رعایت قوانین کپی رایت در NFT، یکی از چالش هایی است که در NFT یا توکن های غیر قابل تفویض وجود دارد. این نوع از توکن ها، در زمینه های مختلفی همچون موسیقی، بازی، کلکسیون ها و... استفاده می شود. در حال حاضر پلتفرم های مختلفی هستند که این توکن ها را به فروش می رسانند. برای آشنایی بیشتر با روش کار این نوع پلتفرم ها و شرایط کاری آنها، می خواهیم در این مقاله به بررسی حقوق قانونی هر فرد در مورد این آثار بپردازیم و به بررسی شرایط کپی رایت در توکن های غیرمثلی بپردازیم. 

یک توکن غیر قابل تعویض (NFT) یک قطعه داده منحصر به فرد است که در یک زنجیره بلوکی ذخیره می شود. به طور خاص، NFT ها فایل های دیجیتالی مانند عکس، فیلم یا فایل های صوتی هستند که می توان آنها را با ارز دیجیتال خرید و فروش کرد. در بسیاری از موارد، NFT ها فایل‌های بزرگی هستند و بنابراین، لینکی به عکس، ویدیو یا فایل صوتی واقعی، چیزی است که در بلاک چین ذخیره می‌شود تا اثر هنری واقعی.

در حالی که NFT ها در بیشتر سال های دهه گذشته وجود داشته اند، در سال گذشته به طور چشمگیری محبوبیت خود را به دست آورده اند. یکی از دلایلی که بسیاری از مردم به NFT علاقه مند شده اند می تواند به دلیل قیمت های فروش هنگفت مرتبط با برخی از NFT ها باشد. به عنوان مثال، گران ترین NFT سال 2021 به قیمت 69 میلیون دلار فروخته شد و تخمین زده شده است که فروش ماهانه NFT ها به طور متوسط حدود 2 میلیارد دلار است.

این محبوبیت فزاینده باعث شده است که برخی نقشی را که قوانین کپی رایت در NFT در حمایت از این نوع جدید از آثار هنری ایفا می کند، زیر سوال ببرند.

بررسی حقوق کاربران در قوانین کپی رایت در NFT

NFT ها، توکن های غیر مثلی بوده که در دنیای ارز دیجیتال تبدیل به پدیده ای جالب شده است که توانسته است توجه سرمایه گذاران را به سمت خود جلب کند. در زمینه NFT، فردی به نام لوک هیمزبرگن(Luke Heemsbergen)، دانشجوی دکترای دانشگاه دیکین در ملبورن، اینگونه در وبلاگ خود نوشته است: 

NFT ها همان گواهی دیجیتالی هستند که مالکیت فرد را نسبت به یک دارایی دیجیتال تایید می کند و این قابلیت را به فرد می دهد تا دارایی خود را به فروش رسانده و یا اینکه انتقال دهد. امنیت این نوع توکن ها مشابه با بیت کوین است، بنابراین توسط بلاک چین ها تامین می شود اما با این تفاوت که NFT، همان طور که از نامش مشخص است به عنوان توکن های غیر قابل تفویض شناخته می شوند، به همین علت، این نوع از توکن ها را به عنوان زنجیره های منحصر به فردی می شناسند تا مالکیت روند یک دارایی را پیگیری کنند. 

طراحی این نوع توکن ها به گونه ای است که مالکیت یک دارایی محدود به چهارچوب خاصی است که این چهارچوب، همان نقطه ای است که شرایط تغییر خواهد کرد. NFT ها در واقع یک دارایی دیجیتال محسوب می شود که در صورت عدم وجود این نوع توکن، این دارایی قابل کپی کردن و قابل اشتراک گذاری است. از این مدل دارایی می توان به دارایی های فیلم، عکس و یا دیگر فایل های دیجیتال اشاره کرد. 

NFT یا توکن های غیر مثلی را می توان در ازای مبالغ بسیار کلانی خرید و فروش کرد. مثال بارز در زمینه خرید و فروش NFT ها، به توکن های ساخته شده توسط هنرمند آثار دیجیتال مایک وینکلمن اشاره کرد. وی این اثر دیجیتالی خود را در اوایل ماه مارس سال 2021، از طریق مزایده کریستی با قیمت 69 میلیون دلار فروخت. این اثر تنها به صورت دیجیتال وجود داشته و برخلاف آثار دیجیتال دیگر قابلیت تکثیر ندارد چرا که دارای امضای دیجیتال هستند اما این نکته را در نظر داشته باشید که این نوع از آثار قابل تولید هستند.

طرفداران بسکتبال می توانند خاطرات ماندگاری از بازی های NBA را در قالب توکن های غیر قابل تفویض بخرند. در اصل این دارایی ها، جزو دارایی های قابل ذخیره ای هستند که قابلیت معامله دارند، حتی در مواقعی که نسخه رایگان این ویدئو در یوتیوب وجود داشته باشد. تنها تفاوتی که دارد این است که ویدئویی که هوادار بسکتبال فرضی ما خریده، به صورت منحصر به فرد بوده و قابل شناسایی برای همگان است. در اصل مشابه با این مثال است که شما عکس اثر هنری را می توانید در یکی از مجله های هنری و یا حتی در اینترنت مشاهده کنید اما نسخه اصلی این اثر، تنها در موزه وجود دارد.

بنابراین NFT را می توان از هر چیز قابل دیجیتالی شدن، به دست آورد، از جمله این آثار می توان به تصاویر، متون و موزیک اشاره کرد. باارزش بودن این آثار، بدان معناست که قرار است فردی در ازای داشتن این نوع توکن ها، پول پرداخت کند و این انتظار را خواهد داشت که در آینده آن را به فرد دیگری انتقال دهد و این شرایط در صورتی ایجاد می شود که آن فرد پول بیشتری را پرداخت کند. 

منظور از کپی رایت چیست؟

قانون کپی رایت حمایت از آثار اصیل تالیفی همچون عکس ها، تابلوهای هنری، آثار گرافیکی کامپیوتری را تضمین می کند. آن دسته از مالکان، چنین قابلیتی را دارند تا از آثار خود کپی زده و بفروش برسانند. حتی می توانند آثار مشتق شده ای از کار خود ایجاد کرده و حتی اثر خود را به مرحله ای برسانند تا در جایگاه عموم قرار گیرد. البته این نکته را در نظر داشته باشید که تمامی این آثار، محدودیت زمانی داشته و عموما بعد از 70 سال بعد از مرگ خالق اثر و بعد از 95 سال منقضی می شود.

اداره کپی رایت، امور ثبت کپی رایت و ضبط نقل و انتقالات آن را مدیریت می کند. به محض اینکه شما تصویری را در قالب ملموسی بر روی کاغذ یا به صورت فایل کامپیوتر ایجاد کنید، در این حالت فرآیند حفاظت از حق کپی رایت شروع می شود. البته این نکته را در نظر داشته باشید که تمامی حقوق کپی رایت را به صورت کامل ثبت کرده باشید تا این مصونیت برای شما قابل اجرا باشد. به ثبت رساندن یا در اصطلاح نام نویسی در روند کپی رایت، این حق را به صاحب اثر می دهد تا در صورت نیاز به ثبت شکایت، طرف بتواند طرف دعوی خود را در دادگاه فدرال احظار کند.

داشتن حقوق وکیل مدافع و خسارات قانونی ناشی از نقض رعایت قوانین کپی رایت در NFT، مختص افرادی است که حقوق انحصاری اثر خود را در ایالات متحده ثبت کرده اند. حتی این قابلیت برای کاربر فراهم است که درخواست نامه خود را به صورت یک فایل به صورت آنلاین به سایت کپی رایت آمریکا ایمیل کرده و یا اینکه به صورت کاغذی درخواست خود را ارسال کنند. بعد از اینکه روند تایید طی شد، اداره کپی رایت گواهی ثبت را برای فرد درخواست کننده صادر می کند.

آیا NFT از خدمات کپی رایت استفاده می کند؟

بلاک چین ها به صورت متن باز بوده و دفاتر کل توزیع آنها برای تمامی کاربرانی که به اینترنت متصل است، قابل دسترس است. البته این نکته را در نظر داشته باشید که در حال حاضر ارگان و یا قانونی به عنوان کپی رایت جهانی نیست که این قابلیت را داشته باشد که از نوشته های یک نویسنده در سراسر جهان محافظت کند. حفاظت در مقابل استفاده غیرمجاز در یک کشور خاص به قوانین ملی آن کشور مربوط است. در حال حاضر کشور آمریکا از جمله کشورهایی است که بر روی قوانین کپی رایت در NFT، تاثیر دارند.

سازمان جهانی مالکیت فکری، مسئولیت مدیریت پیمان نامه برن را برای حمایت از آثار ادبی و هنری بر عهده دارد. «پیمان نامه برن» طرح کلی وجود حق کپی رایت را در زمان شکل گیری اثر ارائه می کند. البته تحت شرایطی وجود الزامی را به رسمیت می شناسد که این شرایط را خواهد داشت: باید کشورها قوانین کپی رایت که توسط شهروندان دیگر معاهده ها رعایت می شوند را به رسمیت بشناسد. 

این شرایط یعنی قوانین کپی رایت در NFT، در رابطه با پروژه های NFT نیز وجود دارد، بدین صورت که با عدم موافقت بین هنرمند و فردی کلکسیونر، محافظت از کپی رایت شامل حال اثر خلق شده و فرد خود هنرمند می شود. در بیشتر مواقع، پروژه هایی که بر اساس بلاک چین کار می کنند، اعلام می کنند که تمامی حقوق مربوط به حفاظت از کپی رایت را به خریداران خود انتقال می دهد یا اینکه امکانش نیست. از جمله مثال هایی که می توان در این زمینه بیان کرد، شامل: 

• Dapper Labs بوده، که برای تبلیغات، بازایابی و یا فروش هر گونه محصولات، شخص ثالث را محدود کرده است.
• از دیگر شرکت هایی که در زمینه NFT فعالیت می کنند، CryptoKitties نیز در صورتی Cryptokittyهای خریداری شده را تبلیغات می کند که شرایط خاصی را رعایت کرده باشد. از جمله این شرایط می توان به درآمد بالای 100هزار دلار به صورت سالیانه اشاره کرد. 
• Bastard GAN Punks نیز، به صراحت به تمامی افرادی که دارای آثار Bastard GAN Punks هستند، حقوق کپی رایت را خواهند داشت. 
• Larva Labs LLC یک شرکت نرم افزاری بوده که در نیویورک مشغول به فعالیت بوده و برای هولدرهای خود، CryptoPunk را تصویب کرده است. بر این مبنا، تمامی هولدرهای CryptoPunk، در سراسر جهان، مجوز غیر قابل انتقال برای انتشار، به نمایش گذاری و توزیع تصاویر کریپتوپانک های خود در انواع رسانه ها هستند. 

تغییر توکن ها شامل حق کپی رایت می شوند؟

رعایت درست اصول، به تقویت دفاع مورد نیاز احتمالی در مقابل نقض کپی رایت منجر خواهد شد. این نکته را در نظر داشته باشید که دادگاه ها چندین عامل را برای ارزیابی موارد خاص مورد بررسی قرار می دهد. از جمله این عوامل، این است که استفاده از مفاد اصلی به صورت تغییر بوده یا خیر؟ استفاده قابل تغییر، در اصل اثر دارای کپی رایت اصلی را استفاده می کند و از نظر ظاهر به درجه بالایی خواهد رسید. البته این روند تا جایی ادامه خواهد یافت که کاربردی تحت عنوان نقض کننده قوانین کپی رایت در NFT شناخته نمی شود. 

البته دادگاه برای اینکه از منصفانه بودن اصول اطمینان یابد، دو سوال می پرسد:

1. مطالب مورد استفاده از اثر اصلی با اضافه کردن معنا و تعاریف جدید تغییر پیدا کرده است؟

2. با تولید محتوای جدید، محتوای زیبای جدیدی یا ارزش بیشتری به اثر اصلی اضافه کرده است؟

به غیر از این دو سوال، دادگاه ها، به اصول مقادیر اندک خلاقیت، اعتقاد دارند. بر این اساس، به خاطر اینکه یک اثر به عنوان اثر اصلی به حساب می آید، باید محصول مستقل از نظر خلق شدن باشد و حداقل نمایش دهنده، خلاقیت پایینی داشته باشد. در CryptoPunk، قوانین کپی رایت در NFT، تا حدی نقض می شود و تنها کاری که در این رابطه CryptoPunk، انجام داده است، چرخاندن آن به صورت افقی است. به همین خاطر سوالاتی که در این زمینه مطرح شد، اداره کپی رایت به این نتیجه رسید که این آثار به اندازه کافی تغییر نکرده و به همین خاطر DMCA را صادر کرده و بدین صورت حذف انجام گرفت. 

کلام آخر

با مطالبی که در این مقاله در مورد قوانین کپی رایت در NFT بیان شد، متوجه شدید که NFT از لحاظ امنیتی، کاربرد فراوانی در حوزه های مختلفی همچون هنر دارد. بدین خاطر است در این زمینه اقدامات حفاظتی در حوزه حقوق املاک فکری به هولدرهای این آثار و هنرمندان فعال در این زمینه امکانات بی شماری را ارائه کرده است. هدفی که این فضا پیگیری می کند، توسعه یافتن بیشتر و هماهنگ شدن با اقتصاد مبتنی بر وب 3 است. ارائه بستری ایمن و منصفانه در زمینه توکن های غیر قابل تعویض یا همان NFT، بستر مهمی را برای بخش هایی مانند گیمینگ، موسیقی، تولید محتوای آنلاین فراهم کرده اند.