دارایی منابعی است که ارزش اقتصادی دارد؛ در واقع اشخاص، شرکت ها و دولت ها مالکیت این منابع را در اختیار می گیرند و انتظار دارند که در آینده برایشان منافعی ایجاد کند. دارایی های یک بنگاه اقتصادی منابعی است که تحت مالکیت آن شرکت قرار دارد و ممکن است از آن استفاده کند تا سود ببرد. مواردی مانند کالاهای موجود، ماشین آلات، ساختمان های شرکت و... از جمله دارایی های یک شرکت به شمار می روند. در ارزش گذاری سهام شرکت های فعال در بورس، همواره دارایی های آن ها مورد توجه قرار می گیرد و این موضوع بخشی از تحلیل بنیادی را شامل می شود. به طور کلی دارایی های یک شرکت را می توان به 2 دسته دارایی ثابت و دارایی جاری تقسیم کرد که در ادامه به بررسی آن ها می پردازیم.

تفاوت میان دارایی ثابت و دارایی جاری

در صورت های مالی شرکت، دارایی ها به دسته های مشخصی مانند دارایی ثابت و دارایی جاری تقسیم بندی می شوند. مواردی مانند ماشین آلات و تجهیزات، اموال شرکت، دارایی های سرمایه ای شرکت و... از موارد مشهودی هستند که انتظار می رود تا در بازه زمانی طولانی استفاده شوند و دارایی ثابت (غیرجاری) نام دارند. در طرف مقابل، مواردی مانند موجودی كالا، وجه نقد و... از مواردی هستند كه در بازه زمانی کوتاه مدت از آن ها استفاده می شود و به فروش می رسند؛ به این موارد، دارایی جاری گفته می شود.

دارایی ثابت

دارایی ثابت شامل مواردی است كه شرکت، انتظار مصرف شدن و یا فروش آن ها را در یک دوره حسابداری ندارد. این موارد از جمله منابع و یا كالاهایی نیستند كه در دوره تولید از آن ها استفاده شود. توجه داشته باشید که گاهی اوقات به دارایی های ثابت، دارایی مشهود نیز گفته می شود؛ چراکه برخلاف دارایی های نامشهود، اغلب آن ها ماهیتی فیزیكی دارند.

دارایی های ثابت کدامند؟

برخی از دارایی های ثابت عبارت اند از:

• ماشین آلات تولیدی
• لوازم شرکت
• وسایل نقلیه شرکت
• زمین و ساختمان
• تجهیزات و کامپیوترهای شرکت
• و...

معمولا این دارایی ها در گذر زمان دچار استهلاک و فرسودگی می شوند؛ زیرا عمر مشخصی برای استفاده دارند. البته می توان میزان استهلاک آن ها را در طول عمر مفیدشان، از راه های حسابداری محاسبه كرد. در حسابداری، به منظور كسر هزینه های مالیاتی، میزان استهلاک دارایی ها را محاسبه می کنند. همچنین اگر ارزش بازاری و یا قیمت بازفروش یک دارایی از ارزش ثبت شده آن در ترازنامه شرکت كم تر باشد، آن دارایی دچار افت قیمت شده است.

 دارایی های ثابت موجود در ترازنامه شركت

در ترازنامه شركت در بخش اموال، ماشین آلات، تجهیزات، صورت های مالی جریان نقدی فعالیت در زمان فروش و همچنین ارزیابی های مربوط به استهلاک دارایی وجود دارند. علاوه بر این، در صورت های مالی نیز دارایی های غیر جاری و ثابت موجود است كه شركت انتظار دارد تا بازدهی بیشتر از سال مالی داشته باشند و در طولانی مدت استفاده شوند.

بنابراین، برای تحلیل بنیادی و ارزش گذاری سهام شرکت های فعال در بازار سرمایه، حتما باید دارایی ثابت و دارایی جاری آن ها در نظر گرفته شود. به عنوان مثال، یک شرکت تولید کننده کاشی و سرامیک، دارای ساختمان های مسکونی بسیار زیاد است و این موضوع در ارزش گذاری سهام شرکت تاثیرگذار است و افرادی که به دنبال خرید سهام چنین شرکتی هستند، علاوه بر در نظر گرفتن سود عملیاتی و فعالیت های تولیدی این بنگاه اقتصادی، باید به دارایی ثابت و دارایی جاری این شرکت نیز توجه لازم را داشته باشند.

توجه: هزینه مربوط به اموال، تجهیزات و ماشین آلات در صورت های مالی شركت و در بخش هزینه خالص استهلاک انباشته درج می شود.

دارایی جاری

برخلاف دارایی های ثابت، دارایی های جاری مواردی هستند كه شركت انتظار دارد كه در آینده نزدیک از آن ها برای کسب بازدهی و رسیدن به سود استفاده کند. گاهی اوقات به این دارایی ها، حساب جاری یا دارایی های مشابه وجه نقد نیز گفته می شود؛ زیرا این دارایی ها را می توانید به راحتی به درآمد و یا وجه نقد تبدیل كنید. این دارایی ها، بودجه مورد نیاز برای فعالیت های شركت را فراهم می سازند. بنابراین، دارایی ثابت و دارایی جاری در موارد مختلفی با یکدیگر اختلاف دارند.

دارایی های جاری کدامند؟

دارایی مختلفی را به عنوان دارایی جاری می توان در نظر گرفت که از جمله آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• وجه نقد
• حساب های دریافتی در صورتی كه منجر به جریان ورودی نقدی شوند.
• سرمایه گذاری های كوتاه مدت
• سرمایه گذاری بر روی اوراق قرضه شركت، در صورتی كه نرخ بازدهی بیشتر از وجه نقد مورد انتظار باشد و سررسیدی كم تر از یک سال داشته باشند.
• مواد خام
• كالاهای نهایی موجود در شركت
• و...

توجه: سرمایه گذاری بر روی اوراق قرضه در مدت زمان طولانی تر، جزء سرمایه گذاری های بلندمدت و دارایی های غیر جاری محسوب می شود.

دارایی های غیر مشهود

همانطور که اشاره شد، در بعضی از مواقع به دارایی های ثابت، مشهود نیز گفته می شود. در طرف مقابل، علاوه بر دارایی های مشهود، دارایی های غیر مشهود نیز وجود دارد كه در اینجا به برخی از آن ها اشاره می کنیم:

• سرقفلی
• حق نشر 
• مالكیت معنوی 
• علائم تجاری
• و...

جمع بندی

تا اینجای کار با مفهوم دارایی آشنا شدیم و دانستیم که دارایی های یک شرکت را می توان به 2 دسته دارایی ثابت و دارایی جاری تقسیم کرد. به طور کلی دارایی ثابت و دارایی جاری، تفاوت های زیادی با یکدیگر دارند و معمولا هر نوع دارایی که نقدشوندگی بیشتری داشته باشد و در کوتاه مدت بتوان از آن برای شناسایی سود استفاده کرد، دارایی جاری گفته می شود و در طرف مقابل، دارایی هایی مانند ماشین آلات، تجهیزات، زمین، ساختمان و...به عنوان دارایی های ثابت در نظر گرفته می شود. سرمایه گذاران باید به این نکته توجه کنند که برای مشاهده دارایی ثابت و دارایی جاری یک شرکت می توانند به سایت کدال مراجعه کنند؛ البته لازم به ذکر است که در خصوص دارایی ثابت و دارایی جاری شرکت، فقط به سایت کدال و گزارشات منتشر شده در آن اکتفا نکنید و برای بررسی هر چه بیشتر شرکت مذکور، از منابع مختلف استفاده کنید.