سرمایه گذاری کردن یکی از بخش های اقتصادی زندگی هر فرد است که در بلندمدت می تواند رفاه و پیشرفت را برای شخص سرمایه گذار به همراه بیاورد. همانطور که می دانید، بازارهای مالی در ایران شامل بخش های مختلفی مانند بازار بورس، طلا، مسکن و...می شوند و هرکدام از این موارد، جزییات مخصوص به خود را دارد. یکی از این بازارها، بورس اوراق بهادار است که قدمتی بیش از 50 سال در ایران دارد و شرکت های متعددی در آن پذیرفته شده اند و بسیاری از افراد ترجیح می دهند که پول خود را در این حوزه سرمایه گذاری کنند؛ اما با توجه به پیچیدگی های سرمایه گذاری در این بازار، همواره تعداد زیادی از سرمایه گذاران دچار ضرر و زیان می شوند و فعالیت در این بستر، چالش های مختلفی را برای افراد به وجود می آورد. به همین دلیل قصد داریم مشکلات سرمایه گذاری در بورس را به شما معرفی کنیم؛ بنابراین اگر شما نیز به این موضوع علاقه مند هستید، ما را تا پایان مقاله همراهی کنید.

مشکلات سرمایه گذاری در بورس کدامند؟

مشکلات سرمایه گذاری در بورس بسیار زیاد است و با توجه به استراتژی و شخصیت سرمایه گذاری هر فرد، این موارد ممکن است متفاوت باشد. اما به طور کلی، بسیاری از سرمایه گذاران مبتدی با چندین چالش مختلف روبرو می شوند که در ادامه به برخی از آن ها اشاره می کنیم.

خطرات ناشناخته سرمایه گذاری در بورس 

سرمایه گذاران جدید ممکن است در مورد خطرات پنهان در بسیاری از استراتژی های سرمایه گذاری به ظاهر ساده اطلاع نداشته باشند. این موضوع می تواند باعث شود سبد سهام آن ها در مراحل اولیه با خطرات زیادی روبرو شود. تنها راه جلوگیری از اشتباهات سرمایه گذاری، آگاهی و آموزش است.

به عنوان مثال وجود ابزارهایی مانند اهرم مالی، بازار آتی، دریافت اعتبار معاملاتی، استفاده از پول وام برای سرمایه گذاری و...اگرچه برای افراد حرفه ای و متخصص بازارهای مالی می تواند به عنوان فرصت های خوب در نظر گرفته شود، اما بدون آگاهی و عدم تسلط بر این سازوکارها، هرکدام از آن ها می تواند نقش یک تهدید را برای سرمایه شما ایفا کند. بنابراین پیش از استفاده از این ابزارها، حتما با خطرات احتمالی آن آشنا شوید و برای کاهش ریسک و مشکلات سرمایه گذاری در بورس سعی کنید دانش خود را در بخش های مختلف تحلیل بنیادی، تحلیل تکنیکال، تابلوخوانی و...گسترش دهید. 

سرمایه محدود در بازار بورس 

یکی از بزرگترین چالش هایی که سرمایه گذاران جدید با آن روبرو هستند، داشتن سرمایه محدود برای سرمایه گذاری است. این موضوع در مواقعی بیشتر احساس می شود که فرصت های جذاب بسیار زیادی برای سرمایه گذاران به وجود آمده باشد اما این افراد به دلیل محدود بودن منابع مالی خود، نقدینگی کافی در اختیار نداشته باشند.

به عنوان مثال، سهام یک شرکت، 1000 تومان است و به دلیل ارزندگی، یک فعال بازار سرمایه تمامی پول خود را برای خرید سهام این شرکت صرف کرده است؛ حال فرض کنید با توجه به شرایط و جو روانی بازار، قیمت سهام این شرکت پس از گذشت چند ماه به 500 تومان رسیده است و با توجه به شرایط بنیادی آن، به عنوان یک سهام بسیار ارزان شناخته می شود. اما شخص سرمایه گذار که تمام پول خود را چند ماه قبل خرج کرده است، با محدودیت منابع مالی مواجه شده و نمی تواند میانگین کم کند. به همین دلیل، سرمایه و منابع مالی محدود را به عنوان یکی از مشکلات سرمایه گذاری در بورس می توان در نظر گرفت.

تعداد و تنوع بیش از حد سهام

این چالش، یکی دیگر از مشکلات سرمایه گذاری در بورس است که تقریبا تمامی فعالان تازه کار را درگیر می کند. بسیاری از سرمایه گذاران جدید احساس می کنند که برای محافظت از سرمایه خود در برابر خطر، باید تعداد سهام موجود در سبد سرمایه گذاری خود را زیاد کنند، با این حال، تنوع بیش از حد ممکن است کنترل کردن سهم های در اختیار افراد را با مشکل مواجه کند و بسیاری از فعالان بازار سرمایه معتقدند که تعداد سهام موجود در سبد سرمایه گذاری بایستی بین 3 تا 7 سهم باشد.

زمان بندی نامناسب برای سرمایه گذاری 

اغلب سرمایه گذاران جدید به دلیل جو روانی بازار، در پایان روندهای صعودی بیشترین سرمایه خود را وارد بازارهای مالی می کنند و این امر باعث شده است که در ابتدای کار با ضررهای مالی خیلی سنگین روبرو شوند. با این حال، این ریسک به راحتی می تواند با آموزش دیدن و زیر نظر گرفتن حجم معاملات و نحوه ورود و خروج پول های حقیقی و حقوقی، پیشگیری شود و یا اینکه با استفاده از استراتژی «خرید پله ای»، از ضررهای بزرگ جلوگیری شود.

عدم گرفتن راهنمایی در بازار بورس 

شروع سرمایه گذاری بدون هیچ گونه کمک خارجی خطرناک است؛ علی الخصوص به هنگام شروع کار باید از نوعی مشاوره سرمایه گذاری استفاده کنید. این کار به شما اطمینان بیشتری می دهد که در حال سرمایه گذاری بر روی چه چیزی هستید. معاملات بلند مدت و کوتاه مدت جنبه های مشابه و همچنین متفاوتی دارند و یکی از بزرگترین مشکلات سرمایه گذاری در بورس، ناتوانی در کنترل احساسات و عدم تصمیم گیری منطقی است و برای جلوگیری از دخالت احساسات در معامله های خود بهتر است با افراد متخصص مشورت کنید.

چه بخواهیم و چه نخواهیم، عمل ساده سرمایه گذاری تمام مشکلات مالی شما را حل نخواهد کرد و ساده انگاری است که اگر با خود فکر کنید که چون اکنون سرمایه گذاری می کنید، همه چیز عالی خواهد بود و همه مشکلات شما حل می شود. این امر مخصوصا در زمانی صادق است که به مشاوران سرمایه گذاری که قول بازدهی بیش از اندازه داده اند، گوش دهید. بنابراین مشورت گرفتن از یک فرد متخصص می تواند به شما در انتخاب بهترین روش سرمایه گذاری در بورس کمک کند.

نداشتن اهداف مشخص سرمایه گذاری

برای اکثر مردم هدف از سرمایه گذاری داشتن درآمد پایدار در دوران بازنشستگی برای تأمین امنیت اجتماعی و اقتصادی خود است؛ اما این موضوع بسیار کلی است و همواره به عنوان یکی از مشکلات سرمایه گذاری در بورس شناخته می شود. بنابراین پیش از انجام هرگونه معامله و سرمایه گذاری باید هدف خود را مشخص کنید و اصطلاحا برای خود، حد سود و حد ضرر تعیین کنید.

روی مبالغ و اعداد تمرکز نکنید

بورس اوراق بهادار می تواند در یک روز چند درصد جهش یا افت کند و این برای برخی از افراد واقعا یک چالش است. به عنوان مثال فرض کنید که یک کارمند ساده 100 میلیون تومان سهام در بورس دارد، اگر در یک روز کاری معاملات سهام مذکور در محدوده 4 درصد منفی باشد، یعنی از سرمایه این فرد، 4 میلیون کاسته شده است و ممکن است حقوق یک ماه کار و تلاش این سرمایه گذار، همین 4 میلیون تومان باشد و همین موضوع کافی است که بسیاری از افراد وحشت کنند؛ به همین خاطر است که یکی از مشکلات سرمایه گذاری در بورس را توجه غیر منطقی و همراه با ترس به اعداد و ارقام می دانند.

ترس و طمع بیس از حد

در روندهای صعودی وقتی که قیمت ها به صورت چشمگیری در حال بالا رفتن هستند، اکثر فعالان بازار سرمایه طمع می کنند و سرمایه های بزرگ تری را وارد بازار می کنند و زمانیکه روند صعودی تمام شد، این افراد ضررهای سنگینی را متحمل می شوند. در طرف مقابل وقتی که روند نزولی است، بیشتر سرمایه گذاران از این موضوع می ترسند که قیمت ها سطوح پایین تری را نیز لمس کنند و ترس و اضطراب آن ها را فرا می گیرد.

بازی با سرمایه خود

برخی از مردم وارد بازی با سرمایه خود می شوند. آن ها به اخباری که می شنوند واکنش نشان می دهند و سرمایه گذاری های خود را به طور مداوم تغییر می دهند. مشکلی که هنگام انجام این کار ایجاد می شود، این است که شما تمایل به ایجاد هزینه های معاملاتی (کارمزد، مالیات و...) زیادی دارید.

در هر بار خرید یا فروش سهام در اختیار خود، کارگزاری ها از شما هزینه می گیرند و اگر خیلی زیاد خرید و فروش کنید، این هزینه های معاملاتی خیلی سریع سود شما را می بلعد. از طرف دیگر بخشی از کارمزد اخذ شده در معاملات، مربوط به مالیات است که می تواند سرمایه شما را کاهش دهد.

عدم اطلاع از عملکرد واقعی سرمایه گذاری های خود

اگر برخی از سرمایه گذاری های شما واقعا خوب انجام شود بسیار عالی است، اما این موضوع به این معنی نیست که در کل اوضاع خوب است. در واقع بخشی از مشکلات سرمایه گذاری در بورس ریشه در عدم تسلط بر عملکرد مالی خود دارد و موفقیت شما بر اساس بهترین سرمایه گذاری شما ارزیابی نمی شود و همچنین شکست شما بر اساس بدترین موفقیت شما. آنچه که مهم است این است که شما بدانید همه کارها چگونه انجام می شود و با استفاده از فعالیت های خود آن ها را متعادل نگه دارید. به عنوان مثال، یک سرمایه گذار ممکن است که در 10 معامله سود کند، اما در معامله یازدهم تمامی سودهای قبلی را از دست بدهد، بنابراین برآیند عملکرد سرمایه گذار باید مشخص شود.

واکنش به رسانه ها

رسانه ها همیشه دوست دارند خبرها را با بزرگنمایی تعریف کنند و اغلب به دنبال این موضوع اند که دکمه وحشت را بزنند و شما را وارد بازی هیجان انگیز خود کنند. یک روز، آن ها تلاش خواهند کرد تا شما را متقاعد کنند که سرمایه گذاری در این بازار بهترین روش برای کسب درآمد است. از طرف دیگر ممکن است در چرخشی ناگهانی، سرمایه گذاری کردن را موضوعی خطرناک جلوه دهند و مشکلات سرمایه گذاری در بورس را اغراق آمیز بیان کنند.

توجه داشته باشید که معمولا هیچکدام از این 2 مورد درست نیستند و رسانه ها به خوبی می دانند که هیاهو و ترس، از مواردی هستند که بینندگان و خوانندگان را به خود جلب می کند. در این مواقع بهتر است که آرام و سنجیده باشید و در چرخه تبلیغات رسانه ای قرار نگیرید و مخصوصا وقتی که صحبت از سرمایه گذاری شما می شود، بهتر است در کمال خونسردی و آرامش، تحلیل خود از شرایط سهام را همچنان حفظ کنید.

تعقیب عملکرد دیگران

همیشه وسوسه انگیز است که به هر سرمایه گذاری روی بیاوریم تا بهترین بازده را در طول سال گذشته یا چند سال گذشته داشته باشیم. سوالی که پیش می آید این است که اگر سرمایه گذاری دیگری مشابه با سرمایه گذاری خود اما با بازده بهتر مشاهده کردید، چه عکس العملی را نشان خواهید داد؟ تماشا کردن بازدهی های سایر سرمایه گذاران و یا حتی ناراحت شدن از عملکرد آن ها یکی از مشکلات سرمایه گذاری در بورس است و خواسته یا ناخواسته ممکن است با آن روبرو شوید. اما تنها مورد مهمی که در اینجا هائز اهمیت است، این موضوع است که افراد حرفه ای و با تجربه، تمرکز خود را بر عملکرد خود قرار می دهند و کاری به معاملات دیگران ندارند.

تشخیص روند بازار نیاز به زمان و تجربه دارد

مشکلات سرمایه گذاری در بورس را می توان در تجارب افراد نیز جستجو کرد؛ به این معنا که به راحتی نمی توان حدس زد که بازار در اوج است یا در کف. تنوع روزمره در بازار سهام آنقدر زیاد است که حدس زدن چنین مواردی اساسا غیرممکن است و مطمئنا پیروی از زمان بندی بازار باعث می شود دسته ای از هزینه های معامله ایجاد شده و دسته ای از وقت شما را جذب کند. بهتر است فقط با یک قاعده خودکار سرمایه گذاری کنید و سرمایه های خود را جابجا نکنید. به همین دلیل برای تاثیر نپذیرفتن احساسات شما از صعود و نزول های بازار، بایستی تجارب فراوان کسب کنید.

عدم انجام مراقبت های لازم

فقط به این دلیل که برخی از مقاله ها پیشنهاد سرمایه گذاری در چیزی را داده اند یا برخی از افراد با صحبت در تلویزیون گفته اند که یک سرمایه گذاری خاص شگفت انگیز است، به این معنی نیست که این کاری است که باید پول خود را در آن قرار دهید. اغلب اوقات، مواردی از این دست در رسانه ها از مشاوران سرمایه گذاری بیان می شود که دلایل مالی خاص خود را برای وارد کردن سرمایه گذاری خاص دارند، دلایلی که احتمالا هیچ ارتباطی با موفقیت مالی خود شما ندارند.

مراقب باشید و وقت خود را برای کارهای سودمند صرف کنید و با انجام کارهایی از قبیل تحلیل بنیادی، تکنیکال، بررسی روانشناسی بازار و... تمام حواشی را از ذهن خود دور کنید.

احساسات را از خود دور کنید

یکی از مهم ترین مشکلات سرمایه گذاری در بورس، دخالت دادن احساسات و هیجانات در انجام معامله است و بدترین تصمیم سرمایه گذاری، تصمیمی مبتنی بر احساسات است و این موضوع ریشه های مختلفی می تواند داشته باشد:

• آن ها می توانند از ترس در مورد آینده ناشی شوند.
• احساست ممکن است ناشی از عصبانیت یا غم و اندوه در مورد روابط اصلی زندگی شما باشند.
• آن ها می توانند ناشی از شور و نشاط غیر منطقی در مورد چگونگی اوضاع در حال حاضر باشند.

توجه داشته باشید که بهترین طرح سرمایه گذاری طرحی است که با کمترین احساسات در نظر گرفته شود و بهتر است که طبق استراتژی های از پیش تعیین شده عمل کنید.

فراموش کردن تورم

تورم یک مفهوم واقعی است و براساس آن، قیمت ها همچنان بالا و بالاتر می روند و اگر در مسیر سرمایه خود تورم را حساب نکنید، در نهایت خود را در یک سقوط واقعی خواهید دید. در واقع افرادی که بدون در نظر گرفتن میزان تورم در جامعه، اقدام به معامله می کنند، ریسک بزرگی را متحمل می شوند؛ چراکه حتی اگر سرمایه خود را نیز حفظ کنند، به دلیل تورم های سنگین ارزش آن در هر سال کاهش می یابد. حال فرض کنید که با انجام چند معامله بخش بزرگی از اصل سرمایه را نیز از دست بدهد، در اینجا هم از تورم عقب مانده است و هم اصل سرمایه را از دست داده است. بنابراین یکی از مشکلات سرمایه گذاری در بورس که ممکن است سرمایه گذاران با آن دست و پنجه نرم کنند، فراموش کردن تورم است.

بی توجهی به آینده

بسیاری از افراد به دلیل ترس از پیچیدگی یا تمایل به حداکثر رساندن حقوق و دستمزد امروز، از پس انداز بازنشستگی اجتناب می کنند. برخی از افراد تصمیم می گیرند پس انداز بازنشستگی خود را قطع کنند زیرا به واسطه نیازهای مالی امروز تحت فشار قرار گرفته اند. بدترین اشتباهی که می توانید هنگام پس انداز برای بازنشستگی مرتکب شوید همین موضوع است.

حرفه ای عمل کنید

شما شخصاً نمی توانید فراز و نشیب های اقتصاد را پیش بینی کنید، اما می توانید رفتارهای روزمره خود را تغییر دهید. می توانید هزینه کمتری را برای کارهای غیرضروری صرف کنید تا پول بیشتری را برای سرمایه گذاری در آینده در اختیار داشته باشید. نکته اصلی یافتن تعادل مناسب است؛ اما بسیاری از افراد، حرفه ای عمل نمی کنند و عمده درآمد خود را صرف نیازهای روزمره زندگی می کنند و به زمان حال و دور از نیازهای آینده خود اعتقاد دارند.

پنج مرحله کلیدی برای رفع مشکلات سرمایه گذاری در بورس

تا اینجای کار با مشکلات سرمایه گذاری در بورس آشنا شدیم، اما برای حل این مشکلات باید چاره ای پیدا شود. در ادامه به برخی از راه حل ها برای مشکلات سرمایه گذاری در بورس اشاره می کنیم.

1. نحوه سرمایه گذاری را بیاموزید

دانش و تسلط بر مفاهیم مالی، به سرمایه گذاران قدرت تصمیم گیری می دهد و مهمترین کاری که می توانید در این خصوص انجام دهید این است که یاد بگیرید و هرگز یادگیری را متوقف نکنید. در واقع سرمایه گذاری کردن به این شرط پیچیده نیست که بخواهید وقت خود را صرف یادگیری آن کنید.

در هر زمانی که نکته خاصی را در خصوص بازارهای مالی نمی فهمید، متوقف شوید و درباره آن نکته خاص تحقیق کنید تا زمانی که آن را درک کنید. هر زمان اصطلاحی به دست شما رسید، آن را متوقف کنید و در خصوص آن جستجو کنید تا متوجه شوید که چه چیزی گفته شده است. به بسیاری از نمونه های دنیای واقعی از آنچه در مورد آن صحبت می کنند، نگاه کنید. سپس هرآنچه که آموخته اید را با سرمایه محدود در بازار واقعی امتحان کنید.

2. سرمایه گذاری ها را خودتان مدیریت کنید

به محض داشتن این دانش، مدیریت سرمایه گذاری های خود یک حرکت واضح به نظر می رسد و اگر نحوه مدیریت سرمایه را می فهمید، چرا سرمایه گذاری های خود را مدیریت نمی کنید؟

کنترل امور به این معناست که شما مجبور نیستید برای سرمایه گذاری های خود به یک مشاور سرمایه گذاری مراجعه کنید و اگر این توانایی را در خود می بینید که می توانید به طور مستقل و آزاد برای سرمایه خود تصمیم بگیرید، حتما این کار را انجام دهید. تقریبا هر شرکت سرمایه گذاری بیش از اندازه کافی ابزار آنلاین برای مدیریت شخصی سرمایه گذاری ها ارائه می دهد و شما با استفاده از آن ها می توانید تحلیل و استراتژی های خود را جلو ببرید. بنابراین بخشی از مشکلات سرمایه گذاری در بورس را به وسیله یادگیری مهارت های مدیریت سرمایه می توانید رفع کنید.

3. به یک استراتژی ساده پایبند باشید.

تجربه ها نشان داده است که افراد حرفه ای از ساده ترین راه ها استفاده می کنند. پس انداز بازنشستگی خود را در صندوق بازنشستگی با تاریخ هدف قرار دهید و اگر برای اهداف دیگر پس انداز می کنید، با یک سبد سهام بسیار ساده در دو یا سه کلاس مختلف دارایی مانند سهام ریالی، سهام دلاری، شرکت های کوچک و بزرگ، اوراق قرضه و...کار خود را انجام دهید. یک برنامه سرمایه گذاری خودکار تنظیم کنید و سپس همه چیز را فراموش کنید. هر چند وقت یک بار آن را بررسی کنید و متناسب با آن سرمایه گذاری خودکار خود را تنظیم کنید تا سبد سهام خود را متعادل نگه دارید.

4. فراز و نشیب ها را دور بریزید

وقتی که شما سرمایه گذاری بلندمدت انجام می دهید، نباید به فراز و نشیب های کوتاه مدت که ذات بازار سرمایه است، دقت کنید. بنابراین یکی از راه های رفع مشکلات سرمایه گذاری در بورس، دور بودن از حواشی مربوط به نوسانات روزمره قیمت ها است.

5. تنها در صورت بروز چالش استثنایی، به مشاور مالی مراجعه کنید

گاهی اوقات، مسائل و مشکلاتی پیش می آید که نسبتا پیچیده است و شما مطمئن نیستید که چگونه می توانید ادامه دهید. این بدان معنا نیست که وقت آن رسیده است که وحشت کنید یا همه چیز را رها کنید. در واقع به این معنی است که وقت آن فرا رسیده است که با یک مشاور مالی این موضوع را در میان بگذارید.

یک مشاور مالی خوب به سادگی از شما سوالات زیادی می پرسد، می فهمد کجا می روید و به شما کمک می کند تا چیزهایی را تغییر دهید که مشکلات سرمایه گذاری در بورس را رفع کند.

جمع بندی

مشکلات سرمایه گذاری در بورس را نمی توان در چند مورد خلاصه کرد و با توجه به شرایط و دوره های بازار و همچنین نوع شخصیت سرمایه گذاری افراد این مسائل و مشکلات می تواند متفاوت باشد. مواردی از قبیل ترس و طمع در بازارهای مالی، عدم تسلط بر مفاهیم بنیادی، در نظر نگرفتن تورم در انجام معاملات، دخالت دادن احساسات در سرمایه گذاری ها، عدم تجربه کافی در روندهای بازار و...را می توان به عنوان مشکلات سرمایه گذاری در بورس در نظر گرفت.