صنعت ساختمان سازی همواره به عنوان یکی از محرک های صنایع مختلف در ایران شناخته می شود؛ به گونه ای که رونق و رکود در این صنعت، اثرات قابل توجهی بر صنعت فولاد سازی، سیمان، انبوه سازی و...دارد. گروه کاشی و سرامیک یکی از همین صنایع است که میزان تولید، سودآوری و رونق شرکت های فعال در آن به ساخت و ساز در حوزه مسکن وابسته است. در این مقاله قصد داریم شما را با ویژگی های گروه کاشی و سرامیک آشنا کنیم.

تاریخچه گروه کاشی و سرامیک در ایران

تولید کاشی به روش سنتی از صدها سال قبل در ایران وجود داشته است؛ اما تاریخچه تولید این محصول به شیوه صنعتی و امروزی در ایران به بیش از 60 سال پیش باز می گردد. شرکت کاشی و سرامیک سازی ایرانا به عنوان اولین تولید کننده کاشی دیواری در ایران و با سرمایه 52 میلیون تومان در سال 1336 به ثبت رسید و در سال 1339 مورد بهره برداری قرار گرفت.

صنعت کاشی و سرامیک در ایران به دلیل وجود مزیت های مناسب مانند: منابع معدنی فراوان، دستمزد پایین نیروی کار، منابع انرژی ارزان و حاشیه سود مناسب همواره به عنوان یکی از صنایع پر پتانسیل شناخته می شود و بستر لازم را برای رشد و توسعه در اختیار دارد. در سالیان گذشته شرکت های متعددی در حوزه کاشی و سرامیک به وجود آمدند و انواع محصولات را برای بازار مصرف داخلی و خارجی تولید می کنند.

از طرف دیگر، مزیت های در نظر گرفته شده توسط سازمان بورس و اوراق بهادار برای شرکت های فعال در بازار سرمایه و همچنین ویژگی هایی مانند، نقدشوندگی بالا، شفافیت، تامین مالی و... شرکت های فعال در حوزه کاشی و سرامیک را به سمت پذیرش در بازار سرمایه هدایت کرد و باعث به وجود آمدن گروهی مستقل در بازار سرمایه، تحت عنوان «گروه کاشی و سرامیک» شد.

گروه کاشی و سرامیک، به لحاظ تعداد شرکت های پذیرفته شده و ارزش بازار، در دسته گروه های کوچک بازار سرمایه قرار می گیرد و معمولا میانگین P/E سهم های این گروه از سایر گروه های بازار سرمایه بالاتر است.

شرکت های فعال در گروه کاشی و سرامیک

در حال حاضر تنها 8 شرکت در گروه کاشی و سرامیک معاملات خود را انجام می دهند؛ که عبارت اند از:

• كاشی‌ سعدی‌ (كسعدی)- بازار دوم بورس
• توليدی‌ كاشی‌ تكسرام‌ (كترام)- بازار دوم بورس
• كاشی‌ الوند (كلوند)- بازار دوم بورس
• صنايع‌ كاشی‌ و سراميک‌ سينا (كساوه)- بازار اول (تابلوی فرعی) بورس
• كاشی‌ وسراميک‌ حافظ‌ (كحافظ)- بازار دوم بورس
• كاشی صدف سرام استقلال آباده (كصدف)- بازار پايه زرد فرابورس
• توليدی گرانيت بهسرام (كهرام)- بازار پايه نارنجی فرابورس
• كاشی‌ پارس‌ (كپارس)- بازار دوم بورس

بزرگترین شرکت فعال در گروه کاشی و سرامیک 

صنايع‌ كاشی‌ و سراميک‌ سينا با ارزش بازار بالغ بر 2200 میلیارد تومان به عنوان بزرگترین شرکت گروه در حال فعالیت است. این شرکت با ساختار سهامی عام در سال 1374 و با ظرفیت اسمی 4.000.000 متر مربع کاشی دو پخت دیواری تاسیس شد.

محصولات صنایع کاشی و سرامیک سینا

صنایع کاشی و سرامیک سینا با انجام فعالیت های گسترده و اجرای طرح های توسعه در زمینه تولید کاشی های کف، تزیینی، پرسلانی و دکوراتیو در حال حاضر ظرفیت تولید خود را تا 8.500.000 متر مربع نیز افزایش داده است و در سالیان اخیر علاوه بر فروش محصولات خود در بازار داخلی، بخشی از کاشی و سرامیک تولید شده را به کشورهای دیگر صادر می کند و در بین شرکت های گروه کاشی و سرامیک فعال در بازار سرمایه، بالاترین میزان صادرات را در اختیار دارد.

سهام صنایع کاشی و سرامیک سینا

در حال حاضر خرید و فروش سهام این شرکت با نماد «کساوه» در بازار اول (تابلوی فرعی) بورس اوراق بهادار تهران انجام می شود. شرکت صنایع کاشی و سرامیک سینا به عنوان یکی از زیرمجموعه های بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی شناخته می شود و شرکت گسترش پایا صنعت سینا (یکی دیگر از شرکت های زیرمجموعه بنیاد مستضعفان) با در اختیار داشتن بیش از 58 درصد سهام آن، به عنوان بزرگترین سهامدار شرکت کاشی و سرامیک سینا شناخته می شود. لازم به ذکر است که صنایع کاشی و سرامیک سینا بیش از 52 درصد سهام کاشی پارس (کپارس) را در اختیار خود دارد.

سودآوری شرکت های فعال در گروه کاشی و سرامیک

با توجه به نوع فعالیت و محصولی که هر کدام از این شرکت ها تولید می کنند، سودآوری آن ها متغیر است؛ اما عوامل مشترکی نیز بر روند سودسازی آن ها تاثیر دارد که در ادامه به برخی از آن ها اشاره می کنیم.

ساخت و ساز در داخل

اگرچه برخی از محصولات تولید شده در کارخانه های کاشی و سرامیک ایران صادر می شوند اما عمده آن ها مصرف داخلی دارد. اصلی ترین محرک برای خرید محصولات کاشی و سرامیک در بازار داخلی، ساخت مسکن است و همواره با رونق ساخت و ساز در ایران، این شرکت ها به سودسازی های خوب رسیدند و از طرف دیگر نیز با رکود و کم شدن ساخت مسکن در این کارخانه ها با افت فروش و تولید روبرو شده اند.

به عنوان مثال سیاست های ساخت مسکن مهر در دولت های نهم و دهم که موجب ساخت و ساز گسترده در سراسر ایران شده بود، باعث به وجود آمدن رونق صنعت کاشی و سرامیک شد و شرکت های فعال در این حوزه در همان سال ها بالاترین میزان تولید و فروش محصولات خود را داشتند و در سوی دیگر نیز با به وجود آمدن رکود در ساخت مسکن در سال های بعد، شاهد کاهش میزان فروش و تولید محصولات این گروه بودیم. بنابراین سیاست های کلی دولت ها برای ساخت مسکن در ایران می تواند یکی از عوامل مهم و تاثیر گذار بر روند سود این شرکت ها باشد.

صادرات

بسیاری از شرکت های فعال در این گروه علاوه بر عرضه محصولات خود در بازار داخل، در حوزه صادرات نیز فعال هستند و عمدتا به کشورهایی همچون عراق و افغانستان، این محصولات را صادر می کنند. بنابراین در دست داشتن و حفظ بازارهای خارجی برای عرضه این محصولات می تواند تاثیر مهمی بر عملکرد شرکت های این گروه داشته باشد.

به همین جهت توسعه روابط با کشورهای همسایه و افزایش ارتباطات تجاری با آن ها می تواند در حفظ این بازارها نقش مهمی داشته باشد. لازم به ذکر است که به دلیل شیوع ویروس کرونا و به دنبال آن با بسته شدن مرزهای زمینی با کشورهای همسایه، میزان صادرات کاشی و سرامیک کاهش یافت؛ که قطعا با بازگشایی مرزها، روند صادرات از سر گرفته خواهد شد.

تکنولوژی جدید

این صنعت در جهان بسیار رقابتی است و کشورهای متعددی در حوزه تولید کاشی و سرامیک فعالیت می کنند؛ به همین دلیل عدم به روز رسانی تجهیزات و محصولات تولیدی در این حوزه، می تواند منجر به کاهش توان رقابت و از دست رفتن بازارهای بین المللی شود. بنابراین شرکت های فعال در تولید کاشی و سرامیک بایستی همواره به فکر آپدیت کردن خطوط تولید و تجهیزات خود باشند تا بتوانند رویه سودسازی خود را تکرار کنند. از طرف دیگر، تجهیزات و خطوط تولید قدیمی قیمت تمام شده محصولات را افزایش می دهد و کارخانه نمی تواند محصولات خود را متناسب با بازار جهانی و قیمت متعادل عرضه کند و در بلند مدت بازارهای هدف خود را از دست خواهد داد.

نوسانات نرخ ارز

 

صنعت کاشی و سرامیک نیز همواره از افت و خیزهای نرخ ارز تاثیر پذیرفته است و با افزایش قیمت ارز و به دنبال آن تورم در بازارهای دیگر، محصولات تولیدی این شرکت ها در بازار داخل نیز مشمول افزایش نرخ می شوند. همانطور که می دانید قیمت انرژی و دستمزد نیروی کار در ایران ارزان است و از طرف دیگر برخی از شرکت های این گروه قسمتی از محصولات خود را در بازارهای خارجی عرضه می کنند؛ بنابراین قیمت تمام شده محصولات این شرکت ها متناسب با ریال و نرخ فروش آن ها در بازارهای بین المللی متناسب با دلار است؛ به همین دلیل حاشیه سود بسیار خوبی برای شرکت ها بدست می آید و با بالا رفتن نرخ ارز در ایران، مبلغ فروش محصولات آن ها در بازارهای بین المللی با افزایش چشمگیری همراه خواهد بود و ساختار شرکت های فعال در این گروه به گونه ای است که با بالا رفتن قیمت ارز، سود آن ها نیز افزایش پیدا خواهد کرد.

جمع بندی

یکی از گروه هایی که فعالان بازارهای مالی می توانند در آن سرمایه گذاری کنند، گروه کاشی و سرامیک است و با توجه به مصرف بالای محصولات کاشی و سرامیک در زندگی مردم و همچنین موضوع ساخت یک میلیون مسکن در سال که تحت عنوان مسکن حمایتی در دولت سیزدهم مطرح شده است، چشم انداز سودآوری شرکت های فعال در حوزه کاشی و سرامیک مثبت ارزیابی می شود و رویه سودسازی این شرکت ها تکرار پذیر خواهد بود و معمولا برای خرید محصولات این شرکت ها در بازارهای مختلف تقاضای مناسبی وجود دارد؛ به همین دلیل اگر فعالان بازار سرمایه به دنبال یک گزینه جذاب برای سرمایه گذاری هستند، سهام شرکت های فعال در این گروه می تواند قابل بررسی باشد.