وایت پیپر(White Paper) در لغت فارسی به معنای اوراق سفید و در انگلیسی به معنی «گزارش دقیق و جامع» یا «گزارش رسمی دولتی» ترجمه شده است. امروزه در دنیای ارز دیجیتال و عرضه های اولیه(ICO) هم از وایت پیپر زیاد استفاده می شود. برای اطلاعات بیشتر در این زمینه پیشنهاد می شود تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
در واقع برای توضیح اوراق سفید به صورت صحیح باید گفت: این اوراق جزو اسناد فروش و بازاریابی به حساب می آیند که سعی دارد مشتریان را ترغیب کند تا از محصول یا خدمات مد نظر استفاده کنند. در این اوراق می توانید اطلاعات مربوط به خرید محصول، خدمات ارائه شده و تکنولوژی را به راحتی مشاهده نمایید. این اوراق به منظور بازاریابی قبل از فروش و یا به عنوان طرحی کلی از محصول، تهیه می شود. به خاطر داشته باشید که در این اوراق اطلاعاتی مانند کتاب راهنمای محصول و اطلاعات فنی مربوط به استفاده از خدمات که به منظور پشتیبانی تهیه می‌شوند، را نخواهید یافت!
بیشتر وایت پیپر ها به دلایل زیر ارائه می شوند:
- تشویق افراد (برای استفاده از یک محصول یا تکنولوژی)
- برای حل یک مشکل کسب و کاری یا ریشه‌یابی یک چالش بزرگ
وایت پیپر در واقع تمامی ابعاد یک محصول یا خدمات را برای مخاطبان و استفاده کنندگان مشخص می کند تا با این کار به مشتریان کمک کند تا بتوانند راحت تر تصمیم بگیرند.
وایت پیپر در ارز های دیجیتال
همانطور که گفته شد وایت پیپر (کاغذ سفید) یک سند اطلاعاتی است که توسط یک شرکت یا سازمان غیرانتفاعی برای ترویج یا برجسته کردن ویژگی‌های یک راه‌حل، محصول یا خدماتی که ارائه می‌دهد یا قصد ارائه آن را دارد، صادر می‌شود. وایت پیپر همچنین به عنوان روشی برای ارائه سیاست ها و قوانین دولت و سنجش افکار عمومی استفاده می شود.
در دنیای کریپتو نیز white paper، به سندی اشاره دارد که طی یک استارتاپ، برای ارائه دادن اطلاعات و همچنین تشویق کردن سرمایه گذاران به سرمایه گذاری تولید می شود.
دنیای ارز های دیجیتال روز به روز در حال گسترش می باشد و دائما پروژه های غیرمتمرکز جدیدی بر بستر بلاک چین اجرا می شود. هر پروژه غیرمتمرکزی برای موفقیت، می بایست دنبال کنندگانی داشته باشد، بدین منظور برای پروژه های غیرمتمرکز در دنیای ارز های دیجیتال، وایت پپیر تهیه می شود. وایت پیپر معمولا در قالب یک فایل PDF، در اختیار کاربران شبکه قرار می گیرد. در این فایل موارد زیر بیان شده است:
- معرفی کلی پروژه
- بیان دقیق جزئیات پروژه
- اهداف پروژه
- مشکلی که این پروژه قصد حل کردن آن را دارد
- راه حلی که این پروژه ارائه داده است
همچنین در هنگام عرضه اولیه ی یک ارز دیجیتال جدید(ICO) در بازار، وایت پیپر تهیه می شود. وایت پیپرها درست همزمان با عرضه اولیه کوین ها و سایر فرم‌های عرضه ی یک ارز مانند IEO، منتشر می‌شوند. این وایت پیپر شامل اطلاعاتی دقیقی در رابطه با این موارد می باشد:
- تیم توسعه دهنده ی ارز دیجیتال
- اطلات کامل و دقیق راجع به ارز ارائه شده
- فناوری به کار برده شده در ارز دیجیتال
- مشکلی که این پروژه برطرف می کند
- نقشه ی راه
- آینده و پیش بینی ارزش این ارز
وایت پیپر به شما کمک می کند تا به طور کامل در خصوص یک پروژه ی غیرمتمرکز اطلاعات کسب کنید و از ابعاد و اهداف پروژه با خبر شوید. می دانیم که ارزش و آینده ی یک توکن، به موفقیت یا عدم موفقیت پروژه آن بستگی دارد، لذا با بررسی وایت پیپر می تواند تحلیل کنید و آینده یک پروژه را پیش بینی کنید.
برای درک وایت پیپر کریپتو چه مفاهیمی را باید بدانید؟
خواندن وایت پیپر ممکن است بهترین راه برای درک یک پروژه رمزنگاری مورد علاقه شما باشد. اما بسیاری از مردم در مورد نحوه انجام آن سردرگم هستند، زیرا کاغذهای سفید برای خواندن سبک مناسب نیستند، به خصوص اگر شما خیلی از فناوری آگاه نباشید. خبر خوب این است که برای درک وایت پیپر نیازی به داشتن پیشینه در علوم کامپیوتر ندارید. این راهنما خواندن و درک وایت پیپر را آسان تر می کند.
ابتدا باید از چند مفهوم رمزنگاری آگاه باشید. با استفاده از ویکی‌پدیا یا هر منبع دیگری در اینترنت می‌توانید به سرعت در مورد آنها اطلاعات کسب کنید. این مفاهیم عبارتند از:
- بلاک چین
- مکانیسم اجماع، (اثبات کار و اثبات سهام) گره ها
- ممپول
- سافت فورک و هاردفورک
- حکومت
- قراردادهای هوشمند
- تحمل خطای بیزانس
در حالی که نیازی به درک دقیق این مفاهیم ندارید، دانستن آنها ضروری است. هنگامی که از این مفاهیم آگاه شدید، جنبه های مختلف و داده های موجود در یک وایت پیپر را بهتر درک خواهید کرد.
گفتنی است که اولین قدم برای سرمایه گذاری روی یک ارز دیجیتال، مطالعه وایت پیپر آن می باشد.
وایت پیپر بیت کوین
اولین و معروف ترین وایت پیپر ارز های دیجیتال، وایت پیپر بیت کوین می باشد. این گزارش در سال 2008 توسط شخص ناشناسی به اسم ساتوشی ناکاموتو(Satoshi Nakamoto)، تهیه و منتشر شد. این گزارش با این عنوان شروع می شود: «بیت کوین: یک سیستم پرداخت نقدی الکترونیک و همتابه‌همتا». به طور خلاصه وایت پیپر بیت کوین اصول زیر را شامل می شود:
- حذف واسطه ها توسط بیت کوین: در موسسات مالی متمرکز، اساس کار، اعتماد به شخص ثالث می باشد اما در ارز دیجیتال بیت کوین، اساس کار اعتماد بر اصول رمزنگاری شده است.
- امنیت بنیادی بیت کوین: امنیت شبکه بیت کوین وابسته به نودها و بلاک های بلاک چین آن می باشد یعنی تا زمانی که بلاک های جعلی از بلاک های اصلی سبقت نگیرند این شبکه امن و سخت خواهد بود.
- اعتماد به ارز دیجیتال: با توجه به سیستم تایم استمپ، امکان دوبار خرج شدن یک ارز دیجیتال وجود ندارد. از طرفی در هنگام انجام تراکنش، لازم است که فرد انتقال دهنده برای تایید تراکنش از کلید خصوصی به منظور امضا استفاده کند.
- مبتنی بر اثبات کار: شبکه ی ارز دیجیتال بیت کوین، مبتنی بر اثبات کار است.
- جذابیت استخراج بیت کوین: با توجه به اینکه ارزش این ارز دیجیتال، روز به روز در حال زیاد شدن است. اعتبار سنج ها همیشه برای کشف بلاک جدید و کسب جایزه، انگیزه کافی دارند.
- تعامل زنجیره ها: هر بلاک به بلاک قبلی خود ربط دارد. علاوه بر اینکه آدرس بلاک جدید وابسته به بلاک قبلی است، برای ایجاد بلاک های بیشتر، در صورت پر بودن حجم هارد دیسک، تراکنش های پیشین حذف می شود.
- حریم خصوصی: تمامی تراکنش ها برای کاربران شبکه قابل مشاهده می باشد و هیچ چیز از چشم کاربران مخفی نیست. تمامی اطلاعات برای همه شفاف است.
بخش های مختلف یک وایت پیپر
به طور کلی یک وایت پیپر استاندارد شامل بخش های زیر می شود:
- چکیده: مانند تمامی نوشته ها، بخش چیکده یک شمای کلی از پروژه یا ارز دیجیتال را به کاربران ارائه می دهد تا مخاطب برای خواندن ادامه مطلب، کنجکاو شود.
- مقدمه: در بخش مقدمه اطلاعات کلی و اساسی درباره ی بازاری که این پروژه یا ارز دیجیتال، قصد ورود به آن را دارد، به همراه اطلاعات مربوط به بلاک چین آن، آورده می شود.
- مشکل: در این بخش مشکلی که این پروژه قصد حل آن را دارد به همراه اهداف پروژه آورده می شود.
- محصول: در این بخش به طور دقیق محصول یا خدمات ارائه شده توضیح داده می شود و نحوه عملکرد این پلفترم شرح داده می شود.
- مشخصات فنی: در این قسمت نیز مشخصات فنی بلاک چین همراه با نحوه توسعه و عرضه توکن های پروژه، آورده می شود.
- توکن: اکثر پروژه و برنامه های غیرمتمرکز، یک ارز دیجیتال اختصاصی دارند، در این بخش اطلاعات مربوط به توکن پروژه ارائه می شود.
- اطلاعات مربوط به عرضه عمومی: اگر وایت پیپر برای یک ارز دیجیتال باشد، در این قسمت زمان عرضه و راه اندازی آن به صورت دقیق بیان می شود.
- تیم توسعه دهنده: موفقیت یک پروژه وابسته به تیم توسعه دهنده آن می باشد. در این بخش اطلاعات و سوابق مربوط به بنیان گذار پروژه و تیم توسعه دهنده، آورده می شود. همچنین نقش و سمت هر یک از افراد حاضر در پروژه شرح داده می شود.
- جمع بندی: هر نوشته ی استانداری در نهایت با یک جمع بندی به پایان می رسد. در بخش جمع بندی اطلاعات کلی و مهم در رابطه با پروژه آورده می شود و همچنین مجدد، تاریخ عرضه ی ارز دیجیتال پروژه یادآوری می شود.
چگونه یک وایت پیپر کریپتو را می خوانیم؟
برای خواندن و تجزیه و تحلیل وایت پیپر به موارد زیر دقت کنید.
1. درک کنید که چرا پروژه ایجاد شده است.
هر وایت پیپر پروژه انگیزه ای در پس ایجاد خود خواهد داشت. معمولاً در ابتدای یک وایت پیپر خواهد بود. این به شما درکی از مشکلی که پروژه در تلاش برای حل آن است و اینکه چگونه راه حل آن با راه حل هایی که ممکن است در حال حاضر وجود داشته باشد متفاوت است، به شما می دهد. تجزیه و تحلیل بازار در وایت پیپر نیاز دقیق محصول و نحوه انطباق آن با بازار موجود را به شما نشان می دهد.
2. ابزار واقعی پروژه را دریابید.
این یک جنبه حیاتی از یک رمز رمزنگاری یا یک پروژه است. بسیاری از سکه های کریپتو یک ابزار یا کارکردی غیر از صرفاً ارز بودن دارند. برخی می‌توانند برای مدیریت یک پروژه باشند و برخی می‌توانند توکن‌های غیرقابل تعویض باشند که حقوق مالکیت یک محصول را می‌دهند. توکن های کاربردی مختلفی در فضای رمزنگاری با اهداف بسیار متفاوت وجود دارد. برخی از ابزارها کاربردی تر از سایرین خواهند بود.
3. پروژه چگونه به اجماع در شبکه دست می یابد؟
این معیار حیاتی ترین بخش وایت پیپر است. مکانیسم های اجماع متفاوتی وجود دارد که باید در نظر گرفته شود، مانند اثبات کار، اثبات سهام، و تغییرات این دو. اجماع بسیار مهم است زیرا به ما می گوید که چگونه گره های مختلف در شبکه می توانند درست یا نادرست بودن یک تراکنش را بدون ارتباط مستقیم با یکدیگر تشخیص دهند. این بستری برای فناوری غیرمتمرکز است.
4. نحوه توزیع سکه های اولیه
بسیاری از پروژه های رمزنگاری دارای توزیع توکن اولیه با استفاده از سکه های از پیش استخراج شده خواهند بود، به ویژه برای اثبات پروژه های سهام. باید بررسی کنید که این سکه ها چگونه توزیع شده اند. گاهی اوقات، بخش قابل توجهی از سکه های اولیه به سرمایه گذاران خطرپذیر و توسعه دهندگان پروژه ارائه می شود. این اغلب به ترتیب نشانه ای از طرح پامپ و دامپ و رشد محدود پروژه است.
5. توضیح فنی پروژه
به طور معمول، پروژه ها سعی می کنند نحوه عملکرد شبکه را با استفاده از نمودارها و خلاصه ها ساده کنند. شما باید سعی کنید تصویر بزرگ پروژه را درک کنید و نگران جزئیات فنی وایت پیپر نباشید.
6. جدول زمانی پروژه
جدول زمانی یک پروژه برنامه کاری چند ماه آینده را به شما می گوید. این بخش شامل جزئیاتی مانند زمان شروع فروش و زمان راه اندازی توکن است. جدول زمانی دقیق برای یک پروژه می تواند شایستگی و آینده نگری توسعه دهنده را نشان دهد.
شما باید این عوامل ضروری را در حین خواندن وایت پیپر در نظر بگیرید، اما تنها عوامل نیستند. اگر عواملی را نیز در نظر بگیرید که در وایت پیپر نیستند، مانند پیشینه و توکنومیک تیم توسعه، مفید خواهد بود. اما این راهنما نقطه شروعی برای سفر شماست. با خواندن وایت پیپرهای بیشتر، در درک مزایا و معایب یک پروژه مهارت بیشتری کسب خواهید کرد. هر وایت پیپری، انگیزه ای در پس ایجاد خود خواهد داشت که معمولاً در ابتدای آن خواهد بود. این موضوع به شما درک درستی از مشکلی که پروژه در تلاش برای حل آن است و اینکه چگونه راه حل آن با راه حل هایی که ممکن است در حال حاضر وجود داشته باشد متفاوت است، به شما می دهد. تجزیه و تحلیل بازار در وایت پیپر نیاز دقیق محصول و نحوه انطباق آن با بازار موجود را به شما نشان می دهد.
تفاوت وایت پیپر ها با بروشور و کاتالوگ
در واقع بروشور و کاتالوگ یک نوع وایت پیپر می باشند اما به اندازه وایت پیپر دقیق نیستند و بیشتر جنبه تبلیغاتی دارند. بروشور و کاتالوگ، با زرق و برق بیشتر و ظاهری مخاطب پسندتر ارائه می شوند. اما در حقیقت اوراق سفید برای قانع کردن و ارائه مدارک واقعی استفاده می شود به ویژه این که در حالت کلی، وایت پیپر دارای 2500 کلمه به سبک آکادمیک است.
لازم به ذکر است که هدف مشترک وایت پیپر با بروشور و کاتالوگ، تبلیغ یک محصول است که می تواند تاثیر بسزایی در تصمیمات اکنون و آینده مشتریان بگذارد.
اگر چه بروشورها ممکن است ظاهری زیباتر و تبلیغاتی با بازدهی بیشتر داشته باشند اما هدف از یک وایت‌پیپر معرفی مدارکی قانع کننده و واقعی برای بهتر نشان‌دادن یک روش برای رویارویی و یا حل‌کردن یک مسئله است.
در ارتباط با بازاریابی مدل بنگاه به بنگاه
در این نوع ارتباط، سه نوع white paper اصلی در اختیار داریم.
نوع اول: به پیش زمینه نام دهی شده است که به شرح ویژگی های فنی پروژه می پردازد.
نوع دوم: به فهرست شماره بندی شده اشاره دارد که در آن به نکات مربوط به طرح، پرداخته می شود.
نوع سوم: وایت پیپر مسئله (راه‌حل) است که در واقع یک راه حل جدید برای چالش های فنی پیش رو برای کسب و کار‌ها، می باشند.
جمع بندی: وایت پیپر(White Paper) در اصل یک گزارش کامل و دقیق از یک پروژه، محصول یا خدمات است. هدف اصلی ارائه وایت پیپر، تشویق افراد برای پیوستن به پروژه و سرمایه گذاری می باشد. در واقع وایت پیپر قصد دارد با دادن یک شمای کلی از مشخصات و اهداف یک پروژه، آینده پیش روی یک پروژه را برای مخاطبان شرح دهد.
وایت پیپر در دنیای ارز های دیجیتال در مورد پروژه های غیرمتمرکز و عرضه اولیه ها، تهیه و منتشر می شود. اولین وایت پیپر ارز های دیجیتال در سال 2008 توسط شخصی به نام ساتوشی ناکاموتو برای ارز دیجیتال بیت کوین، منتشر شد. در وایت پیپر یک پروژه یا ارز دیجیتال، به طور کامل توضیح داده می شود که این پروژه به چه صورت میخواهد مشکلی خاصی را در شبکه حل کند.
یک وایت پیپر از بخش های مختلفی از جمله: چکیده، مقدمه، تعریف مشکل، توضیح محصول، مشخصات فنی، توکن، زمان عرضه، مشخصات تیم توسعه دهنده و جمع بندی تشکیل شده است.