توکن های نیمه مثلی به عنوان ضعیف ترین توکن ها در دنیای ارزهای دیجیتال شناخته می شوند اما طرفداران این توکن ها معتقدند انعطاف پذیری این توکن ها آن ها را برای مواردی مانند بلیط کنسرت یا خرید درون بازی ایده آل می کند. توکن نیمه مثلی(SFT)، سکه هایی هستند که بین دنیای ارزهای دیجیتال و NFT ها حرکت می کنند چرا که آنها به عنوان توکن های قابل تعویض شروع به کار کرده و سپس به عنوان یک توکن غیر قابل معاوضه (NFT) ارزش ارائه می کنند.

توکن های قابل تعویض

قبل از این که به توکن نیمه مثلی بپردازیم تعریفی از مفهوم توکن های قابل معاوضه داشته باشیم. اکثر دارایی ‌های سرمایه گذاری شده در کریپتو، به راحتی قابل تعویض هستند. به عنوان مثال، اگر دو نفر یک اتر را با دیگری مبادله کنند، ارزش آن از بین نمی رود و هیچ یک از طرفین بهتر از دیگری نخواهد بود. این به این دلیل است که هیچ تفاوت ارزشی بین هر دو اتر یا هر دو بیت کوین برای آن موضوع وجود ندارد.

پول فیات مانند دلار آمریکا نیز قابل تعویض است. به عبارت دیگر، تعویض پذیری، توانایی یک توکن (یا ارز) برای مبادله یا جایگزینی با توکن های دیگر از همان نوع است که منجر به تغییر در ارزش نمی شود.

توکن های غیرقابل معاوضه یا NFT

NFT ها توکن های مبتنی بر بلاک چین هستند که می توانند برای نشان دادن مالکیت دیجیتالی یک چیز منحصر به فرد و کمیاب مانند آثار هنری، کلکسیون ها، زمان های درون بازی، موسیقی متن یا املاک مجازی استفاده شوند. از آنجایی که هر کالا بر اساس ویژگی‌های ذاتی مانند اینکه چه کسی آن را ایجاد کرده یا چقدر کمیاب است، دارای ارزش متمایزی است، پس مفهوم توکن های غیرقابل تعویض به این معناست که نمی‌ توان آن ها به صورت متقابل مانند اتر یا دلار آمریکا مبادله کرد. به عنوان مثال، یک کارت بیسبال دیجیتال را نمی توان با یک قطعه زمین مجازی رد و بدل کرد. این دو دارایی کاملاً متفاوت هستند. ناگفته نماند که کارت بیسبال دیجیتال ممکن است بخشی از یک مجموعه استثنایی کمیاب باشد و قطعه زمین مجازی می تواند در مکان نامطلوبی باشد.

از آنجایی که NFT ها روی یک بلاک چین ذخیره می شوند، به این معنی است که هر توکن NFT دارای ویژگی های زیر است:

• تقسیم ناپذیر: امکان خرید مقداری از NFT وجود ندارد.
• تخریب ناپذیر: قابل تخریب یا حذف نیست.
• تغییرناپذیر: تغییر اطلاعات زیربنایی پس از ذخیره شدن غیرممکن است.
• قابل تأیید: از آنجایی که NFT ها در بلاک چین های عمومی ذخیره می شوند، اصالت و مالکیت آن می تواند به راحتی توسط هر کسی در هر زمان تأیید شود.

توکن نیمه مثلی(SFT) چیست؟

توکن نیمه مثلی (SFT) نسل جدیدی از توکن های ارزهای دیجیتال هستند که در طول عمر خود هم دارای ویژگی های مثلی هستند و هم ویژگی های غیرمثلی. این توکن ها در ابتدا به عنوان توکن های مثلی عادی عمل می کنند و قابل تعویض با توکنی هم ارزش خود هستند اما پس از استفاده، ارزش اسمی خود را از دست داده و باعث می ‌شود که این توکن ها ویژگی غیرقابل معاوضه به خود بگیرند. به بیان ساده تر توکن های معمولی مانند بیت کوین وجود دارند که قابل تعویض هستند. این بدان معناست که یک بیت کوین از نظر ارزش دقیقا مشابه دیگری است و سپس توکن‌های غیرقابل معاوضه (NFT) مانند مجموعه Bored Ape یا آثار هنری دیجیتالی Beeple که به قیمت کلان ۶۹ میلیون دلار فروخته شد وجود دارند که نمی‌توان آن‌ها را با یکدیگر تعویض کرد.

سپس توکن نیمه مثلی (SFT) یا نیمه تعویضی می آیند که بین دو جهان توکن های معمولی و NFT تردد می کنند. در مقایسه با ارزهای دیجیتال و NFT، مفهوم SFT هنوز بسیار نوپا است. چیزی که آن را منحصر به فرد می کند این است که این نوع توکن به عنوان یک دارایی قابل تعویض شروع می شود و سپس به یک NFT تبدیل می شود. توکن های نیمه مثلی به طور منحصر به فردی در اکوسیستم بلاک چین قرار دارند، به این ترتیب که آنها گردش خود را به عنوان یک کالای قابل تعویض شروع می کنند و سپس غیرقابل تعویض می شوند.

برای درک این موضوع، بلیط بازی نهایی فصل کریکت IPL T20 را در نظر بگیرید. بلیت به مقدار معینی ارزش گذاری می شود و با هر بلیط دیگری از همان مسابقه، بر روی همان ردیف صندلی در همان تاریخ، قابل تعویض است. پس از پایان مسابقه، این بلیت دیگر نمی تواند برای ورود به استادیوم استفاده شود. بلکه در عوض به یک کالای کلکسیونر تبدیل می شود و برای طرفداران این مسابقه و تیم محبوبشان، با ارزش متفاوتی به یاد ماندنی می شود.

به عبارت دیگر، استفاده کردن از بلیط آن را از قابل تعویض بودن به غیرقابل معاوضه بودن یک توکن تبدیل می کند. به این ترتیب توکن های نیمه تعویض نام خود را به دست می آورند. با این حال، SFT ها به همان روش منقضی نمی شوند و قابلیت تعویض را بر اساس «قراردادهای هوشمند» که از قبل توسط توسعه دهنده SFT برای آنها برنامه ریزی شده است، تغییر می دهند.

انعطاف پذیری در نحوه رفتار یک SFT گزینه های جدیدی را در نحوه استفاده از ارزهای دیجیتال باز کرده است. توکن نیمه مثلی (SFT) در حال حاضر موارد استفاده محدودی دارند اما در دنیایی که NFTها میلیون ها دلار برای سازندگان درآمد دارند، توجه بیشتری را به خود جلب کرده و درحال رشد هستند. SFT ها که بر روی بلاک چین اتریوم ساخته شده اند و تازه شروع به نفوذ در صحنه ارزهای دیجیتال با موارد استفاده محدود کرده اند.

قابلیت تعویض چیست؟

کالای قابل تعویض به کالایی گفته می‌شود که می‌تواند با کالای مشابه دیگری بدون تفاوت عملی جایگزین شود. به عنوان مثال، چند اسکناس 10 روپیه در کیف پول شما، سه نسخه از یک فایل کامپیوتری یا ده بسته شیر یکسان، همگی قابل تعویض هستند. در طرف دیگر وسایل غیرقابل تعویض مانند وسیله نقلیه یا سگ خانگی شما قرار دارند. آنها دارای شناسه ‌های خاصی هستند که به این موارد اجازه می‌ دهد منحصر به فرد باشند (ویژگی‌ های حافظه یا رفتاری که آنها را منحصربه ‌فرد نشان می ‌دهد).

در زمینه ارزهای دیجیتال، بیت کوین یا ارز اتر قابل تعویض است، در حالی که توکن ویدیوی «بریتنی را به حال خود رها کن» (Leave Britney alone) غیرقابل تعویض است. بلیط های کنسرت و کوپن های هدیه همگی نمونه هایی از اقلام نیمه مثلی هستند.

توکن نیمه مثلی چگونه ایجاد می شود؟

استانداردها امکان برقراری ارتباط موثر را فراهم می کند. در دنیای بلاک چین، هر پلتفرم دارای مجموعه‌ ای از استانداردها برای نحوه رفتار توکن‌ هایی است که در اکوسیستم زندگی می‌ کنند. به بیان ساده، مجموعه قوانین اکوسیستم است که ماهیت توکن ها را تعریف می کند. در مورد نحوه ایجاد توکن های نیمه مثلی باید گفت، SFT ها را می توان با استفاده از استاندارد توکن ‌سازی ERC-1155 اتریوم به وجود آورد. 

بنابراین وقتی صحبت از توکن نیمه مثلی (SFT) می شود، آنها بر روی بلاک چین اتریوم ساخته شده اند و طبق استاندارد EIP-1155 عمل می کنند. در مقایسه با آن، استاندارد EIP-20 برای توکن های قابل تعویض ETH و EIP-721 برای توکن های غیرقابل تعویض استفاده می شود.

SFT ها توسط توسعه دهندگان با خرید توکن های اتریوم ایجاد می شوند و با پرداخت هزینه های «گس» معامله می شوند، البته با هزینه تراکنش کمتر از توکن های معمولی اتریوم. SFT ها در حال حاضر در محیط های بازی متاورس در حال آزمایش هستند.

برخی از محیط های بازی توسعه یافته توسط Enjin، Horizon Games و Sandbox از SFT پشتیبانی می کنند. بازی‌ ها ممکن است هم دارای اقلام قابل تعویض مانند ارز درون بازی یا شمش‌های طلا یا دلارهای بازی باشند و هم اشیاء غیرقابل معاوضه مانند کلکسیون‌ها و سلاح‌ها. به این ترتیب، SFT هایی که برای بازی ها ایجاد می شوند به بازیکنان اجازه می دهند به عنوان مثال، در بازی دلارها را با اسلحه معامله کنند یا برعکس.

مکانیک SFT منجر به هزینه کمتر برای توسعه دهندگان و کاربران/بازیکنان در مقایسه با استفاده از نوع EIP-721 NFT های قدیمی تر می شود. 

مقایسه توکن نیمه مثلی و غیرمثلی

بزرگترین نکته مثبت برای توکن نیمه مثلی (SFT) این است که آنها می توانند «تعویض پذیری» خود را تا زمان انتقال به NFT و بالعکس، حفظ کنند. یک SFT در فرم NFT هنوز هم می تواند مزایای NFT ها را فراهم کند. (قابل تایید، تقسیم ناپذیر و تخریب ناپذیر، تغییرناپذیر)

همانطور که گفته شد انعطاف پذیری توکن های نیمه مثلی در حال حاضر فرصت های زیادی را در اختیار توسعه دهندگان، تولیدکنندگان محتوا و حامیان پروژه ها قرار می دهد. با این حال، یک دوره انتظار برای کاربران عادی و سرمایه گذاران وجود دارد زیرا بازارهای در دسترس عموم، DApps و محیط های متاورس، هنوز دروازه های SFT را باز نکرده اند.

فواید توکن های نیمه مثلی

توکن‌های نیمه مثلی، اثبات کرده‌اند که در برابر نوسانات توکن‌ های غیرمثلی‌ مانند یک مانع عمل می کنند. همچنین این توکن‌ها فواید متعددی برای بخش ارزهای دیجیتال مخصوصا توکن های NFT و جا افتادن آن در بازار دارند که نمی‌توان از آن چشم ‌پوشی کرد.

محافظت در برابر زیان‌های تصادفی

ممکن است کاربران حین انتقال توکن‌ های غیرمثلی، متحمل ضررهای تصادفی شوند، توکن‌های نیمه مثلی در برابر ضررهای تصادفی‌ای که از این صنعت محافظت می‌کند. توکن‌های نیمه مثلی، برای مبادله امن هر توکنی بدون ترس از بلاک شدن آن حین مبادله و با هر مقدار قیمتی، راهی را فراهم می‌کند. این برای توکن‌‌ های غیرمثلی یک مشکل رایج محسوب می شود که در نهایت باعث از بین رفتن تصادفی توکن‌ها می‌شود.

برخورداری از پتانسیل‌های توکن‌های غیرمثلی

امکان استفاده از پتانسیل‌های توکن‌های غیرمثلی، توسط توکن‌ های نیمه ‌مثلی فراهم می شوند. توکن‌های نیمه مثلی، قادر به هموار کردن بسیاری از چالش‌های NFT می باشند، بنابراین کاربران علاقه مند به مبادله توکن‌ های غیرمثلی که با محدودیت‌های قانونی روبرو هستند، راهی برای رسیدن به علاقه خود از این طریق پیدا می‌کنند.

پروسه معامله سریع‌ تر و آسانتر

توکن‌های نیمه مثلی برای مبادلات با هزینه کمتر، راه آسان‌تر و سریع‌تری را فراهم می‌کنند. مبادله ‌کنندگان می‌توانند چند توکن را در زمانی کوتاه در آن واحد مبادله کنند. همچنین برای همه کاربران انجام پروسه مبادلات آسانتر خواهد بود.

بهره‌ مندی از قابلیت‌های توکن‌های مثلی و غیرمثلی

توکن‌های نیمه مثلی امکان استفاده از قابلیت هر دو توکن را به واسطه ترکیب امکانات هر دو توکن مثلی و غیرمثلی، در اختیار کاربران قرار می‌دهد.

نحوه استفاده از توکن های نیمه مثلی

از توکن های نیمه مثلی ها بیشتر در کریپتو گیمینگ استفاده می شود که از توکن‌های مثلی استفاده می‌کنند. مثلا رمزارزهای داخل بازی مانند شمش‌های طلا هستند. همچنین از توکن‌های نیمه مثلی در بخش‌ هایی از صنعت بازی نیز می توان استفاده کرد که مثل آیتم‌های تجهیزات بازی (اسلحه و مهمات)، با توکن‌ های غیرمثلی سر و کار دارد. بنابراین این نوع توکن به گیمرها کمک می‌کنند که به صورت متقابل اقدام به معامله هر دو نوع توکن مثلی و غیرمثلی کنند.

تاثیر توکن نیمه مثلی بر توسعه‌ دهندگان و بازیکنان

به عنوان یک مثال از درون بازی، یک توکن NFT را که بعدا در ازای 10 دلار ارز رایج داخل بازی به فروش برسد، ممکن است مشاهده کنند. توکن غیرمثلی در این مرحله به مثلی تبدیل شده است. سپس این احتمال وجود دارد که بازیکن اقدام به معامله ارز خود با یک تفنگ سرپر قدیمی کند و توکن مثلی را در عمل مجددا به غیرمثلی تغییر دهد. پس از این که سطح بازیکن به 45 رسید، او می‌تواند اقدام به معاوضه تفنگ سرپر خود با یک مسلسل کند. به کمک قرارداد هوشمندی که از قبل برای توکن توسط توسعه دهنده طراحی شده است، این تغییرات در بازی انجام می‌شوند نه توسط تغییرات خارجی.

شیوه تغییر توکن به این شیوه، بازی‌های قدیمی را می تواند تبدیل به بازی‌ های مولتی‌ پلیر آنلاین کند که توسعه دهنده تسلط بیشتری بر روی ارزها و دارایی‌های داخل بازی دارد و بهتر می تواند آنها را کنترل کند. می توان با تورم افسارگسیخته‌ ی موجود در بعضی بازی‌های مولتی‌پلیر آنلاین قدیمی‌تر مقایسه کرد. با توجه به نوع گیم پلی بازی، همان یک SFT می‌تواند در صورتی که به شکل تفنگ یا ارز رایج معامله شود، برای کاربران ارزشی متفاوت داشته باشد.

ساختارهای کارکردی SFT، برای کاربران و بازیکنان هزینه کمتری را در مقایسه با نمونه‌های قدیمی‌تر توکن غیرمثلی یا NFT با استاندارد ERC-20 دارد. برای نمونه می توان «سرم جهش ‌یافتگی» را در نظر داشت که به دارندگان توکن های NFT بورد ایپ یات کلاب(BAYC) داده شد. در واقع می توان گفت این عمل توسعه دهندگان به عنوان نوعی بازخرید سهام محسوب می شد که برای توسعه دهنده هزینه‌ای را در پی داشت اما سرم رایگان توسعه دهندگان همزمان خرید و فروش و قیمت گذاری شد و همچنین میزان تورم به طور کلی در این اکوسیستم با بالاتر رفتن قیمت توکن های غیرمثلی بورد ایپ، افزایش یافت. استفاده از توکن نیمه مثلی در نقطه مقابل و در چنین شرایطی می‌تواند باعث باثبات تر شدن اقتصاد درون بازی شود.

جمع بندی

توکن های نیمه مثلی یا SFT نسل جدیدی از توکن های ارزهای دیجیتال هستند که برمبنای استاندارد EIP-1155 اتریوم ضرب می شوند. این توکن ها در بین دنیای توکن های مثلی معمولی با قابلیت تعویض و توکن های غیرقابل تعویض در حرکت هستند. بیشترین کاربرد این توکن ها در حال حاضر در بازی هاست که می توان از این توکن ها برای جابجایی و معاوضه مثلا دلار با اسلحه در بازی استفاده کرد.