یکی دیگر از گروه های بازار سرمایه، گروه چند رشته ای صنعتی است که علی رغم پذیرش تعداد محدودی از شرکت ها، از ارزش بازار بالایی برخوردار است و به طور کلی ماهیت و موضوع فعالیت شرکت های این گروه، شبیه به شرکت های سرمایه گذاری است و عمده نمادهای آن را هلدینگ های سرمایه گذاری تشکیل می دهند؛ در حال حاضر 6 شرکت در این گروه فعال هستند و روند سودآوری این شرکت ها به ارزش دارایی های آن ها بستگی دارد. در این مقاله قصد داریم به معرفی گروه چند رشته ای صنعتی بپردازیم؛ بنابراین اگر شما نیز به دنبال سرمایه گذاری در هلدینگ های فعال در این گروه هستید، توصیه می کنیم ما را تا پایان مقاله همراهی کنید.
معرفی گروه چند رشته ای صنعتی
با افزایش درآمدهای نفتی در دهه 50، دولت ها به دنبال سرمایه گذاری کردن در صنایع و بخش های مختلف بودند و به همین دلیل شرکت های سرمایه گذاری متعددی در آن سال ها به وجود آمدند و در زمینه های مختلفی مانند نفت و گاز، پتروشیمی، معادن و...سرمایه گذاری کردند. بنابراین به اینصورت بود که هلدینگ های چندرشته ای تاسیس شدند و به دلیل نوع فعالیت آن ها، عمدتا شرکت هایی با ساختار عظیم و دارایی های فراوان بودند.
تشکیل گروه چند رشته ای صنعتی در بازار سرمایه
همانطور که اشاره کردیم شرکت های سرمایه گذاری چند رشته ای در دهه 50 شمسی تاسیس شدند و از جمله آن ها می توان به تاسیس شرکت سرمایه گذاری ملی ایران (ونیکی) اشاره کرد و با ورود این شرکت به بورس اوراق بهادار تهران، گروه چند رشته ای صنعتی در این بازار پایه گذاری شد؛ اگرچه این گروه به عنوان یکی از قدیمی ترین گروه های بازار سرمایه محسوب می شود؛ اما آنطور که شایسته است، شرکت های زیادی در آن پذیرفته نشده اند و با ورود شرکت سرمایه گذاری تامین اجتماعی در سال 1399 تعداد شرکت های فعال در این گروه به عدد 6 رسید؛ اما با توجه به اینکه همه شرکت های این گروه را هلدینگ های بزرگ تشکیل می دهند، علی رغم تعداد کم آن ها، این گروه از ارزش بازار بالایی برخوردار است.
شرکت های فعال در گروه چند رشته ای صنعتی
- سرمايه گذاری تامين اجتماعی (شستا)- بازار دوم بورس
- سرمایه گذاری غدیر، هلدينگ (وغدير)- بازار اول (تابلوی اصلی) بورس
- سرمايه گذاری گروه توسعه ملی (وبانک)- بازار اول (تابلوی اصلی) بورس
- سرمايه‌گذاری ملی ايران (ونيكی)- بازار اول (تابلوی اصلی) بورس
- سرمايه‌گذاری صندوق بازنشستگی (وصندوق)- بازار اول (تابلوی اصلی) بورس
- گروه مديريت سرمايه گذاری اميد (واميد)- بازار اول (تابلوی فری) بورس
بزرگترین شرکت فعال در گروه چند رشته ای صنعتی
شرکت سرمایه گذاری تامین اجتماعی با ارزش بازار بالغ بر 142 هزار میلیارد تومان، به عنوان بزرگترین شرکت فعال در گروه چند رشته ای صنعتی شناخته می شود. این شرکت در سال 1365 و در قالب شرکت سهامی خاص و با سرمایه اولیه 2 میلیارد تومان تاسیس شد. همانطور که از اسم شرکت سرمایه گذاری تامین اجتماعی مشخص است، این شرکت به عنوان زیر مجموعه سازمان تامین اجتماعی فعالیت می کند و مدیرعامل آن به طور مستقیم توسط وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی تعیین می شود.
شرکت سرمایه گذاری تامین اجتماعی با توجه به ساختار عظیمی که دارد به یک هلدینگ بزرگ در حوزه سرمایه گذاری تبدیل شده است؛ به طوریکه بخش بزرگی از شرکت های فعال در بازار سرمایه، به عنوان زیر مجموعه این هلدینگ فعالیت می کنند و تصمیم هایی که در این شرکت گرفته می شود، به شکل مستقیم و غیرمستقیم بر روند بازار سرمایه اثر می گذارد. به عنوان مثال افزایش سرمایه شرکت سرمایه گذاری تامین اجتماعی، شرکت های زیرمجموعه خود که در بورس فعال هستند را موظف به انجام افزایش سرمایه می کند و همین موضوع باعث اثرگذاری بر بخش بزرگی از بازار سرمایه می شود.
خدمات و حوزه فعالیت شرکت سرمایه گذاری تامین اجتماعی
به طور کلی حوزه فعالیت این شرکت، انجام سرمایه گذاری و مشارکت در پروژه ها و شرکت های مختلف است و در حال حاضر در زمینه هایی مانند نفت، گاز، پتروشیمی، دارو، معدن، سیمان، تولید نیروی برق، فناوری اطلاعات، ترابری دریایی، امور مالی، کشاورزی و دامپروری، صنایع سلولزی، کاشی و سرامیک، لوازم خانگی، لاستیک و...فعالیت گسترده دارد.
شرکت های تابعه هلدینگ سرمایه گذاری تامین اجتماعی
ساختار عظیم این هلدینگ، میزبان شرکت های بزرگ و کوچک فراوانی است؛ اما به طور کلی 9 هلدینگ در زمینه های مختلف، به عنوان زیر مجموعه این شرکت فعالیت می کنند. این شرکت ها عبارت اند از:
- شرکت سرمایه‌گذاری نفت، گاز و پتروشیمی تأمین (تاپیکو)
- خدمات ارتباطی رایتل
- شرکت سرمایه‌گذاری سیمان تأمین (سیتا)
- شرکت سرمایه‌گذاری صدر تأمین (تاصیکو)
- شرکت سرمایه‌گذاری صبا تأمین (صبا)
- شرکت سرمایه‌گذاری صنایع عمومی تأمین
- شرکت سرمایه‌گذاری دارویی تأمین (تیپیکو)
- شرکت سرمایه‌گذاری توسعه انرژی تأمین
- کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران (حکشتی)
سهام شرکت سرمایه گذاری تامین اجتماعی
سهام این شرکت در سال 1399 در بازار سرمایه عرضه شد و در حال حاضر معاملات آن با نماد «شستا» در بازار دوم بورس اوراق بهادار تهران انجام می شود. سازمان تامین اجتماعی با در اختیار داشتن بیش از 88 درصد سهام شرکت سرمایه گذاری تامین اجتماعی، خود را به عنوان بزرگترین سهامدار آن معرفی کرده است.
قدیمی ترین شرکت فعال در گروه چند رشته ای صنعتی
برای بررسی تاریخچه گروه چند رشته ای صنعتی بایستی به تاسیس شرکت سرمایه گذاری ملی ایران اشاره کنیم. این شرکت در سال 1354 به عنوان اولین شرکت سرمایه گذاری خصوصی و سهامی عام با سرمایه ثبتی یک میلیارد تومان (150 میلیون دلار در سال 1354) تأسیس شد و در همان سال در فهرست شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران قرار گرفت.
خدمات شرکت سرمایه گذاری ملی ایران
به طور کلی حوزه فعالیت اصلی این شرکت، سرمایه گذاری است و هر بازاری که سودآوری در آن وجود داشته باشد، این شرکت حضور فعال دارد و با توجه به ساختار هلدینگی خود در بخش های متعددی فعال است. از جمله این بخش ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- خرید و فروش انواع اوراق بهادار شامل سهام شرکت های بورسی، غیربورسی، اوراق مشارکت و سایر ابزارهای مشتقه
- سرمایه‌گذاری مستقیم و مشاركت در تاسیس و یا توسعه طرح های تولیدی
- تاسیس و سرمایه گذاری در شرکت های خدماتی، موسسات کارگزاری، کارگزاری بورس و موسسات اعتباری غیربانکی
شرکت های تابعه هلدینگ سرمایه گذاری ملی ایران
این شرکت سرمایه گذاری های مختلفی در صنایع بورسی و غیربورسی انجام داده است و با توجه به ساختار این هلدینگ، شرکت های مرتبط با آن را می توان به 3 دسته تقسیم کرد:
1) شرکت های فرعی
- شرکت کارگزاری سرمایه گذاری ملی ایران (سهامی عام)
- شرکت مدیریت سرمایه گذاری ملی ایران (سهامی خاص)
- شرکت تولید فیبر ایران (چفیبر)
- شرکت آلومتک (سهامی عام)
- شرکت آلومراد (فمراد)
2) شرکت های وابسته
- شرکت صنعتی آما (سهامی عام)
- شرکت افست (چافست)
- شرکت ایتالران
- شرکت ایران تایر
- شرکت ایران مرینوس
- شرکت بهنوش ایران
- گروه داروپخش
- گروه سرمایه گذاری البرز
- شرکت سیمان خزر
- شرکت سینا دارو
- شرکت شهد ایران (سهامی عام)
- گروه صنایع شیشه و گاز
- پتروشیمی شیمی بافت
- لبنیات پاک (غپاک)
- شرکت نفت پارس
- صنایع سیمان کرمان
- شرکت قند شیرین خراسان (قشرین)
3) شرکت های دارای کرسی هیئت مدیره
- شرکت تولیدی بافت آزادی
- شرکت پشم بافی افشار
- توسعه صنایع بهشهر
- صندوق سرمایه گذاری جسورانه رویش لوتوس
- قند مرودشت
- نیلی صنعت کرمان
- نساجی خسروی خراسان
- سیمان خوزستان (سخوز)
سهام شرکت سرمایه گذاری ملی ایران
سهام این شرکت با نماد «ونیکی» در بازار اول (تابلوی اصلی) بورس اوراق بهادار تهران معامله می شود و بانک تجارت با در اختیار داشتن بیش از 41 درصد سهام شرکت سرمایه گذاری ملی ایران به عنوان بزرگترین سهامدار آن شناخته می شود.
عوامل موثر بر سودآوری شرکت های فعال در گروه چند رشته ای صنعتی
این گروه متشکل از هلدینگ های سرمایه گذاری است و هرکدام از این هلدینگ ها در بخش های مختلف اعم از بورسی و غیر بورسی سرمایه گذاری انجام داده اند و برای تحلیل سودآوری این شرکت ها بایستی ارزش خالص دارایی (NAV) آن ها را مورد بررسی قرار دهیم و برای ارزش گذاری سهام هلدینگ های چند رشته ای اصطلاحا از روش P/NAV استفاده می کنیم.
لازم به یادآوری است که ارزش خالص دارایی (NAV) یک شرکت اینگونه محاسبه می شود که کل بدهی های شرکت مذکور را از دارایی های آن کسر می کنیم. به عنوان مثال یک شرکت 40 هزار میلیارد تومان دارایی بورسی و غیربورسی دارد و به دلیل مشکلات پیش آمده برای این شرکت، در صورت های مالی آن 35 هزار میلیارد تومان بدهی مشاهده می شود؛ در حال حاضر با کسر بدهی ها از دارایی های این شرکت، 5 هزار میلیارد تومان باقی می ماند که اصطلاحا همان ارزش خالص دارایی های این شرکت است. بنابراین برای تحلیل شرکت های فعال در گروه چند رشته ای صنعتی در ابتدا باید ارزش دارایی های آن را حساب کنیم.
عوامل متعددی بر نوسانات ارزش دارایی های شرکت های فعال در گروه چند رشته ای صنعتی تاثیر دارد و لازم به ذکر است هر عاملی که موجب افزایش و یا کاهش ارزش پرتفوی شرکت های سرمایه گذاری شود، می تواند بر عملکرد این شرکت ها اثر داشته باشد؛ به عنوان مثال نرخ دلار، قیمت گذاری دستوری، قیمت های جهانی و...که همه آن ها بر روند سود سازی شرکت های زیر مجموعه این هلدینگ ها اثرگذار هستند، می توانند در نوسانات ارزش دارایی های این هلدینگ ها موثر باشند. اصلی ترین عامل در بالا رفتن ارزش دارایی های این هلدینگ ها، افزایش نرخ دلار است؛ چراکه با بالا رفتن نرخ دلار، ارزش پرتفوی و سودآوری شرکت های زیرمجموعه این هلدینگ ها نیز افزایش پیدا می کند و همین موضوع باعث بالا رفتن قیمت سهام آن ها می شود.
به عنوان مثال یکی از هلدینگ های فعال در این گروه بخشی از نقدینگی خود را به خرید سهام یک شرکت پتروشیمی اختصاص داده است و به دلیل اثرپذیری نرخ های فروش محصولات پتروشیمی از نرخ دلار، سودسازی پتروشیمی افزایش یافته و موجب بالا رفتن قیمت سهام این شرکت پتروشیمی شده است. بنابراین افزایش قیمت سهام این پتروشیمی بخشی از پرتفوی هلدینگ سرمایه گذاری را تحت تاثیر قرار می دهد و موجب افزایش ارزش خالص دارایی های آن می شود. به همین دلیل قیمت دلار به شکل مستقیم بر افزایش ارزش این هلدینگ تاثیر دارد.
جمع بندی
گروه چند رشته ای صنعتی با وجود تعداد کم شرکت های پذیرفته شده در آن، از ارزش بازار بالایی برخوردار است و علت این ارزش بالا نیز وجود هلدینگ های با ساختار عظیم است و شرکت های این گروه همواره به عنوان یکی از فرصت های مطمئن برای سرمایه گذاری محسوب می شود؛ چراکه این هلدینگ ها اکثرا پرتفوی های ارزشمندی دارند و سرمایه گذاری در آن ها بسیار کم ریسک است.