ایران به عنوان یکی از اصلی ترین تامین کنندگان سوخت های فسیلی همواره بخش از درآمدهایش را از طریق فروش نفت یا محصولات پتروشیمیایی کسب کرده است.

یکی از نکات منفی و اصلی ترین نقدها درباره صنعت پتروشیمی در ایران همواره خام فروشی بوده است. به زبان ساده خام فروشی یعنی فروش مواد اولیه‌ به شرکت های دیگر درصورتی که آن شرکت ها محصولاتی که از این مواد اولیه تولید می کنند با قیمت بالاتری به فروش می رسانند و حتی خود کشور هم مجبور به واردات آن کالا با قیمت بالاتر می‌شود.

در برنامه سال 1399 قرار بود که 17 پتروشیمی بهره برداری شود. سرمایه گذاری کشور در این بخش 11.5 میلیارد دلار است و قرار بود ظرفیت تولید این صنعت از 66 میلیون تن به 90 میلیون تن برسد.

تا امروز 6 پتروشیمی از این 17 پتروشیمی برنامه ریزی شده به بهره برداری رسیده است. بهره برداری از این 6 پترشیمی باعث شده است که 10 میلیون تن به ظرفیت تولیدی پتروشیمی کشور افزوده شود.

در ادامه به بررسی این 6 پتروشیمی می پردازیم:

پتروشیمی کاوه

پتروشیمی کاوه بزرگترین متانول ساز جهان است که ظرفیت تولید روزانه 7,000 تن محصول دارد. این پتروشیمی با سرمایه گذاری 950 میلیون دلار در مرداد سال جاری بهره برداری شده است.

مواد اولیه موررد نیاز این پتروشیمی روزانه 6 میلیون متر مکعب گاز طبیعی است. این پتروشیمی در نزدیکی بند دیر استان بوشهر واقع شده است و بخاطر داشتن اسکله صادراتی می تواند صادرات قابل توجهی داشته باشد.

متانول یکی از 7 ماده مادر در صنعت پتروشیمی به حساب می آید. این 7 ماده در واقع مواد اولیه برای تولید باقی محصولات شیمیایی به حساب می آیند.

پتروشیمی لردگان

شرکت کود شیمیایی اوره لردگان که در بورس با نماد سهام شلرد قابل معامله است.این پتروشیمی با ظرفیت سالانه 1075 هزار تن اوره و 677 هزار تن آمونیاک در سال جاری به بهره برداری رسید.

مواد اولیه مورد نیاز این شرکت سالانه 749 میلیون متر مکعب گاز طبیعی برای سوخت و خوراک نیاز دارد. گاز طبیعی مورد نیاز شلرد از خط لوله گاز سراسری تامین می شود.

این پتروشیمی در شهرستان لردگان و استان چهارمحال و بختیاری واقع شده است. 754 میلیون یورو و 1123 میلیارد تومان در این پتروشیمی سرمایه گذاری شده است.

پتروشیمی بوشهر

پتروشیمی بوشهر یکی از بزرگترین طرح‌های موجود در سال 1389 کلنگ زنی شد. فاز اول این پتروشیمی در شهریور سال جاری به بهره برداری رسیده است. این پتروشیمی در فاز دوم عسلویه بنا شده است.

فاز اول این پتروشیمی دارای واحدهای شیرین سازی گاز، تولید اتان، متانول و یوتیلیتی دو فاز دیگر است. این فاز روزانه 9.6 میلیون متر مکعب گاز ترش دریافت می کند.

ظرفیت تولید سالانه این پتروشیمی 1650 هزار تن متانول، 1323 هزارتن متان، 850 هزارتن اتان و... است.

پتروشیمی میاندوآب

اولین طرح بهره برداری شده در سال 99، پتروشیمی میاندوآب بود. این پتروشیمی با سرمایه گذاری 40 میلیون یورویی و 800 میلیارد تومانی که بخشی از آن توسط هلدینگ باختر تامین شده بود، در شهرستان میاندوآب واقع شده است.

این پتروشیمی برای تولید پلی اتین در نظر گرفته شده است. ظرفیت تولید این پتروشیمی 140 هزارتن محصول است. محصولات این پتروشیمی برای تولید انوع محصولات پلاستیکی مورد استفاده قرار خواهد گرفت.

مواد اولیه مورد نیاز این پتروشیمی سالانه 140 هزارتن اتیلن و 2 هزار تن بوتن است. اتلین از خط لوله اتیلن غرب تامین می شود و بوتن هم از پتروشیمی های دیگر تامین می شود. خط تولید این پتروشیمی از کاتالیست ایرانی برای تولید محصولات خود استفاده می کند.

پتروشیمی لرستان

این پتروشیمی با هدف تولید سالانه 100 تن کاتالیست مورد نیاز برای تولید انواع پلی اتیلین (توجه کنید که پتروشیمی میاندوآب از کاتالیست ایرانی استفاده می کند) در مرداد امسال در سال جاری بهره برداری شد.

سرمایه گذاری این پروژه 20 میلیون داری با هلدینگ باختر ساخته شده است و مهندسی و تجهیزات آن هم تماما ایرانی است.

پتروشیمی کیمیای پارس خاورمیانه

این پتروشیمی با ظرفیت تولید سالانه 1650 تن متانول در مرداد سال جاری به بهره برداری رسیده است. مواد اولیه مورد نیاز پتروشیمی کیمیا، روزانه 4.5 میلیون متر مکعب گاز طبیعی است.

این پتروشیمی از واحدهای فرعی پتروفرهنگ است و در فاز دوم عسلویه واقع شده است.

جمع بندی

6 پتروشیمی جدیدی که به مدار صنعت پتروشیمی اضافه شده اند، نشان دهنده این است که میتوانیم به آینده این صنعت امیدوار باشیم. تکمیل چرخه زنجیره ارزش محصولات پتروشیمی باعث جلوگیری از خام فروشی، افزایش درآمد کشور از این صنعت، کاهش خروج ارز به دلیل واردات محصولات پتروشیمیایی، ارز آوری حاصل از صادرات، ایجاد شغل و... می شود.