منگنز یک فلز بسیار ارزشمند است و با نماد Mn در جدول تناوبی قرار دارد. این فلز به صورت آزاد در طبیعت موجود نمی باشد و معمولا در مجاورت آهن یافت می شود و کانی اصلی منگنز، پیرولوزیت نام دارد. منگنز کاربردهای زیادی در صنعت دارد که از جمله آن ها می توان به تولید آلیاژهای فلزی، علی الخصوص فولاد ضد زنگ اشاره کرد. این فلز قیمت گذاری جهانی دارد و در بسیاری از بورس های فلزات جهان معامله می شود. از طرف دیگر، در بورس ایران نیز یک شرکت تحت عنوان «معادن منگنز ایران» وجود دارد که در این حوزه فعالیت می کند. بنابراین در این مقاله قصد داریم به بررسی تاثیر قیمت جهانی منگنز بر نمادهای مرتبط بپردازیم.

قیمت جهانی منگنز چگونه تعیین می شود؟

برای بررسی قیمت جهانی منگنز، در ابتدا بایستی به عوامل موثر بر عرضه و تقاضا این فلز ارزشمند اشاره کنیم که در ادامه به بررسی تعدادی از آن ها می پردازیم.

میزان تولید منگنز در جهان

در سمت عرضه و تولید فلز منگنز، کشورهای مختلفی قرار دارند و برای تحلیل قیمت جهانی منگنز باید میزان تولید و عرضه این کشورها را مورد پردازش قرار داد.

حدود 25 درصد منگنز جهان توسط آفریقای جنوبی (260 میلیون تن ذخیره) تولید می شود و بعد آن، کشورهای برزیل و اوکراین (هرکدام 140 میلیون تن ذخیره) و استرالیا (100 میلیون تن ذخیره) در جایگاه های بعدی قرار دارند.

بنابراین، هرگونه تنش های سیاسی، اقتصادی، نظامی و... در این کشورها که بیشترین میزان استخراج منگنز در جهان را دارند، می تواند اثرات مختلفی بر روی قیمت جهانی منگنز داشته باشد.

بزرگترین مصرف کنندگان منگنز در جهان

کشور آمریکا حدود 65 درصد مصرف منگنز در جهان را در اختیار دارد و پس از آمریکا چندین کشور اروپایی برای تولید ورقه های آلومینیومی در رده های بعدی قرار گرفته اند و در ژاپن نیز صنایع فولاد سازی این کشور به عنوان مصرف کنندگان عمده این فلز در جهان شناخته می شوند. بنابراین به طور خلاصه می توان گفت که دو کشور آمریکا و ژاپن حدود سه چهارم مصرف این فلز ارزشمند را در اختیار گرفته اند.

به همین دلیل، همانند سمت عرضه، هرگونه اتفاقات سیاسی، اقتصادی، نظامی و... در کشورهای ژاپن و آمریکا که به عنوان مصرف کنندگان اصلی این فلز در جهان شناخته می شوند، می تواند قیمت جهانی منگنز را با نوسان همراه سازد.

نرخ بهره در آمریکا

یکی از عوامل موثر در نوسانات قیمت جهانی منگنز، نرخ بهره در آمریکاست. در واقع، افزایش نرخ بهره در آمریکا نه تنها منگنز، بلکه بر روی بسیاری از کامودیتی ها اثر منفی می گذارد. بنابراین، برای تحلیل قیمت جهانی منگنز همواره بایستی تغییرات نرخ بهره در آمریکا را در نظر گرفت.

تولید فولاد در جهان

فلز منگنز کاربرد گسترده ای در تولید فولاد دارد و از این فلز برای ساخت آلیاژهای فولادی استفاده می شود و همواره عرضه و تقاضا در بازار فولاد، بر روی قیمت جهانی منگنز تاثیر داشته است.

برای مثال، بازار ساخت مسکن در آمریکا و چین که همواره به عنوان یکی از اصلی ترین عوامل در سمت تقاضای بازار فولاد در جهان شناخته می شود، نقش مهمی در نوسانات قیمت جهانی منگنز دارد و با رونق و رکود ساخت و ساز در آمریکا و چین، قیمت منگنز نیز دچار تغییر می شود.

تجربه روزهای ابتدایی شیوع ویروس کرونا حاکی از این نکته بود که به دلیل ترس از همه گیری این ویروس، فعالیت های ساختمانی در چین و بسیاری از کشورها روند نزولی به خود گرفت و قیمت جهانی بسیاری از کامودیتی ها از جمله فولاد وارد رکود شد و به تبع آن، قیمت جهانی منگنز نیز با افت و روند خنثی همراه بود.

بنابراین، هرچقدر تولید فولاد در جهان افزایش پیدا کند، تقاضا برای خرید منگنز بالا می رود و قیمت جهانی منگنز نیز با افزایش روبرو خواهد شد.

چشم انداز استفاده از منگنز در فناوری های جدید

ویژگی های منحصر به فرد منگنز، باعث استفاده بسیار زیاد از این فلز در صنایع و فناوری های جدید شده است. به عنوان مثال، از این فلز برای تولید باتری های نسل جدید استفاده می شود که این موضوع می تواند چشم انداز مصرف این فلز را مثبت ارزیابی کند.

شرکت معادن منگنز ایران (کمنگنز)

این فلز ارزشمند، در ایران نیز یافت می شود و بزرگترین استخراج کننده آن، شرکت معادن منگنز ایران است که سهام آن با نماد «کمنگنز» در بازار دوم بورس اوراق بهادار تهران معامله می شود. توجه داشته باشید که شرکت معادن منگنز ایران، حدود 60 درصد از مصرف بازار داخلی از سنگ منگنز را تامین می کند؛ بنابراین، می توان گفت تنها نمادی که از قیمت جهانی منگنز تاثیر می پذیرد، شرکت معادن منگنز ایران است که در ادامه به بررسی جزییات آن می پردازیم.

نرخ های فروش محصولات شرکت معادن منگنز ایران به چه صورت است؟

پاسخ این سوال را باید در صورت های مالی شرکت معادن منگنز ایران جستجو کنیم.

در واقع بخش عمده ای از محصولات شرکت معادن منگنز ایران، به شرکت ذوب آهن اصفهان (ذوب) فروخته می شود؛ چرا که شرکت ذوب آهن اصفهان، از روش کوره بلند برای تولید فولاد استفاده می کند و برای استحکام محصولات خود بایستی از منگنز به عنوان مکمل بهره گیرد. بنابراین، نرخ های فروش شرکت معادن منگنز ایران، بسیار تحت تاثیر توافقاتی است که با شرکت ذوب آهن اصفهان انجام می دهد.

براساس صورت های مالی میاندوره ای 3 ماهه منتهی به 1401/3/31 (حسابرسی نشده) شرکت معادن منگنز ایران که در سایت کدال منتشر شده، این شرکت طبق توافقی که با شرکت ذوب آهن اصفهان انجام داده است، نرخ فروش محصولات خود را بر مبنای قیمت شمش فولاد خوزستان بنا نهاده است.

در واقع براساس قرارداد جدید با شرکت سهامی ذوب آهن اصفهان، نرخ پایه فروش سنگ درشت دانه با عیار 23 درصد معادل 21 درصد میانگین قیمت فروش شمش فولاد خوزستان و سنگ ریزدانه با عیار 23 درصد معادل 17 درصد میانگین قیمت فروش شمش فولاد خوزستان در هر دوره 1 ماهه است.

از طرف دیگر، قیمت فروش شمش فولاد خوزستان (فخوز) براساس قیمت های جهانی فولاد و دلار است و افزایش قیمت های جهانی فولاد و نوسانات دلار، بر روی سودآوری شرکت فولاد خوزستان کاملا موثر است. بنابراین، نرخ های فروش شرکت معادن منگنز ایران، به شکل غیر مستقیم به قیمت جهانی فولاد وابسته است و نرخ های فروش آن بخش از محصولات شرکت معادن منگنز ایران که به شرکت ذوب آهن اصفهان فروخته می شود، هیچگونه ارتباطی به قیمت جهانی منگنز ندارد.

نکته 1: همانطور که گفته شد، نرخ های فروش آن بخش از محصولات شرکت معادن منگنز ایران که به شرکت ذوب آهن اصفهان فروخته می شود، هیچگونه ارتباطی به قیمت جهانی منگنز ندارد و کاملا تحت تاثیر قیمت فولاد جهانی است؛ اما باید این نکته را در نظر بگیرید که این توافق صورت گرفته با شرکت ذوب آهن اصفهان ممکن است در ماه ها یا سال های آینده دچار تغییراتی شود.

نکته 2: نرخ های فروش داخلی شرکت معادن منگنز ایران براساس قیمت شمش فولاد خوزستان است و این موضوع در قالب یک قرارداد با شرکت ذوب آهن اصفهان تنظیم شده است؛ اما اگر این شرکت بخواهد محصولات خود را در بازارهای خارجی عرضه کند، قیمت محصولات خود را بر مبنای قیمت جهانی منگنز قرار می دهد و نحوه محاسبه عملکرد و سود آن کاملا متفاوت خواهد بود.

نکته 3: عیار سنگ منگنز در بازارهای جهانی با عیار سنگ منگنز تولید شده در شرکت معادن منگنز ایران کاملا متفاوت است؛ به همین دلیل، قیمت فروش این فلز در بازارهای جهانی با نرخ فروش محصولات شرکت معادن منگنز ایران اختلاف دارد.

جمع بندی

در این مقاله با فلز منگنز و عوامل موثر بر قیمت جهانی آن آشنا شدیم. در بورس اوراق بهادار ایران، تنها شرکت معادن منگنز ایران (کمنگنز) به شکل تخصصی در حوزه استخراج و تولید این ماده ارزشمند فعالیت می کند. بخش عمده ای از محصولات این شرکت به شرکت ذوب آهن اصفهان فروخته می شود و براساس توافقات صورت گرفته بین 2 شرکت معادن منگنز ایران و ذوب آهن اصفهان، نرخ پایه فروش سنگ درشت دانه با عیار 23 درصد معادل 21 درصد میانگین قیمت فروش شمش فولاد خوزستان و سنگ ریزدانه با عیار 23 درصد معادل 17 درصد میانگین قیمت فروش شمش فولاد خوزستان در هر دوره 1 ماهه است.

بنابراین، نرخ های فروش شرکت معادن منگنز ایران، هیچگونه ارتباطی با قیمت جهانی منگنز ندارد و سودآوری این شرکت به شکل غیرمستقیم با قیمت جهانی فولاد مرتبط است و نوسانات قیمت فولاد در بازارهای جهانی می تواند عملکرد شرکت معادن منگنز ایران را با نوسان همراه سازد. از طرف دیگر، برای تبدیل نرخ های دلاری شمش فولاد خوزستان باید از نرخ دلار داخلی استفاده کنیم؛ که این موضوع را نیز بایستی در محاسبات خود در نظر بگیرید.