در تحلیل بنیادی شرکت های فعال در بازار سرمایه، اصطلاحات و جزییات زیادی کاربرد دارد و سرمایه گذاران برای تحلیل یک شرکت و بررسی روند سودآوری آن بایستی بر روی این جزییات تسلط داشته باشند. در واقع، ارزش گذاری و برآورد سود شرکت های بورسی و فرابورسی بدون استفاده از این اصطلاحات امکان پذیر نخواهد بود. یکی از این کلمات که در حوزه حسابداری و اقتصاد بسیار کاربرد دارد، سال مالی است؛ در واقع، این مفهوم به یک دوره 12 ماهه از فعالیت های بنگاه های اقتصادی اشاره دارد که طی آن، مواردی همچون نرخ های فروش، ظرفیت تولید، روند سودآوری، هزینه های جاری و...شرکت مورد بررسی قرار خواهد گرفت. در ادامه مقاله، این مفهوم و جزییات مربوط به آن را به شما معرفی خواهیم کرد.

سال مالی چیست؟

حتما شما نیز در خصوص دوره های مالی نکاتی را شنیده اید؛ هر دوره مالی در حقیقت مدت خاصی دارد و به دوره مالی که مدت آن یک سال باشد، سال مالی می گویند و این دوره زمانی در حسابداری بسیار کاربرد دارد.

شرکت ها و سال مالی

با توجه به قوانین موجود، وقتی که سال یا دوره مالی به پایان می رسد، حسابداران و شرکت ها موظف اند تا صورت های مالی و اظهارنامه عملکرد خود را ارسال نمایند. اگر بخواهیم این مفهوم را بهتر توضیح دهیم، از نگاهی دیگر به دوره ای که در آن وضعیت مالی سالیانه شرکت ها محاسبه می شود، سال یا دوره مالی گفته می شود. 

شرکت ها سال مالی خود را چگونه آغاز می کنند؟

سوالی که پیش می آید این است که شرکت ها سال های مالی خود را چگونه و در چه زمانی شروع می کنند؟ برای پاسخ به سوال مذکور بایستی خاطر نشان کرد که اکثر شرکت ها در اوایل فروردین سال مالی خود را با اعلام کردن پیش بینی سود سال جدید و بررسی حساب های سال قبل شروع می کنند؛ اما آغاز سال جدید در تقویم، لزوما به معنای شروع دوره مالی شرکت ها نیست و ممکن است این موضوع برای بسیاری از بنگاه های اقتصادی متفاوت باشد.

آغاز سال مالی در همه شرکت ها یکسان است؟

انتخاب زمان شروع دوره مالی یکی از اولین کارهایی است که مدیران و صاحبان مشاغل به هنگام راه اندازی کسب و کار خود باید انجام دهند؛ این موضوع ممکن است آسان ترین کار به نظر برسد، اما این یک قدم کوچک قطعا تأثیر زیادی دارد.

لازم به ذکر است که مدت زمان سال های مالی 12 ماهه هستند؛ اما اگر بخواهیم به طور دقیق تر به این موضوع بپردازیم، آغاز دوره مالی در هر شرکت می تواند با شرکت دیگر متفاوت باشد. به عنوان مثال، یکی از شرکت ها در فروردین سال یا دوره مالی خود را شروع می کند و یا شرکت دیگر ممکن است شهریور را به عنوان مبدا در نظر گرفته باشد. بنابراین، سال یا دوره مالی یک دوره زمانی یک ساله است اما لزوماً از ابتدای سال تقویم شروع نمی شود. شرکت ها، سازمان ها، بنگاه های اقتصادی و... می توانند سال های مالی خود را متفاوت و با توجه به به حسابداری و حسابرسی خارجی خود شروع و به پایان برسانند.

نکته: توجه داشته باشید که نحوه پیگیری وضعیت مالی شرکت شما و گزارش دادن آن به سهامداران، یک دوره مالی برنامه ریزی شده استراتژیک است و همچنین می تواند عملیات شما را بهبود بخشد و به شما در کاهش هزینه ها و جذابیت شرکت شما برای سرمایه گذاران بالقوه کمک کند.

روز شروع و پایان سال مالی چیست؟

اولین روز پس از پایان سال مالی، شروع دوره مالی جدید می باشد. به عنوان مثال، فرض کنید که سال یا دوره مالی یک شرکت در 29 اسفند هر سال بسته شود، روز شروع سال یا دوره مالی جدید، دقیقا اول فروردین خواهد بود.

منظور از اطلاعات (گزارش های) میان دوره ای چیست؟

به مجموعه اطلاعاتی که شامل اطلاعات تولید، فروش، صادرات، مسائل مالی و... می باشد و در دوره های مختلف توسط شرکت ارائه می شود، گزارش های میان دوره ای می گویند. به طور کلی، یک شرکت در بازه های زمانی مختلف و در طول یک سال، اقدام به ارائه و منتشر کردن اطلاعات و جزییات مختلفی می کند که از جمله آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• گزارش های 3 ماهه، 6 ماهه و 9 ماهه
• گزارش عملکرد در این دوره ها
• گزارش سود و زیان
• پیش بینی میزان تولید و فروش
• و...

نکته: تمامی گزارشات و اطلاعات مالی منتشر شده توسط شرکت های فعال در بورس و فرابورس، در سایت کدال در اختیار همه سرمایه گذاران و فعالان بازارهای مالی قرار می گیرد.

سال مالی شرکت ها در ایران چگونه است؟

نکته جالب توجه در خصوص سال یا دوره مالی در ایران، این است که شروع و پایان این فرآیند، تاریخ دقیق و تعریف شده ای در قانون ندارد و آغاز و پایان شروع دوره مالی به خود شرکت بستگی دارد. به عنوان مثال، اگر شرکت مذکور بخواهد از تاریخ 29 اسفند 1398 تا 29 اسفند 1399 را در نظر بگیرد و یا اگر بخواهد 29 شهریور 1398 تا 29 شهریور 1399 را به عنوان سال مالی در نظر بگیرد، هیچ مشکلی پیش نمی آید.

چند نکته در خصوص سال مالی شرکت ها

این مفهوم، جزییات خاص خود را دارد که در ادامه به برخی از آن ها اشاره می کنیم.

• همه شرکت ها حتی شرکت های سهامی عام این وظیفه را دارند که گزارشات میان دوره ای 3 ماهه خود را تحویل دهند.
• گزارشات تهیه شده در حقیقت جنبه برآوردی دارد.
• معروف ترین دوره ی مالی، دوره مالی یک ساله است.
• معمولا زمانی که فعالیت واحد تجاری در پایین ترین سطح خود قرار داشته باشد، پایان دوره مالی اعلام می شود.
• در بازه های کمتر مثل یک ماه، می توان صورت های مالی را با توجه به کاربرد گزارشات تهیه کرد.
• در بازار بورس، تحلیلگران حرفه ای عملکرد سه ماهه را مشاهده کرده و سپس آن را با پیش بینی سودی که توسط شرکت ارائه شده است، مقایسه می کنند و در نهایت برای خرید و فروش سهام تصمیم می گیرند.

چرا سال مالی شرکت مهم است؟

برای تهیه صورت های مالی معمولا از یک دوره مالی برای اهداف حسابداری استفاده می شود. به عنوان مثال، دانشگاه ها اغلب سال های مالی خود را با توجه به آغاز و پایان سال تحصیلی در نظر می گیرند. یک سال یا دوره مالی برای شرکت های تجاری عمومی و سرمایه گذاران آن ها مهم است؛ زیرا دوره ای است که درآمد آن ها اندازه گیری می شود و مقایسه سال به سال را امکان پذیر می کند.

جمع بندی

سال مالی یکی از مفاهیم مهم و پرکاربرد در تحلیل بنیادی است و بسیاری از سرمایه گذاران و فعالان بازار سرمایه از این مفهوم برای برآورد سود و زیان شرکت ها استفاده می کنند و همانطور که از اسم آن مشخص است، سال یا دوره مالی بیانگر یک دوره 12 ماهه از فعالیت های اقتصادی، تولیدی، نرخ های فروش و...یک شرکت می باشد و بسیاری از جزییات مربوط به شرکت ها در سایت کدال منتشر می شود.