بلاک چین شیوه ای برای ذخیره سازی اطلاعات است که نوعی دیتابیس محسوب می شود. اطلاعات رمزنگاری شده در بلاک چین، در سطح بالایی از امنیت قرار دارند. همچنین اطلاعات موجود در آن، قابل مشاهده برای همه کاربران می باشد، بنابراین می توان گفت میزان شفافیت بلاک چین بالا است. اطلاعات ذخیره شده در بلاک چین قابل تغییر و یا حذف شدن نمی باشند. البته بلاک چین علاوه بر انتقال ارزهای دیجیتال، کاربردهای متعدد دیگری نیز دارند همین امر باعث افزایش اهمیت و توجه به بلاک چین شده است. در این مقاله قصد داریم 5 نکته برای ارزیابی یک بلاک چین جدید را بررسی کنیم.

سابقه بلاک چین

برنامه های بلاک چین در طول دوره بلاک چین 1.0، توانستند از طریق ارز دیجیتال بیت کوین، با سرعت بالایی شروع به پیشرفت و توسعه کنند. اگر تنها کاربرد بلاک چین، انتقال بین رمزارزها بود، نمی توانست محبوبیت زیادی کسب کند، بنابراین قراردادهای هوشمند ایجاد شدند. ترکیب بلاک چین و قراردادهای هوشمند، باعث گسترش کاربردهای بلاک چین شد و توانست با ارز دیجیتال اتریوم، وارد مرحله 2.0 شود. بیشتر پروژه‌های DeFi بنا به تجربه توسعه کاربر پسند و همچنین محیط شبکه پیشرفته آن، فقط بر روی شبکه اتریوم توسعه یافته اند. بنابراین می توان گفت، اتریوم توانسته این صنعت بلاک چین را هدایت و رهبری کند.

رقبای قوی تر اتریوم در سال 2021، بنا به 3 دلیل ایجاد شده اند:

1- با انفجار توسعه DeFi در ژوئن سال 2020، تراکنش های بیشتری در شبکه اتریوم صورت گرفت.

2- مشکلات شبکه اتریوم از جمله تراکم این شبکه آشکار شد. هزینه‌های گس Ethereum، افزایش بسیار زیادی کرد؛ بنابراین توسعه‌دهندگان و سرمایه‌گذاران برای افزایش راندمان و کاهش هزینه ها، به دنبال پیدا کردن یک جایگزین برای آن افتادند.

3- با بروزرسانی و یا ایجاد بلاک چین های دیگر، قابلیت‌های بیشتری برای اتریوم ایجاد می شد.

وضعیت فعلی بلاک چین ها

بازار DeFi در سال 2021، روند رو به رشد خود را ادامه داد، رونق بازار NFT و همچنین Gamefi، باعث ایجاد تغییرات اساسی در اکوسیستم بلاک چین شد. از سهم بازار بلاک چین TVL، در عرض 6 ماه، سهم اتریوم 9 درصد کاهش یافت. به طوری که از 73 درصد به 64 درصد رسید و نشان دهنده این بود که بلاک چین های دیگر با سرعت زیادی در حال رشد و توسعه هستند و به طور مداوم سهم بالایی از بازار اتریوم را در اختیار خود قرار می دهند.

5 نکته برای ارزیابی یک بلاک چین جدید

شبکه های بلاک چین برخلاف پروژه های زنجیره ای، به عنوان زیرساخت، تمرکز بیشتری بر ساخت اکوسیستم خود دارند. زمانی که اکوسیستم ایجاد شد، اثر متیو پدید می آید، یعنی ثروت ثروتمندان بیشتر می شوند. بنابراین زنجیره بلوکی بالای 80 درصد از سهم بازار را به خود اختصاص می دهد. رشد قیمت اتریوم، از 10 دلار (دسامبر 2016) به حداکثر 4000 دلار (نوامبر 2021) نشان دهنده رونق آن می باشد. برای ارزیابی یک بلاک چین جدید، 5 فاکتور مهم وجود دارد. کارایی، قیمت توکن، اکوسیستم بلاک چین، ابزارهای زنجیره ای و برنامه بلندمدت برای ساخت و ساز اکوسیستم و مشوق ها، عوامل مهم برای ارزیابی یک بلاک چین جدید هستند.

کارایی

یکی از شاخص های مهم جهت اندازه گیری عملکرد و ارزیابی یک بلاک چین جدید، کارایی پردازش تراکنش است. تعداد تراکنش هایی که در هر ثانیه توسط یک شبکه پردازش می شود، TPS (تراکنش در ثانیه) نام دارد. زمانی راندمان یک بلاک چین افزایش می یابد که TPS بالاتر باشد. بیشتر بلاک چین های جدید مدعی هستند که TPS بالایی دارند اما این در حالی ست که در دنیای DeFi، یک "مثلث غیرممکن" وجود دارد، یعنی عملکرد بالا، امنیت و عدم تمرکز. مثلا سولانا توانسته نرخ انتقال (عملکرد) را افزایش دهد اما زمانی که به بالاترین حد می رسد، شبکه ناپایدار می شود.

قیمت توکن

قیمت توکن نشان دهنده این است که چگونه کاربران، یک بلاک چین را ارزش گذاری می کنند. قیمت توکن می تواند تاثیر زیادی بر هزینه تراکنش های کاربر بگذارد. برای مثال قیمت سولانا (SOL)، در سال 2021 با یک افزایش 143 برابری از 1.80 دلار به حداکثر 259 دلار افزایش یافت. قیمت توکن نیز از دیگر عوامل برای ارزیابی یک بلاک چین جدید به حساب می آید.

اکوسیستم بلاک چین

اکوسیستم بلاک چین را می توان به عنوان یکی از عوامل مهم برای ارزیابی یک بلاک چین جدید معرفی کرد. توسعه اکوسیستم DeFi به راحتی صورت نمی گیرد. کامل بودن اکوسیستم بلاک چین از نظر تعداد و بخش های پروژه، برای ارزیابی یک بلاک چین جدید، از اهمیت زیادی برخوردار است.

تعداد پروژه ها

تعداد پروژه های هر بلاک چین به محبوبیت و اعتبار آن می افزاید. طبق تحقیقات Footprint Analytics، از 10 بلاک چین برتر، فقط 5 بلاک چین در زنجیره خود بیش از 50 پروژه دارند. بلاک چین هایی که کمتر از 10 پروژه دارند، به بررسی های بیشتری نیاز دارند. بلاک چین هایی که پروژه دیفای کمی داشته باشند، پایداری نامشخصی دارند. مانند الروند، که فقط 1 پروژه DeFi دارد.

بخش های پروژه

تنوع اکوسیستم بلاک چین باعث ایجاد تعادل و ثبات در آن می شود، همچنین DEX نقش کلیدی می تواند ایفا کند. بلاک‌چین‌هایی که بخش‌های پروژه محدودی دارند، فاقد زیرساخت کافی در زنجیره هستند، بنابراین یک اکوسیستم شکننده ایجاد می‌شود. سطح فعالیت‌های توسعه‌دهنده، فعالیت پروژه‌های DeFi و همچنین سرعت راه‌اندازی پروژه نشان دهنده این است که بلاک چین می‌تواند برای استقرار پروژه‌ها، توجه توسعه‌دهندگان را جلب کنند.

ابزارهای زنجیره ای

ساخت یک اکوسیستم از زنجیره بلوکی، پل های متقابل زنجیره ای از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است، زیرا باعث می شود وجوه در زنجیره ها جریان داشته باشند و همچنین کاربران دارایی های خود را به راحتی انتقال دهند. در نتیجه به افزایش تعداد تراکنش های زنجیره ای کمک می کند.

برنامه بلندمدت برای ساخت و ساز اکوسیستم و مشوق ها

ساخت یک اکوسیستمی که نیازمند عملکرد بهتر، محیط توسعه دوستانه و تجربه کاربری می باشد، یک نکته اصلی برای بلاک چین محسوب می شود. سازگاری می تواند جهت استقرار مستقیم پروژه ها در بلاک چین های جدید، راه حل مناسبی را فراهم کند. همچنین، بلاک چین هایی که پشتیبان پروژه های نوینی مانند NFT، GameFi باشند، مورد استقبال گسترده تری واقع می شوند. برای مثال در سولانا، پروژه های NFT کاملاً فعال می باشند و ارزش تراکنش آن به بیش از 700 میلیون دلار رسیده است.

برای ایجاد انگیزه در اکوسیستم، برنامه های تشویقی بلاک چین راه اندازی شده اند. این برنامه های تشویقی ضمن افزایش قیمت TVL و Token، باعث افزایش میزان جذب توسعه دهندگان برای استقرار پروژه های زنجیره ای شده است.

جنبه های دیگر ارزیابی یک بلاک چین جدید

فاکتورهای دیگری که برای تخمین کیفیت و ارزیابی یک بلاک چین جدید باید در نظر گرفته شوند در زیر فهرست شده اند:

چشم انداز: چشم انداز بلندمدت پروژه، نوع تاثیری که بر بازار هدف خود خواهد گذاشت.

محصول: محصول یا خدمات هدف پروژه.

Tech Stack: پلتفرم و شبکه ای که محصول به آن متکی است، در صورت وجود.

تیم: گروهی از افرادی که عملیات پروژه را از همه جنبه ها دنبال می کنند.

مشاوران: گروهی از افرادی که از تیم در تصمیم گیری، شبکه سازی و عملیات مقیاس پذیری پروژه حمایت می کنند.

جامعه: گروه گسترده ای از افراد و شرکت هایی که به طور مستقیم یا غیرمستقیم به پروژه کمک می کنند.

طرح کسب و کار: طرح توسعه پروژه.

ارزش بازار: وضعیت سرمایه پروژه.

اولین رویکرد برای داشتن امتیاز کمی در مورد کیفیت یک پروژه را می توان در سایت های رتبه بندی اصلی یافت، شاید بتوان آن را با امتیاز صادر شده توسط همان سایت رتبه بندی برای پروژه دیگری که قبلاً شناخته شده است مقایسه کرد.

با این حال، این سایت‌ها همیشه همه پروژه‌ها را پوشش نمی‌دهند، بعلاوه ممکن است جنبه‌هایی را ترجیح دهند که همیشه با معیارهای ما همسو نیستند.