به عنوان یک فعال بازار سرمایه، اصطلاحات زیادی وجود دارد که کم و بیش با آنها رو به رو شده و یا به گوشتان می خورد و شما برای بالا بردن دانش بورسی خود بهتر است تا با مفهوم این اصطلاحات آشنا باشید. یکی از این اصطلاحات بازارهای اول و دوم و تابلوهای اصلی و فرعی بورس می باشد. در این مطلب قصد داریم تا انواع تابلوها و بازارهای بورس و تفاوت آنها را به شما معرفی کنیم.
انواع تابلوها و بازارهای بورس
طبقه بندی شرکت های پذیرفته شده در بورس، بر اساس معیارهایی عمومی مانند سهام شناور، نقد شوندگی سهام، میزان سرمایه، سود آوری، شفافیت و اطلاع رسانی می باشد. در این راستا شرکت های پذیرفته شده در بورس در دو گروه بازار اول و دوم قرار می گیرند که بازار اول خود شامل تابلوی اصلی و فرعی می باشد.
در واقع با داشتن کد بورسی امکان معامله ی تمام سهام موجود در بازار اول و دوم بورس فراهم می باشد و از این نظر محدودیتی وجود ندارد.
شرایط عمومی برای پذیرش در بورس اوراق بهادار تهران
در زیر فهرستی از شرایط عمومی که شرکت ها برای پذیرش در بورس باید داشته باشند، آورده شده است. در واقع برای درج نام شرکت ها در انواع تابلوها و بازارهای بورس، داشتن شرایط زیر الزامی می باشد:
- در سازمان بورس و اوراق بهادار ثبت شده باشد.
- هیچ محدودیت قانونی برای نقل و انتقال و یا اعمال حق رای توسط صاحبان شرکت، وجود نداشته باشد.
- شرکت دارای سهام با نام و همچنین، حق رای باشد.
- تمام بهای اسمی سهام پرداخت شود.
شرایط اختصاصی برای پذیرش در تابلوی اصلی بازار اول بورس اوراق بهادار تهران
همانطور که گفته شد، انواع تابلوها و بازارهای بورس شامل دو بازار اول و دوم است که بازار اول خود شامل تابلوی اصلی و فرعی می باشد. در واقع سازمان بورس برای اینکه بتواند نظم خاصی در بازار با توجه به شرایط مختلفی از جمله نقد شوندگی و شفافیت ایجاد کند، این تقسیم بندی ها را انجام داده است. طبق قانون شرکت ها برای پذیرش در تابلوی اصلی بازار اول بورس باید شرایط زیر را دارا باشند:
- برخورداری از حداقل شناوری سهام 20 درصد
- حداقل میزان سرمایه ثبت شده شرکت 1000 میلیارد ریال باشد.
- قبل از پذیرش، حداقل 3 سال سابقه فعالیت داشته باشد.
- نداشتن زیان انباشته در ترازنامه
- سیستم حسابداری از نظر مالی و بهای تمام شده به صورت مطلوبی انتخاب شده باشد.
- نسبت حقوق صاحبان سهام به کل دارایی‌ها حداقل 30 درصد باشد.
- صورت‌های مالی توسط حسابرس معتمد سازمان بورس و اوراق بهادار تایید شده باشد.
- اعضای هیئت مدیره و مدیر عامل محکومیت قطعی کیفری نداشته باشند.
- صورت‌های مالی در دو دوره متوالی منتهی به زمان پذیرش، فاقد موارد مردودی و یا عدم اظهار نظر توسط حسابرس باشد.
- هیچ گونه دعاوی حقوقی موثر و با اهمیت بر صورت‌های مالی وجود نداشته باشد.
شرایط اختصاصی برای پذیرش در تابلوی فرعی بازار اول بورس اوراق بهادار تهران
به طور مشابه، شرایط لازم شرکت برای ثبت در تابلوی فرعی بازار اول به شرح زیر می باشد:
- برخورداری از حداقل شناوری سهام 15 درصد
- حداقل میزان سرمایه ثبت شده شرکت 500 میلیارد ریال باشد.
- قبل از پذیرش، حداقل 3 سال سابقه فعالیت داشته باشد.
- نداشتن زیان انباشته در ترازنامه
- در دو دوره متوالی منتهی به زمان پذیرش سودآوری داشته باشد. به علاوه چشم اندازی شفاف از نظر سودآوری داشته باشد.
- سیستم حسابداری از نظر مالی و بهای تمام شده به صورت مطلوبی انتخاب شده باشد.
- نسبت حقوق صاحبان سهام به کل دارایی‌ها حداقل 20 درصد باشد.
- صورت‌های مالی توسط حسابرس معتمد سازمان بورس و اوراق بهادار تایید شده باشد.
- اعضای هیئت مدیره و مدیر عامل محکومیت قطعی کیفری نداشته باشند.
- صورت‌های مالی در دو دوره متوالی منتهی به زمان پذیرش، فاقد موارد مردودی و یا عدم اظهار نظر توسط حسابرس باشد.
- هیچ گونه دعاوی حقوقی موثر و با اهمیت بر صورت‌های مالی وجود نداشته باشد.
شرایط اختصاصی برای پذیرش در بازار دوم بورس
- برخورداری از حداقل شناوری سهام 10 درصد
- حداقل میزان سرمایه ثبت شده شرکت 200 میلیارد ریال باشد.
- قبل از پذیرش، حداقل 2 سال سابقه فعالیت داشته باشد.
- نداشتن زیان انباشته در ترازنامه
- در یک دوره متوالی منتهی به زمان پذیرش، سودآوری داشته باشد. به علاوه چشم اندازی شفاف از نظر سودآوری داشته باشد.
- سیستم حسابداری از نظر مالی و بهای تمام شده به صورت مطلوبی انتخاب شده باشد.
- نسبت حقوق صاحبان سهام به کل دارایی‌ها حداقل 15 درصد باشد.
- صورت‌های مالی توسط حسابرس معتمد سازمان بورس و اوراق بهادار تایید شده باشد.
- اعضای هیئت مدیره و مدیر عامل محکومیت قطعی کیفری نداشته باشند.
- صورت‌های مالی در دو دوره متوالی منتهی به زمان پذیرش، فاقد موارد مردودی و یا عدم اظهار نظر توسط حسابرس باشد.
- هیچ گونه دعاوی حقوقی موثر و با اهمیت بر صورت‌های مالی وجود نداشته باشد.
جمع بندی
در این مطلب با انواع تابلوها و بازارهای بورس آشنا شدیم. شرکت ها پس از گذراندن شرایط عمومی پذیرش در بورس، بر حسب شرایط دیگری که دارند، در یکی از تابلوها و بازارهای بورس درج می شوند. نکته دیگر اینست که این دسته بندی در زمان عرضه اولیه ی سهم انجام می شود وگرنه تعدادی از شرکت های موجود در بورس در زمان نگارش این مقاله، شرکت هایی زیان ده بوده و زیان انباشته نیز دارند که این برخلاف قوانین قرار گرفتن در هر یک از دسته بندی های ذکر شده می باشد. همینطور اینکه سهامداران هیچ محدودیتی در معامله ی سهام این شرکت ها ندارند و با داشتن کد بورسی قادر به خرید و فروش سهام تمامی این شرکت ها هستند.