احتمالا بعد از ورود به بازار بورس، با اصطلاح حجم مشکوک مواجه شده اید و یا کم و بیش آنرا شنیده اید. اما حجم مشکوک دقیقا به چه معناست و چگونه می توان از آن برای سیگنال خرید و فروش استفاده کرد؟ در ادامه ی این مقاله به تعریف این مفهوم خواهیم پرداخت.

حجم معاملات چیست؟

حتما می دانید که حجم معاملات یک نماد در طول یک بازه ی زمانی مشخص (معمولا یک روز)، به تعداد برگه سهامی گفته می شود که در آن نماد بین خریداران و فروشندگان مبادله شده است. از حجم معاملات به تنهایی در همه ی بازارهای مالی و تحلیل تکنیکال استفاده های گوناگونی می شود که با خواندن مقاله ی مربوطه می توانید درباره ی آن اطلاعات کسب کنید.

حجم مشکوک چیست؟

فرض کنید حجم معاملاتی یک نماد در بورس به طور معمول بین 10 تا 20 میلیون برگه سهم در روز می باشد. اما به طور ناگهانی در یک روز معاملاتی 60 میلیون برگه سهم از آن نماد در طول روز معامله می شود! این حجم غیرعادی بین معامله گران بورس ایران به عنوان حجم مشکوک شناخته می شود.

حجم مشکوک نشانه ی چیست؟

وقوع حجم مشکوک به تنهایی نمی تواند سیگنال خرید و فروش باشد اما وقوع آن می تواند نشانه ای از این موضوع باشد که اتفاقی در نماد آن سهم افتاده است. به عنوان مثال یک خبر بنیادی مثبت یا منفی، باعث جلب توجه معامله گران به آن سهم شده است و حجم آن سهم به طور غیر معمولی در آن روز خاص بالا رفته است. و یا ممکن است حجم زیادی از پول هوشمند به آن سهم وارد و یا از آن خارج شده است.

برای استفاده از حجم مشکوک بهترین راه این است که سهامی را که در آنها حجم مشکوک رخ داده است، شناسایی کرده و آنها را در واچ لیست خود قرار دهیم. سپس این سهم ها را از نظر تکنیکالی و بنیادی بررسی کنیم و تشخیص دهیم که وقوع این حجم مشکوک اتفاقی خوب برای سهم بوده است یا نه. به عنوان مثال اگر سهم به یک سقف مهم رسیده است، این حجم می تواند نشانه ی شروع اصلاح یا ریزش در سهم باشد. ویا اگر سهم به یک منطقه ی حمایتی مهم رسیده است، حجم مشکوک می تواند مقدمه ای بر پایان اصلاح و شروع روند مثبت جدیدی باشد. دقت داشته باشید که تمام این ها احتمالات هستند و باید چندین پارامتر دیگر نیز مورد بررسی قرار گیرد.

چگونه متوجه وقوع حجم مشکوک شویم؟

اکثر سایت های بورسی کشور در پایان هر روز معاملاتی حجم های مشکوک آن روز را منتشر می کنند. در این رابطه، صفحه ی اینستاگرام و کانال تلگرام مجموعه ی علیرضا محرابی نیز بعد از ساعات معاملاتی در هر روز، یک لیست از معاملات و حجم های مشکوک آن روز را منتشر می کند. اما اگر قصد داشتیم خود این موضوع را بررسی کنیم، راه های مختلفی وجود دارد که در ادامه به آنها اشاره می کنیم.

مقایسه ی حجم معاملات روز با میانگین حجم ماهانه

در صفحه ی هر نماد در سایت tsetmc حجم معاملات آن روز و میانگین حجم ماهانه نوشته می شود. به عنوان مثال در شکل فوق، میانگین حجم ماهانه ی نماد مورد بررسی برابر 2.4 میلیون برگه سهم می باشد در حالیکه در روز جاری، حجم معاملات سهم به حدود 46 میلیون رسیده است! این مورد قطعا می تواند به عنوان حجم مشکوک در نظر گرفته شده و مورد بررسی قرار گیرد.

مشاهده ی حجم معاملات اخیر سهم در یک صفحه

در صفحه ی هر نماد و در تب سابقه (مطابق شکل فوق)، خلاصه ای از سابقه ی معاملات سهم در حدود 20 روز اخیر نوشته شده است. یکی از ستون های این جدول، حجم معاملات است که در شکل فوق مشخص شده است. مشاهده می شود که از تاریخ 15 شهریور تا 9 آبان، حجم معاملات سهم در حدود 2 میلیون برگه سهم بوده است اما در تاریخ 10 آبان، حجم به 45 میلیون رسیده است.

مشاهده در نمودار سهم

در نمودارهای تکنیکال هر سهم، حجم ها نیز به صورت نمودار میله ای نمایش داده شده است. در این نمودارها می توان حجم های مشکوک را به صورت کیفی و بصری تشخیص داد. بر خلاف روش های قبل که به صورت کمّی بودند. به عنوان مثال حجم معاملات روز آخر را در نمودار فوق با حجم های اخیر مقایسه کنید.

نکته ی بسیار مهم

فرض کنید هدف ما در یک بررسی، مقایسه ی حجم های یک ماه اخیر باشد و بخواهیم از یکی از روش های فوق استفاده کنیم. این روش ها در این صورت داده های درستی در اختیار ما قرار می دهند که سهم در طی آن دوره افزایش سرمایه نداده باشد. وقتی یک سهم افزایش سرمایه می دهد، تعداد سهام آن افزایش و قیمت آن کاهش می یابد. بنابراین واضح است که حجم معاملات سهم بعد از افزایش سرمایه، زیاد می شود و حجم معاملات بعد از افزایش سرمایه را با قبل از آن نمی توان مقایسه کرد. بنابراین اگر در بازه زمانی مورد بررسی ما افزایش سرمایه وجود داشته باشد، برای شناسایی حجم مشکوک، باید ارزش معاملات سهم را در طول آن دوره بررسی کنیم. این مورد نیز در یک ستون در تب سابقه در صفحه ی نماد قابل مشاهده است. به ستون مشخص شده در شکل زیر دقت کنید و ارزش معاملات روز آخر را با بقیه روزها مقایسه کنید.

جمع بندی

در این مقاله با مفهوم حجم مشکوک در بورس ایران آشنا شدیم. وقوع حجم مشکوک می تواند به ما در تهیه ی یک واچ لیست کمک کند و با بررسی تکنیکالی سهامی که این اتفاق برایشان رخ می دهد، می توانیم برای ورود ویا خروج از آن سهام، تصمیم بگیریم.