انبار، یکی از مهمترین و اصلی ترین بخش های یک کسب و کار و بنگاه اقتصادی است؛ به گونه ای که ممکن است تمام دارایی های یک شرکت در آن انبار باشد. بنابراین، مدیریت این بخش از اهمیت بالایی برخوردار است و صاحبان کسب و کار همواره به دنبال راه هایی هستند که کالاهای داخل انبارها کمترین آسیب را ببینند و به خوبی بتوانند از این کالاها استفاده کنند. به طور کلی برای مدیریت و کنترل یک انبار از روش های مختلفی می توان استفاده کرد که از جمله آن ها می توان به 2 روش FIFO و LIFO اشاره کرد که علاوه بر مدیریت انبار، برای قیمت گذاری کالاها نیز استفاده خواهند شد. در ادامه این مقاله قصد داریم نکات مربوط به روش FIFO و LIFO را مورد بررسی قرار دهیم؛ بنابراین، اگر شما نیز در خصوص این موضوع کنجکاو هستید، توصیه می کنیم تا پایان مقاله با ما همراه باشید.
معرفی روش FIFO و LIFO
دو روش FIFO و LIFO که در بخش های بالاتر نیز اشاره هایی به آن شد، از قوانین صف می باشند و برای گردش کالا به کار می روند که در ادامه به طور مفصل هر کدام از آن ها را توضیح خواهیم داد.
روش فایفو (FIFO)
فایفو مخفف «first in first out» به معنی این است که آن که اول داخل شده، اول هم خارج شود؛ برای مثال، در نظر بگیرید که یک سوپر مارکت تعدادی ماست در یخچال دارد و بار جدید ماست دریافت می کند. با توجه به این که ماست های قبلی به تاریخ انقضا نزدیک می شوند، باید ماست های جدید را پشت ماست های قدیمی بچیند تا مشتریان ابتدا ماست های قدیمی را بردارند.
مثال دیگری که می توان به آن اشاره کرد، نانوایی ها هستند که مردم برای خرید نان در صف می ایستند و هر کسی که زودتر به نانوایی برسد، زودتر هم نان می گیرد و خارج می شود.
روش فایفو موارد استفاده بسیاری دارد؛ یکی از موارد استفاده از روش فایفو در صنعت، برای انبارداری است. شرکت ها مواد اولیه ای که خریداری می کنند را باید طبق یکی از روش های فوق مصرف کنند. مواد اولیه ای که تاریخ انقضا دارند، باید با روش فایفو مصرف شوند. حتی برای فروش محصولات نیز باید از روش های فوق استفاده کنند.
در روش فایفو، چون مواد و کالاهای ساخته شده قدیمی تر، بهای تمام شده آن ها برای شرکت کمتر در آمده است، آن ها را اول می فروشیم و شرکت از این طریق سود بیشتری را شناسایی می کند.
روش لایفو (LIFO)
لایفو مخفف last in first out است، که اینگونه ترجمه می شود: آخرین وارد شده، اولین خارج شود.
روش لایفو در مقابل روش فایفو قرار دارد؛ در مثال سوپرمارکت فرض کنید که هر بار جدیدی که می رسید، ماست های قبلی در یخچال می ماند و فاسد می شد و دور ریخته می شد. منطقی است که برای کالاهایی که تاریخ انقضا دارند، باید از روش فایفو استفاده شود.
حال فرض کنید که شما یک مغازه لوازم یدکی فروشی دارید و هر بار اجناس جدید برای شما ارسال می شود و از روش لایفو استفاده می کنید و اجناس قبلی را آخر انبار نگه می دارید؛ اتفاقی که می افتد این است که بعد از چند دوره، شما اجناسی در انبار یا قفسه دارید که قیمت خرید آن ها مربوط به چند دوره گذشته است و شما الان می توانید اجناس خود را با قیمت روز به فروش برسانید. طبیعتا سودی که از این روش شناسایی می کنید، بیشتر است. (البته در قوانین تجارت اکثر کشورهای دنیا استفاده از این روش ممنوع شده است؛ به این دلیل که بهای تمام شده محصولات فروش رفته بیشتر می شود و شرکت مالیات کمتری می دهد)
2 روش FIFO و LIFO در سودسازی شرکت تاثیر گذارند؛ به اینصورت که اگر شرکت در استفاده از مواد اولیه از روش لایفو استفاده کند، موجودی انبار همیشه خرید های مربوط به دوره های قبلی است که ارزان تر خریداری شده اند و زمانی که استفاده شوند، با قیمت تمام شده کمتر کالای تولیدی را می فروشند.
همچنین زمانی که کالاهای تولید شده وارد انبار می شوند تا به فروش برسند، استفاده از لایفو سود بیشتری را خواهد ساخت.
به عنوان مثال، فرض کنید که یک شرکت وارد کننده لاستیک، اولین خرید لاستیک ها را با قیمت تمام شده 2 میلیون تومان و سود 20 درصدی، به قیمت 2 میلیون و 400 هزار تومان به فروش می رساند. خرید دوم شرکت با بهای تمام شده 3 میلیون تومان برای هر حلقه لاستیک و سود 20 درصدی، به قیمت 3 میلیون و 600 هزار تومان به فروش می رسند. اگر از روش لایفو استفاده کند، لاستیک های 2 میلیونی که مانده است را با قیمت 3 میلیون و 600 هزار تومان بفروش می رساند.
جمع بندی
2 روش FIFO و LIFO، برای مدیریت و کنترل انبار شرکت ها و بنگاه های اقتصادی استفاده می شوند و علاوه بر ساماندهی انبارها، در قیمت گذاری کالاها نیز تاثیرگذار هستند و در حال حاضر بسیاری از شرکت ها از این 2 روش برای مدیریت دارایی های داخل انبار خود استفاده می کنند و به طور کلی، این دو روش از مفهوم صف برای انجام کارها استفاده می کنند و کاربرد و روش استفاده آن ها برای مدیریت یک انبار، کاملا در مقابل یکدیگر قرار دارد.