یکی از پرمصرف ترین پارامترها برای محاسبه رشد مالی غیرمتمرکز، قطعاً مجموع ارزش قفل شده است که به اختصار TVL نامیده می شود. این مقدار کل پول سپرده شده در DeFi است که با جمع کردن کل مقدار بیت کوین توکن شده، ETH و استیبل کوین های سپرده شده در پروتکل های مختلف DeFi محاسبه می شود. برای اطلاع از TVL در DeFi چندین سرویس وجود دارد. وب سایت DeFi Llama یکی از این سرویس ها برای محاسبه ارزش کل قفل شده در دیفای به شمار می رود که مطلب امروز در مورد آموزش کار با وب سایت DefiLlama است.

البته باید در نظر داشته باشید که اعداد نشان داده شده در این سرویس ها، هرگز 100٪ دقیق نیستند با توجه به اینکه پروژه های جدید DeFi معمولاً پس از روزها، هفته ها یا حتی ماه ها گنجانده می شوند. به عنوان مثال TVL در یک سرویس می تواند 18 میلیارد دلار، در سرویس دیگر 20 میلیارد دلار و در سرویس دیگر 22 میلیارد دلار باشد. چرا که هر وب‌ سایتی برای آمار DeFi یا از الگوریتم‌های متفاوتی استفاده می‌کند یا زمان‌های فهرست‌بندی متفاوتی دارد. 

معرفی وب سایت DeFi Llama

وب سایت DeFiLlama تمام زنجیره های محبوب و برنامه های مربوطه آنها (DApps) را ردیابی می کند. تیم داده فعالیت های تجاری را در بزرگترین زنجیره های جهان تجزیه و تحلیل می کند. این پلتفرم داده‌ها را جمع‌آوری می‌کند و به صورت رایگان به دنیا ارائه می‌کند، از جمله داده‌های تجمعی برای همه زنجیره‌ها.

اگر عاشق Uniswap هستید، وب سایت DefiLlama قطعا محصولی مورد پسند برای شماست. به این دلیل که طراحی DeFiLama از Uniswap الهام گرفته شده است و با آن یکسان است. در حال حاضر TVL نشان داده شده توسط این وب سایت 112.59 میلیارد دلار است، با دامیننس بالای 8٪ برای MakerDAO. این سرویس در حال حاضر بیش از 300 پروژه DeFi را فهرست می کند و می تواند به عنوان جایگزینی برای DeFiPulse معروف برای پیگیری TVL پروژه هایی که در سایر سرویس های مشابه وجود ندارد استفاده شود.

این وب سایت ماموریت خود را اینگونه شرح می دهد:

«وب سایت DefiLlama بزرگترین تجمیع کننده TVL برای DeFi (مالی غیرمتمرکز) است. داده های ما کاملاً منبع باز هستند و توسط تیمی از افراد پرشور و مشارکت کنندگان از صدها پروتکل نگهداری می شوند. تمرکز ما بر روی داده های دقیق و روش شناسی شفاف است. ما بیش از 800 پروتکل DeFi را از بیش از 80 بلاک چین مختلف ردیابی می کنیم.»

وب سایت DefiLlama تجزیه و تحلیل DeFi را برای موارد زیر پیگیری می کند:

• برنامه های DeFi
• زنجیره های دیفای
• اوراکل های DeFi
• فورک های DeFi
• ایردراپ های دیفای
• استیبل کوین ها (جدید)
• پروتکل های برتر
• ویکی لاما (بخش جدید وب سایت که قرار است به عنوان دایره المعارف رمزنگاری استفاده شود.)

فعالیت DeFi در دسامبر 2021 به اوج خود رسید، زمانی که TVL (ارزش کل قفل شده) به بالاترین رقم تاریخ (250 میلیارد دلار) رسید. این نشان می‌دهد که DeFi آنطور که انتظار داشتیم با قیمت بیت‌کوین (BTC) مرتبط نیست. کاهش تسلط بیت کوین منجر به ظهور بسیاری از آلت کوین ها شده است.

آموزش کار با وبسایت DefiLlama

وب سایت DefiLlama چگونه کار می کند؟ وب سایت DeFiLlama داده های بیش از 80 بلاک چین لایه 1 و صدها برنامه غیرمتمرکز را جمع آوری می کند. این کار به ما امکان می‌دهد ببینیم کدام زنجیره‌ها بزرگترین هستند و چگونه DeFi در حال رشد است. آمارهای جمع‌آوری‌شده در وب‌سایت به‌صورت رایگان در دسترس هستند و می‌توان از یک API عمومی برای ادغام این داده‌ها در وب‌سایت‌های دیگر استفاده کرد.

داده های جمع آوری شده توسط وب سایت DeFiLlama قابل اعتماد است زیرا بر اساس پروتکل های منبع باز گردآوری شده است. داده‌های مربوط به بلاک‌چین‌ها برای عموم قابل دسترسی است و کاربران می‌توانند با استفاده از اوراکل‌های خود یا کاوشگرهای بلوک اتریوم، تمام معاملات روی اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز مانند UniSwap (UNI) را ردیابی کنند. آمارهای DeFi Llama نشان می دهد که تجارت DeFi در مقیاس بزرگ از سال 2020 آغاز شده و از آن زمان تاکنون رشد کرده است.

داشبورد DeFi Llama

داشبورد وب سایت DeFiLlama اولین چیزی است که کاربران هنگام بازدید از وب سایت با آن مواجه می شوند. این داشبورد دسترسی به TVL را برای تمام فعالیت های DeFi فراهم می کند. TVL به این معنی است که مقدار معینی از پول در آن شبکه ها به صورت توکن نقدینگی (LP) یا وثیقه سپرده شده است.

صفحه اصلی رتبه بندی TVL را برای برنامه های غیرمتمرکز بر اساس ارزش دلاری که در هر برنامه تعیین شده است را نشان می دهد. این داده ها شامل تمام معاملات در صرافی های غیرمتمرکز، پروتکل های تولید بازده، پروتکل های بیمه و سایر برنامه های کاربردی DeFi می شود:

بر اساس اطلاعات ارائه شده توسط داشبورد، در حال حاضر MakerDAO با بیش از 10 میلیارد دلار در رتبه اول TVL قرار دارد. پروتکل های وام دهی مانند AAVE (AAVE) نیز با 11 میلیارد دلار در رتبه دوم است که نشان می دهد خدمات بانکداری غیرمتمرکز در حال افزایش است. ابزارهایی مانند Curve Finance (CRV) دارای رتبه سوم TVL با بیش از 8.9 میلیارد دلار دارایی است که تنها در Curve قفل شده است. 

کاربران می توانند رتبه بندی TVL را برای هر زنجیره با انتخاب Ethereum، Terra، Fantom ،BEL یا هر زنجیره دیگری مرتب کنند. اگر اتریوم را انتخاب کنیم، برنامه هایی به ما ارائه می شود که برای اتریوم بر اساس TVL ساخته شده اند. در زیر 10 برنامه برتر DeFi ساخته شده برای اتریوم آورده شده است:

قسمت Chains این وب سایت نشان می دهد که آیا برنامه با زنجیره های دیگر به غیر از اتریوم سازگار است یا خیر. به عنوان مثال در مورد Curve Finance، این برنامه با هفت زنجیره دیگر نیز سازگار است. این موضوع به معامله‌گران کمک می‌کند تا بهترین صرافی‌های DeFi را برای بزرگترین زنجیره‌ها بدون انجام تحقیقات فردی پیدا کنند و در زمان آنها صرفه‌جویی می‌شود.

 DeFi Llama chain (لایه 1)

وب سایت DeFiLlama بزرگترین بلاک چین های DeFi را توسط TVL ردیابی می کند. این وب سایت به طور انحصاری زنجیره های لایه 1 را لیست می کند که برنامه ها می توانند بر روی آنها ساخته شوند. این زنجیره ها نسبت به بیت کوین مزیت دارند زیرا با قراردادهای هوشمند سازگار هستند. قراردادهای هوشمند آن‌ها را قادر می‌سازد تا سکه‌هایی مانند ERC-20 را روی این زنجیره‌ها بسازند و برنامه‌های DeFi مانند AAVE ایجاد کنند که خدمات وام دهی را به روشی غیرقابل اعتماد امکان‌پذیر می‌سازد.

برترین زنجیره دیفای، متعلق به اتریوم با 64 درصد سهم بازار است. اگر مجموع ارزش قفل شده دیفای (TVL DeFi) را بررسی کنیم، این بدان معناست که اتریوم به تنهایی بیش از 72 میلیارد دلار در اکوسیستم خود قفل شده است.

از نظر درصد، این کاهش برای اتریوم است زیرا تا اوایل سال 2021 که رقبای نوظهور سهم بازار را به دست آوردند، 95 تا 97 درصد از کل فعالیت های DeFi را نشان می داد. DeFi در اتریوم با قراردادهای هوشمند و توکن‌های ERC-20 شروع شد و اپلیکیشن‌هایی مانند UniSwap و OpenSea راه را برای معاملات غیرمتمرکز و NFT هموار کردند.

با این حال، در سه ماهه اول سال 2021، زمانی که قیمت ها و هزینه های گس افزایش یافت، کاربران شروع به دور شدن از اتریوم کردند. کاربران اتریوم تنها چند دلار هزینه گس برای معامله سکه می پرداختند، اما میانگین آن به زودی به بیش از 100 دلار در هر معامله افزایش یافت. هزینه های بالا باعث شد تا کاربران به سمت زنجیره های رقیب مانند Terra، BSC و Avalanche حرکت کنند:

BSC با بیش از 8 میلیارد دلار TVL دومین زنجیره بزرگ DeFi است. نزدیکترین رقیب BSC، ترون با 5.9 میلیارد دلار TVL است. پس از این رتبه بندی، Avalanche (4.2 میلیارد دلار)، Solana (4 میلیارد دلار)، Polygon (2.6 میلیارد دلار) و فانتوم (1.7 میلیارد دلار) قرار دارند.

روندها نشان می دهد که اتریوم بزرگترین زنجیره دیفای باقی خواهد ماند. اتریوم قصد دارد مدل فعلی PoW (اثبات اثبات کار) را کنار بگذارد و به PoS (اثبات سهام) در Etheruem 2.0 روی آورد. این بدان معناست که اتریوم احتمالاً در سال‌های آینده سهم بازار خود را حفظ خواهد کرد.

توجه: TVL همان ارزش بازار نیست. بیت کوین دو برابر ارزش بازار اتریوم دارد اما از قراردادهای هوشمند پشتیبانی نمی کند. این بدان معنی است که برنامه های DeFi نمی توانند بر روی آن ساخته شوند و در DeFi Llama لیست نشده است.

اوراکل DeFi Llama

اوراکل های بلاک چین جزء جدایی ناپذیر اکوسیستم DeFi هستند. زنجیره‌های ذکر شده در بالا به راه‌هایی برای برقراری ارتباط با دنیای بیرونی نیاز دارند زیرا امنیت بلاک چین منجر به جدا شدن زنجیره‌ها به خودی خود می‌شود. خدمات اوراکل به سرورها و فیدهای داده اجازه می دهد تا با استفاده از قراردادهای هوشمند به بلاک چین متصل شوند.

اوراکل ها برای ارسال فید قیمت، داده های آب و هوا، داده های خدمات پرداخت و سایر اطلاعات مفید هستند. توسعه‌دهندگان می‌توانند سیستم‌های خودکار را بدون واسطه طراحی کنند که داده‌ها را از دنیای واقعی می‌گیرند و برنامه‌هایی شبیه به امور مالی سنتی (TradFi) بسازند.

برترین سرویس اوراکل Chainlink (LINK) با سهم اکثریت 50٪ است. Chainlink به تنهایی بیش از 23 میلیارد دلار در DeFi با استفاده از اوراکل های غیرمتمرکز خود تضمین می کند. خدماتی مانند AAVE، اوراکل‌های Chainlink را برای به دست آوردن داده‌های قیمت ارزهای دیجیتال پیاده‌سازی می‌کنند و خدمات وام‌دهی/قرض‌گیری غیرمتمرکز را قادر می‌سازند.

خدماتی مانند Maker (MKR)، Twap و WINkLink نیز رتبه های بعدی را از بازار اوراکل در اختیار دارند.

فورک DeFi Llama

فورک ها کپی هایی از نرم افزار اصلی هستند که کمی تغییر یافته و مجددا استفاده شده اند. برنامه‌های DeFi معمولاً منبع باز هستند و کد برای استفاده تجاری در دسترس است و شبیه‌سازی سرویس‌های موجود را آسان می‌کند. در برخی موارد، فورک ها می توانند TVL ترکیبی بیشتری نسبت به برنامه اصلی داشته باشند.

طبق گفته دیفای لاما، UniSwap با بیش از 66 درصد سهم بازار، ولین رتبه را بخش فورک در صنعت DeFi دارا است. UniSwap تجارت دیفای را با اجازه دادن به کاربران برای تجارت توکن های ERC-20 برای اتریوم آغاز کرد.

کد UniSwap توسط سرویس‌هایی مانند PancakeSwap (CAKE)، SushiSwap (SUSHI)، Curve Finance (CRV)، SpookySwap (BOO) و بسیاری از صرافی‌های غیرمتمرکز برتر منشعب شد.

ایردراپ وب سایت DefiLlama

Airdrops هدایایی نمادین است که اغلب در زمان راه اندازی یک ارز دیجیتال جدید ارائه می شود. ایردراپینگ توکن های رایگان در جامعه DeFi بسیار رایج است زیرا به کاربران اولیه پاداش می دهد و توکن را تبلیغ می کند.

UniSwap زمانی که برای اولین بار توکن UNI خود را راه اندازی کرد، معادل 10,000 دلار را برای همه کاربران واجد شرایط دریافت کرد. خدماتی مانند سرویس نام اتریوم (ENS) توکن خود را منتشر کردند و ارزش بیش از 10,000 دلار را برای کاربرانی که نام های دامنه .eth را ثبت کردند، فروختند.

اکثر برنامه های DeFi توکن مخصوص به خود را دارند. آنهایی که هنوز توکن خود را منتشر نکرده‌اند، احتمالاً در آینده یکی را منتشر خواهند کرد و کاربران می‌توانند با استفاده از این خدمات واجد شرایط این ایردراپ‌ها شوند. وب سایت DefiLlama، وب سایت های بالقوه airdrop را فهرست می کند:

این وب سایت ها بر اساس کل ارزش قفل شده رتبه بندی می شوند. توجه کنید که چگونه بالاترین پتانسیل با نام Arrakis Finance دارای 935 میلیون دلار TVL است که به طور قابل توجهی کمتر از میکردائو با 10 میلیارد دلار TVL است. اکثر برنامه های DeFi در نهایت یک توکن کاربردی یا توکن حکومتی منتشر می کنند.

استیبل کوین در DeFi Llama

در این قسمت می توان کل ارزش بازار استیبل کوین ها و رتبه بندی استیبل کوین های برتر را مشاهده کرد. در زمان نگارش مقاله کل ارزش بازار استیبل کوین ها برابر است با 159 میلیارد دلارکه رتبه نخست در این بخش به تتر با تسلط بازار (یا دامیننس) 46 درصدی می رسد. رتبه دوم و سوم استیبل کوین ها نیز به ترتیب متعلق به USDC و BUSD ست.

دسته بندی (Categories) در وب سایت DeFi Llama

در این بخش می توانید پروتکل های مختلف در بازار کریپتوکارنسی را براساس طبقه بندی های مختلف ببینید. طبقه بندی هایی مانند صرافی های غیرمتمرکز، وام دهی، پروژه های ییلدفارمینگ، لیکویید استیکینگ، خدماتی و غیره که با کلیک روی هر طبقه بندی، به اطلاعات پروژه های موجود در آن طبقه دست پیدا خواهید کرد. به عنوان مثال با کلیک روی صرافی های غیرمتمرکز یا DEXs می بینید که Curve (CRV) رتبه نخست را در بین 450 پروتکل دارد.

همچنین در مقابل هر دسته بندی، توضیح مختصری از آن آورده شده مثلا در مورد صرافی غیرمتمرکز نوشته شده: پروتکل هایی که می توانید ارزهای دیجیتال را ترید یا مبادله کنید.

 Top Protocols در وب سایت DeFi Llama

در این قسمت نیز به طور خلاصه می توانید به تاپ ترین پروتکل های موجود در ارزهای دیجیتال در طبقه بندی های مختلف دست پیدا کنید. طبق اطلاعات این بخش در زنجیره ها، اتریوم در رتبه نخست قرار داشته که پلتفرم های بر بستر اتریوم نیز دسته بندی می شوند. به عنوان مثال میکردائو در CDP، پلتفرم Curve در دسته صرافی غیرمتمرکز، AAVE در زمینه وام دهی، WBTC را رپد بیت کوین در زمینه پل بلاک چین، Lido در لیکویید استیکینگ، Convex Finance در ییلدفارمینگ و Instadapp در دسته خدمات قرار دارند که همگی بر بستر اتریوم ایجاد شده اند. 

ویکی یا دایره المعارف DeFi Llama

هدف ویکی تبدیل شدن به دایره المعارف رمزنگاری است. این بخش توسط جامعه ای از داوطلبان از طریق مدلی از همکاری باز، با استفاده از یک سیستم ویرایش مبتنی بر ویکی نوشته و نگهداری می شود و هدف آن این است که جامعه محور، بدون تبعیض و بی طرف باشد.

جمع بندی

DeFi یک صنعت چندصد میلیارد دلاری اما تکه تکه شده است. در حالی که اتریوم تقریباً کل بازار را در اختیار داشت، زنجیره‌های جدیدی ظهور کردند و اکوسیستم‌های خود را ایجاد کردند که ردیابی ارزش‌های تک تک آنها را دشوار می‌کرد. وب سایت DefiLlama این شکاف را با جمع آوری تمام داده ها و توسعه ابزارهای جدید برای پیگیری آنها در زمان واقعی پر کرد. این پلتفرم داده‌ها را جمع‌آوری می‌کند و به صورت رایگان به دنیا ارائه می‌کند.

معامله گرانی که می خواهند سفر DeFi خود را شروع کنند، می توانند از این ابزارها برای جستجوی زنجیره های محبوب و آزمایش برنامه های DeFi ساخته شده برای آنها استفاده کنند. توسعه دهندگان می توانند از API خود برای ادغام آمارهای کلیدی در وب سایت خود و نمایش رشد چشم انداز DeFi استفاده کنند.