ما انسان ها در دنیای عدم قطعیت ها زندگی می کنیم؛ دنیایی که هیچ چیز صد درصدی در آن وجود ندارد. طبیعتا تحلیل بازارهای مالی نیز از این قاعده مستثنی نیست و ممکن است تحلیل های دقیقی که با در نظر گرفتن کوچکترین پارامترها نیز انجام می شوند، اشتباه از آب درآیند. در این شرایط ما برای نجات از ضررهایی که ممکن است متحمل شویم، استراتژی های گوناگونی را برای فعالیت در بازارهای مالی به کار می گیریم. یکی از این استراتژی ها، روش خرید پله ای می باشد که اگر به طور کامل رعایت شود، در وهله اول ریسک شما را کاهش می دهد و در وهله دوم باعث جبران زودتر زیان های احتمالی شما می شود.
خرید پله ای به چه معناست؟
در واقع خرید پله ای به این معناست که معامله گر با تحلیل خود به این نتیجه می رسد که به عنوان مثال یک سهم، دارای پتانسیل رشد بوده ولی از اینکه آن سهم رشدی بلند مدت دارد یا کوتاه مدت، اطمینان کامل ندارد. پس معامله گر خرید خود را تقسیم بر چند بخش می کند و در زمان حال، تنها بخشی از آن را به خرید آن سهم در آن قیمت اختصاص می دهد.
احساس غلط معامله گر باعث چه چیزی می شود؟
اگر احساس معامله گر در این حوزه غلط باشد یا در این زمان بازار تغییر جهت دهد، فرد متقاضی از خرید بخش های بعدی سهام اجتناب خواهد کرد. این کار باعث نجات بخش های دیگر سرمایه می شود.
زمانی معامله گر نسبت به خرید پله ای سهام اقدام می کند که شرایط زیر بر بورس حاکم باشد:
- اولین فرضیه نسبت به خرید پله ای، فرض رشد سهام مورد نظر است.
- سهم مورد نظر در آینده ای نزدیک تغییر جهت نداده و منفی نخواهد شد.
- حرکت قیمت ها در بورس باید به اندازه ای کند باشد که به معامله گر امکان اتخاذ تصمیم درست را بدهد.
- قیمت سهم مورد نظر معامله گر، در آینده به نفع معامله گر افزایش پیدا خواهد کرد.
نکته: اگر فرض بر این باشد که معامله گر سهامی را خریداری کرده و قیمت آن در آینده ای نزدیک افزایش پیدا خواهد کرد، طبق این شرایط معامله گر توانایی افزایش سود خود را به صورت زیر خواهد داشت:
- سرمایه گذار یا معامله گر می تواند در سهام مورد نظر سرمایه خود را افزایش دهد. در واقع معامله گر می تواند از سهمی که خریداری نموده، دوباره خریداری کند. این کار باعث می شود که از افزایش احتمالی آینده قیمت سهم نیز استفاده کند.
- خرید و فروش سهم مورد نظر به دفعات بالا (نوسانگیری پر تناوب در آن سهم).
این دو روشی که در بالا ذکر شده است به عوامل زیر بستگی دارد:
- اول هزینه معاملاتی است که هرچه هزینه معاملاتی کمتر باشد، تناوب معاملات سهام مورد نظر، توجیه بیشتری پیدا می کند.
- دوم نوسانات قیمت سهام است که سخت ترین مرحله در خرید مرحله ای سهام می باشد. اگر روند حرکت بازار زیاد مثبت نباشد و معامله گر نتواند هدف خود را پیاده سازد، به سرعت جهت حرکت آن معکوس شده و سود ناشی از خرید اولیه را از دست خواهد داد.
استراتژی خرید پله ای چگونه انجام می شود؟
همانطور که اشاره شد، برای خرید پله ای سهام باید پیش بینی بازه میان مدت بازار مثبت باشد؛ با 3 روش می توان اقدام به خرید پله ای سهام نمود که در ادامه به معرفی این سه روش خواهیم پرداخت.
روش اول خرید پله ای
خرید بخش بیشتری از سهام مورد نظر و کاهش حجم خرید در مراحل بعدی به صورت پله ای. اگر بخواهیم به عنوان مثال بیان کنیم، در ابتدا دو هزار سهم از شرکت الف خریداری می شود. سپس معامله گر در مراحل بعد اقدام به خرید 1000 سهم، در مرحله سوم 500 سهم و در مرحله چهارم 250 سهم می نماید. نکته مثبت این روش از سرمایه گذاری در اولین خرید است که با حجم بالا انجام می شود و بیشترین سود را نصیب معامله گر می کند. جنبه دیگر سود این روش در قیمت تمام شده سهام خریداری شده است که با شیب ملایم افزایش می یابد؛ چراکه هرچه قیمت ها افزایش یابد، حجم خرید معامله گر کاهش خواهد یافت.
استفاده از این روش می تواند ریسک بالایی داشته باشد؛ زیرا اگر قیمت سهام به نفع معامله گر افزایش نیابد و تحلیل ها اشتباه باشند و بازار معکوس شود، معامله گر مشمول زیان خواهد شد. چراکه بیشترین حجم خرید در مرحله اول انجام شده است.
روش دوم خرید پله ای
تقسیم خرید به بخش های مساوی که در آن اگر معامله گر می خواهد به عنوان مثال 1200 سهم خریداری نماید، می تواند خرید خود را به سه مرحله 400 تایی تقسیم کند. خوبی این روش در این است که اگر تحلیل ها درست پیش نرود، سرمایه گذار ضرر کمی را نسبت به روش اول متحمل می شود.
ریسک روش ذکر شده به این است که اگر قیمت سهام رشد آنی داشته باشد، حجم کمی از سهام مذکور در پایین ترین قیمت نصیب معامله گر شده است. بنابراین خریدهای آینده موجب افزایش قیمت تمام شده اولیه و کاهش سود معامله گر (نسبت به روش اول) خواهد شد.
روش سوم خرید پله ای
روش دیگری که در خرید پله ای مورد استفاده قرار می گیرد، روش اقتضایی است که با تجزیه و تحلیل روند آینده بازار و قیمت سهام اقدام به خرید پله ای سهم به یکی از دو روش بالا می شود. در واقع در این روش معامله گر باید روند آینده بازار را با دقت بسیار بیشتری پیش بینی کند و با توجه به نتیجه تحلیل خود، یکی از دو روش قبل را انتخاب نماید.
نظرات مثبت و منفی در خصوص خرید پله ای
نظرات گوناگونی در مورد خرید پله ای در بورس وجود دارد که در ادامه به برخی از آن ها اشاره خواهیم کرد.
بیشتر کسانی که طرفدار این روش هستند، دیدگاه بلندمدت نسبت به سرمایه گذاری دارند و برخلاف روند قیمت سهم یا دارایی عمل می کنند. به عنوان مثال، یک سرمایه گذار با دیدگاه بلند مدتی سهام یک شرکت را خریداری کرده است و با پشتوانه این موضوع که چشم انداز این شرکت مثبت می باشد، عمل می نماید. در صورتیکه قیمت سهام این شرکت افت پیدا کند، معامله گر تمایل دارد این افت قیمت را فرصتی مناسب تلقی کند و مخالفان را به داشتن دیدگاه بدبینانه نسبت به چشم انداز بلندمدتی شرکت مورد نظرش متهم نماید.
معامله گران این اقدام خود را به چشم خرید یک کالای تخفیف دار در نظر گرفته و عقیده ای مبنی بر این دارند که: «اگر شما سهامی را با قیمت 3 هزار تومان در قیمتی مناسب دیده اید، هم اکنون که قیمت به 2500 تومان رسیده است، باید خوشحال باشید؛ زیرا همانند یک کالای تخفیف خورده است که می توانید تعداد بیشتری از آن را خریداری نمایید».
در طرف مقابل، معامله گرانی هستند که معمولا دیدگاه های کوتاه مدت تری دارند و کاهش قیمت سهام را پیش زمینه اتفاقات بدتر در آینده می دانند. این سرمایه گذاران به جای اینکه خلاف روند وارد بازار بورس شوند، تمایل دارند در مسیر روند معامله کنند. این معامله گران خرید سهام در حال افت را به چاقویی که در حال افتادن است تشبیه کرده و می گویند: «سعی نکنید که چاقویی که در حال افتادن است را بگیرید» این گروه از سرمایه گذاران تمایل دارند تصمیماتشان را با اندیکاتورهای تحلیل تکنیکال توجیه نمایند.
اگر معامله گری با دیدگاهی کوتاه مدت سهامی را با قیمت 3 هزار تومان خریداری می کند و حد ضرر خود را بر روی قیمت 2500 تومان قرار می دهد، پس از اینکه قیمت به حد ضرر می رسد، سهام خود را بدون تردید به فروش می رساند. این گروه از سرمایه گذاران علاقه ای به کم کردن میانگین خرید خود نشان نمی دهند.
جمع بندی
در این مقاله با مفهوم خرید پله ای در بورس آشنا شدیم. هدف نهایی از خرید پله ای، کاهش و مدیریت ریسک سرمایه گذاری می باشد. چراکه اصل اول در سرمایه گذاری حفظ سرمایه و کاهش زیان و بعد از آن کسب سود می باشد. بنابراین سرمایه گذاران باید تمام تلاش خود را برای کاهش ریسک و زیان انجام دهند که برای این راه استراتژی های مختلفی وجود دارد و به چند نمونه از آن ها نیز اشاره شد.