در بازارهای مالی، سرمایه گذاران و معامله گران از روش های متفاوتی برای پیش بینی آینده قیمت سهام استفاده می کنند. برخی از آن از روش هایی نظیر تحلیل تکنیکال و برخی دیگر از روشی به نام تحلیل فاندامنتال یا بنیادی استفاده می کنند. اما نوع دیگری از تحلیل وجود دارد که میان حرفه ای های بازار مالی محبوبیت بسیاری دارد. علمی به نام روانشناسی بازار یا روانشناسی بورس به معامله گران کمک می کند تا بسیار بهتر و حرفه ای تر به معامله گری بپردازند. در این مقاله قصد داریم به طور کامل به مبحث آموزش روانشناسی بورس بپردازیم.
علم روانشناسی چیست؟
ماهیت بازار سرمایه از شرکت ها و مردم تشکیل شده است. در واقع شرکت ها نیز هویت مستقلی از خود ندارد و انسان ها هستند که باعث سودآوری یا پیشرفت این شرکت ها خواهند شد. علم روانشناسی اهمیت روحیات انسان ها را در مواجهه با شرایط مختلف بازار، اخبار، شایعات و... را بررسی می کند و به معامله گر راهنمایی دقیقی می دهد که تحت شرایط مختلف دچار هیجانات بازار نشده و بتواند به بهترین شکل برای سودآوری خود استفاده کند.
روانشناسی بازار در بورس
در بازار بورس ذات عرضه و تقاضا را مردم با سرمایه هایشان تعیین می کنند. بنابراین بسیار مهم است که بدانیم انسان ها در چه شرایطی هیجانی می شوند. چه زمانی دچار ترس شده و رفتار هیجانی از خود بروز می دهند؟ چه زمانی ممکن است طمع کرده و معاملات غیر منطقی انجام دهند؟ اساسا چه چیزهایی موجب از دست دادن سرمایه معامله گران می شود؟
شناسایی این موارد به معامله گران کمک می کند تا درک بهتری نسبت به خود پیدا کنند. شناخت بیشتر از چنین رفتارهایی به معامله گران امکان کنترل احساسات را فراهم می کند. برخی از این موارد مهم عبارتند از:
- بسیاری از معامله گران نگران بروز اشتباه در انجام معاملات و تحلیل خود هستند.
- برخی دیگر از معامله گران دائما نگران از دست دادن سرمایه خود هستند.
- کنترل احساسات یکی از دشوار ترین مهارت های معامله گری است.
- طمع کسب سود بیشتر را دارند.
- تصمیمات هیجانی و عدم پایبندی به حد سود و حد ضرر نیز میان معامله گران بسیار شایع است.
نگرانی از بروز اشتباه در تحلیل
اگر بخواهیم صادق باشیم، در دنیای تحلیلگری هیچ قطعیتی برای تحلیل های شما وجود ندارد. بنابراین معامله گری بر پایه احتمالات است. یک معامله گر حرفه ای برای هر معامله خود میزان سود و ضرر مناسبی را در نظر می گیرد. بنابراین در صورتی که معامله او دچار زیان شود، معامله گر نگرانی از دست دادن تمام سرمایه خود را ندارد، چرا که در معامله گری زیان بخشی از معاملات شما است و مهم ترین نکته آن است که برایند معاملات شما سود باشد، نه تک تک معاملاتتان.
نگرانی از دست دادن سرمایه
تمامی افرادی که در بازارهای مالی فعالیت می کنند می دانند که اساسی ترین نکته برای ورود به دنیای سرمایه گذاری آن است که با پولی که اساس زندگی را دچار تحول کند، وارد بازار سرمایه نشویم. علت آن نیز مشخص است، معامله گری، سرمایه شما را در لبه تیغ و پرتگاهی قرار داده که دائما ممکن است سرمایه شما را از بین ببرد. بنابراین علاوه بر کسب مهارت های لازمو رعایت اصول مدیریت سرمایه، لازم است تنها با بخشی از سرمایه خود به معامله گری بپردازید تا ترس از دست دادن سرمایه در شما کم رنگ شود.
کنترل احساسات در روانشناسی بورس
یکی از سخت ترین مهارت های مورد نیاز هر معامله گر کنترل احساسات است. احساسات شما می تواند معاملات بزرگ شما که می توانست موجب کسب سود شما شود را دچار زیان کند. بنابراین پیش از آن که سرمایه خود در بازارهای مالی را افزایش دهید، ابتدا مطمئن شوید که توانایی کنترل عواطف و احساسات خود را دارید. برای کنترل احساسات نیاز به انجام چند بخش وجود دارد:
- پایبندی تعیین حد سود و حد ضرر
- ایجاد سبد سهام مناسب به جای تک سهم شدن و یا ازدیاد سهام
- تعیین استراتژی معاملاتی شفاف و مناسب
- شناخت دقیق بازار و تعیین هدف شما از ورود به این بازار
- حفظ ثبات و اعتماد به نفس
قانون اول حفظ سرمایه
بسیاری از افراد وارد بازار بورس می شوند تا با رویای کسب سود بزرگ در مدت زمانی اندک به ثروت کلانی دست پیدا کنند، غافل از آن که بورس بی رحم تر از آن است که افراد مبتدی فکر می کنند. بنابراین قانون اول در بورس حفظ سرمایه اولیه شما است و پس از آن کسب سود. ثبات سودآوری با قانون حفظ سرمایه به مرور زمان، اعتماد به نفس شما در معامله گری را افزایش خواهد داد.
طمع و ترس در روانشناسی بورس
طمع و ترس دو پارامتر تاثیرگذار در روند سودآوری شما است. افزایش سرمایه برای افزایش کسب سود، بدون برنامه دقیق، استراتژی معاملاتی و مهارت کافی شما را دچار زیان خواهد کرد. از طرف دیگر ترس از دست دادن سرمایه نیز موجب سود های بسیار جزئی شده و به مرور زمان شما را از معامله گری دور می کند.
جمع بندی
روانشناسی بورس یکی از مهم ترین مسائلی است که هر سرمایه گذار و معامله گری باید آموزش ببیند. روانشناسی به افراد کمک می کند تا بدانند زیان بخشی از دنیای بورس است، بنابراین در هر شرایطی و در هر معامله ای باید انتظار زیان را داشت. همین امر سبب می شود تا نسنجیده و بی منطق دست به معالات عجیب و غریب نزنیم و در طول زمان بتوانیم سودآور باشیم.