افرادی که قصد فعالیت در بازار سرمایه را دارند، نمی توانند به شکل مستقیم سهام مورد نظر خود را خرید و فروش کنند و این کار را بایستی از طریق نهادهای مالی به نام کارگزاری انجام دهند. در واقع کارگزاری ها نقش واسطه و میانجی را بین خریدار و فروشنده ایفا می کنند و درصدی از ارزش معامله را به عنوان دستمزد خود در نظر می گیرند. در حال حاضر به دلیل پیچیده شدن فرآیندهای اقتصادی و سازوکارهای مربوط به بازارهای مالی، اهمیت وجود کارگزاری ها بیش از پیش نمایان شده است. یکی از اصطلاحاتی که در این خصوص وجود دارد، مربوط به کارگزار ناظر می باشد که در ادامه مقاله به بررسی آن می پردازیم.
کارگزار ناظر به چه معناست؟
همانطور که اشاره شد، سرمایه گذاران بایستی از طریق واسطه هایی به نام کارگزاری اقدام به خرید و فروش سهام نمایند و آن ها به شکل مستقیم نمی توانند معامله کنند. در سال های اخیر، سازمان بورس و اوراق بهادار و همچنین سازمان سپرده گذاری مرکزی و تسویه وجوه، قوانینی را در نظر گرفته اند که طی آن، وقتیکه سرمایه گذاران سهام یک شرکت را از طریق یکی از کارگزاری ها خریداری می کنند، فقط از طریق همان کارگزاری باید برای فروش آن اقدام کنند.
در واقع پس از خریدن سهام، تمامی جزییات و اطلاعات سهام خریداری شده بایستی در اختیار یک کارگزار قرار داده شود که اصطلاحا به آن کارگزار ناظر گفته می شود. در حقیقت، کارگزار ناظر به کارگزاری گفته می شود که شما برای اولین بار سهام مورد نظر خود را از طریق آن خریداری کرده اید.
به عنوان مثال، فرض کنید که شما چهار ماه پیش سهام شرکت فولاد مبارکه اصفهان را از طریق کارگزاری آگاه خریداری کرده اید و در همان موقع نیز آن را فروخته اید. در حال حاضر و پس از گذشت چندماه از این معامله، شما دوباره سهام فولاد مبارکه را از طریق کارگزاری مفید خریداری کرده اید، اما سهم خریداری شده را در پرتفوی خود در پنل کارگزاری مفید مشاهده نمی کنید. همانطور که گفته شد، وقتیکه برای اولین بار سهامی را از طریق یک کارگزاری خریداری می کنید، کارگزاری اول به عنوان کارگزار ناظر شما عمل خواهد کرد.
در اینجا اگر تمایل دارید که سهام خریداری شده خود را در پنل کارگزاری مفید مشاهده کنید، بایستی از فرآیند تغییر کارگزار ناظر استفاده کنید تا کارگزار شما از کارگزاری آگاه به مفید انتقال داده شود. بنابراین، اگر سهامی را در یک کارگزاری خریداری کرده اید و قصد دارید آن را به کارگزاری دیگر منتقل کنید، باید از طریق فرآیند تغییر کارگزار ناظر این کار را انجام دهید.
خدمات کارگزاری ها
وقتیکه افراد تمایل دارند کارگزار خود را تغییر دهند، بایستی تمامی جوانب از جمله خدمات ارائه شده توسط کارگزار جدید را در نظر بگیرند و سپس نسبت به تغییر آن اقدام کنند. از جمله خدمات یک کارگزاری خوب می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- فراهم کردن امکان انجام معامله سهام شرکت ها، حق تقدم و تمامی اوراق بهادار موجود در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران
- فراهم کردن بسترهای لازم برای خرید و فروش انواع اوراق بدهی مانند: اسناد خزانه اسلامی، اوراق مشارکت، اوراق اجاره و...
- ارائه خدمات برای فعالیت در بورس کالا، بورس انرژی و...
- ارائه مشاوره سرمایه گذاری و اطلاعات تحلیلی به مشتریان
- انجام فعالیت های بازارگردانی
- ارائه انواع تسهیلات و اعتبار معاملاتی به مشتریان
- برخورداری از پنل معاملاتی پر سرعت و بدون مشکل
- و...
با توجه به موارد گفته شده، می توانید یک کارگزاری خوب و مناسب را انتخاب کنید و از طریق آن معاملات خود را انجام دهید. بنابراین، اگر احساس رضایت از خدمات ارائه شده توسط کارگزاری خود ندارید، می توانید آن را تغییر دهید و از خدمات یک کارگزاری دیگر استفاده کنید.
تغییر کارگزار ناظر از چه طریقی انجام می شود؟
سوالی که پیش می آید این است که اگر یک سرمایه گذار تمایل داشته باشد که کارگزار خود را عوض کند، چه مراحلی را باید طی کند؟ در حال حاضر، روش های تغییر کارگزار ناظر را می توان به 2 دسته حضوری و اینترنتی تقسیم کرد
حضوری
اولین روشی که برای این کار وجود دارد، مراجعه حضوری به شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه است و سرمایه گذاران با در دست داشتن اصل و کپی شناسنامه، می توانند درخواست تغییر کارگزار ناظر خود را به ثبت برسانند. توجه داشته باشید که با گسترش زیرساخت های اینترنتی، استفاده از روش حضوری و سنتی منسوخ شده است و فعالان بازار سرمایه از روش دیگری استفاده می کنند.
اینترنتی
در حال حاضر، بسیاری از خدمات کارگزاری ها به شکل غیرحضوری و در بستر اینترنت انجام می شود و تغییر کارگزار نیز یکی از همین خدمات است. در واقع، در پنل کاربری اکثر کارگزاری ها گزینه ای برای تغییر کارگزار ناظر وجود دارد و سرمایه گذاران لازم نیست که به روش سنتی این کار را انجام دهند.
همانطور که در تصویر بالا مشاهده می کنید، در اکثر کارگزاری ها گزینه ای تحت عنوان «تغییر کارگزار ناظر» وجود دارد و فعالان بازار سرمایه با انتخاب این گزینه و درج نماد مورد نظر خود می توانند فرآیند تغییر کارگزار را به راحتی انجام دهند.
نکته: توجه داشته باشید که ملاک دارایی، عملکرد شما نیست؛ بلکه بایستی به پرتفوی سرمایه گذاری خود دقت کنید. بنابراین، اگر سهام یک شرکت را مورد معامله قرار داده اید، اما نتیجه آن را در پرتفوی سرمایه گذاری خود مشاهده نمی کنید، توصیه می شود که به درگاه ذینفعان بازار سرمایه به آدرس ddn.csdiran.ir مراجعه نمایید و سبد دارایی خود را در آنجا مشاهده کنید و اگر سهام مورد نظر شما در این سامانه وجود داشت، با انتخاب گزینه تغییر کارگزار ناظر در پنل کاربری خود، می توانید پرتفوی سرمایه گذاری خود را به روز رسانی کنید.
جمع بندی
فعالان بازار سرمایه نمی توانند به شکل مستقیم به خرید و فروش سهام بپردازند و در واقع، یک سری از نهادهای مالی که کارگزاری نام دارند، این کار را برای سرمایه گذاران انجام می دهند و نقش واسطه را بین آن ها ایفا می کنند. براساس قوانین و مقررات سازمان بورس و همچنین دستورالعمل های در نظر گرفته شده توسط سازمان سپرده گذاری مرکزی و تسویه وجوه، هنگامیکه سرمایه گذار سهام یک شرکت را از طریق یک کارگزاری خاص خریداری می کند، فقط از طریق همان کارگزاری می تواند سهام در اختیار خود را به فروش برساند و اگر تمایل داشته باشد که سهام خود را به یک کارگزاری دیگر انتقال دهد، بایستی فرآیند تغییر کارگزار را دنبال کند و با گسترش زیرساخت های اینترنتی و ارائه خدمات حرفه ای توسط نهادهای مالی، در پنل کاربری اکثر کارگزاری ها گزینه ای به نام تغییر کارگزار ناظر وجود دارد که از این طریق می توان سهام در اختیار خود را به روز رسانی کرد.