فعالان بازار سرمایه برای انجام معاملات در شرایط مطلوب باید از وضعیت نمادهای قابل معامله در بازار سرمایه مطلع باشند. شرکت های بورسی و فرابورسی اطلاعاتی را در مورد وضعیت عملکرد خود منتشر می کنند؛ ولی باید توسط یک نهاد نظارتی مورد بررسی قرار بگیرند. در این شرایط مشاهده پیام ناظر بازار می تواند به اطلاع از وضعیت نمادهای قابل معامله در بازار سرمایه و به سرمایه گذاران کمک کند. در واقع پیام ناظر بورس به همین علت منتشر می شود و برای همه سرمایه گذاران قابل مشاهده است. پیام های ناظر بازار توسط اشخاصی نوشته می شوند و بعد از انجام بررسی های دقیق و اصولی منتشر خواهد شد. در ادامه همین مقاله جزئیات بیشتری از پیام ناظر بازار را توضیح می دهیم.

ناظر بازار کیست؟

در سال های ابتدایی شکل گیری بازار بورس ایران وظیفه نظارت بر بازار بر عهده سازمان کارگزاران بود. در سال 1384 وظیفه نظارت بر بازار سرمایه از سازمان کارگزاران به سازمان بورس و اوراق بهادار منتقل شد. به این ترتیب ناظر بازار اطلاعاتی که توسط شرکت های مختلف بورسی و فرابورسی منتشر می شود را بررسی می کند و پس از آن وضعیت نمادهای قابل معامله در بازار سرمایه را در قالب پیام ناظر بازار منتشر و در اختیار سرمایه گذاران قرار می دهد. در صورتیکه اطلاعات منتشر شده توسط شرکت های بورسی و فرابورسی با آنچه که ناظر بازار متوجه می شود، مغایرت داشته باشند، نماد بورسی چنین شرکت هایی تا زمان شفاف سازی، متوقف خواهند شد. به این ترتیب سهام شرکت هایی که نمادشان متوقف شده است تا زمان بازگشایی نماد، قابل معامله نیستند.

پیام ناظر بازار چیست؟

همانطور که گفتیم برای انجام معاملات در بازار سرمایه باید اطلاعات مهم و کاربردی در مورد وضعیت شرکت های بورسی و فرابورسی منتشر شوند. انتشار اطلاعات اولیه توسط این شرکت ها انجام می شود؛ ولی یک نهاد نظارتی باید آن ها را بررسی، تایید و یا رد کند. ناظر بازار با انجام چنین بررسی هایی در نهایت وضعیت نمادهای قابل معامله در بازار سرمایه را تعیین و آن ها را در قالب پیام هایی در اختیار سرمایه گذاران قرار می دهد. پیام ناظر بازار برای تمام سرمایه گذاران قابل مشاهده است و به منظور کمک به انجام معاملات مطلوب منتشر می شود.

چه اطلاعاتی توسط ناظر بازار منتشر می شود؟

کسانی که قصد سرمایه گذاری در بازار سرمایه را دارند و به اصطلاح فعال این بازار محسوب می شوند، باید به پیام های ناظر بازار توجه کنند تا بتوانند معاملاتی در وضعیت مطلوب انجام دهند. در حال حاضر اطلاعات مختلفی در قالب پیام ناظر بازار منتشر می شوند که از جمله مهم ترین آن ها می توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

• آگهی برگزاری مجامع شرکت های بورسی و فرابورسی
• اعمال مرحله پیش گشایش و انجام معاملات به صورت حراج پیوسته و ناپیوسته
• وجود ظن دستکاری در معاملات نمادها
• صورت های مالی
• گزارشات فروش
• تغییر در مقررات کلی بازار
• مورد قبول واقع نشدن معاملات نمادها
• پیام توقف نماد شرکت ها
• تعلیق نماد
• عرضه اولیه و پذیره نویسی نمادها

بنابراین برای انجام معامله در بازار سرمایه و انتخاب بهترین سهام های موجود، باید از پیام های ناظر بازار مطلع باشید.

انواع پیام ناظر بازار

همانطور که گفتیم پیام ناظر بورس مشخص کننده وضعیت نمادهای قابل معامله در بازار سرمایه است. ناظر بازار این پیام ها را در سه قالب افشای اطلاعات با اهمیت گروه الف و ب، تخطی شرکت ها از قوانین بازار بورس و در نهایت اعلام توقف نماد، بازگشایی و نوع بازگشایی منتشر می کند. از جمله مهم ترین پیام های ناظر بازار می توانیم به موارد نامبرده در ادامه مطلب اشاره کنیم:

اعمال یک مرحله پیش گشایش برای نماد

انتشار پیام "پیش گشایش 30 دقیقه ای" به معنای امکان ارسال سفارشات قبل از بازگشایی نماد است؛ اما معامله ای در مرحله پیش گشایش انجام نمی شود.

تغییر وضعیت نماد به دلیل نوسان قیمت بیش از 20 درصد

چنانچه قیمت سهام یک شرکت بورسی یا فرابورسی طی مدت زمان 5 روز کاری بیش از 20 درصد نوسان مثبت یا منفی داشته باشد، نماد شرکت تا زمان شفاف سازی متوقف خواهد شد.

توقف نماد به علت افشای اطلاعات با اهمیت گروه الف و ب

در شرایطی که اطلاعات با اهمیت گروه الف و ب منتشر شوند، نماد شرکت مربوطه متوقف خواهد شد. اگر اطلاعات گروه الف منتشر شده باشند، نماد بدون در نظر گرفتن محدوده نوسان بازگشایی می شود؛ ولی اگر اطلاعات مربوط به گروه ب باشند، محدودیت نوسان اعمال خواهد شد.

تعلیق نماد

انتشار پیام هایی مانند: مشمول فرآیند تعلیق یا تعلیق شده، بیان کننده عدم امکان معامله سهام مورد نظر است.

انجام معاملات به صورت حراج پیوسته و ناپیوسته

پیام مذکور نشان دهنده نوع انجام معامله پس از بازگشایی نماد است. حراج پیوسته بیانگر شرایطی است که ثبت سفارش و تطبیق قیمت های خرید و فروش بدون وقفه انجام می شود؛ ولی حراج ناپیوسته نشان دهنده قیمت گذاری است و تا پایان بازه زمانی مشخص شده، معامله ای در آن صورت نمی گیرد.

چگونه به پیام ناظر بورس دسترسی پیدا کنیم؟

همانطور که گفتیم پیام ناظر بورس برای تمام سرمایه گذاران قابل مشاهده است و در این مورد محدودیتی وجود ندارد. در حال حاضر تمام سامانه های معاملاتی، بخشی به عنوان پیام ناظر بازار دارند و در این قسمت پیام های ناظر بورس را منتشر می کنند. در کنار سامانه های معاملاتی، سامانه شرکت مدیریت فناوری بورس تهران نیز پیام های ناظر بازار را منتشر می کند. برای مشاهده پیام های ناظر بورس از طریق این سامانه باید از نشانی اینترنتی tsetmc.com استفاده کنید و با ورود به صفحه نمادهای شرکت های مختلف بورسی و فرابورسی، نماد شرکت مورد نظر را انتخاب و سپس بر روی گزینه "پیام ناظر بازار" کلیک کنید. به این ترتیب می توانید پیام های ناظر بورس منتشر شده برای نماد مربوطه را مشاهده کنید.

جمع بندی

فعالیت در بازار سرمایه، رسیدن به سوددهی مورد نظر و انجام معاملات مطلوب نیازمند کسب اطلاعات است. به همین علت سازمان بورس و اوراق بهادار به عنوان ناظر، وظیفه انتشار پیام های ناظر بازار را برعهده دارد. در حال حاضر وضعیت نمادهای قابل معامله بازار در قالب پیام ناظر بازار مشخص و منتشر می شود. این پیام ها از طریق بررسی اطلاعاتی که شرکت های بورسی و فرابورسی منتشر می کنند، تعیین خواهند شد. ناظر بازار اطلاعات منتشر شده شرکت ها را بررسی و صحت آن ها را تایید یا رد می کند.