظر حجم، دارای مطالب زیادی می باشد، اما اگر قصد سرمایه گذاری بلند مدت در یک شرکت را دارید، پیشنهاد می شود که حداقل یک بار این گزارش را مطالعه نمایید.