در حالی که جامعه توسعه دهندگان و اعضای شبکه بیت کوین در مورد همه چیز توافق کرده اند، آنها هنوز در مورد یک موضوع مهم به توافق نرسیده اند: اندازه بلاک (Block Size). اما بلاک چقدر بزرگ است؟ حجم بلاک موضوعی است که باعث شده هنوز بیت کوین به عنوان روش پرداخت در دنیا پذیرفته نشود. بنابراین، اگر مردم جهان قرار است از بیت کوین برای پرداخت هزینه خرید روزانه خود استفاده کنند، مشکل اندازه بلاک باید حل شود. برای آشنایی با این اصطلاح در بازار ارز دیجیتال تا انتهای مطلب با ما همراه باشید. 

اندازه بلاک چقدر است؟

بلاک فضایی است که گروهی از تراکنش های مالی شبکه بیت کوین در آن قرار می گیرند. سپس این بلاک ها در دفتر کل غیرمتمرکز (محلی برای ثبت تمام اطلاعات تراکنش) یا زنجیره بلاکی ثبت می شوند. بلاک چین پلتفرمی است که از اتصال این بلاک ها به یکدیگر ایجاد می شود. در روزهای اولیه راه اندازی بیت کوین، اندازه بلاک شبکه بیت کوین قادر به ذخیره 36 مگابایت اطلاعات تراکنش بود. البته این ظرفیت در سال 2010 به یک مگابایت کاهش یافت. این کار برای کاهش ریسک ناشی از کلاهبرداری و حملات سایبری انجام شد. با این حال، اندازه بلاک در شبکه اصلی بیت کوین یک مگابایت است.

اگرچه محدود کردن ظرفیت بلاک‌ها خطر کلاهبرداری را کاهش می‌دهد اما از سوی دیگر، توانایی شبکه بیت‌کوین را برای انجام تراکنش‌های بالا و سریع کاهش می‌دهد. این مشکل شبکه بیت کوین مقیاس پذیری نامیده می شود. این بدان معناست که شبکه بیت کوین ظرفیت محدودی برای افزایش مقیاس تراکنش ها دارد. بنابراین با افزایش تعداد تراکنش ها در این شبکه، زمان لازم برای انجام آنها نیز افزایش می یابد. در بخش بعدی به اهمیت اندازه بلاک در شبکه بیت کوین خواهیم پرداخت.

چرا اندازه بلاک مهم است؟

حجم بلاک چقدر مهم است که بر عملکرد شبکه بیت کوین تأثیر می گذارد؟ اندازه بلاک در بلاک چین می تواند تاثیر قابل توجهی بر سرعت و قدرت شبکه داشته باشد. گفتیم که بلاک چین (زنجیره بلاک ها) نام خود را از این واقعیت گرفته است که بستری برای اتصال بلاک های بی نهایت است. هر یک از بلاک های حاوی اطلاعات تراکنش به بلاک قبلی متصل می شوند و این روند تا بی نهایت ادامه می یابد. دو عامل، تعداد تراکنش ها در هر بلاک و نرخ اضافه شدن هر بلاک به زنجیره، تعداد تراکنش های ثبت شده و نهایی شده در هر ثانیه را تعیین می کند. واضح است که انجام تعداد بیشتری تراکنش در ثانیه جذاب تر است و برنامه نویسان همیشه در تلاش هستند تا راه هایی برای افزایش این ظرفیت بیابند.

در بهترین حالت، شبکه بیت کوین می تواند هفت تراکنش در ثانیه را انجام دهد. برای اتریوم وضعیت خیلی بهتر نیست و این شبکه قادر به انجام 15 تراکنش در ثانیه است. در مقابل، درگاه پرداخت ویزا می تواند 1700 تراکنش در ثانیه را انجام دهد! بنابراین، اگر شبکه‌های بیت‌ کوین و اتریوم می‌خواهند یک راه‌حل پرداخت جهانی باشند، عملکرد آنها باید بهبود یابد. از آنجایی که تعداد «تراکنش در ثانیه» بلاک چین ها به حجم بلاک آن ها بستگی دارد، افزایش اندازه بلاک مهم ترین موضوع برای بهبود عملکرد شبکه های بلاک چین است. البته هنوز توافق کلی در مورد نحوه افزایش حجم بلاک در این شبکه ها وجود ندارد و بحث های زیادی در این زمینه وجود دارد.

روش های مقیاس پذیری بلاک چین چیست؟

اما راه حل های مقیاس پذیری برای اندازه بلوک چیست؟ راه حل هایی که برای افزایش مقیاس پذیری وجود دارد به دو صورت استفاده می شود: راه حل های زنجیره ای (اشاره به روش های مورد استفاده در بلاک چین). راه حل های خارج از زنجیره (اشاره به روش های استفاده شده در خارج از بلاک چین). هر دو روش دارای مزایا و معایبی هستند اما تاکنون اتفاق نظری در مورد اینکه کدام روش می تواند آینده بهتری برای فناوری بلاک چین ایجاد کند، وجود ندارد.

روش های زنجیره ای برای افزایش مقیاس پذیری

 مقیاس پذیری

مقیاس پذیری درون زنجیره ای به معنای ایجاد تغییراتی در ماهیت خود بلاک چین است که سرعت و قدرت آن را افزایش می دهد. به عنوان مثال، یک رویکرد زنجیره ای، اطلاعات تراکنش کمتری را در بلاک ها قرار می دهد تا بتوان تراکنش های بیشتری را در هر بلاک قرار داد. این روش در بروزرسانی SegWit شبکه بیت کوین مورد استفاده قرار گرفت. این بروزرسانی در سال 2017 با ایجاد تغییراتی در نحوه افزودن اطلاعات تراکنش، عملکرد شبکه بیت کوین را بهبود بخشید.

افزایش تولید بلاک های جدید در بلاک چین

یکی دیگر از روش های زنجیره ای برای افزایش تعداد تراکنش ها در هر ثانیه در یک بلاک چین، افزایش نرخ تولید بلاک های جدید است. البته محدودیت هایی برای این روش وجود دارد که می تواند فرآیند اعتبارسنجی بلاک را مختل کند.

ایجاد ارتباط و همکاری بین بلاک چین های مختلف

برقراری ارتباط و همکاری بین بلاک چین های مختلف یکی از روش های دیگری است که می تواند مقیاس عملکرد یک بلاک چین را افزایش دهد. با استفاده از این راه حل، دیگر نیازی نیست که یک بلاک چین تمام اطلاعات ورودی را به تنهایی پردازش کند و بلاک چین هایی که در این زمینه همکاری می کنند سریعتر کار می کنند. شبکه پولکادات یکی از پروژه های بلاک چین است که از همین روش استفاده می کند و توانسته مقیاس پذیری را افزایش دهد.

شاردینگ

تکنیک دیگری به نام شاردینگ وجود دارد. در این روش، اطلاعات تراکنش به بخش‌ها یا قطعات کوچکتر تقسیم می‌شود و هر گره مسئول اعتبار بخشی از این قطعات می‌شود. این روش قرار است یکی از اصلی ترین تغییراتی باشد که در نسل دوم شبکه اتریوم (اتریوم 2.0) ایجاد می شود. برخی از برنامه نویسان امیدوارند که با روش اشتراک گذاری، قدرت بلاک چین به 100,000 تراکنش در ثانیه افزایش یابد.

افزایش اندازه بلاک

یکی از مهم ترین روش هایی که برای افزایش مقیاس پذیری بلاک چین مورد بحث قرار می گیرد، افزایش اندازه هر بلاک است تا بتوان اطلاعات تراکنش بیشتری روی آن قرار داد. معروف ترین پروژه ای که این رویکرد را در پیش گرفت، شبکه بیت کوین کش بود که در سال 2017 از بلاک چین اصلی بیت کوین جدا شد و برنامه هایی را برای افزایش اندازه بلاک از یک مگابایت به هشت و سپس به 32 مگابایت اعلام کرد.

در عین حال، افزایش اندازه در بیت کوین کش به معنای افزایش تعداد تراکنش ها در هر ثانیه است، برخی می گویند ادامه افزایش اندازه ممکن نیست و ممکن است در آینده همچنان به فضای بیشتری نیاز داشته باشد.

روش های خارج از زنجیره برای افزایش مقیاس پذیری

روش هایی وجود دارد که می تواند عملکرد بلاک چین را بدون ایجاد تغییری در آن بهبود بخشد. به این روش‌ ها راه‌حل‌ های لایه دوم نیز می‌گویند زیرا در خارج از بلاک چین پیاده‌ سازی می‌شوند.

شبکه لایتنینگ

یکی از شناخته شده ترین روش های مقیاس بندی خارج از زنجیره، شبکه لایتنینگ برای بلاک چین بیت کوین است. افراد می توانند چندین کانال را باز کنند و تراکنش های خود را در شبکه لایتنینگ که خارج از بلاک چین بیت کوین است انجام دهند. پس از نهایی شدن تراکنش، شبکه لایتنینگ اطلاعات تراکنش را به شبکه اصلی بیت کوین ارسال می کند. این شبکه اجازه می دهد تا تراکنش های بیت کوین با سرعت بسیار بالاتر و کارمزد کمتر انجام شود.

زنجیره های جانبی(سایدچین)

استفاده از زنجیره های جانبی نیز یکی از راه حل های لایه دوم برای افزایش مقیاس پذیری است. زنجیره های جانبی کوچکترین بلاک چین هایی هستند که از بلاک چین اصلی مشتق شده اند. این زنجیره های جانبی توانایی انتقال رمزارز شبکه اصلی را بین خود دارند. به زبان ساده، زنجیره های جانبی می توانند فعالیت ها و بار داده تراکنش ها را خارج از بلاک چین اصلی نگه دارند. بنابراین از ازدحام شبکه اصلی کاسته شده و می توان از آن برای انجام فعالیت های خاص استفاده کرد.

ایراد بلاک های پر شده چیست؟

یکی از بزرگترین مشکلات اندازه بلاک پرشدن بلاک است. در این سناریو، گره های بیت کوین که وظیفه مهم اعتبارسنجی و ثبت تراکنش ها در بلاک چین را بر عهده دارند، با حجم زیادی از داده ها و اطلاعات مواجه می شوند و این امکان وجود دارد که به دلیل ازدحام شدید، برخی از تراکنش ها برای مدت طولانی با تاخیر مواجه شوند. حال تصور کنید با این وضعیت قرار است از طریق بیت کوین به فروشنده برای قهوه ای که چشیده اید پول پرداخت کنید. با این شلوغی شبکه، باید مدت زیادی پشت باجه بایستید تا معامله شما ثبت شود و مقداری بیت کوین به دست فروشنده برسد.

آیا می توان اندازه بلاک بیت کوین را افزایش داد؟

گاوین اندرسون، یکی از برنامه نویسان ارشد سابق بنیاد بیت کوین و محقق ارشد فعلی این بنیاد، پیشنهاد کرده است که ابعاد بلاک های شبکه بیت کوین به هشت مگابایت افزایش یابد. البته وی تصریح می کند که این افزایش اندازه بلاک ها باید تا سال 2036 به تدریج انجام شود تا اختلالی در شبکه ایجاد نشود. 

افراد دیگری در تیم توسعه اصلی بیت کوین وجود دارند که پیشنهادات مشابهی ارائه کرده اند. برخی می گویند اندازه بلاک 17.7 درصد در سال افزایش می یابد. افراد دیگر افزایش ابعاد بلاک را به دو مگابایت در یک زمان پیشنهاد کرده اند. البته اکثریت برنامه نویسان بیت کوین نتوانستند اکثر این پیشنهادات را بپذیرند و بحث در مورد چگونگی ارتقای قدرت این شبکه همچنان ادامه دارد.

با توجه به نحوه اداره شبکه بیت کوین که غیرمتمرکز است و همه اعضا در آن شرکت می کنند، هیچ تغییری ایجاد نمی شود مگر اینکه اعضا به توافق برسند. در واقع هیچ قدرت مرکزی یا بالاتری در شبکه بیت کوین وجود ندارد که بتواند نظر سایر اعضا را تحت تاثیر قرار دهد.

مزایا و معایب افزایش اندازه بلاک در بیت کوین

نکته اصلی مدافعان اندازه بلاک چیست؟ کسانی که به دنبال افزایش ابعاد بلاک هستند ادعا می کنند که بلاک های بزرگتر نه تنها ظرفیت و سرعت بلاک چین را افزایش می دهند، بلکه هزینه ها را نیز کاهش می دهند. از سوی دیگر، مخالفان بر این باورند که افزایش اندازه بلاک ها می تواند منجر به تمرکز و کنترل بیشتر در یک بلاک چین شود. بسیاری از مردم بر این باورند که افزایش ابعاد بلاک مهم ترین کاری است که باید با شبکه بیت کوین انجام داد. به گفته آنها، این می تواند استفاده از بلاک چین بیت کوین را ارتقا دهد. با افزایش ابعاد بلاک، سرعت افزایش یافته و کارمزد تراکنش کاهش می یابد.

طرفداران همچنین خاطرنشان می‌ کنند که روش‌های دیگر مقیاس‌گذاری عملکرد بیت‌کوین، مانند زنجیره‌های جانبی یا شاردینگ، هنوز آزمایشی یا در مراحل اولیه هستند و هیچ تضمینی وجود ندارد که این تکنیک‌ها بتوانند عملکرد را افزایش دهند. این نکات می تواند تاثیر مثبتی بر عملکرد شبکه بیت کوین داشته باشد اما افزایش اندازه بلاک می تواند پیامدهای منفی نیز داشته باشد. مخالفان افزایش ابعاد بلاک می گویند که این روش اتلاف وقت است و مشکل اصلی را حل نمی کند. مهم نیست که اندازه بلوک چقدر بزرگ می شود، یک روز ممکن است شبکه بیش از حد شلوغ شود. این گروه معتقد است که باید از راه حل های پیشرفته تری برای حل مسئله مقیاس پذیری استفاده کرد.