Mt. Gox یک صرافی ارز دیجیتال بیت کوین است که در سال 2010 در کشورهای شیبویا، توکیو و ژاپن راه اندازی شد. این صرافی بیش از 70% از کل تراکنش های بیت کوین را تا اوایل سال 2014 در سرتاسر جهان انجام می داد. پس از آن، صرافی Mt. Gox به طور ناگهانی فعالیت خود را هنگام افشا شدن نقش آن در سرقت صدها هزار بیت کوین به ارزش صدها میلیون بیت کوین متوقف کرد. در این مقاله قصد داریم به معرفی صرافی Mt. Gox و سرگذشت آن بپردازیم.

صرافی Mt. Gox چیست؟

صرافی Mt. Gox بین سال های 2010 تا 2014 به عنوان بزرگترین واسطه بیت کوین و پیشروترین صرافی بیت کوین در جهان فعالیت می کرد. صرافی مذکور در زمان اوج خود، مسئول بیش از 70 درصد تراکنش های بیت کوین بود. این صرافی بیشتر به عنوان Mt. Gox معرفی شده اما گاهی تحت عنوان MtGox یا Mt Gox نیز معرفی می شود. در سال 2014 این صرافی اعلام ورشکستگی کرد. در واقع صرافی Mt. Gox در سال 2014 انجام معاملات رمز ارزها را به حالت تعلیق درآورد، سپس وب ‌سایت و سرویس صرافی خود را بست و درخواست حمایت از ورشکستگی از طلبکاران را داشت.

این صرافی در آوریل 2014، مراحل انحلال را آغاز کرد. البته از آن زمان تاکنون 200 هزار بیت کوین پیدا شده است. دلایل ناپدید شدن این بیت کوین ها در ابتدا نامشخص بود. در آوریل 2015 شرکت امنیتی توکیو WizSec، شواهد جدیدی ارائه کرد که طبق آنها " همه یا بیشتر بیت کوین های گم شده مستقیماً از کیف پول ارزهای دیجیتال Mt. Gox از اواخر سال 2011 به سرقت رفته اند." در اواخر سال 2021، Kobayashi به عنوان متولی این صرافی، اعلامیه ای را پس از توافق طلبکاران و دادگاه ژاپن در مورد طرح توانبخشی این صرافی منتشر کرد و به این ترتیب یک نبرد قانونی هفت و نیم ساله به پایان رسید.

تاسیس صرافی Mt. Gox

Jed McCaleb (جد مک کالب) یک برنامه نویس بود که در اواخر سال 2006، ایده ساخت یک وب سایت برای کاربران سرویس بازی کارتی مبتنی بر فانتزی Magic: The Gathering Online را در ذهن داشت تا از این طریق به کاربران اجازه دهد که مانند سهام، کارت های "Magic: The Gathering Online" را معامله کنند. جد مک کالب در سال 2017 اقدام به خرید دامنه mtgox.com کرد. این نام دامنه مخفف "Magic: The Gathering Online eXchange" می باشد. در اواخر سال 2007، این سرویس تقریباً سه ماه قبل از منتقل شدن Jed McCaleb به پروژه‌های دیگر، فعال شد. جد مک کالب به این نتیجه رسیده بود که این پروژه، ارزش وقت گذاشتن ندارد. البته او در سال 2009 برای تبلیغ بازی کارتی The Far Wilds دوباره از نام دامنه استفاده کرد. مک‌ کالب در مورد ارز دیجیتال بیت‌کوین در Slashdot، در جولای 2010 مطالعاتی داشت و متوجه شد که جامعه بیت‌ کوین به یک صرافی برای ترید بیت‌ کوین نیاز دارد. به این ترتیب در 18 ژوئیه، صرافی Mt. Gox برای مبادلات بیت کوین راه اندازی شد.

نقض امنیت در صرافی Mt. Gox

مک‌کالب این سایت را در مارس 2011، به Mark Karpelès (مارک کارپلس)، فروخت. Mark Karpelès یک توسعه ‌دهنده فرانسوی بود که در ژاپن زندگی می ‌کرد. مک‌کالب ادعا کرد که برای ساخت mtgox، به زمان بیشتری نسبت به زمان حال نیاز داشته، بنابراین تصمیم گرفت مدیریت سایت را به کسی بسپارد که توانایی بیشتری برای توسعه آن دارد. صرافی Mt. Gox در 13 ژوئن 2011، گزارش داد که حدود 25000 بیت کوین از 478 حساب به سرقت رفته است. در 19 ژوئن، جریانی از معاملات متقلبانه باعث شد که قیمت اسمی بیت کوین به طور تقلبی به یک سنت در صرافی Mt. Gox کاهش یابد، یعنی پس از اینکه یک هکر برای انتقال تعداد زیادی بیت کوین، از اعتبار رایانه حسابرس Mt. Gox استفاده کرده بود.

او برای فروش آنها به صورت اسمی، از نرم‌افزار صرافی استفاده کرد و به هر قیمتی سفارش بزرگ « ask» را ایجاد کرد. سپس اصلاح قیمت به مقدار صحیح معامله شده توسط کاربر، در عرض فقط چند دقیقه صورت گرفت. حساب هایی با بیش از 8,750,000 دلار تحت تأثیر قرار گرفتند. برای اثبات اینکه این صرافی کنترل کوین ها را همچنان در اختیار دارد، انتقال 424242 بیت کوین از " cold storage" به آدرس Mt. Gox از قبل اعلام و در بلوک 132749 اجرا شد.

تاریخچه صرافی Mt. Gox

در اکتبر 2011، در زنجیره بلوک، حدود 12 تراکنش ظاهر شد (بلاک 150951) که در مجموع 2609 بیت کوین را به آدرس های نامعتبر ارسال کرد. به این بیت کوین ها هیچ کلید خصوصی نمی‌توان اختصاص داد، به همین دلیل آنها عملاً گم شدند. در حالی که چنین خطایی توسط مشتری استاندارد بررسی می شود و این تراکنش‌ها را رد می‌کند، گره‌ ها در شبکه چنین کاری را انجام نمی دهند که این موضوع ضعف در پروتکل را آشکار می‌کند.

در 22 فوریه 2013، برخی از حساب های Dwolla، به دنبال معرفی الزامات جدید ضد پولشویی(AML) توسط شرکت تجارت الکترونیک/ سیستم پرداخت آنلاین Dwolla، به طور موقت محدود شدند. در نتیجه، Dwolla تراکنش‌های صرافی Mt. Gox به آن حساب‌ها را لغو کرد و این وجوه به حساب‌های این صرافی هیچ وقت برنگشت.

در مارس 2013، لاگ تراکنش بیت کوین یا بلاک چین با قوانین متفاوت در مورد نحوه پذیرش تراکنش ها، به طور موقت به دو لاگ مستقل تقسیم شد. Mt. Gox سپرده های بیت کوین را برای مدت کوتاهی متوقف کرد و برای مدت کوتاهی قیمت بیت کوین 23 درصد کاهش یافت و به 37 دلار رسید. 

با افزایش سریع قیمت‌ها، این صرافی به دلیل "کاهش بازار" ترید را از 11 تا 12 آوریل به حالت تعلیق درآورد. بعد از شروع مجدد معاملات، ارزش هر بیت کوین به پایین ترین حد 55.59 دلار سقوط کرد. صرافی Mt. Gox تقریباً در اواسط ماه مه 2013، به ازای هر نمودار ارز دیجیتال بیت کوین، روزانه 150,000 بیت کوین معامله کرد. در 2 مه 2013 یک شکایت 75 میلیون دلاری توسط CoinLab علیه صرافی Mt. Gox به اتهام نقض قرارداد تنظیم شد. در فوریه 2013، این شرکت ها شراکتی را تشکیل داده بودند که طبق آن قرار بود CoinLab تمام خدمات Mt. این صرافی در آمریکای شمالی را اداره کند. طبق شکایت CoinLab، صرافی Mt. Gox اجازه انتقال مشتریان فعلی کانادا و ایالات متحده را از Mt. Gox به CoinLab را به آن نداده است.

وزارت امنیت داخلی ایالات متحده (DHS) در 15 مه 2013، اقدام به صدور حکمی برای توقیف پول از حساب شرکت تابعه ایالات متحده Mt. Gox با پردازشگر پرداخت Dwolla کرد. طبق این حکم، اداره مهاجرت و گمرک ایالات متحده، شعبه تحقیقاتی DHS، ادعا می کند که شرکت فرعی به عنوان یک انتقال دهنده پول ثبت نشده در ایالات متحده فعالیت می کرد، در حالی که مجوزی از طرف شبکه اجرای جرایم مالی ایالات متحده (FinCEN) نداشته است. DHS بین ماه مه و ژوئیه، بیش از 5 میلیون دلار از شرکت تابعه توقیف کرد. این صرافی در 29 ژوئن 2013، از FinCEN مجوز کسب و کار خدمات پولی (MSB) خود را دریافت کرد.

Mt. Gox در 20 ژوئن 2013 برداشت دلار آمریکا را به حالت تعلیق درآورد. شعبه بانک Mizuho صرافی Mt. Gox را برای بستن حساب های خود، تحت فشار قرار داد. این شعبه در کشور توکیو تراکنش‌های Mt. Gox را انجام می‌داد. در 4 ژوئیه 2013، این صرافی اعلام کرد که به طور کامل برداشت ها را از سر گرفته است اما تا 5 سپتامبر 2013، برداشت های اندکی از دلار آمریکا با موفقیت انجام شد.

همچنین در 5 آگوست 2013، اعلام کرد که زیان‌های قابل توجهی را به دلیل اعتبار سپرده‌هایی که به طور کامل تسویه نشده بودند، متحمل شده است و به سپرده‌های جدید، تا زمانی که انتقال وجه کاملا تکمیل نشده باشد، اعتبار داده نمی‌شوند. در نوامبر 2013 مجله Wired گزارش داد که مشتریان در برداشت پول نقد از حساب‌های خود، هفته‌ها تا ماه‌ها تاخیر داشتند. این شرکت از سیستم بانکی ایالات متحده به دلیل مشکلات نظارتی خود خارج شده است. این صرافی در 7 فوریه 2014، تمام برداشت های رمز ارز بیت کوین را متوقف کرد. 

صرافی Mt. Gox چند بیت کوین از دست داد؟

طبق گزارش ها در این صرافی 650,000 تا 850,000 بیت کوین که برخی از آنها متعلق به شرکت و بقیه برای مشتریان بود سرقت شدند که تاکنون فقط حدود 200,000 تا کشف شده اند و بقیه یا از بین رفته یا از شبکه حذف شدند.

سخن پایانی

صرافی Mt. Gox که 2014 به عنوان بزرگترین واسطه بیت کوین و پیشروترین صرافی بیت کوین در جهان بین سال های 2010 فعالیت می کرد در حال حاضر متوقف شده است و در رابطه با آینده این صرافی در حوزه ارزهای دیجیتال نمی توان نظری داشت. در حال حاضر می توان آن را فصلی از کتاب تاریخ ارزهای دیجیتال دانست که به پایان خود رسیده است.