شاخص FCAS یا همان شاخص فاندامنتال مخفف عبارت Fundamental Crypto Asset Score است که برای ارزیابی کیفیت پروژه های ارز دیجیتال مورد استفاده قرار می گیرد. برای استفاده از این ارزیابی از سه پارامتر از جمله فعالیت کاربر (User Activity)، رفتار توسعه دهنده (Developer Behavior ) و بلوغ کاربر (Market Maturity) استفاده می شود. بر اساس این شاخص به هر دارایی یا ارز دیجیتال یک رتبه اختصاص داده می شود که معیار این رتبه از 0 تا 1000 است. رتبه ای که به ارز دیجیتال در این ارزیابی داده می شود، همان رتبه فاندامنتال است. اما این رتبه بندی چگونه انجام می شود را در ادامه مورد بررسی قرار می دهیم. 

بررسی رتبه بندی در شاخص فاندامنتال FCAS 

• در رتبه بندی شاخص فاندامنتال به هر ارز دیجیتالی که امتیاز 900 تا 1000 داده شود، رتبه آن ارز عالی بوده و آن را با حرف s نشان می دهد. 
• امتیاز 750 تا 899 بدین معناست که ارز دیجیتال رتبه مطلوبی داشته و آن را با حرف a نشان می دهند.
• امتیاز 650 تا 749 نشان دهنده رتبه معمولی در سایت بوده و آن را با حرف b نشان می دهند. 
• در صورتی که ارز دیجیتال رتبه ای مابین 500 تا 649 را داشته باشد، رتبه آن در مرز هشدار بوده و با حرف c نشان می دهند. 
• آخرین امتیاز کمتر از 500 بوده که در این حالت ارز دیجیتال رتبه آسیب پذیر داشته و آن را با حرف f نشان می دهند. 

اما اینکه فعالیت کاربر چه ارتباطی با شاخص fcas دارد را در ادامه توضیح خواهیم داد. 

بررسی عملکرد کاربران یا User Activity

User Activity یا همان فعالیت کاربر در برگیرنده دو فاکتور اصلی یعنی به کارگیری پروژه و فعالیت شبکه می باشد و می توان آن را به عنوان یک سنجش جامع از رفتار تمام مصرف کنندگانِ پروژه‌ای خاص در نظر گرفت. از بررسی تمام فعالیت‌های یک بلاک چین خاص، برچسب‌گذاری آدرس‌های کیف پول برای شناسایی قراردادها، پروژه‌ها، صرافی‌ها، کاربران و دیگر انواع مشارکت کنندگان، تحلیل راهکارها در صورت لزوم (مثل قراردادهای هوشمند ERC – ۲۰)، امتیاز این اصل بدست می‌آید. همچنین از مدل‌های گوناگون آماری و اکتشافی برای برچسب‌گذاری روی تمام آدرس‌های فعال استفاده می‌شود.

 Network Activity (فعالیت شبکه) نیز یک برآورد قیاس‌پذیر بر اساس طبقه‌بندی‌های بالا است که متمرکز بر روی فعالیت کیف پول‌ استیکرها (stakers – مشارکت کنندگان در اثبات سهام)، کاربران، ماینرها و سرمایه‌گذاران می باشد. بر اساس فعالیت کیف ‌پول‌های اجرا شده توسط کاربران، فاکتور به کارگیری پروژه (Project Utilization) محاسبه می‌شود. کاربرد این فعالیت در کاربرد از پیش تعیین شده پروژه مورد نظر می باشد. در امتیاز FCAS پروژه، فعالیت کاربر تاثیر زیادی دارد.

بررسی رفتار توسعه دهندگان یا Developer Behavior

 از دیگر عوامل تاثیرگذار بر روی شاخص FCAS این است که براساس آن بروزرسانی پروتکل، مورد ارزیابی قرار می گیرد. در واقع این ارز دیجیتال فعالیت توسعه نرم افزار را برای ارزیابی پیشرفت ها مورد بررسی قرار می دهد. در این بخش، 30 متغیر را با داده های موجود در نرم افزار مانند GitHub، GitLab،BitBucket را مورد ارزیابی قرار داده و تغییرات کد و درگیری جامعه را بررسی می کند.

بررسی بلوغ بازار یا Market Maturity

به غیر از دو پارامتری که در قسمت قبل توضیح داده شد، بلوغ بازار نیز از دیگر عواملی است که بر روی امتیاز شاخص فاندامنتال اثرگذار است. بلوغ بازار از طریق پارامترهای نقدینگی و ریسک به وجود می آید و بدین وسیله می توان میزان ریسک بازار، نوسان قیمت، ثبات قیمت و ثبات پیش بینی الگوریتمی را نشان داد. البته این نکته را در نظر داشته باشید که بلوغ بازار همانند دیگر پارامترها تاثیر چندانی بر روی شاخص فاندامنتال نداشته و تاثیر آن در حدود 5 درصد است. 

بررسی شاخص فاندامنتال FCAS در وب سایت Coinmarketcap

وب سایت Coinmarketcap از جمله بزرگترین وب سایت هایی است که برای ارزهای دیجیتال و دریافت اطلاعاتی در این زمینه مورد بررسی قرار می گیرد. شاخص FCAS نیز در سایت Coinmarketcap، وجود دارد که با استفاده از آن می توانید رتبه ارز دیجیتال مورد نظر خود را مورد ارزیابی قرار دهید. برای بررسی این شاخص باید مطابق با شکل زیر، به سایت Coinmarketcap مراجعه کرده و از قسمت Rating می توانید به بررسی این شاخص بپردازید. 

روش خواندن نمودار FCAS در وب سایت Coinmarketcap

نمودار امتیاز FCAS، دارای یک سری اطلاعات است که برای استفاده از این بخش، بهتر است اطلاعات لازم را برای استفاده از نمودار را بدست بیاورید. از جمله مباحثی که باید در این بخش مورد بررسی و ارزیابی قرار دهیم شامل: ارز دیجیتال، رتبه ارز دیجیتال، مکان قرارگیری ارز در بین رقبا و تغییرات ارز دیجیتال در طی هفت روز گذشته. که تمامی این اطلاعات را در ادامه مورد بررسی قرار می دهیم.

برای آشنایی بیشتر با این بخش بر روی یک ارز دیجیتال، مانند لایت کوین بحث را ادامه خواهیم داد. 

بر اساس شکل بالا، سمت چپ نمودار می توانید نام ارز دیجیتال و نماد آن را مشاهده کنید. در قسمت راست نمودار نیز می توانید سه معیار مختلف را مشاهده کنید که هر یک از این معیارها حاوی اطلاعاتی است که در ادامه توضیح می دهیم.

• حرف A: در این قسمت می توانید رتبه ارز دیجیتال را مشاهده کنید که اغلب با حروف لاتین نمایش داده می شود. حرف A از دیگر رتبه ها بالاتر است. 
• عدد کوچکی که در کنار حرف A قرار دارد، نشان دهنده تغییرات رنکینگ در طی هفت روز گذشته است که براساس ارزیابی شاخص FCAS مشخص می شود. 
• شاخص کیفیتی که رنجی بین 0 تا 1000 داشته و نشان دهنده همان امتیاز است. 
• نوار پایینی نمودار که مکان قرار گیری ارزهای دیجیتال را در بین دیگر ارزهای دیجیتال دیگر مورد بررسی قرار می دهد. همان طور که در شکل بالا دیده می شود ارز دیجیتال لایت کوین در کنار ارزهای دیجیتال دیگری همچون ZEC قرار داشته و ناحیه ای که در آن قرار دارد، سبز رنگ است. 

عوامل تاثیر گذار در شاخص FCAS

در شاخص FCAS عوامل مختلفی تاثیر گذار است. در این شاخص شناخت آیتم های مهم بسیار تاثیر گذار و پر اهمیت باشد. همان طور که گفته شد رفتار توسعه دهنده، فعالیت کاربر و بلوغ بازار از آیتمهای مهم در فاندامنتال محسوب می شوند که شناخت کافی آنها امری ضروری ست. عملکرد یک ارز را از طریق بخشی با عنوان درجه بندی های فاندامنتال (بین صفر تا هزار) می توان تشخیص داد. طبق این درجه بندی، عدد صفر نشان دهنده بدترین عملکرد و عدد هزار نشان دهنده بهترین عملکرد می باشد. به طور کلی می توان گفت که در درجه بندی شاخص فاندامنتال، ارزهایی که زیر پانصد هستند بسیار متزلزل هستند و ارزهایی با درجه بندی بیشتر، ارزهای بهتری هستند.

امتیاز دهی به شاخص FCAS

با بررسی موارد مختلفی از جمله از بررسی و ثبت رویداد های مربوط به مخزن کد در سرویس ها، امتیاز دهی به این بخش انجام می شود. در امتیاز فاندامنتال یک پروژه، رفتار توسعه دهنده تاثیر قابل ملاحظه ای دارد. بلوغ یکی دیگر از این آیتم ها می باشد که از دو بخش ریسک و عرضه ایجاد می شود. البته اهمیت این شاخص در مقایسه با موارد دیگر مانند فعالیت کاربر و رفتار توسعه دهنده، کمتر است. این آیتم نشان دهنده درست نمایی از آینده یک رمز ارز در بازار می باشد. 

مزایا و معایب شاخص FCAS

مانند دیگر شاخص های تحلیل ارزهای دیجیتال، شاخص FCAS نیز دارای مزایا و معایبی می باشد. تحلیل سریع و ارائه اطلاعات مفید، از جمله مزایای این شاخص محسوب می شود. از معایب این شاخص نیز می توان به این مورد اشاره کرد که در یک برنامه و معاملات صرافی ها برای تغییر و دستکاری اطلاعات مشتریان فعال، روش های زیادی وجود دارند ولی شرکتی که FCAS را به طور واسطه ارائه می دهد، از در نظر گرفتن این تحریفات و تغییرات امتناع کرده و فرض را بر این اساس می گذارد که اطلاعات همگی به درستی منتقل شدند. با توجه به این که پارامتر FCAS به کاربران اطلاعات مفیدی را ارائه می دهد، اما کاربران باید عوامل تأثیر گذار را برای رسیدن به اطمینان به صورت جداگانه بررسی کنند.

مقایسه پارامتر FCAS و پارامتر NVT

یکی دیگر از پارامترهای مهم برای سنجش میزان ارزش یک رمز ارز، پارامتر NVT است. از نسبت ارزش کل یک شبکه به حجم تراکنش های آن، این پارامتر به دست می آید. میزان تراکنش ها در ۲۴ ساعته گذشته یک ارز دیجیتال، حجم تراکنش ها در یک شبکه را نشان می دهند. این پارامتر در تشخیص فعالیت های کاربران به عنوان یک سرمایه گذار نقش به سزایی دارد. در صورت بالا بودن ارزش کلی شبکه و پایین بودن فعالیت مشتریان در آن شبکه، پارامتر NVT زیاد است که نشان دهنده نزولی بودن قیمت رمز ارز می باشد، در حالی که شاخص FCAS فقط یک رتبه بندی قراردادی است که اقدام به دسته بندی ارزهای دیجیتال می کند. بنابراین می توان به این نتیجه رسید که FCAS و NVT می توانند در کنار هم برای تشخیص ارزشمندی یک ارز دیجیتال، مکملی قوی باشند. کاربران می توانند از طریق بررسی دقیق FCAS و NVT تشخیص دهند که کدام یک از ارزهای دیجیتالی در بازار فعلی می توانند آینده بهتری داشته باشند.

مقایسه تحلیل FCAS در بازار ارزهای دیجیتال و بازار بورس 

عده ای معتقدند که در بازار ارزهای دیجیتال و بازار بورس، سرمایه گذاری بسیار شبیه هم هستند. در این دو بازار تحلیل فاندامنتال تفاوت های اساسی دارد. در بازار بورس سرمایه گذاری بر روی سهم هایی از یک شرکت واقعی صورت می گیرد که بازده و سود آن را طی سه ماه اندازه گیری می کنند که به آن شاخص های رشد شرکت گفته می شود و با استفاده از آن می توان فهمید که انتظار سود رسانی از آن را در آینده هم می توان داشت یا خیر و در صورت داشتن سود، سرمایه خود را تا چه زمان می توان در آن شرکت نگه داری کرد.

هیچ یک از شاخص های بالا در بازار ارزهای دیجیتال برای بررسی استفاده نشده و کاملاً متفاوت است. در سرمایه گذاری های کوتاه مدت ارزهای دیجیتال تجربه ثابت کرده که سود مناسبی را ممکن است با با تکیه بر تحلیل تکنیکال و چشم پوشی از تحلیل فاندامنتال پروژه به دست آورد، ولی در سرمایه گذاری میان مدت یا بلند مدت، به طور همزمان باید از تحلیل تکنیکال و فاندامنتال استفاده کرد.

نتیجه گیری:

در این مقاله بررسی کردیم که شاخص فاندامنتال FCAS چیست. منظور از شاخص فاندامنتال FCAS همان شاخصی است که کیفیت پروژه های ارز دیجیتال را مورد بررسی قرار می دهد. این شاخص برای بررسی کیفیت، از عواملی همچون فعالیت کاربر، رفتار توسعه دهندگان و بلوغ بازار به ارز دیجیتال امتیازی داده می شود که برای هر ارز دیجیتال یک رتبه اختصاص داده می شود. برای مشاهده هر یک از این رتبه های ارزهای دیجیتال می توانید از سایت Coinmarketcap استفاده کنید.