سهامداران شرکت های فعال در بازار سرمایه را می توان به 2 دسته سهامداران خرد و سهامداران عمده تقسیم کرد. در واقع سهامداری که مالک بیش از 1 درصد شرکت مذکور باشد را اصطلاحا سهامدار عمده می نامند و تا وقتی که سهام در اختیار آن بیش از یک درصد باشد، خرید و فروش های این سهامدار در تابلوی معاملات کاملا نمایان است. اکثر سهامداران بزرگ، حقوقی هستند اما در میان آن ها، سهامداران حقیقی نیز دیده می شوند و با توجه به اینکه این افراد سهام زیادی در اختیار دارند، نوع معاملات آن ها می تواند بر نوسانات سهام شرکت ها اثرگذار باشد؛ به همین دلیل در ادامه به جزییات آموزش کار با سهامداران عمده می پردازیم.

سهامداران عمده یک شرکت را چگونه مشاهده کنیم؟

پس از جستجو کردن نماد مورد نظر در سایت tsetmc، صفحه اصلی سهام (در یک نگاه) برای شما باز می شود. به عنوان مثال، در تصویر زیر تابلوی معاملاتی سهام فولاد مبارکه اصفهان (فولاد) را مشاهده می کنید.

در قسمت بالای صفحه، سربرگ «سهامداران» وجود دارد (با کادر قرمز رنگ مشخص شده است) که با کلیک کردن بر روی آن می توانید تمامی سهامداران حقیقی و حقوقی که بیش از 1 درصد سهام شرکت را در اختیار دارند را مشاهده کنید. در تصویر زیر، سهامداران عمده شرکت فولاد مبارکه اصفهان در پایان روز کاری 1400/11/11 مشخص شده است:

همانطور که مشاهده کردید، شرکت فولاد مبارکه اصفهان در تاریخ مذکور، 12 سهامدار عمده (بالای 1 درصد) دارد. با کلیک کردن بر روی هر کدام از این سهامداران، می توانید تغییرات مالکیت آن ها در چند روز اخیر را مشاهده کنید. در تصویر بالا، در کنار یکی از این سهامداران (موسسه صندوق بیمه اجتماعی روستاییان و عشایر) نماد سبز رنگی را مشاهده می کنید که نشان دهنده خریدهای این سهامدار در روز گذشته است. بنابراین اگر نماد سبز رنگ را مشاهده کردید، نشانه خریدهای سهامدار عمده است و اگر نماد قرمز را مشاهده کردید، به این معناست که سهامدار عمده، از سهم های در اختیار خود کم کرده است.

از طرف دیگر، ممکن است این سهامدار عمده، در سایر شرکت های فعال در بورس و فرابورس نیز سهامدار عمده باشد؛ بنابراین پس از انتخاب کردن هرکدام از این سهامداران عمده، می توانید سایر مالکیت های درصدی این سهامدار را نیز مشاهده کنید. به عنوان مثال، اولین سهامدار عمده شرکت فولاد مبارکه اصفهان، «سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران» است که با انتخاب کردن آن، تصویر زیر برای شما نمایان می شود.

نکته اول: در تصویر بالا، تغییرات مالکیت «سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران» مشاهده می شود و همانطور که ملاحظه می کنید از تاریخ 1400/7/4 تا 1400/11/10، هیچگونه تغییری در مالکیت این سازمان به وجود نیامده است و تعداد سهامی که در اختیار آن است، بر روی عدد 50.389 میلیارد سهم ثابت مانده است.

نکته دوم: در قسمتی که با کادر قرمز مشخص شده است، سایر شرکت های فعال در بازار سرمایه را مشاهده می کنید که «سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران» در آن ها خود را به عنوان سهامدار عمده معرفی کرده است.

تغییرات سهامداران عمده

گاهی اوقات ممکن است فعالان بازار سرمایه به دنبال مشاهده تغییرات سهامداران عمده در کل بازار سرمایه باشند، برای این کار در ابتدا بایستی به صفحه اول سایت tsetmc مراجعه کنید و طبق تصویر زیر، بر روی سر برگ «نمایش فهرست» کلیک کنید.

پس از کلیک کردن بر روی سربرگ «نمایش فهرست»، صفحه ای مطابق شکل زیر برای شما نمایان خواهد شد. قسمت «تغییرات سهام سهامداران عمده» که با کادر قرمز مشخص شده است را انتخاب کنید.

پس از کلیک کردن بر روی «تغییرات سهام سهامداران عمده»، صفحه زیر برای شما نمایش داده می شود و شما از طریق انتخاب گزینه «دریافت فایل اکسل»، می توانید لیست کامل این تغییرات را در قالب فایل اکسل دریافت کنید.

بنابراین تا اینجای کار با نحوه مشاهده فعالیت های سهامدار عمده آشنا شدیم، اما آنچه که حائز اهمیت می باشد این نکته است که شناسایی و پیگیری کردن فعالیت های سهامدار عمده چگونه می تواند به فعالان بازار سرمایه کمک کند؟ در ادامه به این سوال پاسخ می دهیم.

عملکرد سهامداران عمده به چه صورت است؟

سهامداران عمده به دلیل در اختیار داشتن حجم زیادی از سهام، می توانند تاثیرات قابل توجهی را بر روند معاملاتی سهام شرکت ها داشته باشند و خرید و فروش های آن ها عمدتا در حجم های بزرگ است و سهامداران خرد نمی توانند با آن ها مقابله کنند؛ بنابراین بهتر است روند ورود و خروج پول سهامدار عمده را تشخیص دهند و از این فرصت برای بازدهی بهتر خود استفاده کنند.

خرید و فروش های سهامدار عمده

خرید و فروش های سهامدار خرد برای کسب سود است، به این معنا که افراد با سرمایه کم و متوسط به دنبال خرید سهام در قیمت های پایین تر و فروش آن در قیمت های بالاتر هستند؛ اما نوع معاملات سهامدار عمده متفاوت است و الزاما خرید و فروش های آن برای کسب سود و نوسانگیری نیست.

به عنوان مثال ممکن است یک سهامدار عمده در روندهای نزولی برای جلوگیری از افت بیشتر قیمت سهام در اختیار خود، اقدام به خرید و حمایت از سهام شرکت مذکور داشته باشد و این خریدها برای کسب سود نباشد. یا اینکه ممکن است خریدهای سهامدار عمده برای بدست آوردن صندلی مدیریتی و...باشد. گاهی اوقات ممکن است قیمت سهام شرکت ها به شکل سریع در حال بالا رفتن باشد، معمولا سهامدار عمده در این مواقع برای جلوگیری از حبابی شدن قیمت سهام، اقدام به عرضه سنگین می کند که این موضوع نیز نمی تواند با هدف کسب سود باشد.

بنابراین نوع خرید و فروش های سهامدارهای عمده، در همه مواقع شبیه به نوع معاملات سهامدار خرد نیست و با توجه به شرایط بنیادی و تکنیکال سهام مذکور بایستی عملکرد سهامدار عمده مورد بررسی قرار بگیرد.

چگونه می توانیم از خرید و فروش سهامدار عمده برای کسب سود استفاده کنیم؟

همانطور که گفته شد، شناسایی و دانستن اهداف خرید و فروش های سهامداران عمده کار مشکلی است؛ اما اگر معاملات آن ها را با داده های بنیادی و تکنیکال تلفیق کنیم، می توان نتایج خوبی از آن بدست آورد.

به عنوان مثال وقتی که بر روی خط حمایت (تکنیکالی) سهام یک شرکت، تعداد زیادی از سهامداران عمده و با نسبت های سرانه خرید مناسب و همچنین در فواصل زمانی منظم و پشت سر هم اقدام به خرید می کنند، این موضوع می تواند یک نشانه خوب برای خرید سهام این شرکت باشد. یا وقتی که قیمت سهام یک شرکت در بازه زمانی کوتاه به شکل سریع بالا می رود و پس از اتمام روند صعودی، به صورت هماهنگ از سوی سهامدارهای عمده عرضه سنگین سهام انجام می شود، این موضوع می تواند یک سیگنال نسبتا قوی برای فروش سهام باشد.

کد به کد 

در بازار سرمایه، برخی از سهامداران بزرگ (معمولا حقوقی ها)، برای فریب دادن سایر سهامداران اقدام به «کد به کد» می کنند؛ به این معنا که ممکن است یک کد حقوقی به شکل سنگین سهام شرکت را خریداری کند، اما همین فرد با کد حقیقی خود در حال فروش باشد و اصطلاحا با خرید سهام به وسیله کد حقوقی خود این سیگنال را به فعالان بازار سرمایه می دهد که سهم مذکور در حال حمایت شدن است، در حالیکه با کد حقیقی اقدام به عرضه می کند. در اینجا اصطلاحا می گویند که «کد به کد حقیقی به حقوقی» رخ داده است.

در طرف مقابل اگر سهامدار با کد حقوقی خود اقدام به عرضه سنگین سهام کند و در سمت دیگر با کد حقیقی خود همه این سهام عرضه شده را بخرد، اصطلاحا می گویند که «کد به کد حقوقی به حقیقی» رخ داده است.

بنابراین این موضوع نیز بر پیچیدگی های بازارخوانی سهامداران بزرگ افزوده است و هر خرید و فروشی را نمی توان به عنوان حمایت یا فروش سنگین در نظر گرفت و بایستی تمام جوانب آن در نظر گرفته شود.

سهامداران عمده خوش نام بازار سرمایه

برخی از سهامداران عمده بازار به دلیل عملکرد خوبی که در حمایت از سهم های زیرمجموعه خود دارند، به عنوان سهامداران خوش نام شناخته می شوند و در طرف مقابل نیز تعدادی از سهامدارهای عمده توجهی به روند سهام زیرمجموعه خود ندارند و فقط به فکر تامین مالی کوتاه مدت از این بازار هستند. بنابراین پیش از خرید سهام مورد نظر خود، سابقه معاملاتی سهامدارهای عمده آن را بررسی کنید.

جمع بندی

سهامدار عمده اصطلاحا به اشخاص حقیقی و حقوقی گفته می شود که بیش از 1 درصد از سهام شرکت را در اختیار داشته باشند و فعالیت های آن ها در سربرگ «سهامداران» در سایت tsetmc قابل مشاهده است و با توجه به تعداد سهام زیادی که در اختیار دارند، خرید و فروش های آن ها می تواند روند معاملاتی سهام شرکت ها را عوض کند. لازم به ذکر است که متوجه شدن اهداف معاملاتی سهامدار عمده کار مشکلی است و الزاما خرید و فروش های آن برای کسب منفعت و نوسانگیری نیست و سهامدار خرد نباید تنها براساس خرید و فروش های سهامدار عمده اقدام به معامله کند و بررسی روند فعالیت های سهامدار عمده در کنار استفاده از داده های بنیادی و تکنیکال می تواند گزینه خوبی باشد.