منحنی پیوند(Bonding Curve) در ارزهای دیجیتال به مدل ریاضی ای گفته می شود که برای قیمت‌گذاری توکن ها در یک بازار غیرمتمرکز استفاده می شود. این منحنی، رابطه بین تعداد توکن های موجود و قیمت آن ها را تعیین می‌کند. منحنی های پیوند معمولاً در پروژه های دیفای(DeFi) و بازارهای خودکار(AMM) برای مدیریت عرضه و تقاضا استفاده می شوند. برای آشنایی با این نوع منحنی تا انتهای مطلب با ما همراه باشید.
منحنی پیوند چیست؟
منحنی پیوند یک مفهوم ریاضی است که اغلب در توکنومیک، به ویژه در اکوسیستم های مالی غیرمتمرکز(DeFi) و بلاک چین، برای توصیف رابطه بین قیمت یک توکن و عرضه آن استفاده می شود. این نوع منحنی معمولاً در مکانیسم های توزیع توکن مانند بازارهای خودکار(AMM) یا برای ایجاد قیمت‌گذاری پویا برای توکن ها با تغییر تقاضا استفاده می شود. Bonding Curve مبتنی بر پویایی عرضه و تقاضا است. این منحنی فرمول یا منحنی را تعریف می کند که قیمت یک توکن را نسبت به کل عرضه آن در گردش تعیین می کند. همانطور که افراد بیشتری توکن را خریداری می کنند (تقاضا افزایش می یابد)، قیمت در طول منحنی افزایش می یابد؛ برعکس، وقتی مردم توکن را می فروشند (تقاضا کاهش می یابد)، قیمت کاهش می یابد.
عملکرد منحنی پیوند
در سیستم های مبتنی بر Bonding Curve، هر بار که یک کاربر توکنی را خریداری می‌کند، قیمت آن افزایش می یابد و هر بار که توکن فروخته می شود، قیمت کاهش پیدا می‌کند. این مدل به گونه ای طراحی شده است که قیمت توکن به‌طور خودکار بر اساس میزان تقاضا و عرضه تغییر کند. برهمین اساس این منحنی دارای انواع مختلفی است که در ادامه به معرفی آن می پردازیم:
انواع منحنی‌های پیوند
1. منحنی خطی:(Linear Bonding Curve) در این مدل، قیمت به صورت خطی با افزایش تعداد توکن های در حال عرضه، افزایش پیدا می‌کند. هر چه توکن های بیشتری خریداری شود، قیمت به همان نسبت افزایش می یابد.
2. منحنی نمایی :(Exponential Bonding Curve) در این مدل، قیمت به شکل نمایی افزایش می یابد؛ این یعنی با افزایش تعداد توکن های عرضه شده، قیمت با سرعت بیشتری رشد می‌کند.
3. منحنی لگاریتمی:(Logarithmic Bonding Curve) در این نوع منحنی، قیمت ابتدا سریعتر افزایش می یابد اما با افزایش تعداد توکن ها، سرعت رشد قیمت کاهش می یابد.
کاربردهای منحنی پیوند
- بازارهای خودکار:(AMM) در صرافی های غیرمتمرکز مانند یونی سواپ و Balancer، منحنی های پیوند برای تعیین قیمت توکن ها بر اساس عرضه و تقاضا استفاده می شوند.
- پروژه های دیفای: بسیاری از پروژه های دیفای از منحنی پیوند برای تأمین نقدینگی و مدیریت توکن های بومی خود استفاده می‌کنند.
- توکن های جمع سپاری:(Crowdfunding) در برخی پروژه ها، منحنی پیوند به عنوان مکانیزمی برای تأمین مالی استفاده می‌شود؛ به این صورت که سرمایه‌گذاران اولیه، توکن ها را با قیمت پایین تر خریداری کرده و با رشد پروژه، ارزش آن افزایش می یابد.
- توزیع غیرمتمرکز توکن ها: منحنی های پیوند به پروژه ها اجازه می دهند تا توکن های خود را به‌جای عرضه اولیه ثابت، به‌صورت پویا و بر اساس تقاضا توزیع کنند. این مدل بر اساس تعداد توکن های در گردش، قیمت توکن را افزایش یا کاهش می دهد. به این ترتیب بازارها به طور خودکار تنظیم می شوند و از دستکاری قیمت ها جلوگیری می شود.
- افزایش نقدینگی: یکی از چالش های کلیدی در بازارهای غیرمتمرکز، تامین نقدینگی است. با استفاده از منحنی های اوراق قرضه، هر خرید یا فروش توکن به طور خودکار، نقدینگی را به بازار اضافه یا حذف می کند و به کاربران این امکان را می دهد تا بدون نیاز به صرافی های متمرکز، هر زمان که بخواهند، توکن های خود را به راحتی خریداری کرده و بفروشند.
مزایای منحنی پیوند
- قیمت گذاری خودکار: نیاز به یک واسطه برای تعیین قیمت را حذف می‌کند و قیمت گذاری به صورت خودکار و بر اساس عرضه و تقاضا انجام می شود.
- ایجاد انگیزه برای ورود زودهنگام: کسانی که در مراحل اولیه یک پروژه وارد می شوند، توکن ها را با قیمت پایین‌تر خریداری کرده و با رشد تقاضا، ارزش آن افزایش پیدا می‌کند.
- شفافیت و عدم تغییر: به دلیل استفاده از الگوریتم های ریاضی، قیمت‌گذاری شفاف و بر اساس قوانین از پیش تعیین شده انجام می شود.
معایب منحنی پیوند
- نوسانات زیاد قیمت: در منحنی های نمایی، نوسانات قیمت شدیدتر است و می تواند باعث ناپایداری در بازار شود.
- پیچیدگی: درک کامل این مدل برای کاربران عادی ممکن است دشوار باشد و نیاز به دانش فنی بیشتری دارد. منحنی پیوند یکی از مکانیزم های نوآورانه در حوزه ارزهای دیجیتال است که به بهینه سازی قیمت‌گذاری و مدیریت نقدینگی کمک می‌کند.
منحنی پیوند چیست و چگونه کار می‌کند؟
همان طور که گفته شد منحنی پیوند، یک مدل ریاضی برای قیمت‌گذاری پویا است که در پلتفرم های ارز دیجیتال و پروژه های غیرمتمرکز استفاده می شود. به طور خلاصه، این منحنی تعیین می‌کند که هر چه توکن بیشتری تولید شود و تقاضا افزایش یابد، قیمت آن توکن نیز به صورت خودکار و بر اساس فرمول منحنی تغییر می‌کند. به عنوان مثال، در یک پروژه، زمانی که کسی توکنی خریداری می‌کند، قیمت توکن های بعدی کمی بیشتر می شود. این روند در جهت مخالف هم عمل می‌کند؛ یعنی زمانی که کسی توکن های خود را بفروشد، قیمت توکن کاهش می یابد.