وقتیکه از شرکت های سهامی عام صحبت می کنیم، اولین موضوعی که به ذهن افراد می رسد، سهم های شرکت مذکور و انواع آن است. به طور کلی، به لحاظ اولویت در پرداخت سود سرمایه گذاران، سهام شرکت ها را می توان به 2 دسته عادی و ممتاز تقسیم کرد. سهام عادی و سهام ممتاز براساس ویژگی ها، مزایا و حقوقی که به دارندگان این سهام ارائه می دهند، با یکدیگر متفاوت هستند؛ به همین دلیل، در ادامه مقاله به بررسی سهام عادی و ممتاز می پردازیم.

سهام عادی

سهام عادی به دارندگان آن، حق رای دادن در جلسات و همچنین گرفتن سود از شرکت را می دهد. حقوق رای گیری به این معنی است که شما در مورد مسائلی مانند حقوق و جهت آینده شغلی حرفی برای گفتن دارید. اگرچه هنگام پرداخت سود، حق تقسیم سود دارید، اما در صورت خلاف تصمیم گیری، شرکت ها موظف به توزیع آن ها نیستند. این موضوع ممکن است به این دلیل باشد که سود کمتر از حد انتظار است؛ یا به این دلیل تصمیم گرفته شده است که این سودها باید مستقیماً به تجارت برگردانده شوند تا در عوض رشد بیشتری داشته باشند.

توجه داشته باشید سهامدارانی که سهام عادی دارند، نشان می دهند که آن ها بر اساس مقدار سهامی که متعلق به آن ها بوده در شرکت مالکیت دارند. به عنوان مثال، اگر 30 سهام از 100 سهام شرکتی را خریداری کرده باشید، به این معنی است که 30٪ سهام شرکت را در اختیار داشته اید.

همانطور که گفتیم: سهام عادی دارای حق رأی است. سهامداران از برخی امتیازات برای گرفتن حق رأی در مجمع عمومی برخوردارند. آن ها می توانند مدیران و حسابرسان شرکت را منصوب یا برکنار کنند و هر یک از سهامداران حق دارند در خصوص سودهایی که شرکت به دست می آورد، نظر بدهند.

سهامداران عادی در صورت سودآوری شرکت حق دریافت سود سهام را دارند. سود سهام پرداختی توسط شرکت ثابت نیست. معمولاً وقتی شرکتی تازه کار خود را شروع می کند، سود سهام را پرداخت نمی کند و کل پول به دست آمده برای توسعه بیشتر در تجارت سرمایه گذاری می شود. بعضی اوقات، تنها پس از پرداخت تمام بدهی ها، سود سهام به سهامداران پرداخت می شود. از آن ها به عنوان "صاحبان باقیمانده" یاد می شود. آن ها آنچه را که پس از ادعاهای دیگر در مورد درآمد و دارایی شرکت تسویه شده باقی مانده است، دریافت کردند. با این وجود سهامداران، حقوقی برای دریافت سود معوقه سال های گذشته ندارند.

در صورت انحلال شرکت مذکور، شرکت باید هزینه ها، دستمزدها، کمک های قانونی و مالیات را که ابتدا توسط بستانکاران خود دنبال می شود، پرداخت کند. هر سرمایه ای که پس از پرداخت طلبکاران باقی بماند، سپس به سهامداران اختصاص می یابد. سهامداران عادی پس از پرداخت سهامداران ترجیحی، سهام خود را دریافت می کنند. از طرف دیگر، وقتی نوبت به بازخرید می رسد، سهام عادی توسط شرکت قابل بازخرید نیست. سهام عادی نیز نمی تواند به سهام ممتاز تبدیل شود.

سهام ممتاز

سهام ممتاز فاقد حق رأی است؛ اما در هنگام دریافت سود سهام نسبت به سهامداران عادی مزیتی ایجاد می کند. پرداخت سود سهامداران ممتاز غالباً در سطح توافقی بوده و در نقاط مشخص شده در طول سال انجام می شود. با توجه به این اولویت ها، سهام اغلب به عنوان یک سرمایه گذاری با ریسک کمتر دیده می شود.

اگرچه با توجه به این موارد، مبلغ پرداختی کمتر است؛ اما درصورتیکه شرکت با رشد متناسب با سود خود یک دوره رشد را تجربه کند، سهامداران دارای اولویت در هنگام دریافت سود سهام خود منفعتی در این کار نمی بینند. با این حال، این موضوع از هر دو طریق موثر است و بسیاری از افراد که از این طریق سرمایه گذاری می کنند، از عنصر اطمینان ناشی از آن استقبال می کنند.

با وجود این، شرکت ها ممکن است تصمیم بگیرند که در موارد خاص سود سهام پرداخت نکنند. حتی اگر سهام ممتاز را در اختیار داشته باشید. در صورت تصمیم شرکت برای عدم انتشار سود، باز هم قادر به پرداخت سود سهام نخواهید بود. آنچه در این شرایط اتفاق می افتد به نوع سهم و اولویت آن بستگی دارد.

توجه داشته باشید که سهام ترجیحی نشان دهنده سهام مالکیت یک شرکت است و گاهی اوقات سهام ممتاز نامیده می شود. سهام ترجیحی می تواند دارای حقوق صاحبان سهام و بدهی باشد که مورد علاقه سرمایه گذاران دارای اولویت ها و منافع متفاوت برای محافظت است. سهام ترجیحی نسبت به دارایی و درآمد شرکت دارای اولویت است.

سهامداران ترجیحی حق رأی روی سهام ممتاز را ندارند. با این حال، آن ها حق رأی دادن در مواردی را دارند که مستقیماً بر حقوق آن ها تأثیر می گذارد؛ مانند مصوبه انحلال شرکت یا افزایش سرمایه. علاوه بر این، سهامداران حق تقدم در صورت عدم پرداخت سود بیش از 12 ماه از تاریخ سررسید سود یا کمتر، ممکن است اختیارات قانونی برای مطالبه داشته باشند.

سهامداران ارجح، در پرداخت سود و سود سهام از اولویت برخوردار هستند. این موضوع، وعده سود ثابت را به هنگام فعالیت تجاری و هم در صورت انحلال شرکت در آینده، به سهامداران می دهد. با این حال، از آنجا که شرکت نیاز به پرداخت بدهی ها دارد، ابتدا آن ها پرداخت نمی شوند. اما، آن ها قبل از سهامداران عادی پرداخت می شوند. در حالیکه برای سودهای معوقه، سهامداران در صورت عدم پرداخت در سال گذشته، سود سهام معوقه به همراه سود سهام امسال را دریافت می کنند.

در صورت انحلال یک شرکت، سهامداران ترجیحی پس از پرداخت مطالبات طلبکاران شرکت، در زمان پرداخت تمامی بدهی ها، حق دریافت سرمایه را دارند. به طور خلاصه، سهامداران ترجیحی نسبت به سهامداران سهام عادی نسبت به سود سهام و بازپرداخت سرمایه و مطالبات اولویت دارند.

بعضی اوقات، برخی از شرکت ها ممکن است سهام ممتاز قابل بازخرید به شرط بازپرداخت شرکت پس از مدت معین یا حتی زودتر از صلاحدید شرکت به دارندگان این دسته از سهام، بازپرداخت کنند. همچنین سهمی به نام سهام ترجیحی قابل تبدیل وجود دارد. سهام ترجیحی قابل تبدیل سهام ترجیحی است که با حق یا گزینه تبدیل به سهام عادی در آینده، اغلب در یک بازه زمانی و نرخ از پیش تعیین شده، صادر می شود.

سهام ممتاز تجمعی و غیر تجمعی

به طور کلی، سهام ممتاز را می توان به 2 دسته سهام ممتاز تجمعی و غیر تجمعی تقسیم کرد.

تجمعی 

 اگر سهام ممتاز تجمعی را در اختیار داشته باشید، میزان سود از دست رفته به تاریخ سود سهام بعدی می رسد. اگر سود سهام در این مرحله صادر شود، هر دو مبلغ را دریافت خواهید کرد. اگر بازپرداخت سود سهام دوباره رد شود، هر دو مبلغ به تاریخ بعدی منتقل می شوند.

غیر تجمعی 

در صورت تصمیم شرکت برای عدم پرداخت سود سهام برای یک دوره، این مبلغ در آینده در هیچ مرحله ای پرداخت نمی شود. اساساً سهامدار این سود سهام را برای همیشه از دست می دهد.

کدام سهام برای سرمایه گذاری مناسب است؟

هر نوع سهام با توجه به انواع خاص سرمایه گذار جذابیت منحصر به فرد خود را دارد. سهام ممتاز، اولویت دریافت سود را برای سهامدار فراهم می کند؛ که ممکن است برای سرمایه گذاری که به دنبال سود نقدی است، جذابیت بیشتری داشته باشد. در حالیکه دیگران ممکن است حق رأی اعطا شده توسط سهام عادی را برای آن ها مهمتر بدانند. هنگام انتخاب انواع کلاس سهام برای خود، باید نکات برجسته شده در بحث اصلی بالا را ارزیابی کنید تا بتوانید بهترین نوع سهام را برای خود انتخاب کنید.

توجه داشته باشید که انتخاب سهام ممتاز یا عادی به تیپ شخصیتی و نوع دیدگاه سرمایه گذاری شما بستگی دارد.

جمع بندی

سرمایه گذاران باید تفاوت بین سهام عادی و سهام ترجیحی (ممتاز) را درک کنند. سرمایه گذارانی باید سهام ترجیحی را در نظر بگیرند که جریان پایدار درآمد می خواهند. سود سهام ترجیحی جریان درآمد بالاتری نسبت به اوراق قرضه پرداخت می کند. اگرچه کم است، اما درآمد آن نسبت به سود سهام پایدارتر است. بنابراین، سرمایه گذاران باید نوع دیدگاه خود را در نظر بگیرند که کدام نوع سهام برای آن ها مناسب تر است.