عرضه اولیه صرافی غیرمتمرکز یا IDO یک نوع جدید و هیجان انگیز از پلتفرم تأمین مالی جمعی غیرمتمرکز و بدون مجوز است که راه جدیدی برای جمع آوری کمک های مالی در فضای رمزنگاری باز می کند. IDO به پروژه ای مبنی بر راه اندازی رمزارز یا توکن از طریق صرافی غیرمتمرکز اشاره دارد. صرافی غیرمتمرکز یک نوع صرافی دارایی های رمزنگاری شده است که به مخازن نقدینگی وابسته بوده و در آن معامله گران می توانند توکن ها را با هم و یا با استیبل کوین ها عوض کنند. به عنوان مثال با دادن اتریوم، ارز تتر دریافت کنند و برعکس.

درباره IDO ها یا عرضه اولیه صرافی غیرمتمرکز

راه های زیادی برای جمع آوری پول در فضای کریپتوکارنسی وجود دارد. عرضه اولیه ارز دیجیتال (ICO)، عرضه اولیه صرافی (IEO)، عرضه اولیه بازی (IGO)، عرضه اولیه صرافی غیرمتمرکز (IDO) و پیشنهادات اولیه فارم (IFO) برخی از روش های محبوب هستند. هر گونه سرمایه ای که از طریق این مدل های جمع آوری کمک به دست می آید به سمت برنامه های توسعه پروتکل می رود. این شامل تحقیق و توسعه، بازاریابی و معرفی محصولات و خدمات جدید است.

عرضه اولیه صرافی غیرمتمرکز (IDO) یک تکنیک تامین مالی جمعی است که به پروژه‌های ارز دیجیتال اجازه می‌دهد تا توکن یا کوین اصلی خود را از طریق یک صرافی غیرمتمرکز (DEX) راه‌اندازی کنند. مدل IDO جانشین بدنام ICO ها است که به پروژه ها اجازه می دهد تا به تنهایی راه اندازی شوند تا برای رشد و توسعه پول جمع آوری کنند.

عرضه اولیه صرافی غیرمتمرکز جانشین سایر مدل های جمع آوری کمک های نقدی برای رمزنگاری هستند، مانند عرضه اولیه ارز دیجیتال (ICO)، عرضه های توکن های امنیتی (STO) و عرضه اولیه صرافی (IEO). IDO با ارائه نقدینگی بهتر و سریع در هر سطح قیمتی با توجه به مکانیزم های آن، یک انتخاب عالی برای پروژه های جدید و استارت آپ هایی است که مشتاق راه اندازی توکن های خود و دسترسی سریع به منابع مالی هستند. برخلاف روشهای جمع آوری نقدینگی دیگر، عرضه اولیه صرافی غیرمتمرکز، به طور کلی راهی عادلانه برای راه اندازی یک پروژه جدید رمزنگاری با اجتناب از پیش استخراج ها (که یک سیستم انتشار است که بنیانگذاران پروژه را به اعضای جامعه ترجیح می دهد)، در نظر گرفته می شود.

اولین ICO در جولای 2013 و متعلق به Mastercoin بود. در سال 2014، اتریوم با فروش توکن پول جمع آوری کرد و 3700 بیت کوین را در 12 ساعت اول خود جمع آوری کرد که تقریبا معادل 2.3 میلیون دلار در آن زمان بود. اولین IEO در 17 آوریل 2019 برگزار و در صرافی های Idax، BitForex، Bit-Z و Bit-M راه اندازی شد. در ژوئن 2019، پروتکل Raven اعلام کرد که اولین IDO را معرفی می کند که در Binance DEX فهرست شده است.

نمونه هایی از پروژه های موفق راه اندازی شده از طریق IDO

با اینکه پروتکل Raven اولین پروژه ای بود که از طریق IDO اقدام به جمع آوری کمک های مالی نمود و طبق اعلام وبلاگ پروژه، تیم پشت پروژه از ساز و کار عرضه اولیه از طریق صرافی غیرمتمرکز اطلاعات دقیقی نداشتند، پروتکل Raven یک پروژه موفق محسوب می شود که در واقع یک پروتکل آموزشی غیرمتمرکز و توزیع شده برای یادگیری شبکه های عصبی است.

پروتکل Raven در حال ارائه راه حل های مقرون به صرفه و سریع است که از بلاک چین برای تغییر هوش مصنوعی و صنایع یادگیری ماشین (machine learning) استفاده می کند و در حال حاضر تحت سلطه ی شرکت های بزرگ است. با کمک توکن بومی RAVEN، مشارکت کنندگان با به اشتراک گذاشتن منابع رایانه ای خود، پاداش دریافت می کنند.

یکی دیگر از پروژه های موفق راه اندازی شده از طریق IDO، با وجود اینکه عرضه آن از این طریق دارای مشکلات اولیه ای بود، پروتکل دسترسی به بازار جهانی (UMA) است. این پروتکل توسعه دهندگان DeFi را قادر می سازد تا دارایی های مجازی را در شبکه اتریوم بسازند که توکن های پشتوانه وثیقه هستند که ارزش آنها تغییر می کند.

آوریل گذشته این پروتکل، فروش توکن خود را از طریق صرافی غیرمتمرکز یونی سواپ با قیمت اولیه 0.26 دلار برای هر توکن آغاز کرد. برای به دست آوردن این قیمت، UMA باید 535،000 دلار در شبکه اتریوم در یک استخر نقدینگی تازه ایجاد شده قرار می داد.

با این حال، به دلیل اینکه قیمت توکن در Uniswap به جای سفارش گذاری، با bonding curve کار می کند، قیمت توکن UMA به سرعت افزایش یافت زیرا سرمایه گذاران برای خرید توکن صف آرایی کردند. (bonding curve یک مفهوم ریاضی است که برای توصیف رابطه بین قیمت و عرضه دارایی مورد استفاده قرار می گیرد و اساس آن این ایده است که وقتی شخصی دارایی خریداری می کند که در تعداد محدودی (مانند بیت کوین) موجود است، هر خریدار بعدی باید کمی بیشتر برای آن هزینه کند.)

در نتیجه، معامله گران سعی میکردند با پرداخت هزینه بالاتر گس، از دیگران جلو بیفتند که در نهایت منجر به جهش قیمت توکن UMA به بیش از 2 دلار دقایقی پس از راه اندازی شد. در نهایت قیمت توکن با کمی بیشتر از 1 دلار تثبیت شد و برخی خریداران به خاطر خرید در قیمت هایی بالاتر شکایت داشتند. با این حال، این مسئله به جای UMA، مشکل Uniswap را برجسته می کند. علی رغم این شکست اولیه، UMA در حال حاضر و در زمان نگارش این مقاله، دارای ارزش بازاری بیش از 1.5 میلیارد دلار است و قیمت یک توکن آن بیش از 25 دلار است. 

مثال مشابه دیگر سوشی سواپ است که یک صرافی غیرمتمرکز است که بر روی اتریوم ساخته شده و در تلاش است تا جایگاه یونی سواپ را به عنوان محبوب ترین صرافی غیرمتمرکز مبتنی بر اتریوم به خود اختصاص دهد. در سپتامبر گذشته، کاربران SushiSwap بیش از 1.14 میلیارد دلار از دارایی های رمزنگاری شده Uniswap را به پلتفرم SushiSwap منتقل کردند.

جالب است که این پلتفرم به جای صدور ICO برای SushiSwap، به ارائه دهندگان نقدینگی در یونی سواپ، با ارائه ی توکن های LP خود در سوشی سواپ پاداش داد. بدین منظور، به کاربران توکن SUSHI پاداش داده می شد. در طول دو هفته اول راه اندازی سوشی سواپ، در هر بلاک اتریوم، تقریبا هر 12 ثانیه، 1000 توکن سوشی برای کاربرانی که توکن های LP خود را از یونی سواپ روی پروتکل اولیه سوشی سواپ قرار می دادند، صادر می شد. 

چرا به IDOها نیاز داریم؟

وقتی ICO ها و فروش توکن ها در سال 2017 رواج یافتند، برآورد شد که با جمع آوری 4.9 میلیارد دلار تا پایان سال، بسیاری از پروژه ها در تلاش برای حل مشکلات با استفاده از بلاک چین بودند. در حالی که بسیاری از پروژه ها، پروژه هایی موفق بوده اند، تعداد بیشتری از آنها با شکست مواجه شدند. بنابراین اجتناب از این واقعیت که مشکلاتی در مورد ICO وجود دارد، دشوار است. به عنوان مثال آنها متمرکز و آسیب پذیر هستند. سایر نقاط ضعف قابل توجه ICO ها شامل دخالت شخص ثالث، آسیب پذیری در برابر سرقت و خطای انسانی و عدم رعایت حریم خصوصی است.

با توجه به ماهیت غیرمتمرکز IDO ها، این مدل جدید جمع آوری کمک های مالی، در تلاش است تا مشکلات ICO ها را حل کند در حالی که امکانات جدیدی را به بازار رمزنگاری اضافه می کند. با تأمین سرمایه جمعی از طریق عرضه اولیه صرافی غیرمتمرکز، کارآفرینان می توانند یک محصول بلاک چین را که عاری از دخالت شخص ثالث است، منتشر کنند در حالی که هرگونه مشکل مربوط به هکرها و خطاهای انسانی را از بین می برند. نه تنها این، بلکه توکن های خریداری شده، بلافاصله در کیف پول های خریداران ذخیره می شود.

مزایای IDOها

عرضه اولیه صرافی غیرمتمرکز در مقایسه با عرضه اولیه صرافی های دیگر (IEO) و عرضه اولیه ارزهای دیجیتال (ICO) دارای مزایای واضح بسیاری است که به تعدادی از آنها اشاره می کنیم:

هنگام جمع آوری بودجه برای یک پروژه از طریق IEO یا ICO، پروژه ها ابتدا باید هزینه ای را پرداخت کرده و منتظر بمانند تا پروژه مورد تایید صرافی واقع شود قبل از اینکه در فهرست قرار گیرد. با IDOها، پروژه ها نیازی به پرداخت هزینه های بالا و اجازه هیچکس ندارند چرا که یک عرضه کاملا غیرمتمرکز هستند. 

در مقایسه با IEO ها و ICO ها که شامل یک دوره انتظار اولیه می شود، IDO ها دسترسی فوری به نقدینگی و خرید و فروش را فراهم می کنند. علاوه بر این، IDO با ارائه کیف پول امن و پشتیبانی یک پلتفرم تجاری که در یک رابط کاربری ساخته شده است، کار را برای کاربران تسهیل می کند. همچنین ممکن است عرضه های اولیه از طریق صرافی غیرمتمرکز از چندین نوع کیف پول پشتیبانی کنند. بنابراین تجربه کاربری را ساده می کنند. 

IDO ها در آینده در چه جایگاهی قرار می گیرند؟

IDO ها جدیدترین راه برای پروژه های رمزنگاری هستند تا توکن های خود را در اختیار عموم قرار دهند اما هنوز پیشرفت هایی مورد نیاز است. این مورد توسط عرضه اولیه UMA نشان داده شده است. علاوه بر این، در صرافی غیرمتمرکز مکانیسم کنترل وجود ندارد. وقتی صحبت از جمع آوری کمک های مالی می شود، مهم است که یک نوع کنترل برای حذف تغییرات قیمت توکن یا مقررات احراز هویت وجود داشته باشد که در ICO ها، IEO ها و STO ها به آنها توجه شده است.

پیشرفت دیگری که باید روی آن تمرکز شود، مقیاس پذیری است. در حال حاضر، تنها پروژه های مالی غیرمتمرکز (DeFi) از طریق عرضه اولیه صرافی غیرمتمرکز پول جمع آوری کرده اند. با این حال، این بدان معنا نیست که پروژه های دیگر در فضای رمزنگاری نمی توانند از این نوع تأمین سرمایه جمعی استفاده کنند. البته برای پیشرفت، این پروژه ها، به توجه سرمایه گذاران فعلی DeFi برای سرمایه گذاری در توکن پروژه نیاز دارند. پیشرفت دیگر افزایش آگاهی و آموزش DeFi با رشد این صنعت است. 

مفهوم پشت رمزنگاری بازکردن درهای مالی با غیرمتمرکز کردن آن است. IDOها یک گام برای تحقق این امر هستند. چه کسی می تواند بگوید که یک پروژه جدید بهترین کار در آینده خواهد بود؟ در نتیجه، نمی توان گفت که آیا یک توکن خاص ارزش مبلغ X را دارد یا خیر. 

جمع بندی

در این مقاله به معرفی مفهوم عرضه اولیه صرافی غیرمتمرکز یا IDO پرداختیم و دانستیم که آنها بسیار شبیه به ICO و یا IEO هستند اما به خاطر استفاده آنها از صرافی های غیرمتمرکز، با ذات بلاک چین که غیرمتمرکز بودن است، همخوانی بیشتری دارند. اما مسئله ای که هم اکنون باید مورد توجه قرار گیرد این است که علیرغم افزایش علاقه به IDO، صرافی های متمرکز مانند بایننس یا کوین بیس هنوز کنترل بازار را در دست دارند. سرمایه گذاران نمی پرسند که لیست شدن IDO بعدی در چه زمانی انجام می شود. در حال حاضر، آنها علاقه مند هستند که کوین بیس چه زمانی رمزارز خاصی را لیست کند. البته، این امر به احتمال زیاد با افزایش آگاهی در مورد صرافی های غیرمتمرکز (DEXs) تغییر خواهد کرد. 

با این حال آینده IDO ها می تواند روشن باشد اما آگاهی بیشتری مورد نیاز است. نه تنها این، بلکه کاربران DeFi تنها بخش کوچکی از بازار را تشکیل می دهند. گفته می شود در حالی که بعید است IDO ها به این زودی جایگزین ICOها یا IEOها شوند اما آنها مدل جدیدی از تأمین سرمایه جمعی را معرفی می کنند حتی اگر مدلی باشد که به بهبود نیاز دارد.