هر شرکتی در زمان تاسیس، دارایی های خود را ارزش گذاری می‌کند که به آن ارزش دفتری می گویند. این دارایی ها غیر جاری و استهلاک پذیرند مثل تجهیزات کارخانه و برخی استهلاک ناپذیر، مانند املاکی که به عنوان سرمایه شرکت، خریداری می‌شوند. روز به روز بر ارزش این دارایی ها اضافه می‌شود و کار به جایی می رسد که باید مجددا مورد ارزیابی قرار بگیرند.(اصلاح ساختار مالی) دارایی های استهلاک پذیر نیز در گذشت زمان، فرسوده می‌شوند و نیاز به تعمیر و یا تعویض پیدا می کنند. هزینه این کارها از محل سود انباشته تامین می گردد. (تامین منابع مالی فعالیت‌ها)

از طرفی برخی از سهامداران شرکت برای دستیابی به سود هر سهم لحظه شماری می کنند. در حالی که این سود به کار دیگری اولویت داده شده است و به سهامداران تعلق نمی گیرد. برخی از این سهامداران ممکن است تصمیم به خروج از سهم بگیرند و این به افت ارزش سهام منجر می شود. بنابراین شرکت ها هر چند سال یک بار اقدام به افزایش سرمایه و اعطای سهام جایزه می‌کنند تا به نوعی سهامدارن خود را راضی نگه دارند. این افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها یا سود انباشته انجام می شود. توضیحات بیشتر در رابطه با سهام جایزه در مطالب قبلی در سایت آمده است. 

پس متوجه شدیم که شرکت‌ ها به دلایلی چون افزایش سرمایه، تامین نقدینگی، بازسازی ذخایر، سرمایه گذاری درآمدهای ناپایدار و توسعه بازار دست به توزیع سهام جایزه می‌زنند که این کار سبب می شود تا سرمایه اسمی شرکت نیز، تغییر کند. این تقسیم سود سبب می شود تا سهام با یک افت قیمتی مواجه شود که البته سود سرمایه گذاران به دلیل افزایش تعداد سهم تغییری نمی‌کند. توجه داشته باشید که سهام جایزه از مالیات معاف است. قبل از تبدیل شدن سهام جایزه به عادی، این سهام با پسوند ج در شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه به نام سهامدار موجود است.

این سهام تنها به سهامدارانی داده می شود که در روز برگزاری مجمع فوق‌العاده افزایش سرمایه شرکت، مالک سهم باشند. 48 ساعت قبل از برگزاری مجمع نمادش متوقف می شود و پس از انتشار گزارشی در خصوص تشکیل مجمع، در سایت کدال، نماد متوقف شده در سامانه بورس اوراق بهادار تهران مجاز به فعالیت می شود.

آموزش سایت کدال و نحوه استفاده از آن را می توانید در سایت استاد علیرضا محرابی مشاهده نمایید

فروش سهام جایزه

زمانی که افزایش سرمایه شرکت به ثبت برسد، سهام جایزه در پرتفوی سهامداران نمایش داده می شود. این زمان برای هر شرکت سهامی متفاوت است. به طور میانگین بین 3 الی 4 ماه طول می‌کشد تا سهام جایزه ثبت شود. در صورتی که افزایش سرمایه کمتر از صد در صد باشد، قرارگرفتنش در پرتفوی در حدود دو هفته به طول می‌انجامد و در صورتی که بیشتر از این مقدار باشد، بیشتر از دو ماه به طول می انجامد. پس از اینکه سهام جایزه در پرتفوی ظاهر شد، مانند سهام عادی می‌تواند به فروش برسد. دامنه نوسان این سهام نیز، مانند سهام عادی است یعنی در طول روز از 5+ درصد تا 5- درصد نسبت به قیمت پایانی روز گذشته نوسان دارد.

در صورتی که این مدت زمان بگذرد و سهام جایزه هنوز در پرتفوی شما ظاهر نشود، باید با کارگزاری خود تماس حاصل فرمایید. در صورتی که اثربخش نبود به درگاه معاملاتی وارد شوید، گواهی سهام را چاپ کنید و به کارگزاری تحویل دهید و یا یک معامله بر روی سهم خود انجام دهید. همچنین، تقاضای تغییر کارگزار ناظر را بدهید تا سهام از مرکز تسویه وجوه به پرتفوی شما منتقل شود.

مقاله چگونه از کارگزار خود شکایت کنیم را مطالعه نمایید

توجه داشته باشید که پایین آمدن قیمت سهام، جذابیت زیادی به دنبال دارد. زیرا با کاهش قیمت، افراد استقبال بیشتری برای خرید دارند. همچنین در درازمدت سبب افزایش سود نیز، خواهد شد. برخی از شرکت‌ها در برنامه تقسیم سود خود، هم سود نقدی سالیانه پرداخت می‌کنند و هم سهام جایزه می‌دهند.

برای اطلاعات بیشتر در رابطه با سهام، صفحه آموزش بورس را مشاهده نمایید