سرمایه گذاری را می توان خرید هر دارایی برای کسب سود و منفعت در بلندمدت دانست و همواره از بازار بورس می توان به عنوان یکی از بسترهای جذاب برای این فرآیند نام برد. سرمایه گذاری در بورس به وسیله روش های مختلفی انجام می شود و تمامی افراد مبتدی و حرفه ای و حتی آن دسته از افرادی که وقت و تخصص لازم برای معامله را ندارند نیز می توانند به شیوه های مختلفی در این بازار فعالیت کنند. به طور کلی، 2 نوع سرمایه گذاری مستقیم و غیرمستقیم در بازار بورس ایران وجود دارد که در ادامه مقاله به بررسی جزییات و ویژگی های هرکدام از آن ها می پردازیم.

سرمایه گذاری مستقیم و غیرمستقیم در بورس ایران

بازار بورس اوراق بهادار در طول زمان نشان داده است که یکی از پر بازده ترین بازارهای مالی مجاز در کشور است. سرمایه گذاری در بورس با افق زمانی چند ساله، می تواند بازدهی بیشتری نسبت به تورم را نصیب سرمایه گذاران کند. در حقیقت سرمایه گذاری در مقابل معامله گری قرار دارد. معامله گری را می توان خرید و فروش های متعدد برای کسب سود در نظر گرفت؛ ولی سرمایه گذاری به منزله خرید و نگهداری می باشد.

در حال حاضر، شغل اصلی تعداد زیادی از افراد، معامله گری حرفه ای در بازار سرمایه است و یک سری از افراد نیز، فعالیت در این بازار را به عنوان شغل دوم و یا حتی سوم در نظر می گیرند. سازمان بورس و اوراق بهادار، سازوکارهایی را در نظر گرفته است که افراد از طریق آن می توانند سرمایه گذاری مستقیم و غیرمستقیم را تجربه کنند. سوالی که پیش می آید این است که سرمایه گذاری مستقیم و غیرمستقیم چه تفاوت هایی با یکدیگر دارند؟ در ادامه مبحث، تفاوت های کلیدی سرمایه گذاری مستقیم و غیرمستقیم را به شما معرفی خواهیم کرد.

سرمایه گذاری مستقیم در بورس

سرمایه گذاری در بورس به شیوه مستقیم، به سرمایه گذاری هایی گفته می شود که شخص سرمایه گذار مستقیما روی سرمایه گذاری خود کنترل داشته باشد و بتواند برای سرمایه و بازار هدف خود تعیین تکلیف کند. در این نوع از سرمایه گذاری اشخاص سهم مورد نظر خود را انتخاب می کنند و با تحلیل و بررسی تصمیم به ورود یا خروج می گیرند.

در صورتیکه می خواهید به صورت مستقیم در بورس سرمایه گذاری کنید، ابتدا باید در سامانه سجام ثبت نام کنید و مراحل احراز هویت را انجام دهید. بعد از این کار، باید یک کارگزاری را انتخاب کرده و در کارگزاری مورد نظر ثبت نام کنید و پس از دریافت کد بورسی و معاملاتی خود می توانید در سامانه معاملاتی کارگزاری خود شروع به خرید و فروش سهام کنید. 

چگونه یک سهم خوب پیدا کنیم؟

برای پیدا کردن سهم خوب در بازار، باید تحلیل تکنیکال و بنیادی را بلد باشید تا بتوانید بازدهی مناسبی را در این بازار خلق کنید. تحلیل تکنیکال در واقع تنها با حرکات قیمتی سهام سر و کار دارد؛ اما در تحلیل بنیادی، به بررسی بنیاد یک شرکت و عوامل موثر بر رشد سود آن می پردازیم. در واقع این کار با مطالعه صورت های مالی شرکت انجام می گیرد.

مزایای سرمایه گذاری مستقیم

• تصمیم گیری برای سرمایه شما به عهده خودتان است. با توجه به اینکه هیچکسی به اندازه شما برای سرمایه شما اهمیت قائل نیست، پس در دسترس بودن سرمایه شما یک مزیت محسوب می شود. البته این موضوع می تواند یکی از معایب نیز باشد که در ادامه به توضیح آن می پردازیم.
• قدرت نقد شوندگی در روش مستقیم بالاتر از قدرت نقد شوندگی در روش های غیر مستقیم است.
• حس اعتماد به نفس در صورت کسب سود

معایب سرمایه گذاری مستقیم 

• تصمیم گیری برای سرمایه گذاری به عهده خودتان است. همانطور که قبلاً نیز گفتیم، این موضوع می تواند جزء معایب نیز باشد. از آنجایی که سرمایه گذاری در هر بازاری ریسک دارد، لذا زمانیکه شما بدون تخصص و تجربه کافی وارد خرید و فروش می شوید، ریسک بالایی را متحمل شده اید و در برخی مواقع کنترل احساساتتان دست خودتان نیست.
• نیازمند صرف زمان برای خرید و فروش است. اگر زمان کافی برای رصد بازار ندارید و نمی توانید به خوبی زمان خود را برای خرید و فروش تنظیم کنید، توصیه می شود که مستقیم وارد بازار نشوید.

سرمایه گذاری غیرمستقیم در بورس

سرمایه گذاری در بورس به شیوه غیرمستقیم به این معنا است که شما سرمایه خود را به افرادی قابل اعتماد می سپارید تا آن ها برای شما خرید و فروش کنند. این روش برای افرادی مناسب است که تخصص و یا زمان کافی برای آموزش و خرید و فروش ندارند و با سپردن سرمایه خود به افراد متخصص، دخالتی در نحوه خرید و فروش نمی کنند.

هرکدام از روش های سرمایه گذاری مستقیم و غیرمستقیم، ابزارهای مختلفی برای اجرا دارند و در خصوص سرمایه گذاری غیرمستقیم نیز، از 2 روش صندوق های سرمایه گذاری و شرکت های سبدگردان استفاده می شود که در ادامه به توضیح آن ها می پردازیم.

ابزار های سرمایه گذاری غیرمستقیم

روش های متعددی برای سرمایه گذاری غیرمستقیم وجود دارد که از جمله آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• صندوق های سرمایه گذاری
• سبدگردانی اختصاصی
• و...

صندوق های سرمایه گذاری

صندوق های سرمایه گذاری که در بورس فعالیت دارند، یکی از ابزارهای سرمایه گذاری غیرمستقیم هستند. صندوق های سرمایه گذاری با توجه به اساسنامه شرکت در زمینه های مشخصی باید فعالیت کنند. به عنوان مثال، صندوق هایی که در اساسنامه خود ذکر کرده اند که در طلا سرمایه گذاری می کنند، باید حداقل 70 درصد سرمایه خود را روی طلا سرمایه گذاری کنند و با افزایش قیمت طلا، ارزش واحدهای این صندوق ها نیز افزایش می یابد. 

برای تحلیل صندوق ها باید پرتفوی یا سبد دارایی های صندوق ها را مشاهده کنید. معمولا صندوق ها کم ریسک تر و با بازدهی مناسب در بلندمدت هستند. اگر برای انتخاب صندوق مناسب دچار تردید شدید و از بازدهی صندوق مورد نظر مطمئن نیستید، می توانید بازدهی صندوق را در سال های گذشته بررسی کنید و انتخاب مناسبی داشته باشید. با مقایسه صندوق ها در دوره های گذشته، می توانید صندوق با بالاترین بازدهی را پیدا کنید.

سبدگردانی اختصاصی

یکی دیگر از راه های سرمایه گذاری بدون دخالت در خرید و فروش، سپردن سرمایه به یک شرکت سبدگردانی است. سبدگردان ها تحت نظارت سازمان بورس اقدام به جذب سرمایه از اشخاص می کنند و برای آن ها با توجه به میزان ریسک پذیری، خرید و فروش می کنند.

زمانیکه اقدام به سبدگردانی می کنید، یک فرم را در اختیار شما می گذارند تا میزان ریسک پذیری شما مشخص شود. اگر ریسک پذیری بالاتری داشته باشید، سهامی را برای شما خریداری می کنند که ریسک بیشتری دارد و اگر ریسک پذیر نباشید، سهام کم ریسک تر برای شما خریداری می کنند. معمولا سبدهایی که ریسک بالاتری را متحمل می شوند، بازدهی بالاتری نیز دارند.

سایر ابزارهای کمکی برای سرمایه گذاری را نیز بشناسید

ابزارهای دیگری نیز برای سرمایه گذاری غیرمستقیم در بورس وجود دارد؛ مانند مشاوره سرمایه گذاری که البته کاملا غیرمستقیم نیست. مشاوره گرفتن برای سرمایه گذاری این انتخاب را به شما می دهد که با توجه به گفته های مشاور خود تصمیم نهایی را بگیرید. در این روش باید اعتبار دانش مشاور خود را بررسی کنید و بهترین مشاور را در زمینه سرمایه گذاری خود انتخاب نمایید.

مشاور سرمایه گذاری موظف است که تخصص کافی در زمینه سرمایه گذاری شما داشته باشد و شما را به بهترین نحو راهنمایی کند تا بتوانید بهترین بازدهی را داشته باشید. لازم به ذکر است که یک مشاور خوب می تواند در انتخاب روش های سرمایه گذاری مستقیم و غیرمستقیم نیز به شما کمک کند.

مزایای سرمایه گذاری غیرمستقیم

• نیاز به وقت گذاشتن ندارد.
• نیاز به تخصص ندارد.
• برای افراد با درجه ریسک پذیری پایین، مناسب تر است.

معایب سرمایه گذاری غیرمستقیم

معمولاً بازدهی کمتری در کوتاه مدت دارد. همچنین در صورتیکه با یک شرکت سبدگردان کار کنید، مقداری از سود که در قرارداد ذکر می شود، متعلق به شرکت سبدگردان خواهد بود.

جمع بندی

در این مقاله با روش های سرمایه گذاری مستقیم و غیرمستقیم در بورس آشنا شدیم و مزایا و معایب هرکدام از آن ها را ذکر کردیم. به طور کلی، اگر شغل شما به گونه ای است که زمان تصمیم گیری درست برای سرمایه خود را ندارید، اما می خواهید در بورس مشارکت داشته باشید، پیشنهاد می شود تا از روش های غیر مستقیم استفاده کنید. اما اگر زمان کافی دارید، بسیار بهتر است که با دیدن آموزش های مناسب و کسب مهارت و تجربه، با انجام سرمایه گذاری مستقیم، خود شما برای سرمایه خودتان تصمیم بگیرید. در واقع، انتخاب گزینه های مختلف برای سرمایه گذاری مستقیم و غیرمستقیم، به 2 عامل زمان و تخصص بستگی دارد و افراد بایستی این 2 مورد را در نظر بگیرند. بنابراین، سرمایه گذاری مستقیم و غیرمستقیم برای هر فردی می تواند نکات مربوط به خود را داشته باشد.