توکن های دیفای سهم بسیار بزرگی را در حوزه دارایی های دیجیتال دارند. جدای از اینکه سیستم های مالی غیرمتمرکز به برترین مرکز جذب کاربران فعال دیفای تبدیل شده است اما در عین حال کلاهبرداری های بسیاری در این صرافی نیز صورت می گیرد. در واقع وقتی رشد انفجاری، پول آسان و بازاری کاملاً غیرقابل تنظیم را ترکیب می کنید، چه چیزی به دست می آورید؟ یک زمین تغذیه کریپتو مناسب برای کلاهبرداری. این غرب وحشی در دنیای مالی غیرمتمرکز (DeFi) است و کلاهبرداری های DeFi در همه جا وجود دارد. بنابراین قبل از شروع به جستجوی طلای دیجیتال، مطمئن شوید که خطرات آن را درک کرده اید. در این مطلب 5 مورد از رایج‌ترین روش های کلاهبرداری‌ در سیستم های مالی غیرمتمرکز آمده و همچنین چند راه آسان برای محافظت از خود در این بازار. با ما همراه باشید. 

چرا کلاهبرداران عاشق امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) هستند؟

سیستم های مالی غیرمتمرکز یا DeFi به برنامه های مالی اشاره می کند که بر روی سیستم های بلاک چین ساخته شده اند و فاقد فوریت های مرکزی هستند. همانطور که توسط Coingecko محاسبه شده است. توکن های بازار DeFi در سال 2021 به بالای 100 میلیارد دلار رسید. بنابراین توکن های بازار، دیفای را در سال 2021 به منطقه ای برتر برای فعالیت هکرها و کلاهبرداران تبدیل کرد. طبق گزارش CipherTrace نود و نه درصد از خروجی های کلاهبرداری سال 2020 حوزه ارز دیجیتال، مربوط به سیستم های مالی غیرمتمرکز است. در سال 2021 نیز، بیش از 60 درصد از هک های مربوط به ارز دیجیتال مربوط به حوزه دیفای بود که نسبت به سال گذشته 25 درصد افزایش یافت. بسیاری از تحقیقات اخیر که Cylynx انجام داده نیز، مربوط به استفاده از قراردادهای هوشمند DeFi برای مخفی کردن و پولشویی بودجه است. 

همانطور که گفته شد DeFi یک اکوسیستم مالی دیجیتال است که به انواع مختلفی از مانورهای مالی اجازه می دهد تا در یک بلاک چین عمومی انجام شوند، بنابراین نیاز به واسطه مانند یک بانک سنتی را از بین می برد. هر کاری که می توانید در سیستم بانکداری قدیمی انجام دهید، مانند وام، استقراض، معامله، پس انداز، سرمایه گذاری و غیره را می توان در فضای DeFi بدون نیاز به واسطه انجام داد.

این نوع دسترسی باز اجازه می دهد تا انواع فعالیت های مالی به طور مستقیم و به صورت همتا انجام شود. از آنجایی که هیچ موسسه مالی مرکزی وجود ندارد، نیازی به الزامات تأیید سنتی «احراز هویت مشتری» (KYC) مانند شناسه عکس، تأیید آدرس، اطلاعات بانکی یا شماره‌های بیمه اجتماعی وجود ندارد. کلاهبرداران فضای DeFi را به سه دلیل ساده دوست دارند:

1. غیرمتمرکز است

اگر از رمزارز خود کلاهبرداری کنید، هیچ مرجع مرکزی وجود ندارد که بتواند تراکنش را معکوس کند، تحقیق کند یا به یک آژانس دولتی گزارش دهد. شما هیچ مرجع قانونی و نهادی ندارید. 

2. ناشناس است

هیچ راهی برای شناسایی افرادی که ذخیره رمزارز شما را دزدیده اند وجود ندارد. ممکن است بتوانید تراکنش های موجود در بلاک چین را به کیف پول متخلف ردیابی کنید اما در اینکه بدانید صاحب آن چه کسی است ناموفق خواهید بود.

3. معاملات دائمی و غیر قابل برگشت

هیچ مکانیزمی برای لغو یا کنسل تراکنش وجود ندارد. اگر شخصی اطلاعات رمزنگاری شما را دریافت کند، نمی‌توانید عبارت کلیدی را مانند یک شماره پین یا رمز بانکداری آنلاین تغییر دهید. همچنین نمی توانید مانند حساب بانکی کیف پول خود را ببندید. هنگامی که سکه های شما برداشت شد، برای همیشه از بین می روند.

چرا کلاهبرداران کریپتو صرافی های غیرمتمرکز را دوست دارند؟

ممکن است در مورد پلتفرم‌های صرافی بزرگ مانند Binance، Gemini یا CoinSmart شنیده باشید. این صرافی‌های متمرکز (CEX) هستند و در چارچوب‌های قانونی و نظارتی عمل می‌کنند، البته چارچوبی سست. برای مثال، پلتفرم‌های صرافی غیرمتمرکز (DEX) مانند Uniswap و PancakeSwap، تقریباً به روشی مشابه اما با چند تفاوت کلیدی عمل می‌کنند.

در پلتفرم DEX، برای تجارت دارایی های دیجیتال نیازی به ارائه هیچ گونه اطلاعات شخصی یا ایجاد حساب کاربری ندارید. شما فقط یک کیف پول دیجیتال مانند MetaMask را به پلتفرم متصل می کنید. سپس می توانید مستقیماً از آنجا سکه بخرید یا بفروشید.

پلتفرم‌های DEX خارج از صلاحیت تنظیم‌کننده‌ های قانونی و مالی عمل می‌کنند، بنابراین هر کسی می‌تواند در هر زمان با ناشناس بودن کامل از پلتفرم DEX استفاده کند. آنها تجارت مستقیم و همتا به همتا را بدون جمع‌آوری داده‌ای درباره هیچ یک از کاربران ارائه می‌دهند و مثل همیشه، معاملات نهایی و غیر قابل برگشت هستند.

هر کسی می تواند یک سکه ایجاد کند و آن را در پلتفرم DEX فهرست کند. هیچ حسابرسی یا سیستمی برای بررسی توسعه دهندگان یا مشروعیت یک پروژه وجود ندارد. این باعث می شود پلتفرم های DEX ابزار مهمی برای کلاهبرداران برای ایجاد نقص هایی ظریف باشد. مطمئناً، آنها دسترسی به سکه‌های جدید یا مبهم را ارائه می‌دهند که هنوز در پلتفرم‌های CEX فهرست نشده‌اند و این فرصت را به شما می‌دهند که قبل از اینکه یک سکه اوج بگیرد، وارد شوید. پلتفرم‌های DEX همچنین بستر مناسبی برای سکه‌های کلاهبرداری هستند که برای یک هدف منحصر به فرد طراحی شده‌اند: برای خالی کردن کیف پول. 

انواع کلاهبرداری های رایج در دیفای

• هک کردن

فضای دیفای یک محیط برای هکرهای خلاق است که در جستجوی راهی برای سوء استفاده بیشتر در این زمینه هستند تا از این طریق بتوانند درآمدزایی بیشتری داشته باشند. به عنوان مثال می توان از جمله جدیدترین هک ها، به سیستم های مالی غیرمتمرکز DODO اشاره کرد. در این صرافی، چندین استخر که متعلق به صرافی بودند مورد هک قرار گرفته و در نهایت هکر موفق به سرقت 3.8 میلیون دلار شد. 

• کلاهبرداری های Exit

کلاهبرداری های خروجی از جمله روش های کلاهبرداری در سیستم های مالی غیرمتمرکز است. این نوع کلاهبرداری زمانی اتفاق می افتد که تیم پشتیبانی یک پروژه خاص ناپدید می شوند و در این حالت تمامی سرمایه به صورت کلی از بین می رود. اغلب این نوع از کلاهبرداری در دوره های اولیه سرمایه گذاری اتفاق می افتد. 

• کلاهبرداری های Rug Pulls

این نوع کلاهبرداری نیز مشابه با همان کلاهبرداری های صرافی دیفای از نوع Exit است اما تنها تفاوتی که با کلاهبرداری های Exit دارد، این است که تیم پروژه نمی تواند سرمایه مورد نیاز در یک دوره پیش فروش را تامین کند. بنابراین، اغلب توکن را در یک مبادله غیرمتمرکز لیست کرده و در نهایت منتظر تعداد افراد کافی بوده تا از این طریق نقدینگی استخر را تامین کنند. بنابراین زمانی که کاربران توانستند بودجه کافی برای انجام کار را فراهم کنند، نقدینگی را از صرافی DEX خارج می کنند.

به عبارت ساده تر یک یا چند سرمایه گذار یا توسعه دهنده اکثریت عرضه یک سکه معین را در اختیار دارند. سپس آنها برای تبلیغ آن سکه و ایجاد هیاهو شروع به کار کرده و از پلتفرم های رسانه های اجتماعی مانند فیس بوک، اینستاگرام، توییتر، یوتیوب، تلگرام و ردیت برای ایجاد تقاضا و افزایش فروش استفاده می کنند.

آنها اظهارات و وعده های نادرستی در مورد استفاده انقلابی یک سکه، محبوبیت زیاد و حتی تأیید افراد مشهور می دهند تا فروش را به شدت بالا ببرند. از آنجایی که سرمایه گذاران جدید طعمه را می گیرند و در این هجوم خرید می کنند، قیمت سکه به شدت افزایش می یابد (پامپ).

وقتی این اتفاق می افتد، کلاهبرداران تمام دارایی های سکه خود را می فروشند. فروش باعث کاهش شدید قیمت، گاهی اوقات در عرض چند دقیقه به ارزش یک زباله می شود. بقیه سرمایه‌گذاران در حالی که کیسه‌ای از سکه‌های بی‌ارزش را در دست دارند، اغلب نقدینگی برای نقد کردن دارایی‌هایشان باقی نمی‌ماند. در عرض یک دقیقه سرمایه گذاری 100 دلاری شما 1500 دلار ارزش دارد و قبل از اینکه متوجه شوید، ارزش آن 2 دلار است.

مثالی که می توان در این مورد بیان کرد، مربوط به پروژه ای به نام TurtleDex است که توانست 2.5 میلیون دلار BNB سرمایه از این طریق بدست بیاورد. 

• گردگیری کیف پول (wallet dusting)

این نوع کلاهبرداری که معمولاً به عنوان "غبارگیری" نامیده می شود، به نوعی به خصوص موذیانه و پیچیده است. اگر به تجارت آلت کوین علاقه دارید، احتمالاً چند کیف پول دیجیتال مانند MetaMask یا Trust Wallet دارید. این کیف پول‌ها به عنوان کیف‌پول‌ های «داغ» شناخته می‌شوند زیرا مبتنی بر ابرداده هستند و مستقیماً به پلتفرم‌های صرافی متصل می‌شوند اما کیف پول های روی پلتفرم های CEX نیز آسیب پذیر هستند.

در یک کلاهبرداری غبارگیری، کلاهبرداران مقدار ناچیزی از یک سکه مبهم را در کیف پول داغ شما واریز می کنند اما شما تنها نیستید. حملات گردگیری معمولا شامل ده ها هزار کیف پول ناشناس است. کلاهبرداران از حملات گرد و غبار برای شناسایی افرادی که دارایی های ارزهای دیجیتال بزرگ هستند استفاده می کنند.

اما از آنجایی که هر کوین آدرس کیف پول منحصر به فرد خود را دارد، آنها باید تراکنش های بین کیف پول های متعدد را تجزیه و تحلیل کنند تا آنها را به یک دارنده ردیابی کنند. در حال حاضر کیف پول داغ خود را به عنوان کیف پول واقعی در جیب خود در نظر بگیرید. هر سکه در کیف پول دیجیتال شما آدرس منحصر به فرد خود را دارد، درست مانند هر کارت اعتباری یا نقدی در کیف پول واقعی شما جیب مخصوص به خود را دارد.

به محض معامله یا فروش آن سکه های گرد و غبار، کلاهبرداران شروع به ردیابی تراکنش های روی بلاک چین به کیف پول اصلی شما می کنند، جایی که تمام سکه های دیگر خود را نگه می دارید. اگر آنها با موفقیت کیف پول شما را شناسایی کنند، می توانند حملات فیشینگ هدفمند را برای هک کردن و پاکسازی شما انجام دهند.

• فیشینگ (phishing)

فیشینگ نوعی حمله مهندسی اجتماعی هوشمندانه است که سعی می کند شما را فریب دهد تا اطلاعات حساسی مانند نام کاربری، رمز عبور، شماره کارت اعتباری و حتی شماره بیمه اجتماعی را در اختیار شما قرار دهد. آنها به دنبال هر گونه اطلاعاتی هستند که به آنها کمک می کند هویت شما را جعل کنند یا به حساب های رمزنگاری شما دسترسی پیدا کنند.

محبوب‌ترین نوع کلاهبرداری فیشینگ از ایمیل‌های قانع‌ کننده‌ای استفاده می‌کند که شما را به سایت‌های جعلی هدایت می‌کنند یا از شما می‌خواهند که برای تأیید حساب خود لینک مخربی را دنبال کنید. آنها اطلاعات ورود به سیستم خصوصی شما را می خواهند. حوزه رمزنگاری پر از کلاهبرداری های فیشینگ است زیرا به کارگیری آنها آسان و بسیار مؤثر است.

یک کلاهبرداری از نوع فیشینگ (مخصوصاً در دنیای رمزنگاری) شامل تلاش برای سرقت بیت کوین و سایر سکه های ارزشمند مستقیماً از خود شما است. غالباً، دارندگان سکه‌های نامطمئن به سایت‌های جعلی هدایت می‌شوند که وانمود می‌کنند یک شرکت با ارزش هستند که کالا یا خدمات قانونی را می‌فروشند. گاهی اوقات، به یک وب‌سایت جعلی هدایت می‌شوید که کپی دقیقی از یک تجارت واقعی است که ممکن است در گذشته با آن معامله کرده باشید. درست زمانی که فکر می کنید برای چیزی از سایتی که به آن اعتماد دارید پول پرداخت کرده اید، در واقع ارز دیجیتال خود را مستقیماً به کیف پول دیجیتال شخصی یک کلاهبردار ارسال می کنید.

دیگر کلاهبرداری‌های فیشینگ شامل کلاهبردارانی است که متوجه می‌شوند به کدام صرافی‌ها مراجعه می‌کنید. سپس آنها چیزی شبیه یک ایمیل قانونی از صرافی ارسال می کنند که از شما می خواهد حساب خود را تأیید کنید. آنها یک دکمه یا لینک در ایمیل خواهند داشت. اگر لینک را دنبال و اعتبار خود را وارد کنید، بوووم! اکنون آنها تمام اطلاعات ورود شما را دارند. آنها به سادگی وارد سیستم می شوند و سکه های شما را به خارج منتقل می کنند. با کریپتوی خود خداحافظی کنید.

• هانی پات (honeypot)

همانند بسیاری از کلاهبرداری های آلت کوین، کلاهبرداری هانی پات یا کوزه عسل سرمایه گذاران را با تبلیغات باورنکردنی، بازاریابی با بودجه کلان و پیش بینی قیمت های بالا جذب می کند. با سرازیر شدن پول و افزایش قیمت، مردم تلاش به کسب سود می کنند و این زمانی است که شما با آن روی واقعیت مواجه می شوید.

شما با تعجب مشاهده می کنید که ارزش آلت کوین های شما از جو زمین خارج می شود و مستقیماً به سمت ماه می رود اما وقتی تصمیم می گیرید که به دنبال نقدینگی سود خود بروید، با پیغام خطایی مانند «تراکنش به دلیل خطا نمی‌تواند موفقیت‌آمیز باشد: undefined» مواجه می‌شوید. احتمالاً این مشکل یکی از توکن‌ هایی است که شما در حال تعویض آن هستید.»

سرتان را در دیگ عسل فرو کردید و حالا نمی توانید آن را بیرون بیاورید. این موضوع زمانی اتفاق می افتد که شما سعی می کنید به سرعت ثروتمند شوید. این نوع کلاهبرداری توسط جادوی کدنویسی برای شما آورده شده است. این کلاهبردار حیله گر یک خط کد را در قرارداد سکه وارد کرده است که فقط به کیف پول خود اجازه فروش می دهد. پول شما در هانی پات گیر کرده است در حالی که کلاهبردار ایجاد کننده سکه می تواند دارایی های خود را در هر زمان بفروشد.

• حساب های رسانه های اجتماعی

بدون یک جامعه قوی پشت سر، بازار ارزهای دیجیتال رو به رشدی وجود نخواهد داشت. انجمن‌های ارزهای دیجیتال در پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی مانند فیس‌بوک، ردیت، تلگرام و توییتر به وفور یافت می‌شوند و به سرعت در حال رشد هستند.

آنها منابع باورنکردنی و فرصت های یادگیری را ارائه می دهند اما همچنین یک شکارگاه حاصلخیز برای کلاهبرداران هستند. خوشبختانه، تشخیص آنها بسیار آسان است اگر بدانید به دنبال چه چیزی باشید. اساساً، هرکسی که نظر می دهد، پیام می دهد یا در مورد اینکه چگونه فلان پورتفولیوی کریپتو خود را افزایش داده است پرحرفی می کند، 100% سعی در کلاهبرداری از شما دارد.

آنها ممکن است خود را به عنوان یک سرمایه گذار باهوش یا مشاور حرفه ای ارزهای دیجیتال معرفی کنند و به شما کمک کنند تا سود خود را به حداکثر برسانید، البته اگر سرمایه گذاری کوچکی برای آنها بفرستید. یا ممکن است یک گواهی نامه بنویسند و نام شخص دیگری را ذکر کرده و ادعا کنند که این شخص سرمایه گذاری کوچک 500 دلاری بیت کوین خود را به 5000 دلار تبدیل کرده است. اگر روی نام تگ شده این مغز متفکر فرضی بیت کوین کلیک کنید، یک نمایه رسانه اجتماعی چشمگیر و قانونی پیدا خواهید کرد.

گولش را نخورید! شما باهوش تر از این هستید. اگر غریبه‌ای از شما بخواهد که بیت‌کوین یا هر رمزارز دیگری را که دارید برایشان بفرستید، با این قول که سودهای دیوانه‌کننده‌ای ایجاد خواهند کرد، اگر کسی پول، رمزارز، آدرس کیف پول یا کلیدهای خصوصی را از شما می خواهد، قصد دزدی دارد بنابراین هشیار باشید.

روش های مقابله با کلاهبرداری در سیستم های مالی غیرمتمرکز 

برخلاف اینکه پروتکل دیفای یک فضای کامل و امنی برای معاملات ارز دیجیتال است اما باز هم همیشه یک احتمال برای شکست وجود دارد. بنابراین در صورتی که تحقیقات کافی در این زمینه داشته باشید، می توانید خسارت را به حداقل ممکن برسانید. برای دریافت پاسخ این سوال که چگونه می توان با کلاهبرداری در سیستم های مالی غیرمتمرکز مقابله کرد را در ادامه ارائه دادیم، با ما همراه باشید.

1. تحقیقات لازم در مورد پروژه داشته باشید

قبل از اینکه بر روی یک پروژه سرمایه گذاری کنید، نیاز است که بررسی کنید تیم پشتیبان این پروژه چه کسی است. بنابراین در تلاش باشید تا آنجا که می توانید در مورد افراد تیم، آگاهی لازم را بدست بیاورید. در مورد اینکه، تیم پروژه قبل از آن چه کارهایی را انجام داده اند و یا اینکه می توان هویت این افراد را تامین کرد؟ در این ارتباط پاسخ های گوناگونی وجود دارد که باید قبل از سرمایه گذاری آن را بدست بیاورید. برای تحقیقات بیشتر در این زمینه می توانید به کانال های تلگرامی بپیوندید و سوالات خود را در این زمینه بپرسید. در صورتی که هر گونه پاسخ های مشکوکی داده شد، از این پروژه ها دور مانده و دست از فعالیت بردارید.

2. شناخت مشاوران و سرمایه گذاران

روش دیگری که می توان برای جلوگیری از کلاهبرداری در سیستم های مالی غیرمتمرکز استفاده کرد، شناخت مشاوران و سرمایه گذاران در مراحل ابتدایی پروژه است. پروژه هایی که از طریق مشاوران معرفی می شوند بسیار قابل اطمینان تر هستند و همین روند نیز در مورد سرمایه گذاران وجود دارد. در صورتی که یک پروژه نتواند لیست سرمایه گذاران خود را فاش کند و از ارائه اطلاعات در مورد مشاوران خود امتناع کند، این می تواند هشداری بر پرریسک بودن پروژه باشد. البته این نکته را نیز در نظر داشته باشد که هر پروژه فعال در زمینه دیفای می تواند هک شود اما در صورتی که همان پروژه مورد حمایت جدی سرمایه گذارانی که قابل اعتماد باشد، برگشت سرمایه یا جبران خسارت بسیار بیشتر است. 

3. تحقیق در مورد محصول

سرمایه گذاری در پروژه دیفای یا سیستم های مالی غیرمتمرکز باید با همان مزایا در مورد سرمایه گذاری توجیه شود. باید در محصول جستجو کرده و تعیین کنید چه مسیری را برای آن مشاهده می کنید. علاوه بر این بایستی نگاهی به کارهای کلی که تاکنون تیم در مورد این پروژه انجام داده است را مورد بررسی قرار دهید. اگر پروژه ای را مشاهده کردید که در زمان ابتدایی راه اندازی خود بوده و در عرض چند ساعت راه اندازی شده است بهتر است از آن دوری کنید. 

مقاله تفاوت سیستم مالی متمرکز و غیرمتمرکز در وب سایت را مطالعه کنید. 

4. تاثیر قرارداد هوشمند بر روی انتخاب پروژه

هر پروژه ای که در زمینه دیفای باشد، قرارداد هوشمند دارد. در صورتی که یک تیم، قرارداد هوشمند خود را علنی کرده باشد، باید آن را مورد بررسی قرار دهید. با بررسی قرارداد هوشمند می توانید درستی پروژه را تایید کرده و تمام مشکلات احتمالی و روش های مقابله با این نوع پروژه ها را پیدا کنید. 

این نکته را در نظر داشته باشید که تنها بر روی پروژه هایی سرمایه گذاری کنید که دارای قرارداد هوشمند بوده و تیم کاملا معتبر و قابل اعتماد از آن پشتیبانی کند. در صورتی که تیم پشتیبانی این پروژه ناشناس باشد و قرارداد هوشمند آن عمومی نباشد، بهتر است بر روی این پروژه کار نکنید. 

بر روی پروژه هایی کار کنید که قرارداد هوشمند آن حسابرسی شده باشد. چنانچه شما فردی باشید که تجربه کافی در زمینه برنامه نویسی دارید که برای رمزگذاری قرارداد هوشمند مورد استفاده قرار می گیرد، بررسی قرارداد هوشمند چندان نگران کننده نیست. در صورتی که در این زمینه نیز اطلاعاتی ندارید، می توانید به راحتی از متخصصانی که در این زمینه فعال هستند اطلاعات بگیرید و در صورت تایید بر روی آن سرمایه گذاری کنید. 

5. تحقیق در مورد توزیع توکن و ارزش اولیه در بازار

قبل از اینکه بر روی یک پروژه دیفای سرمایه گذاری کنید، در مورد توزیع توکن های آن تحقیق کنید. در صورتی که تعداد توکن های بسیاری در گردش باشند، این نکته می تواند هشداری برای سرمایه گذاری باشد. در صورتی که نمودار توزیع توکن عمومی نباشد، اصلا بر روی پروژه سرمایه گذاری نکنید. از نظر ارزش اولیه بازار، آن دسته از پروژه هایی که دارای ارزش اولیه کمتری هستند، شانس بیشتری در بازدهی پروژه دارد. هر چقدر ارزش بازار بزرگتر باشد، پتانسیل آن برای بازدهی نامتناسب کمتر خواهد بود. 

منشا کلاهبرداری سیستم های مالی غیرمتمرکز 

کلاهبرداری های خروج از ارزهای رمزنگاری شده در سال 2017 با رونق عرضه اولیه سکه (ICO) بسیار مورد توجه قرار گرفت. پروژه های جدید و امیدوار کننده از نفوذ و اجتماع خود برای تبلیغ سکه های آینده استفاده کرده، وعده بازگشت های باورنکردنی را داده تا بعداً از فرآیند تحویل رد شده و با بودجه کاربران فرار کنند.

اخیرا " کلاهبرداری های Exit " به اشکال مختلف مرتبط با همه تحولات جدید در فضای رمزنگاری شده وجود دارد. پروژه های غیرمتمرکز مربوط به امور مالی فهرست شده در مبادلات غیرمتمرکز بسیار خطرناک هستند زیرا فضا پر از "Rug Pulls" (شکل دیگری از کلاهبرداری خروج) است. این امر چندین بار اتفاق افتاده است، حتی با سکه هایی که در صرافی های متمرکز محبوب فهرست شده اند. یک مثال پروژه اخیر TITAN از Iron Finance است که عمدتاً به دلیل سرمایه گذاری Mark Cuban به محبوبیت زیادی دست یافت. عدم تمرکز توکن های غیرقابل قضاوت(NFT) اکنون به معنای واقعی کلمه، توسط هر کسی که طرفداران شایسته ای دارد ایجاد می شود. از جمله افراد مشهور، می توان به کاربران یوتیوب و ورزشکاران اشاره کرد. 

نتیجه گیری

مطالب این مقاله، تنها برخی از روش های کلاهبرداری در سیستم های مالی غیرمتمرکز هستند که باید به آنها دقت کنید. البته این نکته را در نظر داشته باشید برای مصون ماندن، باید تمامی این روش های کلاهبرداری را باید در کنار هم مورد بررسی قرار داد. در صورتی که تحقیقات خود را به درستی انجام دهید می توانید با اطمینان کامل سرمایه گذاری خود را با اطمینان کامل انجام دهید.