مدل اقتصاد دو توکنی، زمانی اتفاق می افتد که یک پروژه بلاک چین، دو توکن صادر می کند که یکی از این توکن ها برای جذب سرمایه به کار می رود و توکن دیگر به عنوان ابزاری است که در پروژه استفاده می شود. ایده اصلی ایجاد توکن ها، برای انطباق با تنظیم کننده ها و تقسیم اکوسیستم پروژه به دو توکن برای قابلیت استفاده بهتر است. در اصل اقتصاد دو توکنی در پروژه های ارز دیجیتال به منظور افزایش کارایی بهتر کاربران ارز دیجیتال فراهم شده است. برای آشنایی با این نوع پروژه ها و روش کار آن ها، تا انتهای مقاله با ما همراه باشید. 

کاربرد اقتصاد دو توکنی در بازار ارز دیجیتال

در اقتصاد دو توکنی، یکی از دو توکن ها به عنوان برقراری امنیت، جهت افزایش سرمایه گذاری در پروژه کریپتو مورد استفاده قرار می گیرد. توکن این کار را با رعایت دقیق مقررات مشخص شده برای ارزهای دیجیتال، انجام می دهد. توکن دیگر در شبکه برای انجام برخی از فعالیت ها مورد استفاده قرار می گیرد که ممکن است برخی از این فعالیت ها از پروژه ای به پروژه دیگر متغیر باشد.

سازمان کمیسیون بورس و اوراق بهادار ایالات متحده، دلیل اصلی ایجاد مدل اقتصاد دو توکنی را این می داند، که ترجیح پروژه ارزهای دیجیتال این است که از اقتصاد دو توکنی استفاده کنند. تاکنون، SEC برخلاف اوراق بهادار، سهام یا اوراق قرضه که جایگاه مشخصی در چارچوب SEC دارند، به وضوح دارایی های رمزنگاری شده را طبقه بندی نکرده است.

با این حال، چارچوب برای تجزیه و تحلیل «قرارداد سرمایه‌گذاری دارایی‌های دیجیتال»، راهی را برای پروژه‌های بلاک چین فراهم کرده است تا توکن‌های خود را به عنوان روشی برای برقراری امنیت ثبت کرده و شرایط خاصی را برای آن‌ها تعیین کنند تا مطابق با مقررات کار کنند.

برای اینکه پروژه به عنوان یک بستر امن در نظر گرفته شود، باید مطمئن شد که توکن های آن سود واقعی را به دارندگان آن ارائه می دهند و علاوه بر آن، پروژه نیز کاملاً غیرمتمرکز است. اگر همه این شرایط برآورده شود، این توکن توسط SEC یک توکن امنیتی در نظر گرفته می شود. از دیگر مزایای اتخاذ مدل اقتصاد دوتوکنی، این است که انگیزه های بیشتری را به دارندگان توکن و سرمایه گذاران بالقوه نسبت به پروژه های دیگر در صنعت ارائه می دهد. با دو توکن، یک پروژه رمزنگاری می‌تواند ساختار انگیزشی، ویژگی‌ها، ارتقاء و عملکردهای بهتری را به کاربران نهایی ارائه دهد.

مزایای مدل اقتصادی دو توکنی 

بارزترین مزیت مدل اقتصاد دو توکنی، انطباق قانونی با مقررات SEC است. با صدور یک توکن امنیتی که حقوق مالکیت روی پلتفرم را تضمین می کند، بنیانگذاران پروژه هر گونه ریسک نظارتی را به حداقل می رسانند. مزیت دیگر، افزایش اعتماد و علاقه به پروژه از سوی سرمایه گذاران محتاط تر است. بسیاری از پروژه های بلاک چین و ICO ها، هنوز در هاله ای از بی ثباتی هستند. صدور توکن های امنیتی منطبق با SEC کلیدی برای ارائه تصویری پایدارتر و مطابق با قوانین است. برای پروژه‌های مدل اقتصادی دو توکنی، با تکیه بر حفظ نرخ ثابت برای استیبل کوین خود، مانند DAI در Maker، استفاده از یک توکن تراکنشی دوم که نوسانات پلتفرم را جذب می‌کند، مزیت بزرگ دیگری است.

معایب مدل اقتصادی دو توکنی 

در حالی که مدل اقتصادی دو توکنی، مزایایی به همراه دارد، چندین معایب بالقوه نیز دارد. اولاً، این مدل ممکن است برای سرمایه‌گذارانی که به مکانیزم‌های بلاک چین یا پلتفرم جدید آشنایی کافی ندارند، گیج‌کننده باشد. از دیگر معایب این مدل اقتصاد دو توکنی، این است که شرایط رشد این دو نوع توکن به گونه ای است که با هم برابر نیست. شرایط کسانی که توکن های امنیتی دارند و کسانی که توکن های کاربردی دارند، اغلب متفاوت هستند، بنابراین اهداف و انگیزه های آنها نیز ممکن است متفاوت باشد.

در سپتامبر 2020، یک مشکل تضاد منافع در Maker رخ داد. پس از اینکه دارندگان DAI حدود 2,500,000 دلار از خزانه های خود در سیستم را از دست دادند، کاربران پلتفرم تصمیم گرفتند در طول رای حکومتی به آنها غرامت نپردازند. از آنجایی که MKR، نه DAI، نشانه حاکمیتی است، تنها دارندگان MKR در نحوه برخورد با وجوه از دست رفته می توانند نظر دهند. 

آینده پروژه های اقتصاد دو توکنی

اگرچه پروژه‌های دو توکنی، اقلیتی از همه استارت‌آپ‌های جدید بلاک چین را تشکیل می‌دهند، به دلیل افزایش نظارت دولت ایالات متحده بر روی ICO، تعداد پروژه‌ها احتمالاً افزایش می‌یابد. این مدل همچنین برای پروژه های استیبل کوین مناسب است. در حالی که یک توکن ابزاری برای فعال کردن تراکنش‌های رایج استفاده می‌شود و ممکن است بر اساس تقاضای کاربر نوسان داشته باشد، توکن دوم می‌تواند یک استیبل کوین با نرخ ثابت باشد. انتظار می رود پروژه های استیبل کوین با پتانسیل استفاده گسترده تر در پرداخت های دیجیتال، رشد کنند. این همچنین می تواند به معنای افزایش پلتفرم های اقتصاد دو توکنی باشد.

معرفی چند پروژه در اقتصاد دو توکنی 

یک مثال عالی Axie Infinity است، یک پروژه بازی NFT بوده که دو توکن، SLP و AXS را ارائه می‌دهد. هر دو توکن به عنوان مشوقی به کاربران برای انجام بازی ارائه می‌شوند. در این مورد، ”Small Love Potion" یا SLP یک توکن کاربردی با عرضه نامحدود است که می تواند توسط بازیکنان Axie Infinity برای انجام وظایف درون بازی مانند پرداخت هزینه ارتقای Axies (شخصیت های بازی) و خرید استفاده شود. در همین حال، AXS یک توکن حاکمیتی ERC-20 برای جهان Axie با حداکثر عرضه 27 میلیون است. AXS ارزشی را برای اکوسیستم Axie Infinity فراهم می‌کند که در آن بازیکنان می‌توانند توکن را مستقیماً از صرافی‌های رمزنگاری بخرند و دارندگان توکن‌های AXS می‌توانند در فعالیت‌های حاکمیتی درون بازی شرکت کنند و توکن‌های خود را در پلتفرم به اشتراک بگذارند تا پاداش‌های غیرفعال به دست آورند. به غیر از Axie Infinity، بسیاری از پروژه های دیگر مانند VeChainThor، MakerDAO، Anchor و Filmio بر روی مکانیزم اقتصاد دو توکنی کار می کنند. در ادامه به معرفی روش کار این ارزهای دیجیتال می پردازیم.

پلتفرم میکردائو، پروژه ای از اقتصاد دو توکنی

استفاده MakerDAO از MKR و DAI احتمالاً شناخته شده ترین نمونه از یک سیستم اقتصاد دو توکنی است. فروش توکن MKR در مقایسه با سایر فروش های توکن در طی گسترش ارزهای دیجیتال در سال 2017، نسبتاً بی سر و صدا و زود انجام شد اما توکن برای طراحی سیستم ضروری بود. MakerDAO از MKR به عنوان یک توکن حاکمیتی و مکانیزم ثبات قیمت برای استیبل کوین DAI استفاده کرد. اگر DAI در یک دلار باقی بماند، توکن‌های MKR از بین می‌روند و دارندگان MKR از عرضه MKR کمتری بهره می‌برند. اگر DAI بیش از یک دلار نوسان کند، توکن‌های MKR ایجاد می‌شوند و دارندگان MKR باید با افزایش عرضه MKR مقابله کنند. دارندگان MKR همچنین می توانند در مورد تغییرات پلتفرم مانند معرفی انواع وثیقه های جدید رای دهند.

پلتفرم انکر

پروژه انکر، نوعی از اقتصاد دو توکنی است که برای ایجاد یک استیبل کوین استفاده می کند. ارزش توکن پایدار آن‌ها به واحد اندازه‌گیری پولی(MMU) وابسته است که به عنوان یک شاخص مالی باثبات عمل می‌کند که رشد بلندمدت اقتصاد جهانی را منعکس می‌کند. برخلاف DAI که از دلار آمریکا به عنوان مبنای خود استفاده می کند، Anchor از MMU به عنوان مبنای خود استفاده می کند. در سیستم Anchor، Anchor Tokens (ANCT) به عنوان ارز اصلی یا استیبل کوین نسخه DAI آنها عمل می کند. Dock Tokens (DOCT) توکن‌هایی هستند که ارز را تثبیت می‌کنند. 

فیلمیو، پروژه ای از اقتصاد دو توکنی 

فیلمیو، یک پلتفرم برای تامین مالی پروژه های رسانه ای بوده که دارای دو توکن است. توکن‌های FILM، توکن‌های امنیتی هستند که فقط برای سرمایه‌گذاران معتبر در دسترس هستند. دارندگان FILM حق دریافت درآمد حاصل از پروژه های مختلف Filmio را دارند که به روشی مشابه مالکیت سهام در شرکت های خاصی سود سهام پرداخت می کند. توکن‌های FAN توکن‌هایی هستند که به عنوان پاداش برای شرکت در شبکه استفاده می‌شوند. این توکن های کاربردی را می توان برای رای دادن به پروژه ها و تعامل با سایر کاربران در اکوسیستم Filmio استفاده کرد.

وی چین تور(VechainThor)

وی چین، نوعی از مدل اقتصاد دو توکنی است که به منظور ایجاد یک اکوسیستم کسب و کار عاری از اعتماد و توزیع شده ایجاد شده است تا روند شفاف تری از اطلاعات و همکاری کارآمد و موثر را ایجاد کند. از طریق این فناوری امکان رهگیری هر کالایی در زنجیره تامین وجود دارد و می توان با استفاده از آن صحت و کیفیت کالا را تایید کرد. این پلتفرم جدید از دو توکن به نام وی چین(VET) و وی تور(VTHO) استفاده می کند. مدل اقتصاد دو توکنی وی چین، مشابه با بلاک چین نئو است. از توکن وی تور(VTHO)، برای پرداخت هزینه تراکنش ها استفاده می شود. توکن ویچین(VET) نوعی پول هوشمند است که برای انتقال ارزش بین حساب در یک بلاک چین استفاده می شود. میزان کارایی که این توکن دارد، کاملا وابسته به میزان دارایی از توکن ویچین مربوط است. 

پولکادات(Polkadot)

مدل دیگری از اقتصاد دو توکنی، پولکادات است که نسخه بروزتری از این توکن وجود دارد و آن هم، ارز دیجیتال کوساما است. از ارز دیجیتال کوساما می توان برای تست اطمینان از ویژگی های جدیدی که بر روی این پلتفرم راه اندازی شود. در واقع با تست ویژگی ها بر روی کوساما، بر روی پولکادات پیاده سازی می شوند. همچنین از این طریق کاربران این امکان را خواهند داشت تا امکانات جدید را بررسی کرده و در صورت تایید به پولکادات انتقال می یابد. کوساما به قناری شبکه پولکادات معروف است و علت آن کارکرد مشابه با قناری هایی است که در معدن کاری استفاده می شوند.

اقتصاد دو توکنی با چه مشکلاتی مواجه است؟

اقتصاد دو توکنی با همان مشکلات تورمی روبرو است که هر کشوری در جهان با چاپ انبوه ارز مواجه است. اما توکن‌های کاربردی در پروژه‌های بازی با سرعتی بسیار سریع‌تر از پول معمولی در دنیای واقعی به فراموشی سپرده می‌شوند، که به نوبه خود باعث می‌شود تورم بسیار سریع‌تر رخ دهد. نسبت مینت به سوخت تعیین می کند که چه مقدار از توکن در گردش باشد. هر چه تعداد این توکن‌های کاربردی بیشتر در گردش باشند، ارزش کمتری دارند. با این حال، مدل دو توکن حتی با وجود مکانیزم‌های سوزاندن قوی، در نهایت با مشکلاتی مواجه می‌شود، زیرا افراد باید در نهایت سود دریافت کنند و فروش توکن‌های کاربردی ساده‌ترین راه برای انجام این کار است.

با توجه به وجود تورم مرکب در توکن ها (و بیشتر اوقات در دارایی های بازی)، این پروژه ها برای حمایت از نقدینگی خروجی پایگاه فعلی بازیکنان به ورود مداوم پول جدید نیاز دارند. در زمان توقف جریان پول جدید، توکن اکنون جذابیت کمی برای بازیکنان و مدیران فعلی دارد که در مقادیر زیاد توکن ابزار کاربردی را پرورش می دهند. همه این پروژه‌ها بدون تزریق پول جدید، در توکن‌ها و دارایی‌های کاربردی خود (که از این توکن‌ها ساخته شده‌اند) مسیر نزولی یکسانی را مشاهده کرده‌اند و زمان زیادی نمی‌گذرد که توکن حاکمیتی آن‌ها نیز همین روند را دنبال می‌کند. برای محققان Axie Infinity در فیلیپین این یک نگرانی اصلی بود، جایی که بازیکنان زیادی برای بازی دلار زیادی را سرمایه گذاری کرده بودند. اکنون این بازیکنان خود را وارونه در سرمایه‌گذاری‌های خود می‌بینند و به لطف کاهش قیمت توکن، بازدهی منفی دارند.

این نه تنها مانع از بازی‌هایی می‌شود که آنها روی آن‌ها سرمایه‌گذاری می‌کنند، بلکه پروژه‌های آینده‌ای که به دنبال راه‌اندازی هستند را نیز مختل می‌کند، زیرا مجموعه سرمایه‌گذاران بالقوه با هر پروژه شکست خورده کاهش می‌یابد. مشکل بزرگی که این شرکت ها با آن روبرو هستند این است که بیشتر اوقات از کارمزدهای بازار درآمد کسب می کنند. این یک مشکل پایداری ایجاد می‌کند، زیرا دارایی‌هایی که در آنجا فروخته می‌شوند به قیمت توکن‌های خدماتی/حکومتی (از چه چیزی تشکیل شده‌اند) مرتبط هستند. با ادامه کاهش این توکن ها، ارزش NFT های درون بازی و در نهایت، سود شرکت نیز کاهش می یابد.

رفع مشکلات در اقتصاد دو توکنی

متأسفانه در صورتی که برای مدت طولانی نسبت مینت/سوختن کنترل نشود، به لطف چاپ توکن انبوه، تورم شدیدی ایجاد می شود. این ابر تورم نمی‌تواند بر آن حاکم شود مگر اینکه شرکت اقدام به خرید مجدد کند یا به طور کامل اقتصاد را با یک توکن جدید پاک کند و دوباره راه‌اندازی کند، که در برخی پروژه‌ها اتفاق افتاده است. با این حال، حتی با کنترل مینت/سوختن، فقط این امر اجتناب ناپذیر را به تعویق می‌اندازد که بازی به نقطه‌ای برسد که بازیکنان جدید کافی برای سود بردن افراد وجود نداشته باشد یا فشار فروش علما بسیار زیاد شود.