در حقیقت، بازار سوم فرابورس که با نام بازار عرضه نیز شناخته می شود، محلی است که در آن اوراق بهادار عرضه می شوند. شاید با خود فکر کنید که اوراق بهادار در بازار بورس نیز عرضه می شود؛ اما باید این نکته را یادآوری کنیم که اوراق بهاداری که در بازار سوم عرضه می شود، شامل آن دسته از اوراقی است که در بورس و یا فرابورس موفق به دریافت مجوز پذیرش نشده اند. از جمله کارهایی که در این بازار انجام می شود، می توان به عرضه اوراق و پذیره نویسی اشاره کرد. یکی از نقاط قوت عرضه سهام در بازار عرضه یا همان بازار سوم فرابورس این است که شرایط و مراحل دشواری برای پذیرش آن در نظر گرفته نشده و فقط کافیست که تشریفات اداری مرتبط با فرابورس گذرانده شود.

بازار سوم بسیار شفاف و امن است و به امور مرتبط با معاملات آن دسته از اوراق بهاداری پرداخته می شود که در بازار بورس و همچنین فرابورس پذیرفته نشده اند. یکی از ویژگی های برجسته و بارز در بازار سوم منعطف بودن آن است؛ زیرا شرایطی را برای شرکت ها علی الخصوص شرکت های تازه تأسیس فراهم آورده تا بتوانند به بازار فرابورس و همچنین بازار سرمایه وارد شوند. آیا می دانید مزایا و معایب بازار سوم فرابورس چیست؟ اگر دوست دارید به سوالات خود در رابطه با این بازار دست یابید، تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.

تفاوت بین بازار سوم فرابورس و دیگر بازارها

فرابورس ایران، چهار بازار مجزا را برای پذیرش و عرضه اوراق بهادار تعیین کرده است. بازار اول فرابورس، بازار دوم فرابورس، بازار سوم فرابورس و بازار پایه، چهار بازاری هستند که با آن مواجه هستیم. اما آیا می دانید چه تفاوتی بین این چهار بازار وجود دارد؟ در این قسمت قصد داریم تا سه نوع بازار فرابورس را به طور مختصر شرح دهیم.

بازار اول فرابورس

در بازار اول فرابورس، امکان پذیرش و معامله سهام شرکت ها و همچنین واحدهای سرمایه گذاری وجود دارد. دامنه نوسان اوراق و سهام شرکت هایی که در بازار اول فرابورس پذیرفته می شوند، بدون در نظر گرفتن حجم مبنا 5 درصد برآورد شده است. در این بازار، سهام آن دسته از شرکت هایی معامله می شود که حداقل ده میلیارد ریال به عنوان آخرین سرمایه خود ثبت کرده باشند. علاوه بر این لازم است که از زمان بهره برداری آن یک سال گذشته باشد و همچنین نباید هیچ زیان انباشته ای برای آن شرکت ثبت شده باشد.

بازار دوم فرابورس

در بازار دوم فرابورس، فقط سهام متعلق به شرکت های سهامی معامله و پذیرش می شود. سهام متعلق به شرکت های زیان ده و شرکت های جدید التأسیس نیز معامله خواهد شد. البته شرکت های سهامی خاص، که قصد دارند سرمایه خود را افزایش دهند و یا به سهامی عامل تبدیل شوند نیز در این بازار مورد پذیرش قرار خواهند گرفت. برخورداری از حداقل سرمایه یک میلیارد ریالی، شرط معامله سهام شرکت ها در این بازار فرابورس است.

بازار سوم فرابورس

این بازار که ایمنی، شفافیت و سودمندی آن در انجام معاملات عمده نیز به اثبات رسیده است، شرایطی را مهیا می سازد تا اوراق بهاداری که در بازار اول فرابورس و بازار دوم فرابورس پذیرفته نشده اند، در این بازار مورد معامله قرار گیرند. از جمله خدماتی که در این بازار ارائه می شود، می توان به ارائه حق تقدم خرید سهام از شرکت های سهامی عام، پذیره نویسی اوراق مشارکت، امتیاز بهره برداری و پذیره نویسی گواهی سپرده بانک ها و... اشاره کرد.

بازار سوم چطور کار می کند؟

حالا که متوجه شدید بازار سوم فرابورس چیست، بهتر است با نحوه عملکرد آن نیز بیشتر آشنا شوید. قبل از این که اوراق بهاداری که در بورس فهرست شده اند به شخصی غیر عضو در بازار سوم فروخته شوند، لازم است که یک شرکت عضو شده تمامی سفارشات محدود را با همان قیمت اعلام شده و یا بالاتر از آن پر کند. از جمله سرمایه گذاران نهادی که در بازار سوم فرابورس فعالیت می کنند، می توان به شرکت های سرمایه گذاری و پروژه های بازنشستگی اشاره کرد. این بازار شرایطی را برای سرمایه گذاران بزرگ که قصد خرید و فروش دارایی های خود را داشته و دوست دارند که سریعتر به پول نقد برسند فراهم آورده، تا هر چه سریعتر به نقدینگی برسند. به علاوه، امکان خریداری اوراق بهادار در این بازار با قیمت پایین تر نیز وجود دارد؛ زیرا هیچ کمیسیونی برای کارگزار در نظر گرفته نشده است.

فرآیند عرضه در بازار سوم فرابورس چگونه است؟

فردی که خواهان عرضه در بازار سوم باشد، لازم است تا فرم درخواست را از طریق کارگزاری که عضو فرابورس ایران است را تکمیل کرده و به همراه مدارک و اطلاعات مورد نظر و درخواست شده برای مدیریت بازار فرابورس ارسال نماید. مدیریت بعد از این که درخواست متقاضی را دریافت کرده و مدارک را بررسی نماید، جلسه ای را تشکیل خواهد داد. در این جلسه، درخواست ها و مدارک مورد بررسی قرار خواهند گرفت و در صورتیکه تائید شوند، مجوز عرضه به کارگزار داده خواهد شد. در این مجوز، متقاضی می تواند به شرایط عرضه و همچنین زمان اعتبار آن دسترسی داشته باشد. بعد از این که متقاضی مورد تائید کمیته قرار گیرد، نامش در فهرست عرضه در بازار سوم فرابورس قرار خواهد گرفت.

البته قانون هایی نیز در این بازار حاکم است که اشاره ای به آن ها خواهیم داشت. عرضه اوراق بهادار در این بازار حداقل پنج روز و حداکثر 1 ماه بعد از تاریخی که در فهرست عرضه درج شده، صورت خواهد گرفت. در صورتیکه عرضه اوراق در این مدت انجام نشود، مجوز لغو خواهد شد و متقاضی می بایست فرآیند مربوطه را برای عرضه مجدد طی کند. علاوه بر این که کارمزدی را برای عرضه اوراق بهادار پرداخت نماید. در صورتیکه مجوز لغو گردد، متقاضی بعد از گذشت 2 ماه این فرصت را دارد تا تقاضای خود را به فرابورس ارائه دهد.

کارمزد عرضه در بازار سوم چقدر است؟

متقاضی باید معادل 2 در 1000 ارزش اسمی سهامی که قرار است عرضه کند را به عنوان کارمزد پرداخت کند. کارمزدی که برای معاملات سهام در بازار سوم فرابورس در نظر گرفته شده، 0.0048 از جانب خریدار و تا سقف 380 میلیون ریال و 0.0052 از جانب فروشنده و تا سقف 520 میلیون ریال خواهد بود. لازم به ذکر است که این مبالغ باید به حسابی که متعلق به شرکت فرابورس ایران بوده، واریز شود.

پس از آنکه متوجه شدید بازار سوم چیست، بهتر است با مزایا و معایب آن نیز آشنا شوید. اطلاع داشتن از این نکات به شما این امکان را می دهد که با دید بهتری این بازار را برای معاملات خود انتخاب کنید.

مزایا بازار سوم فرابورس

در ادامه، به معرفی برخی از مزایای بازار سوم فرابورس می پردازیم.

تنوع سرمایه گذاری

یکی از مزیت های بازار سوم، در اختیار داشتن بازارهای متنوعی است که این فرصت را برای متقاضیان فراهم کرده تا با خیال آسوده به سرمایه گذاری دلخواه خود بپردازند.

امنیت و شفافیت در معامله

از دیگر مزیت هایی که می توان به این بازار نسبت داد، شفافیت و صحت معاملات می باشد. نهادهای رسمی بر تمامی فعالیت ها و معاملاتی که در بازار سوم فرابورس انجام می شود، نظارت کامل خواهند داشت.

امکان وثیقه گذاری سهام

آن دسته از شرکت هایی که در بازار سوم فرابورس عضو هستند، می توانند سهام خود را به عنوان وثیقه نیز قرار داده و از تسهیلات بهره ببرند. البته سهامی که به عنوان وثیقه گذاشته می شود، توسط فرابورس ارزش گذاری شده و قابل معامله نخواهد بود.

معافیت از مالیات

از دیگر مزایای بازار سوم می توان به معافیت از پرداخت مالیات اشاره کرد. کلیه شرکت هایی که در بازار فرابورس عضو هستند به استثنای شرکت هایی که در بازار پایه پذیرفته شده اند، می توانند از معافیت مالیاتی ده درصدی برخوردار شوند.

اگرچه بازار سوم فرابورس مزایای زیادی را به خود اختصاص داده است. اما از معایبی که در این بازار وجود دارد، می توان به حجم کم نقدینگی معاملاتی اشاره کرد که در نهایت منجر به تأخیر در نهایی شدن معاملات و گستردگی خرید و فروش خواهد شد.

جمع بندی

در این مطلب سعی کردیم به پاسخ این سوال که بازار سوم فرابورس چیست، بپردازیم. امیدواریم با مطالعه این مقاله توانسته باشید بهترین تصمیم گیری را برای انتخاب یک بازار مناسب برای معاملات خود اتخاذ کنید. در واقع بازار سوم فرابورس در کنار سایر بازارهای مالی می تواند محل مناسبی برای سرمایه گذاری باشد.