در این مقاله قصد داریم به بررسی انواع کارمزد در NFT بپردازیم اما قبل از شروع بهتر است بدانید که موضوع هزینه های کلان ساخت و معامله NFT یک بحث بسیار مفصل و گسترده است. بسیاری از کاربران بازارهای مالی که متحمل هزینه های زیادی می شوند در حقیقت اطلاعی در مورد اینکه بابت چه مواردی باید پول پرداخت کنند ندارند. شاید تاکنون متوجه شده اید که معامله توکن های بی همتا دارای هزینه های پنهان بسیار زیادی است و معامله گر هزینه های بسیار زیادی را پرداخت می کند. در این مقاله نمی توانیم به طور کامل به تمام هزینه ها بپردازیم، قصد ما این است که به بررسی انواع کارمزد در NFT بپردازیم تا بدانیم که برای معامله و مینت NFT چه کارمزدهایی باید بپردازیم.

انواع کارمزد در NFT

تا این قسمت از مقاله متوجه شده اید که می توان برای کارمزدهای NFT چندین دسته بندی مشخص کرد تا درک آن برای کاربر بسیار آسانتر شود. مثلا می توان انواع کارمزد در NFT را بر اساس فرآیند ساخت و فرآیند لیست کردن تقسیم بندی کرد تا کاربران به راحتی با انواع کارمزد آشنا شوند؛ یا اینکه می توان کارمزدها را بر اساس مینت، خریدار و فروشنده تقسیم بندی کرد، شاید در این نوع تقسیم بندی مخاطب کمی سردرگم شود. پس ما در تقسیم بندی کلی و بزرگتر، کارمزدها را معرفی می کنیم و در قسمت زیر به صورت مفصل به تقسیم بندی انواع کارمزد در NFT می پردازیم:

کارمزد Market Place

از Market Place های NFT می توان به عنوان سایت های واسطه ای یاد کرد، مهمترین کاربرد این سایت ها این است که خریداران و فروشندگان را به هم وصل کنند. کارمزد دریافتی Market Place یا کارمزد سرویس همانند کمسیون واسطه گری است که در دنیای خارج از ارزهای دیجیتال نیز با آن آشنا هستیم؛ در بسیاری از پلتفرم ها به این نوع دریافت کارمزد، کارمزد لیست کردن می گویند. اگر برای شما این سوال مطرح شده است که نرخ این نوع کارمزد چگونه تعیین می شود؟ باید بدانید که نرخ بر اساس سایر رقبا تعیین می شود. البته باید توجه کنید که گاهی اوقات هم تخفیف های دوره ای نیز در این پلتفرم ها می توان مشاهده کرد، در برخی از مواقع بسیاری از پلتفرم ها هم از خریدار و هم فروشنده کارمزد Place می گیرند.

کارمزد شبکه

کارمزد شبکه یا کارمزد گس را می توان مانند تراکنش در نظر گرفت، البته توکن های NFT، با سایر توکن هیچ تفاوتی ندارند و مانند یکدیگر عمل می کنند، برای درک بهتر این موضوع به مثال زیر توجه کنید:

هنگامی که یک کاربر تتر را از یک آدرس به یک آدرس دیگر جابجا می کند، برای آن که تراکنشش در شبکه درج شود باید به ولیدیتورهای شبکه (حالا هر شبکه‌ ای، مثلا اتریوم یا ترون فرقی نمی‌ کند) کارمزد شبکه بدهد و نمی تواند از پرداخت آن اجتناب کند. این کارمزد با کوین اصلی آن شبکه پرداخته می‌ شود، NFTها هم از این قاعده مستثنی نیستند و نمی توان برای آنها فرقی قائل شد. هر تغییری که در وضعیت NFT رخ می دهد یک تراکنش به شمار می آید، مینت کردن، سوزاندن، تایید لیست کردن در Market Place (چه فروخته شود و چه نشود)، موجود کردن برای فروش و کنسل کردن خرید. هر تراکنشی که باید آن را توسط کیف پول خود امضا کنید، نیازمند پرداخت کارمزد است و شما مکلف هستید تا کارمزد تعیین شده را بپردازید، در صرافی بایننس این نوع کارمزد با نام ‌های کارمزد برداشت (Withdrawal Fee) و کارمزد واریز (Deposit Fee) شناخته می ‌شود.

کارمزد ساخت حساب کاربری

در معرفی انواع کارمزد در NFT می رسیم به کارمزد ساخت حساب کاربری، هنگامی که شما تصمیم می گیرید حساب کاربری برای خود ایجاد کنید باید در برخی از پلتفرم های NFT کارمزد پرداخت کنید، البته باید توجه داشته باشید بسیاری از پلتفرم های موجود این کارمزد را در درون فی Market Place مخفی می کنند.

کارمزد رویالتی یا سازنده برای درک کارمزد NFT

هنگامی که NFT به فرد دیگری فروخته می شود، در این معامله مبلغی به سازنده اصلی NFT داده می شود که در واقع به این کارمزد لویالتی (Loyalty fee) یا کارمزد سازنده (Creator Fee) گفته می‌ شود. هنگام فروش NFT فروشندگان یا خریداران مکلف هستند تا بین 0  تا 10 درصد از مبلغ فروش را تحت عنوان کارمزد رویالتی به سازنده اصلی بپردازند.

•  این کارمزد معمولا توسط سازنده اصلی NFT تنظیم می شود.
•  در زمان مینت کردن شما می توانید کارمزد لویالتی را تعیین کنید و در زمان دیگر نمی توان آن را تعیین کرد.

برای آشنایی با رمزارزها و یادگیری ترید؛ بر روی آموزش ارز دیجیتال کلیک کنید.

کارمزد مینت کلکسیون

هنگامی که شما تصمیم می گیرید که یک کلکسیون NFT درست کنید، پلتفرم به صورت خودکار برای شما یک قرارداد هوشمند مستقر می کند. شما در این صورت باید یک آدرس کیف پول برای آن قرارداد هوشمند فراهم کنید. البته توجه داشته باشید فقط فردی که صاحب آدرس وارد شده است می تواند ادعای مالکیت کیف پول را کند و کارمزدهای لویالتی NFT را دریافت کند و فرد دیگری نمی تواند آن را دریافت کند. برای استقرار این قرارداد هوشمند باید کارمزد شبکه بپردازید، مینت کردن کالکشن NFT شامل کارمزد استقرار قرارداد هوشمند و کارمزد سرویس است.

کارمزد‌ها در Market Place Opensea به چه صورت است؟

تمام مواردی که در قسمت های بالا شرح کردیم، مشابه کارمزدهای اوپن سی است. اوپن سی کارمزدهای گس شبکه را به دو دسته کارمزد دفعه اول و کارمزد مکرر تقسیم می ‌کند. کارمزدهای دفعه اول (One-time fees) کارمزدهایی هستند که وقتی یک عمل مشخصی را برای اولین بار انجام می ‌دهید، پرداخت می‌ شوند. این کار اجازه تعامل کیف پول شما را با پروتکل اوپن سی فراهم می‌ کند؛ هر وقت که یک آیتم را در یک کالکشن لیست می ‌کنید (یعنی برای فروش موجود می ‌کنید)، باید گس پرداخت کنید؛ وقتی برای اولین بار یک آیتم را برای فروش لیست می ‌کنید، باید کارمزدهای دفعه اول را بپردازید. موارد مشمول کارمزدهای دفعه اول:

•  پرداخت گس برای فهرست کردن آیتم ‌های یک کالکشن
•  اگر اولین‌ بار است که یک حراجی (Auction) برگزار می ‌کنید، باید اتر خود را به WETH تبدیل کنید، این کار هم نیازمند پرداخت گس شبکه است.
•  هر زمان که برای اولین بار با یک ارز دیجیتال تعامل داشته باشید، تایید قرارداد توکن مورد نیاز است.

شما باید هر بار هنگام انجام عمل کارمزدهایی تحت عنوان کارمزدهای مکرر (Recurring fees) بپردازید. برای مثال: پذیرش پشنهاد، انتقال و خرید NFT، لغو مزایده، لغو حراج، تبدیل ETH به WETH، فریز کردن متادیتا، بریج توکن از یک شبکه به شبکه دیگر و غیره…

پرایس اکشن بهترین سبکی است که می توان از آن برای کسب سود استفاده کرد؛ برای آشنایی با دوره پرایس اکشن کلیک کنید!

در این بخش شاید این سوال برای شما مطرح شود که هنگام کار با اوپن سی، کارمزد گس تراکنش بر عهده خریدار است یا فروشنده؟ در جواب این سوال باید بدانید که بستگی به نوع تراکنش دارد:

• مورد اول این است که هنگامی که آیتم قیمت ثابت (Fixed Price) باشد، خریدار مکلف است که گس را بپردازد و بر عهده او است.
•  در مورد دوم زمانی که فروشنده پیشنهاد (Offer) را قبول کند پرداخت گس بر عهده او است.
•  OpenSea برای لیست ‌های حراجی که با قیمت رزرو (Reserve price set) به بالاترین پیشنهاد دهنده می ‌فروشد، خود گس را می ‌پردازد.

افزایش یا کاهش کارمزد به چه عاملی بستگی دارد؟

تا این قسمت از مقاله به معرفی انواع کارمزد در NFT پرداختیم و شما نیز با انواع کارمزد آشنا شدید، در این بخش نیز به مهمترین سوال در مورد کارمزدها یعنی افزایش یا کاهش کارمزد به چه عاملی بستگی دارد می پردازیم. بهتر است بدانید که میزان کارمزد به سیستم کارمزد پلتفرمی که با آن فعالیت می کنید بستگی دارد. بسیاری از پلتفرم های موجود تلاش می کنند تا کارمزدهای اضافه را حذف کنند؛ ولی در عین حال برخی دیگر مانند پلتفرم اوپن سی، سیستم پیچیده تری برای مخفی کردن هزینه های پنهان دارند. شما نمی توانید کارمزدهایی که توسط پلتفرم ها لحاظ می شوند را تغییر دهید اما با در نظر داشتن این موارد، گزینه های بسیار زیادی وجود دارد که می توانید انتخاب ارزان تری داشته باشید و کارمزد کمتری بپردازید.

در عین حال توجه داشته باشید که کارمزد شبکه یکی از معدود هزینه هایی است که شما می توانید با انتخاب هوشمندانه آن را کنترل کنید. برای مثال شما می توانید با انتخاب یک شبکه ارزان تر یا تراکنش زدن در دوران خلوت تر، از پرداخت هزینه های کلان جلوگیری کنید اما باز هم یک سری محدودیت‌ ها پیش روی شما می ‌گذارد؛ مثل وقتی که لازم است روی یک شبکه خاصی فعالیت کنید یا وقت ‌هایی که تازه کار خود را شروع کرده‌اید یا خریدار تمایل دارد که NFT را روی یک شبکه خاص داشته باشد.

برخی از پلتفرم ‌ها مانند اوپن سی از مکانیسم لیزی مینتینگ (Lazy Minting) برای کاهش کارمزدها استفاده می ‌کنند و موجب می شوند تا کاربر کارمزد کمتری پرداخت کند. در لیزی مینتینگ تا زمانی ‌که آیتم فروخته می ‌شود، نیازی به پرداخت کارمزد گس نیست، در واقع NFT تا زمان فروش، مینت نمی ‌شود؛ درست برعکس، زمانی که اول مینت و سپس لیست می‌ شود.

تاثیر بلاک چین انتخابی در کارمزد ساخت NFT

از محبوب ترین بلاک چین در حوزه NFT می توان به بلاک چین اتریوم اشاره کرد. با این حال شبکه‌ های مختلف دیگری مانند بایننس (BSC)، سولانا (SOL) و پالیگان نیز برای ساخت NFT در دسترس می ‌باشد که هر کدام هزینه‌ های مختلفی برای مینت کردن ایجاد می‌ کنند که کاربر موظف است آن را بپردازد.