هنگامیکه تابلوی معاملاتی سهام شرکت ها را در سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران مشاهده می کنید، مفاهیم و اعداد و ارقام متعددی نمایان می شوند. احتمالا شما نیز متوجه دو عبارت قیمت پایانی و قیمت آخرین معامله در صفحه مربوط به هر نماد شده اید. شاید این سوال در ذهنتان نقش بسته باشد که این دو چه تفاوتی با یکدیگر دارند و دلیل تفاوتشان در چیست؟ در این مقاله قصد داریم توضیحاتی را در خصوص تفاوت قیمت پایانی و قیمت آخرین معامله ارائه دهیم؛ بنابراین، اگر شما نیز در خصوص این مفهوم کنجکاو هستید، توصیه می کنیم تا پایان مقاله با ما همراه باشید.

قیمت پایانی چیست؟

قیمت پایانی همان قیمتی است که در روز معاملاتی بعد، قیمت سهام شرکت مذکور بر اساس آن شروع به معامله می کند. دقت داشته باشید که لزومی ندارد تا قیمت آخرین معامله با قیمت پایانی برابر باشد. گاهی قیمت سهم می تواند بیشترین افزایش یا کاهش را داشته باشد. دلیل این موضوع را می توان در حجم بالایی از سهام دانست که معامله در قیمت مشخصی انجام شده است. از طرف دیگر، یکی از دلایل اصلی تفاوت قیمت پایانی و قیمت آخرین معامله را می توان در مفهوم «حجم مبنا» جستجو کرد.

در صورتیکه مقدار معاملات سهام کمتر از حجم مبنا باشد، طبق مقررات، درصد افزایش و یا کاهش قیمت هم کمتر از مقداری می باشد که تعیین شده است. به عنوان مثال، هر سهم می تواند در یک روز معاملاتی تا 5 درصد افزایش و یا کاهش یابد؛ این محدوده همان حداکثر نوسان روزانه بر اساس مقررات است. اما از آنجایی که ممکن است حجم معاملاتی که بر روی یک سهم انجام شده است، از حجم مبنا کمتر باشد، قیمت پایانی، درصد افزایش و کاهش کمتری خواهد داشت. بنابراین، قیمت پایانی بر مبنای میانگین وزن دار قیمت یک سهم در طول روز معاملاتی مشخص می شود. در حقیقت، معدل مبادلاتی که در روز معاملاتی بر روی سهم انجام می شود، قیمت پایانی را مشخص می کند.

قیمت پایانی معمولا به قیمتی نزدیکتر است که در آن قیمت، بیشترین حجم از مبادلات انجام شده است؛ که همان میانگین قیمت های معاملات آن سهم در آن روز است. از طرفی، حجم معاملات و حجم مبنا هم به صورت مستقیم بر روی قیمت پایانی اثر می گذارند و این موضوع به دلیل پیشگیری از سوء استفاده می باشد. بنابراین، حتما باید حجم مشخصی از سهم معامله شود تا قیمت پایانی تغییر کند که آن هم دامنه نوسانی کاملا مشخصی دارد.

شاید تا به حال دیده باشید که قیمت پایانی مثبت، ولی قیمت معامله منفی باشد؛ در بازار هیجانی که قصد فروش سهم را دارید، پایین بودن قیمت آخرین معامله نسبت به قیمت پایانی به هیچ وجه خوب نیست. پس بهتر است کمی صبر کنید و سهام را در آن روز نفروشید. 

در فرمول زیر نحوه محاسبه قیمت پایانی آمده است؛ در واقع، قیمت میانگین وزنی با استفاده از حجم هر معامله و قیمت در آن حجم محاسبه می شود.

قیمت سهام در محاسبات شاخص = قیمت پایانی در روز معاملاتی قبل + (حجم معامله شده سهم) / (حجم مبنا) * (قیمت پایانی معاملاتی قبل- قیمت میانگین وزنی)

قیمت آخرین معامله چیست؟

قیمت آخرین معامله همان قیمتی است که آخرین بار معامله سهام در همان قیمت انجام شده است. به طور معمول برای نشان دادن قیمت سهام از قیمت پایانی استفاده می کنند. دلیل این است که قیمت آخرین معامله در بیشتر مواقع، به مقدار زیادی بالا و پایین می شود. البته، این قیمت به دلیل سفارش گذاری در بورس، اهمیت زیادی دارد. گاهی قصد دارید تا به سرعت معامله کنید؛ در این صورت، قیمت سفارشتان را نزدیک قیمت آخرین معامله و یا حتی برابر آن می گذارید تا انجام معامله برای شما با احتمال بیشتری صورت پذیرد.

دلیل تفاوت قیمت پایانی و قیمت آخرین معامله چیست؟

آن چیزی که در محاسبه سود و یا زیان مشاهده می کنید و در پنل معاملاتی قرار دارد، با محاسبه قیمت آخرین معامله حاصل می شود. پس با نوسان قیمت، سود و زیان شما هم تغییر می کند. همیشه مجبورید که کارمزد خرید و فروش و همچنین، مالیات فروش سهام را پرداخت کنید که در محاسبات سود و زیان هم باید محاسبه شوند. پس حالا متوجه می شوید که چرا اگر سهم را با قیمت پایانی برابر با قیمت آخرین معامله خریداری نمایید، زیان می کنید.

نکته: توجه داشته باشید که گاهی ممکن است پس از فروش سهام، ضرر کنید و قیمت آن نسبت به قیمت خرید شما پایین بیاید؛ در واقع نباید نگران این موضوع باشید. چنانچه بر اساس تحلیل مناسبی از سهم آن را خریده اید و سهام شما ارزنده است، لازم نیست هر لحظه سود و یا زیان خود را در پرتفوی بررسی کنید. با این دیدگاه به قضیه بنگرید که شما مالک سهام هستید. پس هرگز خود را با بررسی مداوم قیمت پایانی و قیمت آخرین معامله خسته نکنید.

جمع بندی

در این مقاله با مفاهیم قیمت پایانی و قیمت آخرین معامله آشنا شدیم. نحوه محاسبه قیمت پایانی را در قالب یک فرمول بیان کردیم. سپس متوجه شدیم که دلیل تفاوت قیمت پایانی سهام و قیمت آخرین معامله چیست و مبنای محاسبه سود و زیان بر اساس کدام است. بنابراین، وقتیکه قصد معامله در بازار سرمایه را دارید، حتما به تفاوت قیمت پایانی و قیمت آخرین معامله توجه کنید و در روزهایی که بازار سهام با هیجان روبرو شده است و تفاوت قیمتی بسیار زیادی بین قیمت پایانی و قیمت آخرین معامله مشاهده می شود، سعی کنید که از هیجان دوری کنید و تا جایی که می توانید، معاملات مورد نظر خود را به روزهای بعد موکول کنید.