اقتصاددانان سرمایهگذاری را این گونه تعریف میکنند:
"سرمایه گذاری عبارت از هرگونه فدا کردن یک دارایی به امید کسب منفعتی دیگر در آینده میباشد."
در این تعریف، نکات مهمی وجود دارد. فداکردن دارایی همان سرمایه اولیه میباشد. امید به معنای مفهوم ریسک است. منفعت نیز بیانکننده مفهوم بازده میباشد. آینده به معنای زمان است. به این ترتیب سرمایهگذاری نیازمند یک ورودی، عملیات، زمان و خروجی میباشد و سرمایه گذاری را میتوانیم به صورت یک فرآیند نگاه کنیم.
هدف! بزرگترین مسیر خوشبختی
هدف اصلی از فرایند سرمایه گذاری کسب بازده است. مفهوم بازده، فراتر از مفهوم سود میباشد. بازدهی که در آینده در پی آن می باشید، بازده مورد انتظار، نام دارد. به دلیل قطعی نبودن اتفاقات آینده، سرمایهگذاری و محاسبات مربوط به این فرآیند، در فضایی با عدم اطمینان رخ میدهد. بنابراین میتوانیم، به بازده به دست آمده در آینده، بازده تحقق یافته نام نهیم. این بازده میتواند با بازده مورد انتظار، متفاوت باشد. تفاوت میان بازده مورد انتظار و بازده تحقق یافته، ریسک نام دارد.
در یک تعریف عامیانه، به انجام هر فعالیت اقتصادی که توسط آن، افراد بتوانند با توجه به تورم و بالا رفتن قیمتها، علاوه بر حفظ داراییشان به منافع بیشتری برسند، سرمایه گذاری میگویند.
فرآیند سرمایهگذاری
فرآیند سرمایهگذاری دارای دو مولفه اصلی میباشد:
ارزشیابی و آنالیز اوراق بهادار
مدیریت پرتفلیو که با ایجاد یک سبد سرمایهگذاری با کمترین ریسک در بازده مورد قبولی صورت میگیرد و به منظور نگهداری و مدیریت بهینه سرمایهگذاریها به طور مستمر رصد میگردد.
انواع روشهای سرمایهگذاری
به طور معمول، سرمایهگذاری به دو روش کلی تقسیم میشود.
سرمایهگذاری مستقیم یا شخصی
در این روش فرد، به طور مستقیم اقدام به سرمایهگذاری میکند و باید دو مرحله فرآیند سرمایهگذاری را خودش، به تنهایی انجام دهد.
سرمایهگذاری غیرمستقیم یا نهادی
در این روش فرد، از واسطههای مالی کمک میگیرد. آنها رابط بین او و طرح سرمایهگذاری هستند. واسطههای مالی از طریق انتشار حق مالی، همراه با تعهدشان و عرضه آن به مشارکتکنندگان، به کسب پول در بازار سرمایه میپردازند و سپس این وجوه را سرمایهگذاری میکنند.
با توجه به عامل زمان، سرمایهگذاری به دو دسته کوتاهمدت و بلند مدت تقسیم بندی میشود.
در سرمایهگذاری کوتاه مدت، با مدت زمان کمتر از یک سال، به بازده مورد انتظار خواهید رسید. در این نوع از سرمایهگذاری، دستیابی به نقدینگی با سرعت بالایی همراه است. در مقابل، سرمایهگذاری بلند مدت، زود بازده نمیباشد افرادی که در این نوع از سرمایهگذاری شرکت میکنند، انتظار زیادی برای بازگشت فوری سرمایه خود ندارند. آنها دید استراتژیک گستردهتری دارند. این نوع سرمایهگذاری با ریسک کمتری روبهرو میباشد. به علاوه، میزان سود کسب شده در این نوع از سرمایهگذاری، بیشتر است.
به چه روشهایی میتوانیم سرمایهگذاری کنیم؟
سرمایهگذاری از نظر موضوع به دو دسته واقعی و مالی تقسیم میشود. گاهی موضوع سرمایهگذاری داراییهای واقعی است و گاهی سرمایهگذاری در داراییهای مالی انجام میشود.
دارایی های واقعی چه نوع دارایی های ست؟
داراییهای واقعی، آن دسته از داراییها میباشند که ارزششان متکی به خودشان میباشد. برای نمونه مسکن و طلا نمونهای از این داراییها هستند. داراییهای مالی، دستهای دیگر از داراییها میباشند که ارزششان متکی به خودشان نیست و نیازمند ضمانت و اعتباردهی شخص دیگری هستند. به طوری که بدون اعتبار آن شخص، دیگر، ارزشی ندارند! چک، سهام، سپرده بانکی و اوراق مشارکت، نمونهای از این داراییها میباشد. در ادامه با مهمترین روشهای سرمایهگذاری داراییهای واقعی و مالی آشنا خواهیم شد.
مهم ترین سرمایه گذاری های واقعی
نمونههایی از مهمترین سرمایهگذاریهای واقعی، شامل سرمایهگذاریهایی است که بر روی املاک و مستغلات و یا دیگر کالاهای فیزیکی انجام میشود. برای مثال، اشخاصی که به دلیل افزایش سرمایه و یا کسب درآمد اقدام به خرید خانه، آپارتمان و یا زمین میکنند، سرمایهگذاری واقعی دارند. گاهی کسب درآمد، ناشی از اجاره و یا فروش این املاک به قیمتی بالاتر از قیمت خرید میباشد. و یا افرادی که به خرید طلا، نقره و جواهراتی مثل الماس و یاقوت که قابلیت خرید و فروش مجدد دارند، میپردازند، به نوعی یک سرمایهگذاری واقعی را انجام میدهند.
سرمایهگذاریهای مالی شامل سرمایهگذاری در بورس و قراردادهای مبتنی بر آنها و یا محصولات ارائه شده از طرف موسسات مالی است. این نوع از سرمایهگذاری با توجه به ماهیتی که دارد، در دستههای پنجگانه زیر طبقهبندی میشود.
پیش از تعریف اوراق بدهی، بهتر است تا با تعریف اوراق بهادار آشنا شوید. با خرید اوراق بهادار، پولتان را برای مدتی محدود به فرد، گروه و یا سازمانی قرض میدهید. برخی از شرکتهای دولتی و خصوصی این اوراق را به طور مداوم در اختیار افراد قرار میدهند. وظیفه صدور این اوراق بر عهده خزانهداری کشور است. با پایان یافتن زمان مشخص شده در این اوراق، افراد سرمایهگذاریکننده، مقدار سرمایهگذاری شده اولیه به همراه سود حاصل را دریافت خواهید کرد. البته این سود در مقابل سرمایهگذاری در سهام که در ادامه شرح داده میشود، بسیار ناچیز است و ریسک کمتری دارد. اما می توان بای انتخاب بهترین روش سرمایه گذاری در بورس از اطلاعاتی که بر روی وب سایت ما وجود دارد استفاده کنید.
به طور کلی، سرمایهگذاری بر روی سه نوع از اوراق بهادار با نامهای اوراق بدهی، اوراق حقوقی صاحبان سهام و ابزارهای مشتقه انجام میشود که در ابتدا به شرح اوراق بهادار پرداخته میشود.
اوراق بدهی
قراردادی رسمی بین سرمایهگذار یا همان وامدهنده و فروشنده اوراق یا همان وامگیرنده است که در آن، وامگیرنده متعهد میشود تا اصل سرمایهگذاری به همراه بهره توافقشده را در موعد زمانی مشخصشده به وامدهنده پرداخت کند. در حقیقت، شرکتها و نهادهای کشور با صادر کردن این اوراق، منابع مالی مورد نیازشان را تامین میکنند. اوراق بدهی از جمله اوراق کمریسک به شمار میآید و مشخصاتی نظیر تاریخ سررسید، نرخ سود اسمی، ارزش اسمی و قیمت فروش دارند.
علاوه بر ریسک کم، از جمله مزایای این اوراق میتوان به مشارکت سرمایهگذاران در کمک به تامین مالی شرکتها و بنگاهها اشاره کرد. اوراق بدهی انواع مختلفی از جمله اوراق مشارکت، قرضه، رهنی، صکوک، سپرده بانکی، بازرگانی، اسناد خزانه و موارد دیگر دارند. زمان این قرارداد نیز میتواند بسیار کوتاه و یا بلند باشد.
اوراق حقوقی صاحبان سهام
این اوراق نیز مانند اوراق بدهی نوعی از اوراق بهادار است که به جای آنکه نشاندهنده بدهی باشد، مالکیت سرمایهگذار نسبت به یک دارایی یا شرکت را نشان میدهد. با خریدن سهام، صاحب بخشی از یک شرکت سهامی عام خواهید شد. خرید سهام نیازمند دانش اقتصادی، شناخت بازار و شانس است! این روش سرمایهگذاری با ریسک زیادی همراه است. امروزه سهام به صورت حضوری، آنلاین و یا از طریق دلالان به فروش میرسد اما اصلیترین بازار برای خرید و فروش اوراق سهام، بورس میباشد. با خرید هر سهم در سود وزیان آن شریک خواهید شد. اوراق سهام به مواردی مثل سهام عادی، سهام ممتاز، سهام جایزه، اوراق مشارکت، حق تقدم و موارد دیگر تقسیم میشود.
ابزارهای مشتقه
همان طور که از نام ابزار مشتقه مشخص است، این روش سرمایه گذاری، ارزشش را از چیز دیگری گرفته است. ابزار مشتقه به تنهایی ارزشی ندارد و ارزش حقیقی آن به موارد دیگری مثل ارز، طلا، بازار اوراق بهادار وابسته است. اغلب سرمایهگذاران، آشنایی کمی نسبت به ابزارهای مشتقه دارند. در حال حاضر دو نوع از ابزارهای مشتقه یعنی اختیار معاملات و قراردادهای آتی در بازار فرابورس، فراهم میباشد. قراردادهای آتی به دو دسته آتی کالا و آتی سهام تقسیم میشوند. در این قرارداد خریدار متعهد میشود تا کالایی مشخص یا سهامی خاصی را خریداری نماید. علاوه بر آن که، قیمت و زمان خرید را نیز معین میکند. در مقابل فروشنده نیز موظف است تا به تضمین فروش این کالا و یا سهام در زمان تعهد شده و با قیمت مشخص شده بپردازد. در قراردادهای اختیار معامله نیز، دو طرف فروشنده و خریدار در خصوص خرید و فروش یک دارایی در زمان آینده، توافق میکنند.
صندوقهای سرمایهگذاری
صندوقها نوعی نهاد مالی واسطه میباشند که به جمعآوری وجوه مردم میپردازند تا این وجوه را در اوراق بهادار سرمایهگذاری نمایند و با استفاده از سود حاصل از این اوراق، به مردم منفعت برسانند. انواع متعددی از صندوقهای سرمایهگذاری وجود دارد که برای مثال میتوان از صندوقهای سرمایهگذاری با درآمد ثابت، صندوقهای سرمایهگذاری در سهام، صندوقهای سرمایهگذاری مختلط، صندوق سرمایهگذاری اشتراکی و صندوق سرمایهگذاری قابل معامله یا EFT نام برد.
سایر سرمایهگذاریها
سپرده بانکی، نوعی سرمایهگذاری است که از طریق بانکها ارائه میشود. این سرمایهگذاری در حسابها و بازههای زمانی مختلف، نرخ سود متفاوتی دارد. این روش از جمله روشهای کمریسک و با بازدهی پایین محسوب میشود.
بیمه بازنشستگی، به همراه ترکیبی از سهام، سپردههای بانکی و اوراق بهادار، منجر به اطمینان بازنشستگان نسبت به آینده میشود. معمولا این بیمهها معاف از مالیات هستند. هرچند نمیتوان بیمه بازنشستگی را به عنوان یک روش سرمایهگذاری محسوب کرد!
ارزهای دیجیتال، از جمله جدیدترین حوزههای سرمایهگذاری در دنیا محسوب میشوند. بیتکوین و اتریوم دو نمونه از مشهورترین ارزهای دیجیتال میباشند. در حال حاضر، خرید و فروش ارزهای دیجیتال، با ریسک زیادی همراه است.
انواع سرمایهگذاری، دارای تقسیمبندیهای دیگری نیز میباشد. در شکل زیر با دخیل کردن عامل بازار و شکل درآمدی، یکی از این تقسیمبندیها را مشاهده میکنید. اما می توان برای آشنایی بیشتر با روش های مختلف سرمایه گذاری می توانید از آموزش رایگان سرمایه گذاری در بورس وب سایت استفاده کنید.