صنعت توریسم و گردشگری یکی از فرصت های درآمدزایی در جهان به حساب می آید و دولت ها برای جذب گردشگران و مسافران خارجی با یکدیگر رقابت دارند و از این فرصت برای رونق اقتصادی کشور خود استفاده می کنند. از طرف دیگر هتل ها و رستوران ها همواره به عنوان ویترین صنعت گردشگری معرفی می شوند و در ایران نیز به دلیل وجود جاذبه های گردشگری فراوان، شرکت های مختلفی در این صنعت شکل گرفته است. در این مقاله قصد داریم شما را با گروه هتل و رستوران آشنا کنیم.
معرفی گروه هتل و رستوران
گردشگری و جذب مسافر به یک صنعت تبدیل شده است و کشور ها همواره از این صنعت برای توسعه اقتصادی استفاده می کنند. در ایران نیز به دلیل وجود جاذبه های گردشگری فراوان مانند آثار باستانی، مراکز تفریحی و... زمینه های لازم برای رونق این صنعت فراهم بوده است و مراکز و شرکت های مرتبط با گردشگری مانند رستوران ها، هتل ها و... به وجود آمده اند. از طرف دیگر، تجربه های درخشانی که سایر شرکت های فعال در بازار سرمایه از خود به جا گذاشته اند، شرکت های حوزه هتل و رستوران را علاقه مند به پذیرش در این بازار کرده است؛ به همین دلیل یک گروه مستقل در بازار سرمایه تحت عنوان «گروه هتل و رستوران» به وجود آمد تا شرکت های فعال در صنعت هتل و رستوران بتوانند در این بازار پذیرش شوند.
همانطور که از اسم این گروه پیداست، شرکت های فعال در آن خدمات خود را در حوزه هتل و رستوران ارائه می کنند اما حوزه فعالیت این گروه فقط به هتل و رستوران ختم نمی شود و برخی از شرکت های فعال در این گروه در بخش های مرتبط دیگری نیزی فعال هستند؛ به عنوان مثال شرکت توسعه بین المللی پدیده شاندیز (گشان) در حوزه مشارکت در سرمایه گذاری های بورس اوراق بهادار و جذب سرمایه های اشخاص حقیقی و حقوقی برای انجام پروژه های حوزه گردشگری فعالیت می کند و یا برخی دیگر در حوزه مرمت و بازسازی بناهای تاریخی و جذب توریست فعال هستند. گروه هتل و رستوران به لحاظ تعداد شرکت های پذیرفته شده و ارزش بازار به عنوان یکی از کوچکترین گروه های بازار سرمایه شناخته می شود.
شرکت های فعال در گروه هتل و رستوران
با وجود ظرفیت های فراوان در زمینه گردشگری، هتل، رستوران و...استفاده زیادی از این پتانسیل ها نشده است و تعداد محدودی شرکت مرتبط با این حوزه در بازار سرمایه فعالیت می کنند؛ که عبارت اند از:
- هتل پارسيان كوثر اصفهان (گكوثر)- بازار اول فرابورس
- توسعه بين المللی پديده شانديز (گشان)- بازار پايه زرد فرابورس
- گروه سرمايه گذاری ميراث فرهنگی (سمگا)- بازار اول فرابورس
- تهيه توزيع غذای دنا آفرين فدک (گدنا)- بازار دوم فرابورس
- توريستی و رفاهی آبادگران كيش (گكيش)- بازار پايه زرد فرابورس
- امور رفاهی كارگزاران پارس (گپارس)- بازار پايه زرد فرابورس
- اقتصادی نگين گردشگری ايرانيان (گنگين)- بازار پايه زرد فرابورس
- هتل های هما (هما)- بازار سوم فرابورس
بزرگترین شرکت فعال در گروه هتل و رستوران
بزرگترین شرکتی که در این گروه فعال است و بخش بزرگی از ارزش گروه هتل و رستوران را تشکیل می دهد، گروه سرمايه گذاری ميراث فرهنگی و گردشگری ایران است. این شرکت را می توان اولین هلدینگ تخصصی گردشگری کشور نام گذاری کرد که با هدف رشد صنعت گردشگری و سرمایه گذاری در این حوزه در سال 1388 تاسیس شده است. گروه سرمایه گذاری میراث فرهنگی اولین شرکت از بخش خصوصی ایران است که به عضویت سازمان جهانی گردشگری در آمده است.
خدمات گروه سرمايه گذاری ميراث فرهنگی و گردشگری ایران
با توجه به ساختار و اهداف گروه سرمایه گذاری میراث فرهنگی و گردشگری ایران، خدمات ارائه شده توسط این شرکت حوزه گسترده ای را شامل می شود که به طور خلاصه عبارت اند از:
- شناسایی، بررسی و انتخاب فرصت‌های سرمایه‌گذاری
- جلب مشارکت‌های سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی در فرصت‌های سرمایه‌گذاری شاخص گردشگری
- مرمت و بازسازی بناهای تاریخی
- برندینگ، بهره‌برداری و مدیریت پروژه هایی که در آن ها سرمایه گذاری شده است.
- ارائه خدمات در پروژه‌هایی مانند هتل‌ها، مجتمع‌های خدماتی و رفاهی، مجموعه‌های اقامتی و پذیرایی و مجتمع‌های توریستی
- فعالیت‌های خدماتی در حوزه استارت آپ های گردشگری
- فعالیت به عنوان یک هلدینگ سرمایه گذاری در بازار سرمایه
سهام گروه سرمایه گذاری میراث فرهنگی و گردشگری ایران
این شرکت در سال 1389 در فرابورس ایران درج نماد شد و در سال 1390 عرضه سهام آن صورت گرفت. در حال حاضر سهام شرکت سرمایه گذاری میراث فرهنگی و گردشگری با نماد «سمگا» در بازار اول فرابورس معامله می شود و ارزش بازار این نماد بالغ بر 14 هزار میلیارد تومان است و عمده نوسانات گروه هتل و رستوران به معاملات این نماد بستگی دارد.
سودآوری شرکت های فعال در گروه هتل و رستوران
اگر چه حوزه فعالیت و خدماتی که شرکت های فعال در این گروه ارائه می کنند با یکدیگر متفاوت است اما به طور کلی عوامل مختلفی می تواند بر سودسازی این شرکت ها اثر گذار باشد؛ این عوامل ممکن است تاثیر بلند مدت و همیشگی بر روند سودسازی این شرکت ها داشته باشند و یا اینکه ممکن است به طور مقطعی و موقت سودسازی آن ها را تحت تاثیر قرار دهد که در ادامه به برخی از این عوامل اشاره می کنیم.
شیوع ویروس کرونا
یکی از عواملی که در 2 سال اخیر بر این صنعت تاثیر گذار بوده و سودآوری مراکز مرتبط با گردشگری، هتل، رستوران و... را کاهش داده، شیوع ویروس کرونا است. با همه گیری این پاندمی، اکثر دولت ها در سراسر جهان قرنطینه هایی اعمال کردند و این محدودیت ها آسیب جدی به این صنعت وارد کرد. در ایران نیز به علت محدودیت های اعمال شده، سودآوری شرکت های گروه هتل و رستوران به شدت کاهش یافته و حتی برخی از مراکز را در آستانه ورشکستگی قرار داده است.
به عنوان مثال هر ساله و با آغاز تعطیلات نوروزی، سفرهای متعددی به شهرهای مختلف ایران صورت می گرفت و موجب افزایش سودآوری مراکز مرتبط با هتل و رستوران می شد؛ اما در دو سال اخیر و با اعمال محدودیت های کرونایی سفرهای زیادی صورت نگرفت و سودآوری این مراکز به شدت کاهش یافت. بنابراین برای سرمایه گذاری در این گروه، شرایط به وجود آمده ناشی از این پاندمی را بایستی در نظر گرفت.
تحریم و تنش سیاسی
در سالیان اخیر، اقتصاد ایران همواره با افت ارزش پول ملی همراه بوده است و به همین دلیل مسافرت به ایران اصطلاحا به صرفه است و مسافران خارجی به دلیل ارزان بودن خدمات ارائه شده در ایران، تمایل بسیار زیادی برای سفر به ایران داشته اند؛ به عنوان مثال یک هتل خوب در ایران، برای اقامت یک شب، مبلغی در حدود یک میلیون و پانصد هزار تومان دریافت می کند و این مبلغ تنها 50 دلار است و برای گردشگران خارجی مبلغ زیادی محسوب نمی شود.
بنابراین ارزان بودن خدمات ارائه شده در حوزه گردشگری، هتل، رستوران، آثار باستانی و... ایران را همواره به یک کشور جذاب برای توریست های خارجی تبدیل کرده بود؛ اما در چند سال اخیر و با اعمال تحریم های بین المللی و تنش های سیاسی ایجاد شده، ورود توریست به ایران روند نزولی گرفت و به دنبال آن، سودآوری شرکت ها و مراکز مرتبط نیز کاهش یافت.
مصرف بالای انرژی در هتل ها
یکی از عواملی که جریان سودآوری هتل ها را کاهش می دهد، مصرف انرژی بسیار بالاست؛ به دلیل قدیمی بودن هتل ها و یا طراحی های غیر کارشناسانه همواره اتلاف انرژی در هتل ها اتفاق می افتد و این عامل موجب پایین آمدن حاشیه سود این مراکز می شود.
نوسانات نرخ ارز
گروه هتل و رستوران نیز همانند بسیاری از صنایع و بنگاه های اقتصادی دیگر، از نوسانات نرخ ارز آسیب دیده است و همواره با بالا رفتن قیمت دلار، حاشیه سود شرکت های فعال در این گروه کاهش یافته است؛ به عنوان مثال هتل ها موظف هستند وسایل مورد نیاز مهمانان خود مانند رومیزی، دستمال سفره پارچه ای و...را همواره تمیز نگهداری کنند تا بتوانند رضایت مشتری را جلب کنند، به همین جهت قسمت نظافت هتل بایستی به بهترین شکل کار خود را انجام دهد و برای این کار از مواد شوینده استفاده می شود که قطعا این مواد شوینده متناسب با بالا رفتن نرخ ارز، افزایش قیمت داشته است و حاشیه سود این هتل را کاهش می دهد.
جمع بندی
گروه هتل و رستوران یک گروه جدید در بازار سرمایه محسوب می شود و با وجود پتانسیل های فراوان گردشگری در ایران، از ظرفیت های این حوزه به خوبی استفاده نشده و تنها چند شرکت محدود در این بازار پذیرفته شده اند و سرمایه گذاری در آن، شرایط خاص خود را دارد و میزان سودآوری شرکت های فعال در آن با یکدیگر متفاوت است و علاقه مندان به سرمایه گذاری در این گروه باید شرایط خاص امروز مانند کرونا و...را در نظر بگیرند.