اقتصاد ایران به شکل قابل توجهی به منابع نفتی وابسته است اما با این وجود، واحدهای تولیدی و بنگاه های اقتصادی مختلفی نیز در آن ایفای نقش می کنند و در حال حاضر شرکت هایی با ماهیت و حوزه فعالیت متنوع به وجود آمده اند و پذیرش برخی از این شرکت ها در بازار سرمایه، باعث شکل گیری گروه های مختلف در این بازار شده است و هر کدام از این گروه ها با توجه به موضوع فعالیت خود، میزبان تعدادی از آن هاست. هم اکنون در بازار سرمایه ایران، 49 گروه وجود دارد و در این مقاله قصد داریم شما را با بزرگترین گروه های بورسی آشنا کنیم.

بزرگترین گروه های بورسی

یکی از روش های ارزشگذاری شرکت ها، استفاده از «ارزش بازار» است و این مقدار از حاصل ضرب تعداد کل سهم های شرکت مذکور در قیمت فعلی سهام آن بدست می آید. به عنوان مثال در پایان روز کاری 19 دی ماه 1400، قیمت سهام شرکت فولاد خوزستان با نماد «فخوز»، 6150 ریال است و تعداد کل سهام این شرکت، 120 میلیارد است؛ بنابراین برای بدست آوردن ارزش بازار شرکت فولاد خوزستان بایستی 120 میلیارد سهم را در 6150 ریال ضرب کنیم که در اینجا عدد 738 هزار میلیارد ریال (73هزار و 800 میلیارد تومان) بدست می آید و اصطلاحا به این عدد، ارزش بازار گفته می شود.

بنابراین هر کدام از شرکت های پذیرفته شده در بورس و فرابورس دارای ارزش بازار هستند و این عدد با توجه به تلاطم های قیمت سهام این شرکت ها، دچار نوسان می شود. از سوی دیگر نیز، گروه های بورسی میزبان این شرکت ها هستند و ارزش بازار این گروه ها نیز تحت تاثیر نوسانات قیمتی سهام شرکت ها قرار می گیرد و به لحاظ ارزش بازار، بزرگترین گروه های بورسی شامل موارد زیر می باشند:

1. گروه محصولات شیمیایی
2. گروه فلزات اساسی
3. گروه استخراج کانه های فلزی
4. گروه چند رشته ای صنعتی
5. گروه سرمایه گذاری ها
6. گروه فرآورده های نفتی
7. گروه بانک ها و موسسات اعتباری
8. گروه خودرو و ساخت قطعات
9. گروه مواد و محصولات دارویی
10. گروه فعالیت های کمکی به نهادهای مالی واسط

نکته: توجه داشته باشید که ارزش بازار گروه ها و شرکت های گفته شده در این مقاله، مربوط به 19 ماه دی 1400 می باشد و ممکن است نوسانات و تغییرات قیمت سهام این شرکت ها، ترتیب گروه ها را با یکدیگر عوض کند.

گروه محصولات شیمیایی

در صدر بزرگترین گروه های بورسی، گروه محصولات شیمیایی قرار گرفته است و این گروه ارزش بازار 46,206,890.458 میلیارد ریالی دارد و اکثر شرکت های این گروه را پتروشیمی ها تشکیل می دهند. لازم به ذکر است که شرکت های فعال در گروه محصولات شیمیایی را می توان به عنوان شرکت های پربازده بازار سرمایه نام گذاری کرد و عمدتا سودسازی های خوبی دارند و در مجمع نیز میزان تقسیم سود نقدی آن ها مناسب است.

صنایع پتروشیمی خلیج فارس با نماد «فارس» که به عنوان بزرگترین شرکت فعال در بازار سرمایه شناخته می شود نیز در این گروه قرار دارد و ارزش بازار آن حدود 290 هزار میلیارد تومان است.

گروه فلزات اساسی

دومین گروه بزرگ بازار سرمایه، گروه فلزات اساسی با ارزش بازار 11,016,502.219 میلیارد ریال است. این گروه میزبان شرکت های تولید کننده فولاد، مس، آلومینیوم و...است و در بین فعالان بازار، همیشه به عنوان یک فرصت خوب برای سرمایه گذاری شناخته می شود. شرکت فولاد مبارکه اصفهان با ارزش بازار 290 هزار میلیارد تومانی علاوه بر این گروه، به عنوان یکی از بزرگترین شرکت های بازار سرمایه محسوب می شود.

گروه استخراج کانه های فلزی

در میان بزرگترین گروه های بورسی، استخراج کانه های فلزی در جایگاه سوم قرار دارد و ارزش بازار این گروه 5,840,058.663 میلیارد ریال است و شرکت های فعال در آن در حوزه استخراج معادن فلزی (سنگ آهن، مس، روی، منگنز و...) فعالیت می کنند. شرکت معدنی و صنعتی گل گهر که با نماد «کگل» شناخته می شود، با ارزش بازار 220 هزار میلیارد تومانی بزرگترین شرکت این گروه است.

گروه چند رشته ای صنعتی

رتبه چهام در بین بزرگترین گروه های بورسی، متعلق به گروه چند رشته ای صنعتی است و علی رغم تعداد کم شرکت های فعال در آن، ارزش بازار آن 4,671,475.080 میلیارد ریال است. فعالیت اصلی شرکت های این گروه، سرمایه گذاری در شرکت های بورسی و غیربورسی است و برای تحلیل سهام آن ها از روش محاسبه ارزش خالص دارایی استفاده می شود. شرکت سرمایه گذاری تامین اجتماعی (شستا) با ارزش بازار بالغ بر 150 هزار میلیارد تومان، بزرگترین شرکت این گروه به حساب می آید.

گروه سرمایه گذاری ها

پنجمین گروه در میان بزرگترین گروه های بورسی، گروه سرمایه گذاری ها است و ارزش بازار آن 3,261,235.322 میلیارد ریال است. شرکت های این گروه نیز اکثرا هلدینگ های سرمایه گذاری هستند و شرکت سرمایه گذاری پارس آریان که با نماد «آریان» در بازار پایه زرد فرابورس معامله می شود، با ارزش بازار 25 هزار میلیارد تومان به عنوان بزرگترین شرکت این گروه شناخته می شود.

گروه فرآورده های نفتی

گروه فرآورده های نفتی در بین بزرگترین گروه های بورسی، با ارزش بازار 3,139,160.811 میلیارد ریالی در جایگاه ششم قرار دارد و این گروه را عمدتا پالایشگاه های تاسیس شده در مناطق مختلف ایران تشکیل می دهند و سودآوری شرکت های فعال در آن به شکل مستقیم با قیمت نفت و دلار در ارتباط است. پالایشگاه های نفت اصفهان (شپنا) و بندرعباس (شبندر) با ارزش بازارهای 80 هزار میلیارد تومانی، بزرگترین شرکت های این گروه هستند.

گروه بانک ها و موسسات اعتباری

هفتمین گروه بزرگ بازار سرمایه، گروه بانک ها و موسسات اعتباری با ارزش بازار 3,088,398.192 میلیارد ریالی است و همانطور که از اسم این گروه مشخص است، نمادهای پذیرفته شده در آن، بانک ها و موسسات اعتباری هستند. بانک پاساردگاد که سهام آن با نماد «وپاسار» معامله می شود، با ارزش بازار بالغ بر 90 هزار میلیارد تومان، بزرگترین شرکت این گروه است.

گروه خودرو و ساخت قطعات

در رتبه هشتم این فهرست، گروه خودرو و ساخت قطعات قرار گرفته است و ارزش بازار آن 1,758,526.312 میلیارد ریال است و شرکت ایران خودرو با ارزش بازار 60 هزار میلیارد تومانی، بزرگترین شرکت این گروه محسوب می شود.

گروه مواد و محصولات دارویی

گروه مواد و محصولات دارویی میزبان شرکت های تولید کننده دارو و همچنین شرکت های پخش دارو و محصولات بهداشتی است و ارزش بازار آن 1,136,493.332 میلیارد ریال است و در حال حاضر شرکت دارویی تامین (تیپیکو) با ارزش بازار حدود 20 هزار میلیارد تومان، به عنوان بزرگترین شرکت این گروه نام گرفته است.

گروه فعالیت های کمکی به نهادهای مالی واسط

رتبه دهم در میان بزرگترین گروه های بورسی به گروه فعالیت های کمکی به نهادهای مالی واسط با ارزش بازار 823,423.000 میلیارد ریال تعلق گرقته است و در این گروه، شرکت های تامین سرمایه و شرکت های فراکابی (بورس تهران، فرابورس، بورس کالا و بورس انرژی) حضور دارند.

جمع بندی

بورس ایران متشکل از گروه های مختلف با موضوع فعالیت های متنوع است و هرکدام از این گروه ها ارزش بازارهای متفاوتی دارند و همین تفاوت ها باعث شکل گیری گروه های کوچک و بزرگ شده است.