در دنیای بلاک چین و ارزهای دیجیتال بحث هویت و امنیت کاربران، اهمیت زیادی دارد و در راستای این زمینه، خدمات مختلفی توسعه یافته است. یکی از این سیستم‌ها که به تازگی توسعه یافته و در ابتدای مسیر خود قرار دارد، هویت غیرمتمرکز (Decentralized Identity) نام دارد که اخیرا به مبحثی مهم تبدیل شده و طرفداران زیادی هم دارد. Decentralized Identity سیستمی جدید و یکپارچه به حساب می‌آید که وظیفه‌ی آن افزایش امنیت اطلاعات کاربران بلاک چین است. این سیستم نسبتا جدید در web3 قرار گرفته، با سیستم‌های احراز هویت سنتی متفاوت بوده و نتیجه‌ی آن بسیار کاربردی است. سیستم‌ های هویتی قدیمی‌تر، امنیت کافی را ندارند و در برخی موارد، فاقد دقت مورد نیاز هستند. هویت غیرمتمرکز با هدف تسهیل روابط اقتصادی و اجتماعی در پلتفرم‌ های مختلف به‌ وجود آمده و برای مدیریت هویت، ابزاری عالی به حساب می‌آید. ایده‌ی اولیه‌ی این مفهوم، هم‌زمان با ظهور فناوری بلاک چین و تاثیر همه‌گیری ویروس کرونا بر احراز هویت آفلاین شکل گرفت و باعث شد تقاضا برای این نوع از تکنولوژی بالا برود.

جالب است بدانید Decentralized Identity موارد متفاوت و بیشتری از اطلاعاتی نظیر کارت اعتباری، سن، شغل، آدرس، جنسیت و ... را در خود ذخیره دارد. داده‌های آنلاین از جمله نام‌های کاربری، رمز عبور و تاریخچه‌ها مواردی هستند که در این سیستم جمع‌آوری می‌شوند. دلیل این که هویت غیرمتمرکز این روزها طرفداران زیادی پیدا کرده این است که مدیریت اطلاعات از این طریق بسیار ساده بوده و تکنولوژی جدیدی از آن پشتیانی می‌کند. همچنین، این سیستم کاملا دیجیتالی بوده و به‌غیر از بلاک چین، در زندگی واقعی هم قابل استفاده است. به عبارتی دیگر، بلاک چین راهی است برای پیشرفت و گسترش این تکنولوژی و ساده کردن هرچه بیشتر سیستم تشخیص هویت. در واقع Decentralized Identityدر عین داشتن امنیت بالا، قادر به اشتراک‌گذاری در شبکه‌ی بلاک چین است. البته خود این سیستم در شبکه‌ی بلاک چین ذخیره نمی‌شود و صرفا DID از طریق روش تایید هویت باعث می‌شود تا هویت شما تایید شده و بتوانید فعالیت خود را با خیال راحت و احساس امنیت انجام دهید.

دلیل اهمیت هویت غیرمتمرکز

هرچه از لحاظ زمانی جلوتر می‌رویم، داشتن Decentralized Identity برای شهروندان اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. البته در حال حاضر طبق داده‌های ارائه شده توسط بانک جهانی، ۱ میلیارد نفر از جمعیت کره‌ی زمین هنوز فاقد مدرک شناسایی معمولی هستند. با این حال، پیش‌بینی می‌شود که در آینده‌ای نزدیک، رفته رفته تعداد قابل توجهی از مردم دنیا به سمت تکنولوژی اطلاعات هویتی بروند و دارای هویت غیرمتمرکز شوند.

این سیستم به دلیل همه‌گیر شدن دنیای بلاک چین، به زودی در میان افراد محبوب شده و به یک وسیله‌ی ضروری تبدیل خواهد شد. درست است که در حال حاضر هویت غیرمتمرکز هنوز در مراحل اولیه‌ی توسعه قرار گرفته اما مشخص است که جای پیشرفت زیادی برای این تکنولوژی وجود دارد. در آینده‌ای نزدیک، web3 گسترش پیدا خواهد کرد و با این اتفاق، چشم‌ اندازی نوین‌تر پیش‌ رویمان خواهد بود. از آنجایی که گرایش‌ های تازه‌ای به سوی متاورس و فناوری به‌وجود می‌آید، Decentralized Identity هم گسترش پیدا خواهد کرد. 

هویت غیرمتمرکز چگونه کار می‌کند؟

به‌طور کلی، مدیریت هویت غیرمتمرکز با استفاده از کیف پول‌ های غیرمتمرکز مبتنی بر بلاک چین امکان‌پذیر است. کاربران این تکنولوژی، قادر هستند PII شخصی خود را ذخیره کرده و به مدیریت اطلاعات کلیدی خود بپردازند. در حال حاضر اطلاعات هویتی مردم در وب‌سایت‌های گوناگونی به‌دست واسطه‌ها کنترل می‌شود که این قطعا یک سیستم ایده‌آل نیست. احراز هویت کاربران با استفاده از Decentralized Identity، با شفافیت و دقت بالایی انجام می‌شود و در واقع تمامی اطلاعات از یک منبع واحد منشاء می‌گیرند.

هویت غیرمتمرکز از ثبت داده‌ها و استفاده از آن‌ها برای تولید اسناد DID پشتیبانی می‌کند. این داده‌ها قابل تایید هستند و از روش کلیدهای عمومی ارزهای دیجیتال تایید می‌شوند. برخلاف شناسه‌‌های متمرکزی که در حال استفاده از آن‌ها هستیم، مثل ایمیل، حساب‌های شبکه‌های اجتماعی و کارت‌های اعتباری، کاربران روی Decentralized Identity کنترل دارند؛ یعنی در واقع، اطلاعات این نوع هویت روی سرورهای متمرکز ذخیره نمی‌شوند و قرار نیست از بین برود. 

هویت خود مختار چیست؟

مفهوم هویت خود مختار (SSI)، هسته‌ی اصلی هویت غیرمتمرکز به حساب می‌آید. هویت خود مختار از پایگاه‌های داده‌ی توزیع شده استفاده کرده تا PII را مدیریت کند. با کمک این تکنولوژی، کاربران دیگر لازم نیست مجموعه‌ای از هویت‌ها در پلتفرم‌های مختلف را داشته باشند. در واقع، هویت کاربر به کمک کیف‌ پول‌های دیجیتالی اعتبار پیدا می‌کند و از طریق برنامه‌های قابل اعتماد، قابل دسترسی است. 

جالب است بدانید شرکت مایکروسافت درحال توسعه‌ی یک سیستم هویت غیرمتمرکز است و قصد دارد از طریق بلاک چین و بیت‌کوین این کار را انجام دهد. مایکروسافت این پروژه را با همکاری ION پیش می‌برد تا شناسه‌های غیرمتمرکز ایجاد کند. این نوع از هویت قرار است حق مالکیت و محافظت مردم از اطلاعاتشان را به طرز چشمگیری افزایش دهد و در مقابل نقض امنیت، نشت اطلاعات و نظارت دولت از آن‌ها محافظت کند.

این اطلاعات هویتی قرار نیست از بین بروند و از امنیت بالایی برخوردار هستند. مدیر ارشد محصول پروژه تشخص Decentralized Identity در شرکت مایکروسافت، مدتی پیش اعلام کرد که شبکه‌ی ION به هیچ‌کس جواب پس نمی‌دهد، مگر مشتریان و افراد شبکه. این راه و روش قاطع، قطعا به نفع مردم بوده و به نظر می‌رسد در آینده، حتی سیاست‌مدارها و افراد بانفوذ هم قرار نیست به سیستم هویت غیرمتمرکز اشخاص دسترسی داشته باشند.

برای کسب اطلاعاتی در زمینه آموزش ارز دیجیتال بر روی لینک کلیک کنید.

مزیت‌های هویت غیرمتمرکز

یکی از بهترین ویژگی‌های هویت غیرمتمرکز قطعا امنیت بالای آن بوده و این سیستم از ابتدا برای همین هدف توسعه یافته است. وجود همچین سیستمی می‌تواند از بسیاری سرقت‌ ها و انواع سوء‌‌استفاده‌‌های اطلاعاتی جلوگیری کرده و امکان تبادل اطلاعات به صورت کاملا امن را فراهم ‌کند. از طرفی دیگر، رابط کاربری این نوع از مشخصات فردی بسیار آسان و قابل دسترس بوده و برای استفاده از آن تنها لازم است به اینترنت متصل باشید. 

این‌طور که متخصصان تکنولوژی ادعا می‌کنند، هویت غیرمتمرکز می‌تواند نقش بسزایی در کم شدن دزدی، تقلب، ناقص بودن اطلاعات و دقت پایین ایفا کند. احتمالا در آینده‌ای نزدیک علاوه‌ بر متاورس، این سیستم تاثیر قابل توجهی روی فعالیت‌های انسانی خواهد گذاشت و پیشرفت زیادی برای نسل بشر به ارمغان خواهد آورد. در زمینه‌هایی از جمله آموزش، بهداشت، اشتغال، فعالیت‌های اجتماعی، قانون و موارد دیگر Decentralized Identity مفید خواهد بود. به گفته‌ی یکی از بنیان‌ گذاران ارز دیجیتال Aleph Zero، این سیستم در چند سال آینده قرار است درک ما از مدیریت هویت را متحول کند.

برخی از رویدادهای اخیر، مثل فروپاشی صرافی FTX نشان می‌دهند که Decentralized Identity کاربردهای امنیتی دیگری هم دارد و می‌تواند از وقوع فاجعه‌های زیادی جلوگیری کند. دلیل آن هم همان‎‌طور که بالاتر گفته شد، امنیت بالای این سیستم به شمار می‌آید. از سوی دیگر، VCs یا همان اعتبارنامه‌های قابل تایید که شامل مدارک گواهی‌نامه، مدارک آموزشی و گذرنامه می‌شود، به صورت یکپارچه در بلاک چین قرار خواهند گرفت. پایداری و دسترسی آسان دلایلی هستند که نسل‌های بعدی، هویت غیرمتمرکز را به گواهی‌های دستی و اطلاعات متمرکز ترجیح خواهند داد. باید این مسئله را یادآوری کنیم که استفاده از Decentralized Identity بسیار ساده است و پیچیدگی ندارد. تنها به اینترنت نیاز است و به دلیل رابط کاربری مناسب این تکنولوژی، هر کسی می‌تواند از آن استفاده کند.