پامپ و دامپ دو روش غیرقانونی در بازارهای مالی است که امروزه با گسترش هر چه بیشتر بازارهای آنلاین، گسترش یافته است. بازار ارز دیجیتال، محیطی است که افراد به راحتی سرمایه خود را در این فضا قرار داده و معامله می کنند. در واقع آنلاین شدن محیط سرمایه گذاری، محیط را برای ورود کلاهبردارها آسان می کند. به همین دلیل است که بازارهای ارز دیجیتال را یکی از مهم ترین فضاها برای فعالیت افراد کلاهبردارها حساب می کنند. 

روش پامپ و دامپ چگونه است؟

در یک طرح پامپ و دامپ، کلاهبرداران معمولاً اطلاعات نادرست یا گمراه‌کننده را منتشر می‌کنند تا جنون خریدی ایجاد کنند که باعث افزایش قیمت سهام شود. سپس سهام خود را در این قیمت متورم شده، می فروشند. هنگامی که کلاهبرداران سهام خود را فروخته و از ادامه تبلیغات سهام خودداری می کنند، قیمت سهام معمولاً سقوط می کند و سرمایه گذاران پول خود را از دست می دهند.

اطلاعات نادرست یا گمراه‌کننده در مورد قیمت سهام یک شرکت ممکن است از طریق منابعی از جمله رسانه‌های اجتماعی، وب‌سایت‌های تحقیقات سرمایه‌گذاری، خبرنامه‌های سرمایه‌گذاری، تبلیغات آنلاین، ایمیل ها، چت روم ها، پست مستقیم، روزنامه‌ها، مجلات و رادیو منتشر شود. شرکت‌های Microcap یا شرکت هایی با سرمایه خرد و کوچک، به‌ویژه در برابر طرح‌های پامپ و دامپ آسیب‌پذیر هستند، زیرا اغلب اطلاعات محدودی در مورد این شرکت‌ها در دسترس عموم وجود دارد.

در مورد بازار کریپتوکارنسی نیز پامپ و دامپ زمانی ایجاد می شود که گروهی از سرمایه گذاران بزرگ با همکاری یک شرکت بزرگ سرمایه گذاری که سرمایه بسیاری دارند، می خواهند که به صورت مصنوعی و غیرواقعی قیمت رمز ارز را بالا ببرند. این سرمایه گذارها حجم زیادی از ارز را از قبل خریده و از این طریق سود بسیاری را بدست آورده اند. این افراد از روش های مختلفی استفاده می کنند تا مردم را برای خرید آن ارز دیجیتال متقاعد کنند. 

زمانی که قیمت ارز دیجیتال بالا می رود، این افراد دارایی های خود را با بالاترین قیمت فروخته و از این طریق سود بسیاری کسب می کنند. کار این دسته از افراد باعث افزایش قابل توجه عرضه شده و در نهایت قیمت ها کم می شود. در مرحله بعد، مردم معمولی بی خبر از همه جا تحت تأثیر تبلیغات رمز ارز را می خرند و سرمایه خود را به راحتی از دست می دهند. 

برای آشنایی با روندهای پامپ و دامپ، می توانید دوره استراتژی تحلیل تکنیکال وب سایت را تهیه کنید. 

در ادامه برای جلوگیری از ضرر بیشتر، ارز دیجیتال خود را با قیمت پایین تر می فروشند اما با فروش ارز با قیمت پایین، این ارز به حالت رها شده باقی می ماند و به بالارفتن مصنوعی قیمت توسط افراد کلاهبردار کمک می کند که به این حالت پامپ و به افت قیمت بعد از خروج این افراد از بازار، در اصطلاح دامپ گفته می شود.

در چه بازارهایی دامپ و پامپ اتفاق می افتد؟

بازارهایی مستعد بازارهای دامپ و پامپ هستند که عمق کمی داشته و ارزش پایینی دارند. از جمله این بازارها می توان به بازار ارزهای دیجیتال اشاره کرد. بازارهایی که ارزش پایینی دارند، قیمت آنها نیز پایین است، بنابراین شرایط بهتری برای ایجاد چنین بازارهایی خواهند داشت. 

کلاهبرداران بعد از انتخاب بازار مورد نظر خود، شروع به تبلیغات گسترده بر روی دارایی های خود می کنند. اغلب این تبلیغات گول زننده بوده و از جملاتی با این سبک که این دارایی زیرخاکی بوده و دیگر فرصتی برای خرید آن نیست استفاده می کنند. بسیاری از افراد با این نوع از تبلیغات به امید بدست آوردن سودهای نجومی جذب این بازار می شوند. 

البته باید در نظر گرفت که در گذشته راه تبلیغات اینترنتی از طریق ایمیل و یا به صورت تلفنی بود اما در حال حاضر شبکه های اجتماعی گسترش یافته و کارها را بسیار راحت تر می توان انجام داد. 

با تبلیغات گسترده ای که در این نوع بازار انجام می شود افراد بیشتری جذب این بازار می شوند و اقدام به خرید دارایی می کنند. با خرید گسترده مردم در بازار، تقاضا نیز افزایش می یابد. در نتیجه قیمت دارایی افزایش یافته و افرادی که وارد این بازار می شوند هر روز شاهد رشد بیشتر سرمایه خود هستند. همین افزایش سرمایه می تواند تشویقی برای مردم دیگر باشد و آنها را تشویق کند که وارد بازار شده و چون فروشنده ای در بازار نیست، قیمت افزایش یافته و در اصطلاح قیمت پامپ می شود. 

جهت اطلاع از نحوه تشخیص پامپ و دامپ، دوره آموزش ارز دیجیتال را تهیه فرمایید.

بعد از این مرحله که قیمت به اندازه کافی افزایش یافت و کلاهبرداران به هدف خود رسیدند، تمام دارایی های خود را می فروشند. با انجام چنین کاری، عرضه در بازار به یکباره افزایش یافته و قیمت ها کاهش می یابد. 

این ریزش قیمت باعث می شود که سرمایه گذاران نگران شده و در تلاش باشند که دارایی خود را بفروشند؛ بنابراین فشار فروش بیشتر شده و قیمت به یکباره ریزش می یابد. به این ریزش شدید در بازار در اصطلاح، دامپ قیمتی گفته می شود.

متأسفانه، ارزهای رمزپایه به دلیل فقدان مقررات در بازار ارزهای دیجیتال، شفاف نبودن آن و پیچیدگی فنی ارزهای دیجیتال، برای طرح‌های پامپ و دامپ مناسب هستند. به عنوان مثال مطالعه ای که در سال 2018 انجام شد، شیوع طرح های پامپ و دامپ را در بازار ارزهای دیجیتال بررسی کرد. محققان بیش از 3400 طرح از این قبیل را در طول تنها شش ماه با مشاهده دو پلتفرم پیام‌رسانی گروهی که در بین سرمایه‌گذاران ارزهای دیجیتال محبوب هستند شناسایی کردند.

البته در مارس 2021، کمیسیون معاملات آتی کالای ایالات متحده (CFTC) به مشتریان توصیه کرد که از طرح‌های پامپ و دامپ که ممکن است در ارزهای دیجیتال رخ دهد، اجتناب کنند. CFTC همچنین برنامه‌ای را رونمایی کرد که هر افشاگری که اقدامات اجرایی اصلی را طرح پامپ و دامپ فاش کند و منجر به تحریم‌های پولی 1 میلیون دلاری یا بیشتر علیه کلاهبرداران شود، واجد شرایط دریافت پاداش پولی بین 10 تا 30 درصد می‌کند.

در ادامه به معرفی بازارهایی از ارزهای دیجیتال می پردازیم که در سال های گذشته با وضعیت پامپ و دامپ مواجه شدند. 

• دوج کوین(Dogecoin)

بازار ارز دیجیتال دوج کوین در سال های گذشته، پامپ و دامپ های زیادی داشته است. البته عده بی شماری دلیل اصلی آن را ایلان ماسک می دانند. مدتی قبل ایلان ماسک در توئیتر خود، از دوج کوین به عنوان ارز دیجیتال اصلی مردم یاد کرد.

• بیت کوین(BTC)

ارز دیجیتال بیت کوین نیز مدتی است که با نظرات ایلان ماسک دچار نوسان های قیمتی شده است.

• ریپل(XRP)

چندی پیش، اکانت توئیتر ردیت، گروه «وال استریت بتز» را متهم به پامپ ریپل کرده است.

چگونه می توان دامپ و پامپ را تشخیص داد؟

•  راه اصلی شناختن دامپ و پامپ، این است که در زمان انتخاب پروژه ها و ارزهای دیجیتالی توسط افراد ناشناس، دقت بیشتری داشت. با تحقیقات بیشتر و کمک از کارشناسان دیگر، سعی کنید انتخاب بهتری داشته باشید. 
• قبل از انتخاب نوع پروژه، رزومه تیم پروژه را مطالعه کرده و در مورد فعالیت های این تیم در گذشته تحقیق کنید. ببینید سرنوشت پروژه های قبلی این تیم به چه صورت بوده و به کجا رسیده است. حتی می توانید از حساب توییتر این افراد نیز استفاده کنید. در صورتی که همه این شرایط ایده آل بود پروژه را انتخاب و ادامه دهید. 
•  پروژه را از لحاظ فنی مورد بررسی قرار دهید. برای انجام این کار بهتر است از ابزارهای تحلیل فاندامنتال استفاده کنید. حتی می توانید از شاخص های اقتصادی معتبر، ارزش پروژه در آینده را نیز مورد بررسی قرار دهید. 
•  بررسی حجم معاملات، روشی دیگر برای شناخت پامپ و دامپ است. تمامی حجم معاملات در دامپ و پامپ مشابه با یکدیگر است. زمانی که حجم معاملات در گذشته را بررسی می کنید، متوجه خواهید شد که روزانه تعداد کمی از افراد خرید و فروش را انجام داده اند؛ اما به یکباره و با افزایش قیمت، تمامی حجم معاملات نیز رشد چشمگیری داشته، در صورتی که تعداد کمی از افراد خرید و فروش انجام داده اند.

معاملات در شرایط پامپ و دامپ چگونه است؟ 

برخی از معامله گران بعد از انجام معامله، متوجه می شوند که در شرایط پامپ و دامپ قرار گرفته اند. در این شرایط چه باید کرد؟ چنانچه ارز دیجیتالی را خریدید و بعد متوجه شدید که در شرایط دامپ قرار گرفته اید، اصلا نگران نباشید چرا که شرایط به نفع شماست. بهتر است آن اهدافی که با تحلیل تکنیکال محاسبه کرده اید را رها کنید چرا که قیمت، تحت کنترل سرمایه گذاران بی شماری است.

نکته دیگری که در این شرایط باید در نظر داشته باشید این است که سرمایه گذاری های بلندمدت را از ذهن خود بیرون کنید، چرا که هر پامپ قیمتی، یک دامپ قیمت نیز به همراه دارد. در نهایت منتظر ریزش قیمت باشید و زمانی که عرضه افزایش یافت، تمام دارایی های خود را به فروش برسانید. در نهایت با شرایط پامپ و دامپ، با افزایش قیمت، ریزشی شدید به همراه خواهد داشت.

انواع پامپ موجود در بازار 

به صورت کلی پامپ به دو دسته کلی تقسیم می شود که شامل: 

• کوتاه مدت

در نوع پامپ کوتاه مدت، ارزش یک ارز دیجیتال در چند ثانیه افزایش می یابد. البته این نوع پامپ زمانی اتفاق می افتد که تریدرهای بسیاری در بازار شرکت داشته باشند. معمولا یک تایمر برای زمانی که یک رمز ارز پامپ شود، تنظیم می شود که سپس تریدرها شروع به انجام معامله می کنند. البته این نکته را در نظر داشته باشید که مشارکت کنندگان پامپ، در مورد درصد رشد مورد نظر اطلاع خواهند داشت.

• بلندمدت

به پامپی، بلندمدت گفته می شود که از چند روز تا چند ماه ادامه داشته باشد. مزیتی که پامپ بلندمدت دارد این است که ارزهای دیجیتالی که قصد پامپ کردن آن را دارند می توان تا حدودی متوجه شد. به عنوان مثال یک سری از کوین های مطمئن انتخاب می شوند. در این مدل پامپ تمام مشارکت کنندگان خبرهای مختلفی در ارتباط با ارزهای انتخاب شده دریافت می کنند تا در شبکه های اجتماعی، صرافی ها با عموم مردم به اشتراک بگذرانند. در این حالت است که میزان تقاضای کاربران نیز افزایش می یابد. 

جمع بندی: اگر چه پامپ و دامپ در بازارهای سرمایه گذاری سنتی، غیر قانونی هستند اما به دلیل عدم نبود قانون مشخص درباره ارزهای دیجیتال، روشی راحت برای رسیدن به سود و زیان است و به همین خاطر مورد توجه بسیاری از کاربران قرار گرفته است. سودهای کلانی که از این روش ها بدست می آید کلاهبرداران را ترغیب می کند تا روش های خلاقانه تری برای پیشبرد اهداف خود و فریب معامله گران را ایجاد کند. امیدواریم که با مطالبی که در این مقاله قرار داده شد، طرح های کلاهبرداری را به خوبی شناخته و در دام این شرایط نیفتید.