آیا تا به حال به فرزندان خود، نحوه سرمایه گذاری در بورس را آموزش داده اید؟ در واقع همانطور که آن ها در خصوص پول و سایر مفاهیم مالی آگاه می شوند، هوشمندانه است که آن ها را با سرمایه گذاری و همچنین دانش و ابزارهای اقتصادی که می توانند با خود در چند سال آینده از آن استفاده کنند نیز آشنا کنید. از طرف دیگر، تجربه ها نشان داده است که یادگیری مفاهیم مالی اگر از دوران کودکی و به صورت پایه ای انجام شود، نتایج بسیار خوبی را به همراه می آورد. بنابراین در ادامه مقاله، نحوه آموزش سرمایه گذاری به کودکان و راه های مختلف آن را مورد بررسی قرار خواهیم داد.

آموزش سرمایه گذاری به کودکان چگونه انجام می شود؟

اگر در حال حاضر پدر یا مادر هستید، اولویت اصلی زندگی شما باید تامین امنیت حال و آینده فرزندتان باشد. برای والدین هیچ چیز مهمتر از خوشبختی فرزندانشان نیست؛ اما متاسفانه در دنیای امروز، شادی و خوشحالی هزینه های زیادی دارد. به همین دلیل، شما باید آموزش سرمایه گذاری به کودکان خود را در اسرع وقت شروع کنید.

سرمایه گذاری زودهنگام به سرمایه گذاران فرصتی برای رشد می دهد و به شما کمک می کند که مجموعه ای کافی برای تحصیلات فرزندان خود بسازید و هرچه زودتر این کار را انجام دهید، می توانید راه های بیشتری را برای سرمایه گذاری انتخاب کنید و ریسک سرمایه گذاری خود را کاهش دهید.

البته بچه ها به شکل های مختلف بالغ می شوند و هرکدام از آن ها ویژگی های خاص خود را دارند. بنابراین ممکن است مدتی طول بکشد که آن ها آماده شوند تا با مفاهیمی مانند ایجاد سبد سهام و تخصیص دارایی آشنا شوند. با این حال، اصول اولیه سرمایه گذاری را می توان در زمانی که بچه ها کاملا مستعد یادگیری هستند، آموزش داد. پیش از آغاز آموزش سرمایه گذاری به کودکان می توانید آن ها را با مفاهیمی همچون خطر و پاداش آشنا کنید و سپس تصویری مختصر از سرمایه گذاری در بازار سهام، اوراق قرضه و...برای آن ها بسازید. به طور کلی، می توانید از نکات زیر برای آموزش سرمایه گذاری به کودکان استفاده کنید:

• به تدریج کودک خود را با نحوه کار در بازار آشنا کنید و روند سرمایه گذاری را به او آموزش دهید؛ چراکه این موضوع باعث می شود در بزرگسالی، دیدگاه بهتری در خصوص سرمایه گذاری داشته باشد.
• با آموزش اصول سهام، اوراق قرضه و...مفاهیمی همچون سود و زیان را به آن ها آموزش دهید.
• به آن ها نشان دهید که در سبد سرمایه گذاری خود، سهام چه شرکتی را خریداری کرده اید و توضیح دهید که علت انتخاب این سهم ها چه بوده است و از آن ها بخواهید تا در خصوص سهام خریداری شده، اطلاعات و اخبار مهم را جمع آوری کنند.
• هنگامیکه کودک شما با مفاهیم ابتدایی مالی احساس راحتی کرد، اجازه دهید سهام شرکتی را که می شناسد یا دوست دارد را انتخاب کند. اگر توانایی خرید چند سهام را دارید، این کار را انجام دهید؛ در غیر اینصورت، به آن ها کمک کنید تا سبد سهام خود را درست انتخاب کنند.
• هنگامیکه کودک شما بزرگتر شد، او را تشویق کنید پولی که پس انداز کرده است را در ترکیبی از سهام، اوراق قرضه، حساب پس انداز و... سرمایه گذاری کند. شما می توانید به مدیریت سبد سهام آن ها کمک کنید؛ در حالیکه هنوز به آن ها اجازه می دهید پیش قدم شوند.

در مورد سهام و اوراق قرضه بحث کنید

یکی از راه های آموزش سرمایه گذاری به کودکان، بحث کردن در مورد مفاهیمی همچون سهام و...است؛ در واقع به این شکل پیش بروید که برخلاف حساب پس اندازی که فرزند شما ممکن است از قبل داشته باشد، نحوه سرمایه گذاری کردن را نیز به آن ها آموزش دهید و به این نکته توجه کنید که سهام یک سرمایه گذاری با ریسک و بازده متغیر است.

به طور کلی، سرمایه گذاری در بازار سهام به عنوان ریسک بالا طبقه بندی می شود؛ اما همراه با آن، پتانسیل بازده بالا نیز وجود دارد. برای آموزش سرمایه گذاری به کودکان می توانید این موضوع را توضیح دهید که ارزش یک سهام بسته به رشد و سودآوری شرکت می تواند بالا و پایین رود و در طرف مقابل نیز به این موضوع اشاره کنید که ریسک در سهام همیشه قابل پیش بینی نیست. به عنوان مثال، وقتیکه سوابق شرکت ها دستکاری می شود یا مدیران عامل دروغ می گویند، تحلیل بنیادی شرکت های فعال در بازار سرمایه بی معنی می شود؛ با این حال، این حوادث دور از دسترس هستند.

از سوی دیگر، سرمایه گذاری در بسترهایی همچون اسناد خزانه اسلامی، اوراق قرضه، اوراق مشارکت و...نیز می تواند یکی از مفاهیمی باشد که در آموزش سرمایه گذاری به کودکان استفاده می شود. این اوراق معمولا بازدهی به اندازه سود سپرده های بانکی دارند و ریسک سرمایه گذاری در آن ها بسیار پایین است و توسط دولت، بانک ها و یا شرکت هایی که نیاز به تامین مالی دارند، منتشر می شود و براساس قراردادهایی که منعقد می شود، سود آن ها تضمین شده است. بنابراین، سرمایه گذاری در این اوراق، جزییات خاص خود را دارد و با توجه به پیچیدگی این ابزارها، می توانید آموزش سرمایه گذاری به کودکان را از این طریق آغاز کنید و به آن ها توضیح دهید که خرید و فروش این ابزارهای مالی به چه صورت انجام می شود.

توجه کودک خود را جلب کنید

اگر صاحب سهام هستید، با نشان دادن مالکیت خود بر بخشی از سهام شرکت هایی که ممکن است برای کودکان جذاب باشد، نظر آن ها را جلب کنید. به عنوان مثال، سهام شرکت های فعال در حوزه فناوری، تولید وسایل ورزشی و... که معمولا برای کودکان جذاب است، می تواند آن ها را در خصوص سهام خریداری شده کنجکاو کند و برای این موضوع می توانید کودک خود را با صفحه ارتباطی سرمایه گذاران و شرکت مذکور آشنا کنید تا بتواند پاسخ سوالات خود را بدست آورد و در مورد آنچه شرکت می سازد، درآمد شرکت در آن سال، تعداد کارکنان و...اطلاعات کاربردی بدست آورد. سپس از کودک خود بپرسید که دوست دارد سهام چه شرکتی را بخرد و اولین سوالات سرمایه گذاری را در ذهن او به وجود بیاورید.

وقتی کودکان خود را با مفاهیم ابتدایی مالی آشنا کردید، به آن ها اجازه دهید که یک شرکت را انتخاب کنند. اگر پول دارید، چند سهم از سهام مدنظر او را بخرید و سپس حداقل هفته ای یک بار سرمایه گذاری را با هم بررسی کنید تا نشان دهید چگونه می تواند صعود یا سقوط کند. یا می توانید به سادگی یک سبد سهام آنلاین ایجاد کرده و سهام را برای سرگرمی ردیابی کنید.

اگر سهام کودک خود را در سنین پایین انتخاب کنید، آن ها تجربه می کنند که بازارها چرخه های مختلف دارند و همواره با نوسانات کوچک و بزرگ همراه هستند. این موضوع آن ها را برای واقعیت نوسانات بازار آماده می کند و به آن ها کمک می کند تا در سنین بزرگسالی تصمیمات آگاهانه بگیرند.

بگذارید فرزندتان سرمایه گذاری کند

وقتی که کودک شما بزرگتر شد، می توانید توضیحات عمیق تری درباره سهام و سایر سرمایه گذاری ها به او ارائه کنید. در نهایت، شما می خواهید به یک کودک اجازه دهید سهام خود را بخرد و ممکن است تا زمانیکه علاقمند به سرمایه گذاری هستند، پول نقد کافی نیز پس انداز کنند. توجه داشته باشید که نباید همه این پس اندازها را در یک بخش یا سهام یک شرکت سرمایه گذاری کرد و بهتر است از استراتژی تشکیل سبد سرمایه گذاری استفاده کنید و این موضوع باعث آشنا شدن کودک شما با انواع سرمایه گذاری می شود.

اگر فرزندتان پول کافی برای شرکت در روند یادگیری نداشته باشد، شما دو گزینه دارید؛ اول اینکه می توانید از پول نقد خود برای باز کردن یک حساب کارگزاری کوچک برای فرزند خود، جهت سرمایه گذاری استفاده کنید و یا می توانید یک سبدی از سهام را که کودک شما می خواهد در آینده بخرد، ایجاد کنید. در حالت دوم، شما باید راه های ابتکاری برای حفظ علاقه آن ها را پیدا کنید.

آموزش سرمایه گذاری به کودکان باید هر چه زودتر آغاز شود

یادگیری مفاهیم پیچیده تر کودکان از 3 سالگی آغاز می شود و آن ها زمینه ها و آمادگی های لازم برای کسب دانش مالی و اقتصادی را در اختیار دارند و معمولا در همین سن است که نحوه پس انداز کردن را از طریق قلک یاد می گیرند.

هدف والدین باید تربیت فرزندان برای آمادگی در آینده باشد؛ در واقع اگر کودکان تا 21 سالگی بدانند چگونه پس انداز کنند یا سرمایه گذاری کنند، ممکن است در این سن ثروت زیادی در اختیار نداشته باشند، اما داشتن دانش و هوش مالی در سال های پیش رو کمک زیادی به آن ها می کند. بنابراین هرچقدر آموزش سرمایه گذاری به کودکان را سریعتر آغاز کنید، در بلندمدت می تواند نتایج بهتری را به وجود بیاورد.

از پس انداز تا سرمایه گذاری

در حالیکه پس انداز راهی آسان برای شروع سفر مالی کودک است، سرمایه گذاری گام بعدی لازم برای درآمدزایی و رسیدن به ثروت است و شما باید تفاوت بین پس انداز و سرمایه گذاری را به کودک خود آموزش دهید و مشکلات و فواید هرکدام از آن ها را بیان کنید.

توجه داشته باشید که اقتصاد ایران در سال های اخیر به دلیل تحریم، کسری بودجه، رشد نقدینگی و... با تورم های سنگین همراه بوده است و با افت ارزش ریال در برابر ارزهای خارجی، قدرت خرید مردم نیز کاهش یافته است و افرادی که پول خود را پس انداز کرده اند، در میان مدت قدرت خود را از دست داده اند. بنابراین، به هنگام آموزش سرمایه گذاری به کودکان بهتر است سرمایه گذاری کردن را جایگزین پس انداز کنید.

ساده باشید و به زبان آن ها صحبت کنید

آموزش سرمایه گذاری به کودکان باید به زبانی کاملا ساده و روان باشد و در ابتدای کار بایستی مفاهیم و اصول اولیه بازارهای مالی را به او آموزش دهید؛ چراکه قدرت تحلیل و بررسی ذهن آن ها به اندازه یک فرد بالغ و بزرگسال نیست. به عنوان مثال، در آغاز آموزش سرمایه گذاری به کودکان، به جای انتقال مفاهیم سخت، بهتر است موضوعاتی همچون سود و زیان ناشی از معاملات را برای او توضیح دهید.

با داستان آموزش دهید

کودکان در خصوص داستان کنجکاو هستند و هر موضوعی که در این قالب بیان شود، می تواند اثرات خوبی بر یادگیری و آموزش آن ها داشته باشد. شما باید ایده های خود را در مورد سرمایه گذاری به شکل داستان تعریف کنید و آن ها را در فعالیت های سرمایه گذاری خود مشارکت دهید. شما می توانید برنامه های پس انداز و سرمایه گذاری خود را توصیف کنید و توضیح دهید که چرا پس انداز می کنید و در طولانی مدت چه مزایایی را کسب خواهید کرد.

سود مرکب را به آن ها آموزش دهید

زمانیکه در خصوص ترکیب سرمایه گذاری و بازدهی های بلندمدت به کودکان خود آموزش می دهید، لازم است که مثال های قابل لمس در دنیای واقعی در مورد چگونگی رشد پول را نیز به آن ها معرفی کنید؛ در واقع، نوسانات امری طبیعی است و دانستن این موضوع و سرمایه گذاری از طریق آن، احساسات را هنگام سرمایه گذاری در سنین بالاتر کنترل می کند. از طرف دیگر، موضوع سود مرکب بسیار عجیب است و انجام این فرآیند در بازه های بلندمدت می تواند بازدهی های چشمگیر برای سرمایه گذاران به وجود بیاورد. بنابراین، ذکر این نکات در میان آموزش سرمایه گذاری به کودکان، می تواند اثرات بسیار خوبی را به همراه داشته باشد.

به کودکان خود سهام هدیه بدهید

پدر و مادرها معمولا برای تشویق فرزندان خود، برای آن ها هدیه می خرند و این موضوع باعث افزایش انگیزه کودکان می شود. یکی از کارهایی که می تواند برای آموزش سرمایه گذاری به کودکان مفید باشد، خرید سهام شرکت های سودساز به عنوان هدیه برای آن ها است و هرگونه سرمایه گذاری در دوران کودکی و نگهداری آن در چندسال آینده می تواند بازدهی های چشمگیری را خلق کند. به عنوان مثال، والدین می توانند برای هدیه روز تولد فرزند خود، برای او سهام بخرند و به شکل بلندمدت برای او نگهداری کنند و سود حاصل از مجامع سالیانه را نیز دوباره برای خرید سهام صرف کنند و سود مرکب را به او نشان دهند.

سبد سرمایه گذاری ایجاد کنید

پیگیری یک سبد سهام می تواند به راحتی یک گفتگو در مورد معنای آن در هنگام افزایش و سقوط سهام باشد و اینکه چگونه بر سرمایه گذاری اولیه شما تأثیر می گذارد. این موضوعی است که بچه ها حتی در سنین جوانی نیز می توانند از آن لذت ببرند.

به عنوان مثال، آکادمی جامعه آریل در شیکاگو به هر شخص کلاس اول، یک سبد سرمایه گذاری به ارزش 20000 دلار می دهد. این مثال که نکاتی را در خصوص بورس آمریکا بیان می کند، یک سبد سهام ساختگی است که می تواند با علایق فرزند شما مرتبط باشد. به عنوان مثال در همین بازار، اگر کودک شما ماشین دوست دارد، می توانید سبد سهام پایه ای سرمایه گذاری مسکونی ایجاد کنید که شامل سهام انحصاری شرکت های خودروسازی مانند تسلا، شرکت فورد موتور، نیسان، بی ام و و جنرال موتورز باشد؛ سپس از فرزند خود بخواهید که چقدر پول برای سرمایه گذاری در هر سهام نیاز دارد.

در حال حاضر، برای معامله واقعی آماده هستید؟ بسیاری از فعالان حرفه ای بازارهای مالی معتقدند که استفاده از پول واقعی می تواند درسی عظیم برای بچه ها باشد، به شرطی که بتوانید آن ها جذب کنید.

هنگامیکه آموزش سرمایه گذاری به کودکان را آغاز می کنید، در صورت بروز اشتباهات زیاد به بچه ها سخت نگیرید. به جای آن، فرصت ها را غنیمت بشمارید و به آن ها درس های ارزشمند سرمایه گذاری بدهید و حتی اگر سبد متوسط فرزند شما ضرر کند، این موضوع فرصتی برای یادگیری درس ارزشمند مثبت ماندن، حتی در صورت نوسان بازار است.

آیا بچه ها واقعا می توانند مفاهیم سرمایه گذاری را درک کنند؟

سوال مهمی که در خصوص آموزش سرمایه گذاری به کودکان پیش می آید، این است که آیا واقعا کودکان می توانند مفاهیم مالی و سرمایه گذاری را درک کنند؟

تیم شیهان، بنیانگذار و مدیرعامل Greenlight، که یک شرکت بانکداری دیجیتال متمرکز بر نوجوانان که کارت های نقدی تحت مدیریت والدین را برای کودکان فراهم می کند، می گوید که آن ها کاملا می توانند مفاهیم مالی را درک کنند. وی گفت: بچه ها شما را با آنچه که می فهمند و چقدر می توانند انجام دهند، تعجب زده می کنند و اگر با موارد بسیار ساده مانند ارتباط آن ها با محصولات یا خدماتی که استفاده می کنند شروع کنید، می توانید مفهوم سطح بالای سرمایه گذاری را برای اکثر بچه ها توضیح دهید.

جمع بندی

آموزش سرمایه گذاری به کودکان، یکی از الزامات رسیدن به ثروت در سنین بزرگسالی است و تجربه ها نشان داده است والدینی که نسبت به آموزش سرمایه گذاری به کودکان خود حساس بوده اند، کودکان با دانش مالی قوی تری را تربیت کرده اند و این کودکان نتایج این آموزش ها را در بزرگسالی دیده اند. بسیاری از فعالان بازارهای مالی معتقدند که کوچکترین سرمایه گذاری ها در دوران کودکی به دلیل رشد پول و سود مرکب، می تواند بازدهی های چشمگیری را در سال های بعد به وجود بیاورد. بنابراین، آموزش سرمایه گذاری به کودکان خود را جدی بگیرید و از همان سنین کودکی، آن ها را با این مفاهیم آشنا کنید.