آپدیت شاپلا اتریوم یکی از خبرهای جنجالی سال 2023 بود که توانست تغییرات بسیار مثبتی بر روی شبکه اتریوم بر جای بگذارد. مدت ها بود که افراد حاضر در بازار ارزهای دیجیتال منتظر این خبر بودند و سرانجام در تاریخ 23 فروردین 1402 این آپدیت به این حوزه ارائه شد و توانست نظر مثبت کاربران را به خود جلب کند. این آپدیت موجب شد که بخشی از مسیر ادغام بلاک چین و تبدیل مکانیسم اجماع آن از اثبات کار به اثبات سهام شود. آپدیت شاپلا اتریوم توانست برداشت از اترهای استیک شده را مسیر کند، هنگامی که آپدیت شاپلا اتریوم ارائه شد اخباری مبنی بر این که این آپدیت قرار است عملکرد شبکه اتریوم را بهبود بخشد به گوش می رسید زیرا طبق گفته های تیم سازنده این شبکه، آنها برنامه ریزی بسیار دقیقی برای بهبود عملکرد شبکه اتریوم داشتند.
البته بهتر است بدانید که در آن تاریخ، حدس و گمان های متفاوتی درباره اثرگذاری آپدیت بر قیمت رمزارز بومی آن یعنی ETH هم دیده می شد اما شاید در نهایت این سوال برای شما مطرح شود که Shapella آپدیت دقیقا به چه معنا است و چه کارایی دارد؟ این آپدیت چه تاثیر بر روی رمزارز اتریوم دارد؟ در این مقاله قصد داریم به این سوالات جواب دهیم تا شما نیز با این آپدیت جنجال برانگیز آشنا شوید.
ماهیت بروزرسانی شاپلا اتریوم
برای این که شما بتوانید ماهیت آپدیت شاپلا اتریوم را به درستی درک کنید، باید ابتدا این نکته را بدانید که شبکه اتریوم دو لایه ای است؛ لایه های اجرا (Execution) و اجماع (Consensus) این شبکه را تشکیل داده اند. اصلی ترین لایه، لایه اجرا است، این لایه پیش از ادغام بود و لایه اجماع نیز همواره به نام زنجیره بیکن معرفی شده است. حال با Shapella update لایه اجرا با ارتقایی به نام شانگهای و لایه اجماع با ارتقایی به نام کاپلا آپدیت شده اند؛ نتیجه کلی این فرآیند، تحت عنوان آپدیت شانگهای یا شاپلا شناخته می شود.
شاید دانستن علت نام گذاری این آپدیت برای شما نیز جالب باشد، بهتر است بدانید که این آپدیت از ترکیب نام های شانگهای و کاپلا انجام شده است. شانگهای چین، شهر محل برگزاری کنفرانس بزرگ Devcon اتریوم در سال ۲۰۲۴ و کاپلا (Capella) نیز نام درخشان ترین ستاره در صورت فلکی ارابه ران (Auriga) است که نام این آپدیت از آنها الگوبرداری شده است.
طبق تمام آپدیت های بلاک چین ها، در این آپدیت هم پیشنهادهای متفاوتی برای بهبود عملکرد شبکه اتریوم ارائه شده است که یکی از مهم ترین مزایای آپدیت شاپلا اتریوم به شمار می روند. البته نباید این نکته فراموش شود که هر یک از پیشنهادهای موجود در این آپدیت، اهداف خاصی را دنبال می کنند اما یکی از آنها، توجه بیشتری را به خود جلب کرده که EIP-4895 نام دارد که در ادامه به بررسی این پیشنهاد می پردازیم.
پروپوزال EIP-4895 در آپدیت شاپلا اتریوم به چه معنا است؟
بهتر است بدانید که شبکه وسیع اتریوم مدت بسیار طولانی برای ادغام برنامه ریزی کرده بود، از تدابیر مهم این شبکه برای انتقال از مکانیسم اثبات کار به اثبات سهام می توان به زنجیره بیکن اشاره کرد که حتی پیش از ادغام نیز با مکانیسم Pos همکاری می کرد و از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. هنگامی که این زنجیره راه اندازی شد توانست امکان استیک ETH را فراهم کند؛ اقدامی ضروری که همه بلاک چین های اثبات سهام از آن به عنوان جایگزین استخراج و به منظور انجام تراکنش ها، تامین امنیت شبکه و اجرای قراردادهای هوشمند استفاده می کنند، حداقل مقدار لازم برای استیک نیز ۳۲ اتر تعیین شد.
مهم ترین نکته ای که در مورد زنجیره بیکن وجود دارد این است که این زنجیره به دلایلی همچون زمان تکمیل مراحل نسبتا پایانی ادغام و دلایل امنیتی و ساختاری، اقدام به مسدود کردن امکان برداشت توکن های اتر کرد. البته امروزه و پس از گذشت سال ها به موجب پروپوزال EIP-4895 در آپدیت شاپلا اتریوم، امکان برداشت اترهای استیک شده برای کاربران فراهم شده است و کاربران می توانند بدون هیچ مشکلی از این امکان بهره ببرند. این امکان در واقع، انتقال اترهای استیک شده از لایه اجماع به لایه اجرا و ماشین مجازی اتریوم (EVM) را میسر می کند؛ اهمیت این اتفاق به اندازه ای است که بسیاری آن را نوعی هارد فورک اتریوم قلمداد کنند.
نکته دیگر که ضروری است بدانید این است که آپدیت شاپلا اتریوم، پس از ارائه توانست برداشت توکن ها ETH را به دو نوع کلی و جزئی تقسیم کند. به ازای هر بلوک، ۱۶ نود اعتبارسنجی، امکان برداشت کلی برایشان فراهم می شود، آنها می توانند تمام وثیقه و سود خود را هم زمان برداشت کنند. به منظور جلوگیری از افزایش شدید نقدینگی، در هر روز بیشتر از ۱,۸۰۰ گره اعتبارسنج امکان برداشت کلی ندارند، میزان کل دارایی های این گره ها معادل ۵۷,۶۰۰ اتر است؛ برداشت جزئی نیز تنها امکان برداشت سود استیک ها را در آخر هر هفته می دهد.
آپدیت شاپلا چه تاثیری بر روی شبکه اتریوم دارد؟
شاید این سوال برای شما مطرح شود که آپدیت Shapella چه تاثیری بر روی شبکه اتریوم بر جای می گذارد؟ در جواب باید بگوییم که از مهم ترین تاثیراتی که بعد از ارائه آپدیت شاپلا بر روی شبکه اتریوم دیده شد؛ تغییرات قیمتی ارز اتریوم است که در قسمت بالا نیز به آن اشاره کردیم. تقریبا همه ما می دانیم که نوسانات قیمتی بسیار شدیدی در بلاک چین ها وجود دارد و قیمت ها همواره در حال تغییر هستند؛ با توجه به آنکه آپدیت shapella توانست تغییرات بزرگی را در شبکه اتریوم به وجود آورد، قیمت رمزارز اتریوم پس از ارائه آپدیت، به یکباره افزایش یافت. البته این تغییرات در بازه زمانی بلندمدت اتفاق افتاد و نمی توان انتظارات تاثیرات کوتاه مدت و لحظه ای از آن داشت.
دومین مورد، افزایش نقدینگی بود که از مهم ترین تاثیرات آپدیت شاپلا اتریوم به شمار می رود. با اجرای این آپدیت، حدود هیجده میلیون اثر قفل شده به گردش در آمد که تقریبا پانزده درصد کل عرضه این توکن به شمار می رود. البته به دلیل این که بازار ارزهای دیجیتال همواره سرشار از نوسانات هستند احتمالا استیکرهای این رمزارز، تصمیمات متفاوتی در قبال دارایی های آزاد شده شان پس از آپدیت Shapella اتخاذ کنند بسیار زیاد بود.
بهبود رویکردهای اثبات سهام، از دیگر تاثیرات آپدیت شاپلا اتریوم بر روی شبکه اتریوم است. این بروزرسانی به صورت کلی بر روی بخش اجماع شبکه اتریوم تاثیر گذاشت؛ بنابر گفته های ویتالیک که همواره به عنوان بنیانگذار شبکه اتریوم شناخته می شود، این آپدیت یکی از مهم ترین و مفیدترین آپدیت هایی بود که بر روی شبکه اتریوم اجرا شد و توانست عملکرد این شبکه را بهبود بخشد.
در تاثیرات آپدیت Shapella اتریوم بر روی شبکه بیت کوین، حال به برداشت اتریوم های استیک شده می رسیم. از اساسی ترین تغییرات اتریوم پس از ارائه آپدیت، می توان به این مورد اشاره کرد که سرمایه گذاران پس از این آپدیت می توانند اتریوم قفل شده یا اتریوم های استیک شده خود را برداشت کنند؛ این عملکرد در گذشته غیر قابل امکان بود. در نتیجه آپدیت شاپلا اتریوم، تغییری اساسی در پویایی مشارکت اعتبارسنجی و نقدینگی دارایی در شبکه اتریوم ایجاد شد.
همچنین ارتقای شاپلا همراه با بهبود مقیاس پذیری و مکانیزم اجماع پایدارتر توانست به عنوان مزیتی رقابتی بیشتر برای شبکه اتریوم به شمار رود و اتریوم را در کنار رقبای خود متمایزتر کند و مانند یک امتیاز برتر برای این شبکه به شمار رود. آپدیت شاپلا اتریوم توانست استفاده از شبکه اتریوم را برای کاربران راحت تر کند؛ مهم ترین هدف ارائه آپدیت Shapella اتریوم، استفاده از شبکه اتریوم برای مدیریت و استفاده بیشتر در طول زمان بود.
آپدیت شاپلا اتریوم چه تاثیری بر بازار ارزهای دیجیتال گذاشت؟
شبکه اتریوم، دومین بلاک چین بزرگ در حوزه ارزهای دیجیتال است و هر تغییری که در این شبکه رخ می دهد تاثیر بسیار زیادی بر روی دیگر ارزهای دیجیتال و شبکه های دیگر دارد؛ زیرا رمزارز اتریوم همواره به عنوان ملکه ارزهای دیجیتال شناخته می شود و پس از بیت کوین، دومین رمزارز است که توانسته با عملکرد بسیار بی نقصش همواره کاربران را به خود جلب کند. تاثیرات مثبت اجرای Shapella آپدیت اتریوم بر ارزهای دیجیتال و دیگر بلاک چین های ساخته شده روی این بلاک چین، به خصوص شبکه های ارائه دهنده راه حل های لایه دو، مانند پالیگان و آپتیمیسم یا شبکه op بود.