اگر بخواهیم ارز را به صورت خلاصه تعریف کنیم میتوانیم بگوییم؛ ارز همان پول کشور های دیگر است. یعنی برای ایران دلار یک ارز محسوب میشود ولی ریال ایران ارز نیست ولی برای امریکا ریال ایران یک ارز به حساب می اید.
اگر کشوری بخواهد از یک کشور دیگر کالا بخرد باید بها ی ان کالا را با واحد پول همان کشور پرداخت کند. مثلا اگر ایران بخواهد از چین کالایی را بخرد باید ین تهیه کند.
به عبارت دیگر
<<محلی که ارز کشور های مختلف داد و ستد میشود را بازار ارز گویند.>>
معاملات ارز در بازار ارز، پایه تعیین نرخ ارز است. در بازار ارز دو نمونه معامله صورت میگیرد:
1- معاملات آنی
2- معاملات آتی
معاملات آنی
معاملاتی هستند که تسویه حداکثر دو روز بعد از معامله است.
معاملات آتی
معاملاتی هستند که تسویه در یک تاریخ معین در اینده اتفاق می افتد که کاملا توافقی است.
نرخ ارز
قیمت هر واحد پول کشور های دیگر را نرخ ارز میگویند.
برای اینکه بهتر متوجه نرخ ارز شوید باید بگوییم که "هنگامی که ارزش واحد پول کشوری افزایش پیدا کند، کالاهای تولیدی کشور خود را گران تر میفروشد و کالاهای کشور های دیگر را ارزان تر میخرد. و اگر ارزش پول کشور کاهش پیدا کند این اتفاق برعکس می شود"
<<همین موضوع باعث میشود که تولید کنندگان نتوانند تولیدات خود را به راحتی صادر کنند و مجبورند با کالاهای خارجی رقابت کنند.>>
در بازار ارز حجم های بالایی از ارز ها معامله میشود و هر کسی که مقدار کمی ارز میخواهد نمیتواند از انجا و با ان قیمت تهیه کند. در بازار ارز معمولا بانک ها و نهاد های مالی بزرگ در حال خرید و فروش ارز هستند و نرخ ارزی که در بازار ارز معامله میشود نرخ ارز عمده است و اگر شخصی بخواهد ارز برای مثلا یک مسافرت تهیه کند باید به بانک ها یا دلالان ارز مراجعه کند و با نرخ کمی بیشتر ارز خود را تهیه کند.
عوامل تاثیرگذار در نرخ ارز در بلند مدت
عواملی زیادی در تعین نرخ ارز نقش دارند ولی در این فایل عوامل موثر بر نرخ ارز از دیدگاه بازار ارز را مورد بررسی داده ایم. ارز های خرید و فروش شده در بازار ارز عمدتا برای صادرات یا واردات مصرف می شوند .
عوامل اصلی تاثیر گذار در نرخ ارز
1- سطح نسبی قیمت
2- تعرفه و حقوق گمرکی
3- ترجیح دادن کالاهای داخلی به کالاهای خارجی
4- میزان تولید
سطح نسبی قیمت
افزایش سطح قیمتها در کشور باعث میشود که ارزش پول کشور کاهش یابد؛ و کاهش سطح نسبی قیمتها داخلی باعث میشود که ارزش واحد پول کشور افزایش یابد.
اگر تقاضا برای کالا ها در کشور زیاد شود و قیمت کالا ها را افزایش دهد، باعث میشود که ارزش پول کشور در مقیاس جهانی در بلند مدت کاهش پیدا کند.
تعرفه و حقوق گمرکی
برخی تعرفه ها و گمرکی که کالا های وارداتی را شامل میشود باعث میشود که قیمت کالاهای وارداتی نسبت به کالاهای داخلی زیاد یا کم شود.
اگر تعرفه ای باعث شود که قیمت کالاهای وارداتی زیاد شود در نتیجه تقاضا برای کالاهای داخلی بیشتر میشود و ارزش پول کشور نیز افزایش میابد و در نتیجه نرخ ارز کاهش پیدا میکند.
ترجیح دادن کالاهای داخلی به خارجی
افزایش تقاضا برای اقلام صادراتی در بلند مدت موجب افزایش ارزش واحد پول کشور میشود؛ به طبع اگر تقاضا برای کالاهای وارداتی افزایش پیدا کند باعث کاهش ارزش واحد پول کشور خواهد شد.
میزان تولید
اگر میزان تولیدات کشور بالا برود، ارزش واحد پولی کشور نیز افزایش می یابد.