فعالیت در بازارهای مالی، ریسک های خاص خود را دارد و تجربه سرمایه گذاران مختلف در سال های گذشته نشان داده است که معامله کردن در بازارهای مالی از جمله بورس ایران، اگر بدون دانش کنترل ریسک باشد، ممکن است سرمایه افراد با ضررهای سنگینی روبرو شود. بنابراین، برای کاهش ضررهای احتمالی در آینده و همچنین مدیریت بهتر سبد سرمایه گذاری خود، بهتر است که ریسک های مختلف در نظر گرفته شوند؛ به همین دلیل، در ادامه مقاله به دنبال معرفی روش های کنترل ریسک در بازار سرمایه هستیم و اگر شما نیز قصد دارید ریسک های پیرامون سبد سرمایه گذاری خود را کنترل کنید، توصیه می کنیم تا پایان مقاله با ما همراه باشید.

معرفی چند روش برای کنترل ریسک در سرمایه گذاری

سرمایه گذاری یک تفکر کاملا مستقل است و هر فردی که در بازارهای مالی فعالیت می کند، روش خاص خود را دارد. اما نکته ای که باید به آن اشاره کنیم این است که کنترل ریسک در سرمایه گذاری می تواند یکی از نقاط اشتراک فعالان بازار باشد. به همین دلیل، در ادامه چند روش کاربردی برای کنترل ریسک سبد سرمایه گذاری معرفی خواهد شد.

از صنایع مختلف سهم بخرید

اولین نکته ای که در خصوص کنترل ریسک سبد سرمایه گذاری باید به آن اشاره کنیم، انتخاب سهم از صنایع مختلف است. در واقع وقتیکه شما سرمایه خودتان را در صنایع و بخش های مختلف قرار می دهید، ریسک سرمایه گذاری کاهش می یابد.

به عنوان مثال، اگر در سبد سرمایه گذاری خود از 2 دسته سهم های دلاری و ریالی استفاده کنید، تاثیر ریسک نوسانات دلار بر روی پرتفوی خود را کاهش می دهید؛ به صورتیکه با بالا رفتن قیمت دلار، سهم های دلاری شما سودهای خوبی را تجربه می کنند و با پایین آمدن قیمت دلار، سهم های ریالی متاثر خواهند شد.

از خرید و فروش پله ای استفاده کنید

یکی دیگر از روش های کنترل ریسک سبد سرمایه گذاری استفاده از ابزار خرید و فروش پله ای است؛ در واقع این روش به شما می گوید که خرید و فروش های خود را به صورت ناگهانی و یکجا انجام ندهید.

به عنوان مثال، قیمت سهام یک شرکت 1000 تومان است؛ حال فرض کنید که شما این سهم را در قیمت مذکور خریداری کرده اید و بازار روند نزولی به خود گرفته است و سهام مورد نظر با 50 درصد کاهش نسبت به قیمت قبلی خود، به قیمت 500 تومان رسیده است و شما 50 درصد از سرمایه خود را از دست داده اید. اما اگر از خرید پله ای استفاده می کردید و در قیمت 1000 تومان، فقط 50 درصد از سرمایه خود را خرج می کردید، با سقوط بازار و قرار گرفتن سهام مذکور در قیمت 500 تومان، می توانستید پله دوم را در قیمت 500 تومان خریداری کنید و میانگین قیمت خرید خود را به 750 تومان برسانید که این عدد نسبت به سقف قیمتی خود، کاهش 25 درصدی را نشان می دهد.

احساسات خود را کنترل کنید

مفاهیم روانشاسی و هر آنچه که مربوط به احساسات افراد می شود، در روند معاملات تاثیرگذار است؛ بنابراین، برای کنترل ریسک سبد سرمایه گذاری و معاملاتی که انجام می دهید، بهتر است که حتما احساسات و هیجانات خود را مدیریت کنید.

مطالعه کنید و دامنه اطلاعات خود را بالا ببرید

ریسک به عنوان یک عامل تاثیرگذار در روند معاملاتی افراد، از عدم تسلط کافی بر مفاهیم و نا آگاهی سرچشمه می گیرد؛ بنابراین هر چقدر دانش و اطلاعات خود را در زمینه های مختلف از جمله تحلیل بنیادی، تحلیل تکنیکال، تابلوخوانی، فیلترنویسی، روانشناسی بازار و... بالا ببرید، به همان اندازه ریسک سرمایه گذاری کاهش پیدا می کند.

از سرمایه مازاد برای فعالیت در بازار استفاده کنید

یکی از نکات مهم در مبحث کنترل ریسک سرمایه گذاری که باید به آن توجه کنید، استفاده از سرمایه مازاد برای فعالیت در بازارهای مالی است. در واقع، اگر شما به عنوان یک شخص معامله گر، سرمایه ای که برای زندگی روزمره خود لازم است را برای فعالیت در بازار سرمایه به میدان بیاورید، شک نکنید که استرس و اضطراب از دست دادن سرمایه، آسیب های روحی شدیدی را به شما وارد خواهد کرد؛ اما اگر این سرمایه به عنوان بخشی از پول مازاد شما باشد، اضطراب و نگرانی کمتری متحمل خواهید شد.

از صندوق های سرمایه گذاری با درآمد ثابت استفاده کنید

افرادی که به دنبال کاهش ریسک سرمایه گذاری خود هستند، می توانند از صندوق های سرمایه گذاری با درآمد ثابت استفاده کنند. در واقع، دارایی های موجود در این صندوق ها را اوراق با درآمد ثابت (اوراق مشارکت، اخزا و...) تشکیل می دهند که در بازه های زمانی مختلف سودهای ثابتی را برای سرمایه گذاران به وجود می آورند. البته توجه داشته باشید که سود صندوق های سرمایه گذاری با درآمد ثابت، کمی بیشتر از سود سپرده های بانکی است که این موضوع نمی تواند قدرت خرید شخص سرمایه گذار را در برابر تورم حفظ کند.

به عنوان مثال، تورم موجود در اقتصاد ایران در یک سال مشخص، 45 درصد بوده است و مقدار سود و بازدهی که یک صندوق سرمایه گذاری با درآمد ثابت برای خریداران آن در نظر می گیرد، حدود 25 درصد است؛ بنابراین، در انتهای سال، نه تنها سرمایه دلاری شخص سرمایه گذار حفظ نشده است، بلکه با محاسبه اختلاف اعداد تورم و سود کسب شده از صندوق سرمایه گذاری، متوجه می شویم که ارزش دلاری آن 20 درصد کاهش پیدا کرده است. بنابراین، اگر برای کنترل ریسک پرتفوی خود از صندوق های سرمایه گذاری با درآمد ثابت استفاده می کنید، حتما بازدهی سبد خود را نسبت به تورم در نظر بگیرید.

حد سود و ضرر برای خود مشخص کنید

از دیگر ابزارهای کنترل ریسک سبد سرمایه گذاری می توان به تعیین حد ضرر و حد سود اشاره کرد. در واقع به لحاظ احساسی، ترس و طمع در همه انسان ها وجود دارد و این موضوع خود را در مباحث مالی و معامله گری نیز نشان می دهد و افرادی که در بازارهای مالی بر ترس و طمع خود غلبه می کنند، می توانند نتایج و بازدهی های چشمگیری را بدست بیاورند.

به عنوان مثال، وقتیکه گفته می شود برای کاهش ریسک سرمایه گذاری خود، از حد ضرر و سود استفاده کنید، منظور این است که در مواقعی که خریدهای شما در سود قرار گرفته است و بازدهی مناسبی را کسب کرده اید، طمع نکنید و بخشی از سود خود را شناسایی کنید و در طرف مقابل نیز وقتیکه بازار روند نزولی به خود می گیرد، با پایین آمدن قیمت سهام در اختیار شما و شناسایی ضرر، باید از معامله خارج شوید.

جمع بندی

در این مقاله به بررسی کنترل ریسک در سرمایه گذاری و معرفی چند ابزار برای این کار پرداختیم و دانستیم که سرمایه گذاری در بازارهای مالی یک تفکر مستقل است و برای همه افراد نمی توان یک نسخه کلی در نظر گرفت. از طرف دیگر، برای افزایش بازدهی و بهبود روند معاملاتی خود، باید ریسک های پیرامون سبد سرمایه گذاری خود را کنترل کنید و یا اینکه آن ها را به حداقل برسانید. در این مقاله به ابزارها و روش هایی که برای کاهش ریسک استفاده می شود نیز اشاره ای داشتیم که از جمله آن ها می توان مواردی همچون انتخاب سهم از صنایع مختلف، استفاده از خرید و فروش پله ای، استفاده از ظرفیت صندوق های سرمایه گذاری، تعیین حد سود و ضرر و... را نام برد.