بد نیست بدانید که مفاهیم پر کاربرد و رایج در بازار بورس به کرات وجود دارد که آشنایی با هر کدام از آنها نه تنها خالی از لطف نبوده، بلکه از اهمیت ویژه ای برخوردار است! یکی از اصطلاحات کاربردی و مشهور در بازار بورس، دوره یا مرحله پیش گشایش در بورس است که برای تازه کاران بورسی شاید این اصطلاح غریبه باشد و بخواهند بدانند که منظور از پیش گشایش در بورس چیست؟ برای پاسخ به این سوال و آشنایی با این اصطلاح، با ما در ادامه همراه باشید. در این مطلب به دلایل این که چرا بعضی سرمایه گذاران با مرحله پیش گشایش مخالف هستند هم اشاره خواهیم کرد. 

منظور از مرحله پیش گشایش در بورس چیست؟

در واقع به اولین مرحله بازار که از ساعت 8:45 شروع شده و تا 9:00 ادامه دارد، مرحله پیش گشایش می گویند. در این بازه زمانی، امکان ثبت سفارش روی هر نماد معاملاتی وجود دارد اما سفارش ها تنها روی تابلوی سهم ثبت می شوند و تا زمان باز شدن بازار، معامله ای صورت نمی گیرد. در این مرحله همچنین امکان ویرایش و حذف سفارشات نیز وجود دارد؛ البته طبق قانون جدید، حذف و ویرایش سفارشات ارسال شده، از ساعت 8:55 تا 9:00 امکان پذیر نمی باشد.

هدف از پیش گشایش در بازار بورس در واقع پیدا کردن ساز و کار مناسب برای کشف قیمت است! یعنی: خریداران و فروشندگان با توجه به اخبار و تحولات اتفاق افتاده سفارشات خودشان را وارد سیستم کرده و از این راه کشف قیمت انجام می گیرد!

مزایای مرحله پیش گشایش چیست؟

• می تواند تا حدودی به عنوان یک عامل موثر بر روی قیمت معاملات تاثیر گذار باشد.
• افراد با اهداف مختلف می توانند از این مرحله استفاده کنند.

زمان مقرر دوره پیش گشایش چه بازه ای است؟

تا چندی پیش مرحله ی پیش گشایش از ساعت 8 و نیم تا 9 بود, اما به دلایل مختلفی این زمان کوتاه شد و به 8:45 تا 9 تغییر پیدا کرد. همچنین چندی پس از اعمال این تغییر نیز قانون عدم ویرایش و حذف سفارشات در 5 دقیقه پایانی پیش گشایش نیز ابلاغ شد. 

<<بعد از این که ساعت پیش گشایش تمام شد، نوبت به مرحله گشایش می رسد که به مچینگ نام گرفته است>>

سرخطی زدن در مرحله پیش گشایش

فرض کنید برای خرید یا فروش سهامی در روزهای قبل در صف خرید و فروش آن سهم گیر کرده اید. در این حالت بهترین اقدامی که می توانید انجام دهید، چیست؟ در این شرایط بهتر است در روز بعد سفارش خود را در مرحله پیش گشایش ثبت کرده و اصطلاحا اقدام به سرخطی زدن کنید. 

جالب است بدانید که هنگام سرخطی زدن در پیش گشایش، حتی ثانیه ها نیز تاثیر گذارند! یعنی در واقع افرادی که در ثانیه های اول اقدام به ثبت سفارش خرید و فروش می کنند، در صف خرید و فروش جایگاه بهتری را تصاحب می کنند!

سفارش خرید حجم بالا

هنوز هم در بازار بورس پیدا می شوند افرادی که در مرحله پیش گشایش می آیند و با حجم بالایی سفارش خرید را ثبت می کنند و با این کار باعث می شوند افراد نا آشنا فریب خورده و به این فکر کنند که احتمالا آن سهم، بسیار ارزنده است که چنین حجم بالایی برای خرید آن در پیش گشایش ثبت شده است و در نتیجه آنها نیز اقدام به تشکیل صف خرید برای سهم مورد نظر می کنند! غافل از این که فرد مورد نظر قبل از اتمام ساعت پیش گشایش، سفارش خریدش را لغو کرده و شروع به ثبت سفارش فروش می کند! آن وقت است که سهام خود را با قیمت بالایی می فروشد و عده ای دیگر را به راحتی فریب می دهد! 

برای اینکه در چنین دامهایی نیفتید، چاره کاره شما این است که در مرحله پیش گشایش، تا زمانی که از قیمت و ارزنده بودن یک سهم باخبر و مطمئن نیستید، از روی هیجان و بدون فکر اقدام به ثبت سفارش خرید و یا فروش نکنید!

در چه صورتی سفارشات افراد در مرحله پیش گشایش حذف می شود؟

در مرحله پیش گشایش در بورس، افراد همواره می توانند برای این که به معامله سهام خود بپردازند، سفارش و قیمتی که در نظر دارند را درج کنند اما در واقع این امکان وجود دارد که سفارشات آنها مورد تایید ناظر بازار قرار نگیرد. این حالت ممکن است در شرایط زیر اتفاق بیفتد:

1. وقتی که قیمت غیر واقعی توسط سهامداران برای سهام در نظر گرفته می شود.
2. گاهی سهامداران ثبات عملکرد نداشته و مدام در حال ثبت و یا حذف سفارشات هستند؛ در این صورت است که سفارشات آن ها در مرحله پیش گشایش حذف می شود.

نکته:

در زمانی که بورس، افت شاخص و صف های فروش سنگین سهام موجود در بازار و ریزش های بسیار آنان را تجربه می کند، ممکن است تا اقدامات زیر برای گرفتن ترمز ریزش بازار و صرف زمان برای با ثبات تر شدن آن، انجام گیرد:

• حذف دامنه نوسان قیمتی
• افزایش حجم مبنا
• حذف مرحله پیش گشایش بازار برای جلوگیری از ایجاد صف های فروش سنگین در آن 

چانه زنی بین خریداران و فروشندگان!

شاید شما هم به این موضوع رسیده باشید که مرحله پیش گشایش همان رقابت و چانه زنی بین خریداران و فروشندگان می باشد؛ و یا بهتر بگوئیم:

در حقیقت مرحله پیش گشایش در بورس، می تواند راهِ کسانی که قصد دست کاری قیمت را دارند به راحتی هموار کند، بدون این که آنها هزینه ای بپردازند.

به همین دلیل است که عده ای از فعالان با وجود این مرحله مخالف هستند. البته وضع قوانین جدید در راستای کاهش زمان پیش گشایش و عدم امکان ویرایش یا حذف سفارش در 5 دقیقه پایانی، برای به حداقل رساندن این دست کاری ها صورت گرفته است.

در هر صورت هنگامی که حجم سفارش خرید و فروش در پیش گشایش بالا می رود، باید بررسی صورت بگیرد که چرا این اتفاق افتاده است؟ حجم بالای صف‌های خرید و فروش نه تنها به بازار کمکی نمی‌کند، بلکه باعث افزایش هیجانات و تصمیم گیری های غیر منطقی چه در صف خرید و چه در صف فروش خواهند شد!

جمع بندی

در این مطلب با اصطلاح پیش گشایش در بورس و قوانین مربوط به آن آشنا شدیم. در این مرحله معامله ای صورت نمی گیرد و تنها سفارشات ثبت می شوند. بسیاری از فعالان از مرحله پیش گشایش برای سر خطی زدن به منظور خرید یا فروش سهام مورد نظر خود استفاده می کنند. البته وجود این مرحله می تواند به دستکاری قیمت ها توسط عده ای خاص کمک کند که قوانین جدیدی مانند کاهش زمان پیش گشایش و عدم امکان حذف یا ویرایش سفارشات در 5 دقیقه پایانی، به منظور به حداقل رساندن این دستکاری ها وضع شده است.